ÇEKİRDEK (NÜKLEUS)
Hücre çekirdeği 4 kısımda incelenir. 1.Çekirdek Zarı 2.Çekirdek sıvısı 3.Çekirdekçik 4. Kromatin ve kromozomlar
1. Çekirdek Zarı
Çekirdek zarı dış zar İç zar Çekirdekçik Çekirdek sıvısı ribozomlar porlar
Çekirdek zarı Gerçekte üst üste geçmiş iki zardan oluşmuştur. Dış zar Endoplazmik retikulumun devamını oluşturur. İki zar, por adını verdiğimiz delikleri oluşturur. Porlar, kontrollü bir şekilde madde giriş-çıkışlarını sağlar.
Por
2. Çekirdek Sıvısı
Çekirdek sıvısı(Karyoplazma) Sitozol’e benzer.Nükleotit ve özel proteinler bakımından çok zengindir.
3. Kromatin ve Kromozomlar
Kromatin İpliği
Kromatin ipliği Kromatin = DNA + çekirdek proteinleri DNA ile özel histon proteinlerinin birleşiminden oluşmuş ipliksi yapıdır. Kromatin yapısı ile DNA korunaklı bir şekilde tutulur.
KROMOZOMLAR VE KROMATİN İPLİĞİ BERABER Mİ BULUNUR ?
Kromozomlar Bölünme sırasında kromatin ipliklerinin kısalıp kalınlaşarak oluşturduğu yapılardır. Sadece bölünme sırasında gözlenirler. Bölünme sonrası tekrar kromozomlar kromatin ipliğine dönüşür.
Homolog kromozomlar Karşılıklı genler
Homolog kromozomlar Her kromozom yapısal olarak kendine benzeyen bir eşe sahiptir. Bu kromozom çiftleri, karşılıklı genler taşırlar. Bu kromozom çiftlerine “homolog kromozomlar” denir.
HAPLOİT VE DİPLOİT HÜCRE Eğer bir hücre homolog kromozomların her bir çiftine sahip ise Diploit, Homolog kromozomların sadece birine sahip ise haploit, durumdadır.
Diploid Hücre 2n=4 Haploid Hücre n=4 2
Kromozom sayıları İnsan hücrelerinde 46(23 çift) kromozom bulunur. Kromozom sayıları türden türe değişir.
Tür Kromozom sayısı İnsan 46 Köpek 78 Şempanze 48 İpek böceği 56 Goril Buğday 42 İnek 60 Meyve sineği 8 Koyun 54 Fil Eşek 62 Eğrelti otu 500 At 64 Toprak Solucanı 36
4. Çekirdekçik (nükleolus)
Çekirdek zarı dış zar İç zar Çekirdekçik Çekirdek sıvısı ribozomlar porlar
Çekirdekçik Kromatin ipliklerinin yoğunlaştığı yerlerdir. rRNA sentezi yapılır. Oluşan rRNA sitoplazmaya bırakılır.
ÇEKİRDEĞİN GÖREVİ Çekirdek ,DNA içindeki anlamlı ifadelerin(genlerin) çalışması için gerekli ortamı sağlar. Genler, özel proteinler ile yönlendirilir. Genler, belirli proteinlerin sentezlenmesini sağlar ve sonuçta hücre içi kontrol meydana getirilir.