İstehsal müəssisələri: Müəssisələrdə məhsulun miqdarı: İstehlak məntəqələri: İstehlakçıların tələbləri:

Daşınma xərcləri matrisi Daşınmalar matrisi

İstehlak məntəqələri Tələb İstehsal müəssi-sələri İstehlak məntəqələri Ehtiyat Tələb

...

Nəqliyyat məsələsinin iqtisadi-riyazi modeli

Qapalı nəqliyyat məsələsi üçün tarazlıq şərti ödənməlidir. Açıq nəqliyyat məsələləri üçün və ya şərti ödənməlidir.

Əgər açıq nəqliyyat məsələsində (6) şərti ödənirsə, onda bu məsələni qapalı şəklə gətirmək üçün “n+1”-ci şərti istehlakçıdan istifadə edilir: Qapalılıq şərti:

Əgər açıq nəqliyyat məsələsində (7) şərti ödənirsə, onda bu məsələni qapalı şəklə gətirmək üçün “m+1”-ci şərti istehsalçıdan istifadə edilir: Qapalılıq şərti:

Nəqliyyat məsələsinin digər xətti proqramlaşdırma məsələlərindən fərqli xüsusiyyətləri Nəqliyyat məsələsinin məchulları iki indekslidir; Məsələnin bütün məhdudiyyət şərtləri tənliklərdən ibarətdir; Hər bir dəyişən yalnız iki məhdudiyyət şərtində iştirak edir; Məhdudiyyət şərtlərində məchulların əmsalları 1-ə bərabərdir;

Nəqliyyat məsələsinin həll üsulları: Potensiallar metodunun alqoritmi Macar metodu Bölgü metodu Foqelin aproksimasiya metodu Differensial renta metodu və s. Potensiallar metodunun alqoritmi Hazırlıq mərhələsi Eyni tipli iterasiyalar (yaxınlaşmalar)

Hazırlıq mərhələsi: Nəqliyyat məsələsinin başlanğıc daşınmalar matrisi tərtib edilir. Bu matrisi aşağıdakı üsullardan biri ilə tərtib etmək olar: Şimal-qərb bucağı üsulu; Ən kiçik element üsulu; İki dəfə nəzərə alma üsulu; Foqel üsulu. şərtinin ödənməsi yoxlanılır. Əgər olarsa, onda matrisi cırlaşmışdır və cırlaşmanı aradan qaldırmaq lazımdır.

Teorem. daşınmalar matrisinin nəqliyyat məsələsinin optimal həlli olması üçün zəruri və kafi şərt aşağıdakı məhdudiyyətlərin ödənməsidir. (əgər olarsa) matrisinin qurulması

Əgər matrisində olarsa, onda matrisi nəqliyyat məsələlərinin optimal planıdır. Əgər matrisində heç olmazsa bir element üçün olarsa, onda plan optimal deyil və yaxınlaşmaya keçib yeni daşınmalar planı qurmaq lazımdır.

Yaxınlaşmanın məzmunu 1-ci mərhələ: matrisindən matrisinə keçid. 2-ci mərhələ: daşınmalar matrisindən daşınmalar matrisinə keçid.

daşınmalar matrisinin elementinin qiymətinin hesablanması formulası: Əgər bu element qapalı dövrəyə “+” şərti işarə ilə daxildirsə Əgər bu element qapalı dövrəyə “-” şərti işarə ilə daxildirsə Əgər bu element qapalı dövrəyə daxil deyilsə

Nəqliyyat məsələsinin modifikasiyaları Qadağalara malik nəqliyyat məsələsi Məhdudiyyətlərə malik nəqliyyat məsələsi Çoxmərhələli nəqliyyat məsələsi Zamana görə nəqliyyat məsələsi

Nəqliyyat modellərinə gətirilən iqtisadi məsələlər Təyinat məsələsi