MÂNİLERİMİZ
Yedili veya sekizli hece ölçüsüyle yazılır. Türk halk edebiyatının en güzel türlerinden biridir. Manzumdur. Yedili veya sekizli hece ölçüsüyle yazılır.
Maninin Söylendiği Yerler: Düğünlerde Kadın toplantılarında İş yerlerinde Tarlalarda
ANADOLU’dan MÂNİLER
Beyaz giyme toz olur Sarı giyme söz olur Gel yeşiller giyelim Muradımız tez olur
Çiçeği solmasaydı Ölüm Allah’ın emri Ayrılık olmasaydı Şu dağlar olmasaydı Çiçeği solmasaydı Ölüm Allah’ın emri Ayrılık olmasaydı
Gül açılır yaz olur Ben yârime gül demem Gülün ömrü az olur Bahçelerde saz olur Gül açılır yaz olur Ben yârime gül demem Gülün ömrü az olur Uzaklar seçilmiyor Gönüldür geçilmiyor Gönül bir top ibrişim Dolaşmış açılmıyor
A benim bahtiyarım Gönülde tahtı yarim Yüzünde göz izi var A benim bahtiyarım Gönülde tahtı yarim Yüzünde göz izi var Sana kim baktı yarim
Bahçelerde saz olur Gül açılır yaz olur Ben yârime gül demem Gülün ömrü az olur
Diyarbakır karpuzu Ata vurdum mahmuzu Anası çeyiz ister Gel de satma öküzü
ANADOLU’dan KESİK MÂNİLER
Deli koyun Deli kurt , deli koyun Yârinden ayrılanın Adını deli koyun
Kuşlardan bir kuş gördüm Var başında ayağı Üstad manici isen Ayağı Kuşlardan bir kuş gördüm Var başında ayağı Üstad manici isen Aç maniden ayağı
Bağ bana Bahçe sana bağ bana Değme zincir kâr etmez Zülfün teli bağ bana
KERKÜK’ten HOYRATLAR
KERKÜK HOYRATLARINDA AŞK Oda yanar Od düşer, oda yanar Menim bı aşk odıma Gün geli(r) o da yanar
Koyın delli Kurt delli , koyın delli Yârımı kurt aparıp (götürmüş) Adımı koyın delli
Lala (lâle) derdim Gül derdim, lala derdim. Yohtı bir ehl-i sıvap (hayır sahibi) Gervlimnen ala (alsın) derdim.
Üze yar Serme zilfiv (zülfünü) (y)üze yar Ölmesem allam (alırım)seni Koymam gelen güze yâr
Felek meni İncidip (incitmiş) felek meni Canımnan bezar edip (etmiş) Gün üzlü felek meni
Kerkük mânİlerİnde aşk
Gül açılı(r) yaz olı Men yârıma gül demem Gülün ömri az olı Bahçalarda saz olı(r) Gül açılı(r) yaz olı Men yârıma gül demem Gülün ömri az olı
Bahçalarda barım var Bir heyva bir narım var Qere (kara) kaş qere gözli Selbi boylu yarım var.
Od yanar ocağında Koy meni öldirsiler Yarımın kucağında Kalenin bucağında Od yanar ocağında Koy meni öldirsiler Yarımın kucağında
Hanekin bizim ossın Atrafı üzüm ossın O yar bize gelende Geceler uzun ossın
Kerkük’ten sitem yüklü manİler Akşam arada kaldı Hençer yarada kaldı Menim vafasız yârım Bilmirem harda (nerede) kaldı.
Bahçaya bar düşende (düştüğünde) Heyvaydan (ayva ile) nar düşende Geceler yuhım gelmez Yâr yadıma düşende
Damımız ardı meydan (Y)üzi ennidi aydan Men seni onda (o zaman) sevdim Bezekli çıhtıv (çıktın) toy(düğün)dan
Esmerin beli kimin Baharın yeli kimin Yarımın kohsı (kokusu) geli(r) Baharın güli kimin (gibi)
KERKÜK MÂNİLERİNDE SİTEM
Elinde kalem yazar Menim cigerim ezer Felek çarhıv (çarkın) kırıssın (kırılsın) Men oldım cannan(canımdan) bezar
Gene girdiv (giydin) fıstanı Este (aheste) yeri (yürü), yol tanı ‘Elemnen (alem ile / halkla) oynar güler Meni görse utanı(r)
Elinde kav çahmağı Ne şirindi(r) bahmağı Yârım callad olıptı (olmuştur) Seviri (seviyor) kan atmağı
Kerkük hoyratlarında hayat dersleri
Felek he (hep) miskin avlar Zalimler ağa düşmez Kul düşer, ağa düşmez Felek he (hep) miskin avlar Zalimler ağa düşmez
Ağ ( ak ) olı ( olur ) Konca gül var ağ ( ak ) olı ( olur ) Nâmusın seven adam Elbet üzi (yüzü) ağ olı ( olur )
Ağzın açma Yaramın ağzın açma Özin ( kendini ) bilmez kimsenin Her yerde ağzın açma
Eski sini Yengi (yeni) kab, eski sini Uyma eller sözine Sev dostın eskisini
Kırım’dan sürülen Tatar Türkleri
KIRIM ŞARKILARI (MÂNİLERİ) Al gülim ümrim menim Al gülüm ömrüm benim Kalmadı sabrım menim Kalmadı sabrım benim Senin yürgen yulına Senin geçtiğin yola Hazılsın kabrim menim Kazılsın kabrim benim
Al kaftan kara dügme Al kaftan kara düğme Yene tüştin könlime Yine düştün gönlüme Er künlime tüştikçe Her gönlüme düştükçe Ot yanıyor künlime Od yanıyor gönlüme
Bağa bardım yüzüm’çün Bağa vardım üzüm için Bir yar sevdim üzüm’çin Bir yar sevdim kendim için Analar kız besliyir Analar kız besliyor Delikanlılar içün Delikanlılar için
Bahar bolsa caz bolor Bahar olsa yaz olur Yaş kızlarda naz bolor Genç kızlarda naz olur Kel alayım kaçayım Gel alayım kaçayım Külin ömrü az bolor Gülün ömrü az olur