Sideroblastik Anemiler Dr Selami Koçak Toprak

Tanım Heterojen bir grup hastalık Edinsel, kalıtsal Ortak özellikler Kİ’de çok sayıda ring sideroblast İneffektif eritropoiezis Doku demirinde artış Dolaşımda hipokromik kırmızı küreler Ponka P, Prchal JT. Hereditary and acquired sideroblastic anemias. In: Kaushansky K, Lichtman MA, Beutler E, Kipps TJ, Seligsohn U, Prchal JT, eds. Williams Hematology. 8th ed. New York: McGraw Hill, 2010: 865-72

Temel mekanizma nedir? Sideroblastik anemiler farklı etiyolojilere bağlı olabilmekle birlikte genel anormallik kemik iliğindeki eritroid hücrelerde hem biyosentezindeki bozulmadır Demirin hem molekülü içine inkorporasyonunda oluşan defekt ana mekanizmayı oluşturur

Sınıflandırma 1) EDİNSEL A) Primer sideroblastik anemi (MDS) B) Sekonder -İsoniazid -Progesteron -Pirazinamid -D-penisilamin -Sikloserin -Çinko -Kloramfenikol -Etanol -Kurşun -Kronik neoplastik ve inflamatuvar hst Ponka P, Prchal JT. Hereditary and acquired sideroblastic anemias. In: Kaushansky K, Lichtman MA, Beutler E, Kipps TJ, Seligsohn U, Prchal JT, eds. Williams Hematology. 8th ed. New York: McGraw Hill, 2010: 865-72

Sınıflandırma 2) KALITSAL A) X kromozomuyla iletilen - ALAS2 eksikliği - Ataksili kalıtsal sideroblastik anemi B) Otozomal - Mitokondrial miyopati ve sideroblastik anemi C) Mitokondrial - Pearson’ın ilik-pankreas sendromu ALA = 5-aminolevülinik asit ALAS2 = ALA sentaz 2 Kalıtsal formlar oldukça enderdir Ponka P, Prchal JT. Hereditary and acquired sideroblastic anemias. In: Kaushansky K, Lichtman MA, Beutler E, Kipps TJ, Seligsohn U, Prchal JT, eds. Williams Hematology. 8th ed. New York: McGraw Hill, 2010: 865-72

Tanımlar Sideroblast → Eritroblasttır Sideroblast → Prusya mavisi ile boyanan granüller halindeki non-heme demir agregatları içeren eritroblastlardır Sideroblast → Işık mikroskobunda, Kİ’de görülürler Siderotik granül → Normalde eritroblastların %30-50’de farkedilebilir Ring sideroblast → Demir yüklü mitokondrinin, yapı-konum değiştirerek çekirdek çevresinde halka halini almasıyla farkedilen patolojik yapı

Tanım Ring sideroblast → Demir yüklü mitokondrinin, yapı-konum değiştirerek çekirdek çevresinde halka halini almasıyla farkedilen patolojik yapı Sideroblastik anemi: Kİ aspirasyonunda ring sideroblastların görülmesi ile tanı konan ve değişik derecelerde anemi bulguları taşıyan bir kliniğe sahip heterojen hastalık grubudur

Patogenez-I Çok net anlaşılamamıştır Hem kalıtsal ve hem de edinsel birbirinden çok farklı hastalıklarda, demirin aynı şekilde eritroblast mitokondrisinde nasıl olup da anormal biriktiği çok da açık değildir Bottomley SS. Sideroblastic anemias. In: Greer JP, Foerster J, Rodgers GM, Paraskevas F, Glader B, Arber DA, Means RT Jr, eds. Wintrobe’s Clinical Hematology. 12th ed. Philadelphia: Lippincott Williams and Wilkins 2009, pp. 835-56

(Var olan demir protoporfirin halkasının içine giremez) Patogenez-II Sorumlu biyokimyasal lezyon: Hem sentezindeki intramitokondrial defekt Piridoksin (B6) metabolizmasındaki defekt Sonuçta mitokondriye demir girişi devam etmekte, ancak hem oluşumu yetersiz kalmakta ve hem formasyonuna katılamayan demir birikmektedir (Var olan demir protoporfirin halkasının içine giremez) İneffektif eritropoezis Bottomley SS. Sideroblastic anemias. In: Greer JP, Foerster J, Rodgers GM, Paraskevas F, Glader B, Arber DA, Means RT Jr, eds. Wintrobe’s Clinical Hematology. 12th ed. Philadelphia: Lippincott Williams and Wilkins 2009, pp. 835-56

Eritrosit morfolojisi Dimorfizm olabileceği söylenmekte: Genellikle → Kalıtsal formlarda Hipokromik / mikrositer → Hb sentezinin bozulduğu hastalıklarla benzer olarak beklenen durum Hipokromik / makrositer → Genellikle primer edinsel formda

Herediter Sideroblastik Anemi Klinik-laboratuvar Anemi tablosu genellikle çocukluk çağından beri vardır Bazı olgularda hafif olup, ancak ileri yaşlarda tanı koyulmuş olabilir: Demir yüklenmesi bulguları: HSM, kc dekompanzasyonu, kalp yetmezliği, aritmi Ortalama eritrosit hacmi düşüktür Ortalama eritrosit Hb düşüktür Serum demiri ve transferrin satürasyonu artmıştır Ferritin yükselmiştir

Herediter Sideroblastik Anemi Tedavi 50-200 mg/gün B6 vit (piridoksin) (eritroid hiperplazi gelişeceğinden folik asit desteği ile birlikte) Yanıt alındığında yaşam boyu devam edilmelidir Hafif-orta derecede anemisi olup demir yükü fazla olanlarda aralıklı flebotomi önerilir Piridoksine yanıtsız olgularda transfüzyon desteği gerekir (Demir şelasyonu eşlik etmelidir)

Edinsel Primer Sideroblastik Anemi Edinsel idiyopatik (?) sideroblastik anemi → MDS ↓ İdiyopatik KT ve RT’ye ikincil gelişebilir Hipersellüler Kİ İneffektif eritropoiezis Sitopeni Klonalite Kİ’de eritroid hiperplazi, tüm serilerde displazi %15-100 ring sideroblast varlığı Periferik kan yaymasında: makrositoz

Edinsel Sekonder Sideroblastik Anemi Etiyolojide bazı ilaçlar ve alkol ön plandadır Alkol: Doğrudan Kİ toksisitesi, folat eksikliği aracılığıyla megaloblastik değişiklikler, ALAS enzim kofaktörü olan piridoksal fosfatı azaltıcı etki ↓ Makrositoz Ring sideroblast Eritroid öncüllerde vakuolizasyon

Edinsel Sekonder Sideroblastik Anemi İsoniazid Antitüberküloz ilaç Uygulanmasını izleyen 1-10 ay sonra gelişebilir Hipokrom mikrositer anemi Kİ’de ring sideroblastlar Tedavi: Piridoksin eklenmesi, ilacın kesilmesi

Edinsel Sekonder Sideroblastik Anemi Kloramfenikol Antibiyotik Çok kısa sürede eritropoiezisi baskılayabilir (idiyosenkrazik) İneffektif eritropoiezis Eritroid öncüllerde vakuolizasyon Ring sideroblastlar Tedavi: İlacın kesilmesi