Kısraklarda Postpartum Patolojiler Prof. Dr. Rıfat Vural
Doğum sonrası klinik yaklaşım Plasenta tartılmalı : 7 kg üzerinde ise yavru neonatal problem yaşar Kolostrum : gravidity 1.07 nin üzerinde olmalıdır = 3000 mg/dL IgG Yavru serum beyaz küre : <5000 hücre/µL Yavru serum fibrinojen : < 200mg /dL veya Yavru serum beyaz küre : >8000 hücre/µL Yavru serum fibrinojen : >400mg /dL veya PATOLOJİKTİR
Yavrunun Sağlık Göstergeleri Gösterge aralıkları Yavrunun emme refleksi 2-20 dakika içinde başlamalı Sternum üzerinde oturma Doğumdan 1-2 dakika sonra olmalı Ayağa kalkma 1-2 saat içinde ; 3 saat üzeri anomalidir Beden ısısı 37.2 – 38.6 °C Kalp atımı 1-5 dak : 60 atım üzeri 6-60 dak : 80-130 atım Solunum sayısı İlk 30 dakika : 60-80 adet 1-12 saat : 30-40 adet Kan glukoz düzeyi >80 mg/dL
Doğum Sonrası Sancı A uteri media rupturu Uterus rupturu Periton sıvısında PCV %15-20 aralığında Naloxane (8-32 mg) + 500 ml serum fizyolojik Formalin 10 mL + 500 ml serum fizyolojik Uterus rupturu Gastro-intestinal komplikasyon : PaO2 =80mmHg ise abort Sekum rupturu (ileo-sekal orifisden 10-15 cm uzakta) Kolon torsionu Küçük kolon işemik nekrozu
Retensiyo secundinarum İnsidensi %2-%10 Aşırı kilolu, iş atlarında sıklıkla görülür Güç doğum / uzayan gebelikler Yaşlı kısraklar Uterus tembelliği Hipokalsemi Myometrial dejenerasyon Uterusun aşırı gerilmesi Büyük yavru Hidrops ikizlik
Retensiyo Secindinarum Sonuçları ve Tedavi yaklaşımları Sonuçları : Metritis-Sepsis-Laminitis Tedavi : 60 IU oksitosin + 2 Lt serum fizyolojik /1 saat IV 80 IU oksitosin + 500mL serum fizyolojik/ 30 dak. IV Antibiyotik : Penisilin, gentamisin, trimethroprim Fenilbutazon veya pentoxifylline Antihistaminik / tetanos toksini TEDAVi 2 saatte bir 3 uygulama tekrarlanır. başarısız ise ELLE Müdahale
Agalaksi Maiden kısraklarda ; meme ödemi-ağrı Çayır otu toksititesi(ergot alkoloidi) Tedavi : Phenothiazine içeren sakinleştirici enjeksiyonları Meme dokusuna sıcak havlu ile masaj Sağım TRH enjeksiyonu : 2.0 mg/günde iki defa; 5 gün Dopamin agonist : Domperidone 1.1 mg /kg ,SİD
TETANİ-HİPOKALSEMİ İlk 2 hafta içinde veya sütten kesme döneminde şekillenir Aşırı fertil meralarda beslenen sütlü hayvanlar Eksitasyon /terleme/defekasyon-ürinasyon yok %20 calcium glukonat 250 ml + 1000 ml serum fizyoloji %20 calcium glukonat 500 ml + 2000 ml serum fizyolojik
Tay kızgınlığında tohumlama kriterleri Normal-sağlıklı doğum Prepartum patolojiler negatif Uterus içi sıvı derinliği 2 cm nin altında Uzayan olgularda : Uterus içi yıkama Ovulasyonu izleyen 5-12 gün aralığında PGF2 enjeksiyonları P4 uygulamaları (ovulasyon sonrası 10-12 gün )