Kendi ihtiyaç ve isteklerimizle çelişen durumlarda ya da reddetmek istediğimiz bir isteğe bir öneriye çekinmeden hayır demeliyiz. NEDEN HAYIR DEMELİYİZ?
Gelen talepler karşısında “yapmalıyım, yapmak zorundayım, yapsam iyi olur” şeklindeki düşüncelerimizden dolayı ise güvenli arkadaş, yardımcı komşu, iyi çocuk, sadık arkadaş, hiç yorulmayan işçi ve mükemmel anne gibi nitelemelerle anılırız. İNSANLAR NEDEN HAYIR DİYEMEZ?
5 farklı insan tipi vardır.
Birinci tipte insanlar ikili ilişkilerde kendisini karşısındakinin sevgisine mecbur hissedebilir ve onunla ilişkisini devam ettirmek uğruna karşısındakinin isteklerinin birçoğuna hayır diyemez ve kabul eder.
İkinci tipteki insanlar çevresindeki insanların bütün isteklerini karşılamaya gönüllü olan hatta bu istekleri karşılamazsa kendini değersiz hisseden insanlardır.
Üçüncü tipteki insanlar kendilerinden isteneni bir görev bilinciyle yapan, karşısındakini ‘’sahip’’, kendisini ‘’köle’’ gibi konumlandırabilirler.
Dördüncü tipteki insanlar kendilerinden istekte bulunan kişiler eğer otorite olarak görülen insanlar ise oluşan ‘korku’ duygusu nedeniyle hayır diyebilme sorunu yaşarlar.
Beşinci ve son tipteki insanlar bu davranışı öğrenilmiş olarak gerçekleştirirler. İnsanlara ‘hayır’ demenin kötü bir şey olduğu ona öğretilmiştir ve o kişi de çocuklarına öğretmeye devam eder.
“Hayır diyebilmek” öğrenilen ve öğretilebilen bir sosyal beceridir. HAYIR DİYEBİLMENİN KAZANDIRILMA SÜRECİ
Sonuç olarak, yerinde ve zamanında hayır demeyi öğrenen çocukların kendilerine olan güveni artacak; aynı zamanda kendilerinin ve başkalarının fikirlerine saygı duymayı öğreneceklerdir.
Hayır diyebilen birey yetiştirmek önemliydi, günümüzde artık, çok daha da fazla önemli. Çocuklarımıza “hayır” demeyi öğretmeliyiz. Peki nasıl ve neden ? ÇOCUKLARA HAYIR DEMEYİ NASIL ÖĞRETİRİZ?
1. Önce Siz Çocuğunuzun Duygularına ve İsteklerine Saygılı Olun!
2. Çocukların “Hayır” larını Duymak
3. Sınırları Çizmek
4. Hayır Demenin Ne Demek Olduğunu Anlatın
5. Hayır Diyebilen Çocuk Kendini Korur
Hayır diyebilen çocuk ve gençler, alkol-madde bağımlılığı cinsel istismar gibi hem bedensel hem de psikolojik açıdan kendisine zarar verecek etkenlere karşı çok daha güçlü ve donanımlı olur. ERGENLERDE HAYIR DİYEBİLME DAVRANIŞI
Ergenlerde madde kullanımı konusunda kendilerini koruyabilmeleri için kazandırılması gereken becerilerden biri, hem yaşıtlarına hem de yetişkinlere karşı sergileyebilecekleri “hayır” diyebilme becerisidir. 1. Madde Kullanımı Açısından Hayır Diyebilme
Sanderson’a göre cinsel istismar tehlikelerinden haberdar edilir, onlara karşı koyma izni verilir ve nasıl karşı koyacakları konusunda bilgi temin edilirse çocuklar, kendilerini koruyabilmektedir. 2. Cinsel İstismar Açısından Hayır Diyebilme
Zaman yönetimiyle ilgili davranışları sergilemenin önündeki temel engellerden biri, “hayır” diyebilme becerisinden yoksun olunmasıdır. Çünkü zaman yönetimi, aslında zamanı yönetmek değil; öncelikleri yönetmektir. 3. Zaman Yönetimi Açısından Hayır Diyebilme
Etik olmayan teklifleri içerebileceği gibi bazı sosyoahlaki sorunlarla da ilgili olabilmektedir. 4. Ahlaki Sorunlar Açısından Hayır Diyebilme
1.Durumu Tanımlayın 1.Her Zaman Onay Alma İhtiyacının Artıları ve Eksileri Neler? 1.Sahip Olduğunuz Olumsuz Otomatik Düşünceler Neler? Psikolojik Danışma Süreci
4. Bu Düşüncelerin Sizin İçin Anlamı Ne? 5. Düşüncelerinizin Mantığını ve Bunların Kanıtlarını İnceleyin 6. Çifte Standart Tekniğini Uygulayın 7. Sizden Hoşlanmadılarsa Ne Yapabilirsiniz?
8. Gelecekte Bunla İlgili Nasıl Hissedeceksiniz? 9. Onaylanmamayı Normalleştirin 10. Hakkınızı Savunma Üzerinde Çalışın
TEŞEKKÜRLER