ELEKTRONİK DEVRELER-I LABORATUVARI DENEY-1 Diyot Karakteristiklerinin Ölçümü
Deneye Hazırlık Yapılacak deneyleri bilgisayar ortamında devre simülasyon programları ile analiz ediniz. Bu sonuçları pratik sonuçlar ile karşılaştırmak üzere not ediniz. 5 mm’lik LED’lerin eşik gerilimi 2V ve maksimum akım 20 mA olduğunda göre 5V’luk kaynağa bağlanan LED’in zarar görmemesi için LED’e seri bağlanacak direncin minimum değeri ne olmalıdır?. Direnç çok büyük seçilirse ne olur? 5.6V’luk zener diyotun gücü 0.5 W ise 60V’luk kaynağın 5.6V’a sabitlenmesinde kullanılacak minimum direnç değeri kaçtır? Diyot akım/gerilim denklemini yazarak, parametreleri açıklayınız. 1N4001 için bu parametreler nedir? Eşik geriliminin sıcaklığa bağlılığını yorumlayınız. LED için bu denklem nasıl değişir?
Diyot: 𝐼 𝐷 = 𝐼 𝑆 𝑒 𝑞 𝑉 𝐷 𝑛𝑘𝑇 −1 = 𝐼 𝑆 𝑒 𝑉 𝐷 𝑛 𝑉 𝑇 −1 + VD - ID ID Anot Katot ID 𝐼 𝐷 = 𝐼 𝑆 𝑒 𝑞 𝑉 𝐷 𝑛𝑘𝑇 −1 = 𝐼 𝑆 𝑒 𝑉 𝐷 𝑛 𝑉 𝑇 −1 ID VT = kT/q İdeal Diyot Denklemi q = 1.602 x 10-19 [C] k = 1.38064852 × 10-23 [J / K] T = Jonksiyon sıcaklığı [K] IS = Ters doyma akımı [A] n = 1 Si, Ge 2 GaAs, InP T = 27oC VD VT = 25.9 mV
Diyot: Anot Katot Delikli Montaj (Through Hole) Yüzey Montaj (Surface Mount )
Genel Amaçlı Doğrultucu Diyot IF =1 A (Forward Current) VF = 1 V (Forward Voltage @ 1A) VRRM=50 V (Repetitive Reverse Voltage) IR=5 mA (Reverse Current @VR) http://www.fairchildsemi.com/ds/1N/1N4001.pdf
Schottky Diyot
Schottky Diyot 1N5817 IF =1 A (Forward Current) VF = 0.45 V (Forward Voltage @ 1A) VRRM=20 V (Repetitive Reverse Voltage) IR=1 mA (Reverse Current @VR) https://www.vishay.com/docs/88525/1n5817.pdf
Light Emitting Diode (LED)
Işık Spektrumu
Katalog Bilgileri
LED Bağlantısı
Zener Diyot https://www.electronics-tutorials.ws/diode/diode_7.html
Zener Diyot VZ=5.6 V 0.25/0.5/1 W (Max. Power Dissipation) %5 (Tolerance) https://www.vishay.com/docs/85816/1n4728a.pdf
Deney Malzemeleri 1N4001 (Genel Amaçlı Diyot) 1N5817 (Schottky Diyot) 5mm LED (Işık Yayan Diyot) 5.6V Zener Diyot Multimetre Bağlantı Kabloları ve Problar ETS-7000 Deney Seti
1. Deney: Diyot Testi ????
2. Deney: PN-Diyot VS (V) VD VR1 ID PD ÖLÇÜLECEK HESAPLANACAK 0.2 0.4 0.6 1.2 2.4 4.8 9.6
3. Deney: Schottky Diyot VSCH VR1 VS (V) ÖLÇÜLECEK HESAPLANACAK 0.2 ISCH PSCH 0.2 0.4 0.6 1.2 2.4 4.8 9.6
4. Deney: LED VS (V) VLED VR1 ILED PLED 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 4.0 Ölçülecek Hesaplanacak VS (V) VLED VR1 ILED PLED 0.5 1.0 1.5 2.0 2.5 3.0 4.0
5. Deney: Zener Diyot + VR1 - + VZ - VS (V) VZ VR1 IZ PZ 2.0 4.0 5.0 Ölçülecek Hesaplanacak VS (V) VZ VR1 IZ PZ 2.0 4.0 5.0 6.0 7.0 8.0 9.0 + VR1 - + VZ -
I-V Eğrileri 𝐈 V
Deney Sonu Çalışması Ölçülen ve hesaplanan değerlere göre ; VD-ID eğrisi VLED-ILED eğrisi Vz-Iz eğrisi eğrilerini bilgisayar programlarını kullanarak çizdiriniz. 2V’luk eşik gerilimi olan 3 adet LED ve bir adet 150 Ohm’luk direnç seri bağlanıyor. Bu bağlantının aynısı tekrarlanarak bütün bağlantılar paralel hale getiriliyor ve 50 paralel grup oluşturuluyor. Sistem şematiğini çizerek, bu sistemi besleyecek 12V’luk adaptörün vermesi gereken minimum akım kaç A’dir hesaplayınız. LED sürücülerinde ışık şiddetinin nasıl kontrol edildiğini araştırınız. 12…60 V DC giriş gerilimini sabitleyen 5.6V’lık regülatör tasarlayarak çıkış direncini hesaplayınız.