Küresel Finans Krizi Ahmet ERTÜRK TMSF Başkanı 3 Kasım 2008 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 2008
Krizi Anlamak I MODERN ÇAĞIN İLK VE EN DERİN KÜRESEL KRİZİ ÖNGÖRÜLEMEZLİK Küresel Figürlerin Öngörü Yanılgıları – İtiraflar Kurumsal Düzenleyici-Gözetleyici Yapının Atlaması ve Çaresizliği Kontrol ve Müdahale Zaafları BOYUT/DERİNLİK VE KAPSAMIN BENZERSİZLİĞİ Sistemik Tehdit BULAŞICILIK ETKİSİ Piyasa ve Ürün Yelpazesi “Shadow Banking” İletişim Stratejileri Korku ve Beklenti Yönetimi “Panic can cause a prudent person to do rational things that can contribute to the failure of an institution “ Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 2008
Krizi Anlamak II Ekonomik (ve toplumsal) Değerin Baskın Kaynağı FİNANSAL KURUM VE YAPILARDA İŞLEVSEL SAPMALAR Ekonomik (ve toplumsal) Değerin Baskın Kaynağı ASLİ DEĞER YARATICI EKONOMİK FAALİYETLER ALANININ GÜÇ YİTİRMESİ Reel Ekonomik Sektörlerde Bağımlılık ve Edilgenlik Ekonominin Kırılganlık Düzeyinde Artış (“Fragility of Perfection”) RİSK YÖNETİMİ İLE ETİK KARAR SÜREÇLERİNİN KOPUŞU Finansal Piyasa ve Kurumlarda “Etik Nosyonu”nun Erozyonu The notion of “ethics and the financial system” is like “ethics in the porn industry” Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 2008
Krizi Anlamak III Securitization: Krizin şiddetinin ve kapsayıcılığının altında yatan temel faktör Baz işlemin çökme riskinin işlemin asli taraflarından çok daha geniş bir çerçeveye yayılması Greenspan’in yanlış çıkan öngörüsü Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 2008
Krizi Anlamak IV Adverse Selection Moral Hazard Free Rider Problem ASYMMETRIC INFORMATION Adverse Selection Moral Hazard Free Rider Problem Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 2008
Krizi Anlamak V “Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler” ideolojisinde dönüşüm: “Bırakınız yapsınlar, bırakınız batsınlar” “Bırakınız yapsınlar, bırakmayınız batmasınlar” “Devlet bize yardım etsin” refleksinin Türklere özgü olmadığının kanıtı Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 2008
Krizi Anlamak VI Sistem sorgulaması mı yapmalıyız, yoksa Yönetim/Düzenleme/İş Etiği yönünden mi tartışmalıyız? Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 2008
Krizden Çıkmak Kurtarma Paketleri Güven Duygusunu Tesis Etmek Mevduat Sigortacılığı Yeni Bir “Finansal Mimari” Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 2008
“IT IS ONLY WHEN THE TIDE GOES OUT THAT YOU LEARN WHO’S BEEN SWIMMING NAKED” WARREN BUFFET Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 2008
“THERE ARE ONLY TWO SIDES OF THE BALANCE SHEET : LEFT SIDE AND RIGHT SIDE. ON THE LEFT SIDE THERE’S NOTHING RIGHT, ON THE RIGHT SIDE THERE’S NOTHING LEFT” Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 2008
“THE SECRET OF SUCCESS IS HONESTY “THE SECRET OF SUCCESS IS HONESTY. IF YOU CAN AVOID BEING HONEST, YOU WILL SUCCEED” GROUCHO MARX Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, 2008