NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ TİPOGRAFİ II YGRF202 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Sanat Tasarım Fakültesi stf.nisantasi.edu.tr

Paragraf ve Sütun Arası Boşlukları Bir metin, paragraflardan oluşur. Paragraflar bir yazıda, metnin daha rahat okunabilmesi ve konunun daha iyi anlaşılması için yapılır. Her paragraf bir anlatımın parçasıdır. Başka bir anlatıma geçiş, başka bir paragrafa geçiş demektir.* İşlenen konu, daha kolay ve rahat anlaşılır. Paragrafsız bir metin sütunu görsel olarak da son derece sıkıcıdır. Paragraftaki tipografinin akıcılığı için gereklidir. Bir paragrafın değiştiğini okuyucu anlayabilmelidir. Bu aynı zamanda metin görüntüsünü de değiştirecektir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Paragraf ve Sütun Arası Boşlukları Geleneksel yöntemde paragrafın ilk kelimesi biraz içerden başlatılır. Ancak bu farklılık, paragrafı diğer paragraftan ayırmaya yetmez. Bu durumda iki paragraf arasında bir boşluk bırakılır. Paragraflar genellikle yarım satır veya tam bir satır boşluğu kadar bir beyazlıkla ayrılır. Günümüz modern yazı düzenlemelerinde sözü edilen, geleneksel içerden paragraf başlatma yöntemi bırakılmıştır. Sadece beyaz bir satır arası boşluk yeterlidir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Metin Düzenleme Biçimleri Bir tasarımcı metinleri oluştururken sayfada nasıl dizileceklerine karar vermek zorundadır. Metin düzenleme biçimlerinin dört yolu vardır: Soldan Blok, Sağdan Blok, Ortadan Blok, Her iki taraftan Blok. Soldan blok en çok kullanılan düzenleme biçimidir. Soldan sağa okuma sistemini kullanırken, göz aynı basınç noktasına döner ve satırlar arasında takip kolaylaşır. Bu düzenleme sistemi sonraki satırın göz tarafından kolayca bulunmasını sağlar. Sağdan blok sistemi de soldan blok sisteminde olduğu gibi, bir tarafı serbest kalan bloklama sistemidir.  NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Metin Düzenleme Biçimleri Soldan ve sağdan bloklama sistemleri dar sütunlarda en iyisidir. Her iki bloklama sistemi de satırları uygunsuz yerden kesmeyi gerektirmez. Her iki taraftan blok uygulaması sayfa üzerinde dengeli bir gri alan oluşturur. Metnin rahat okunmasını sağlar. Bunun için uzun süre okunması gereken roman, gazete ve süreli yayınlarda bu sistem sıkça kullanılır. Her iki taraftan bloklama sisteminde tireleme yapılmamış ise kelimeler arasında görsel ve tipografik hatalar oluşur. Genel olarak, bloklanmış dizgi bloklanmamış dizgiden daha az boşluk gerektirir. Ortadan blok uygulamasında gözümüz, her defasında farklı satır başına dönüş yaptığından metin düzenlemelerinde kullanılmaları sakıncalıdır. Devamlılığı olmayan kısa metinlerde, başlık ve alt başlıklarda kullanılabilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Tipografik tercihlerde okunabilirlik açısından dikkat edilmesi gereken unsurlar Yazının fazla daraltılmış (condensed) olması, harflerin birleşmesine, iç boşluklarının zayıflamasına neden olur. Fazla genişletilmesi (extended) ise her bakışta okunan sözcük sayısını düşürecek, okuma süreci uzayacaktır. Tasarımda satır uzunlukları sorun yaratabilir. Satırlar çok kısa ise göz hareketi sıkça kesilir; çok uzun olunca da, gözün alt satır başına geçmesi, doğru tarama yapması zorlaşır; göz satır atlar ya da aynı satırı tekrar okur. Uzun bir satır, okumadaki sürekliliği engeller. Satırlar arasındaki beyaz boşluk, sözcükler arasındaki boşluktan fazla olmalıdır. Satırlar arası boşluğun aşırı olması, metnin leke etkisini, kontrastını azaltır, daha yumuşak görünümlü yapar. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Tipografik tercihlerde okunabilirlik açısından dikkat edilmesi gereken unsurlar Yazı ve görüntüyü gösteren şey boşluktur. Fazla boşluk, dinlendirir, rahat algılama sağlar. Az boşluk ise karmaşa yaratır, algılamayı güçleştirir. Yazı alanına çok yaklaşmış görsel öğeler, hem yazının hem kendinin hem de görsel öğenin algılanmasını zorlaştırır. Okuyucunun dikkatini dağıtır. Yazı ve resim alanları arasındaki kenar boşlukları önceden saptanmalıdır. Resimlerin, metni ikiye bölmesi zorunluysa, tümceyi değil, paragrafı bölmesi tercih edilmelidir. Basiti karmaşık hale sokmak hiç de zor değildir. Bunların çok sayıda örneğini görmek mümkündür. Önemli olan karmaşığı basitleştirmektir. Yalın, anlaşılır bir tasarımın beğeni şansı daha yüksektir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © kaynaklar CRAIG, J. (2006). Designing with Type: The Essential Guide to Typography, Watson-Guptill. CRAIG; J. (1990). Basic typography: a design manual, New York: Watson-Guptill Publications. SAMARA, T. (2006). Typography Workbook: A Real-World Guide to Using Type in Graphic Design, Rockport Publishers. CARTER, R., Day, B., Meggs, P. Typographic Design: Form and Communication BECER, E. (2007), Modern Sanat ve Yeni Tipografi, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları  JUBERT, R., LUPTON, E. and LEMOİNE, S., Typography and Graphic Design: From Antiquity to the Present, Flammarion AMBROS, G. and HARRİS, P., Typo: The Fundamentals of Typography, AVA Publishing Typography: The Arrangement, Style and Appearance of Type and Typefaces SARIKAVAK, N. K., Tipografinin Temelleri, Doruk SARIKAVAK, N. K., Sayısal Tipografi: Batı da ve Ülkemizde Sayısal Harf/Font Tasarımcıları, Başkent Üniversitesi Yayınları https://sherpa.blog/daha-rahat-bir-okuma-icin-tipografi-ipuclari NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©