11. Sınıf: KUVVET ve HAREKET ünitesi İtme ve Çizgisel Momentum Derse baişıyoruz. İlk Sunu Prof. Dr. Ali ERYILMAZ
Ne Öğreneceğiz: KAZANIMLAR 1.7. İtme ve Çizgisel Momentum 11.1.7.3. Çizgisel momentumun korunumunu analiz eder. a) Öğrencilerin deney yaparak veya simülasyonlar kullanarak çizgisel momentum korunumu ile ilgili çıkarımda bulunmaları sağlanır. b) Çizgisel momentumun korunumu bir ve iki boyutlu hareketle sınırlandırılır. 11.1.7.4. Çizgisel momentumun korunumu ile ilgili hesaplamalar yapar. Enerjinin korunduğu ve korunmadığı durumlar göz önüne alınarak bir ve iki boyutta çizgisel momentumun korunumu, çarpışmalar ve patlamalarla ilgili matematiksel hesaplamalar yapılması sağlanır. Kazanımların önemini vurgulayalım. Niye paylaşmaya değer görüyoruz.
Neler Yapacağız? Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü İzlence
Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisini durdurmak daha kolay? Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü 𝑃 =𝑚∙ 𝑣 Yumurta neden kırılmadı? 𝐽 = 𝐹 ∙𝑡=∆ 𝑃 =∆𝑚 𝑣
Hangisi Daha Yukarı Zıplar? Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü HAYDİ DENEYELİM
Hangisi Daha Yukarı Zıplar? Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Hangisi Daha Yukarı Zıplar? Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü HAYDİ DENEYELİM CAVABINI VERMEK İÇİN FİZİK ÖĞRENELİM
Momentum Ne Zaman Korunur? Aktivite zamanı Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü İki top için her büyüklükteki kütle ve hız değerleri için momentum korunduğunu (sürtünme olmadığı için) gösterelim. Tamamen esnek veya tamamen esnek olmayan çarpışmalar için de korunduğunu gösterelim. Kafa kafaya veya kafa kafaya olmayan çarpışmalarda da korunduğunu gösterelim. KEnin tamamen esnek veya tamamen esnek olmayan çarpışmalar için korunup korunmadığına bakalım.
Momentum Ne Zaman Korunur? Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü ΣFdış = 0 ise her durumda MOMENTUM korunur. Yani Pi = Ps Örnek: Korunan
Momentum Ne Zaman Korunmaz? Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü ΣFdış ≠ 0 ise her durumda MOMENTUM korunmaz. Yani Pi ≠ Ps Örnek: Korunmayan
Çarpışma Türleri 1. Elastik 2. Elastik olmayan Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü 1. Elastik * ΣFdış = 0 ise ΔP = 0 * KE korunur 2. Elastik olmayan 3. Tamamen elastik olmayan (birbirine yapışan) * KE korunmaz Elastik (Esnek) Inelastik (Esnek olmayan)
Elastik Çarpışma: Tek Boyut Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Elastik Çarpışma: İki Boyut Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü Şekli çizip, Momentum korunumu formüllerini yazalım
Tamamen İnelastik Çarpışma: Tek Boyut Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Tamamen İnelastik Çarpışma: İki Boyut Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü Momentum formüllerini yazalım
Momentum: Dene-Çöz? 6,67m/s Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü 6,67m/s
Momentum: Dene-Çöz? TanƟ = 1,33 Ɵ = 53,1, v = 15,6 m/s Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü TanƟ = 1,33 Ɵ = 53,1, v = 15,6 m/s
Momentum: Dene-Çöz? Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Momentum: Dene-Çöz? Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü 90 kg’lık bir defans oyuncusu 5 m/s hızla doğuya koşarken 3 m/s hızla kuzeye koşan 95 kg’lık bir rakip oyuncu ile çarpışıyor. Çarpışma tamamen esnek olmayan türden ise çarpışmadan sonra oyuncuların hızını ve yönünü bulunuz.
Momentum: Dene-Çöz? V2i = 18,56 m/s = 41,5 mil/saat Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü 1 mi = 1609,34 m 1 m/s = 2,24 mil/saat V2i = 18,56 m/s = 41,5 mil/saat
Momentum: Dene-Çöz? Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü Yukarıda çözülen örnekleri kütleleri 1000e ve hızları 10a bölerek sonuçları görülebilir. Bulunan hız değerlerini 10 ile çarpıldığında gerçek değerler çıkar.
Hangisi Daha Yukarı Zıplar? Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü HAYDİ BİR DAHA DENEYELİM CEVABINI VERELİM
Günün Özeti Hangisi Daha Yukarı Zıplar? Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz İzlence
Soru Çözümü 2018 AYT Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü 2018 AYT
Soru Çözümü 2017 LYS Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü 2017 LYS
Soru Çözümü 2013 LYS Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü 2013 LYS
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü 1 Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü 1
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
Soru Çözümü Geçen Hafta Neler Öğrendik? Hangisi Daha Yukarı Zıplar? “Momentum Ne Zaman Korunur” Keşfedelim Momentum Ne Zaman Korunur? Çarpışma Türleri Elastik Çarpışma Tamamen İnelastik Çarpışma Momentum: Dene-Çöz Günün Özeti Soru Çözümü
BUGÜN NE ÖĞRENDİK? 1.7. İtme ve Çizgisel Momentum 11.1.7.3. Çizgisel momentumun korunumunu analiz eder. a) Öğrencilerin deney yaparak veya simülasyonlar kullanarak çizgisel momentum korunumu ile ilgili çıkarımda bulunmaları sağlanır. b) Çizgisel momentumun korunumu bir ve iki boyutlu hareketle sınırlandırılır. 11.1.7.4. Çizgisel momentumun korunumu ile ilgili hesaplamalar yapar. Enerjinin korunduğu ve korunmadığı durumlar göz önüne alınarak bir ve iki boyutta çizgisel momentumun korunumu, çarpışmalar ve patlamalarla ilgili matematiksel hesaplamalar yapılması sağlanır.
ÖNÜMÜZDEKİ HAFTA NE ÖĞRENECEĞİZ? 11.1.8. TORK 11.1.8.1. Tork kavramını açıklar. Torkun yönünü belirlemek için sağ el kuralı verilir. 11.1.8.2. Torkun bağlı olduğu değişkenleri analiz eder. a) Öğrencilerin deney yaparak veya simülasyonlar kullanarak torkun bağlı olduğu değişkenler ile ilgili sonuçlar çıkarmaları sağlanır. b) Öğrencilerin tork ile ilgili günlük hayattan problem durumları bulmaları ve bunlar için çözüm yolları üretmeleri sağlanır. 11.1.8.3. Tork ile ilgili hesaplamalar yapar.
Önümüzdeki Hafta Görüşürüz Düzenli Çalışalım ve