TALASEMİ “akdeniz anemisi”

... konulu sunumlar: "TALASEMİ “akdeniz anemisi”"— Sunum transkripti:

1 TALASEMİ “akdeniz anemisi”
Afyonkarahisar Sağlık Müdürlüğü Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Şubesi Sağlık Slaytları

2 TALASEMİ Türkiye dahil, tüm Akdeniz ülkelerinde önemli
bir halk sağlığı sorunudur. Kalıtımla geçen, önlenebilir bir kan hastalığıdır. Tedavi maliyeti yüksek ve yıpratıcıdır. Korunma ucuz ve kolaydır.

3 Her yıl doğan yeni taşıyıcı sayısı..1 000 000
DÜNYADA ( WHO ) Taşıyıcılık oranı % 5.1 Taşıyıcı sayısı Her yıl doğan yeni taşıyıcı sayısı Her yıl doğan yeni hasta sayısı ~ Sağlık Slaytları <a href=“

4 TÜRKİYEDE Taşıyıcılık oranı................. % 2.1 (0.7-13.1)
Taşıyıcı sayısı Hasta sayısı ~ 4000 Yıllık beklenen yeni hasta sayısı Yıllık beklenen prenatal tanı

5

6 Ülkemizde talasemili doğumların önlenememe nedenleri
Doğum hızı yüksek Akraba evlilikleri sık Prenatal tanı sayısı yetersiz Ekip çalışması yetersiz Yasa ve Yönetmelikler yetersiz Kayıt sistemi yetersiz Eğitim ve bilgilendirme yetersiz

7

8

9

10 TANI Normal erişkin hemoglobininin yapılamaması veya yetersiz yapılması ile karekterizedir. Yaşamın ilk bir yaşında solukluk, halsizlik, karın şişliği ile başvururlar. Ağır bir kansızlık, karaciğer ve dalakta büyüme en önemli özellikleridir. Yaşam, 3-4 haftada bir uygulanan kan transfüzyonları ve demir bağlayıcı tedaviye bağlıdır.

11 PY: hipokromi mikrositoz, fragmente eritrositler, normoblastlar
LABORATUVAR Hb, Hct, MCV, MCH  PY: hipokromi mikrositoz, fragmente eritrositler, normoblastlar Hb elektroforezi: HbA ,  HbF  HbA2 N,,

12 LABORATUVAR / taşıyıcı
Eritrosit sayısı > 5x106 /L MCV < 79 MCH < 27 HbA2  3.5

13 TANIDA YAPILACAKLAR Hasta bilgileri kaydedilir. Aile bilgilendirilir ve genetik danışma verilir. Talasemi izlem karnesi çıkarılır. Kan grubu/subgrub tayini yapılır. Hepatit A ve B aşılaması başlatılır. Aile taraması ve genetik mut. tayini yapılır.

14 Talasemide İzlem; Hastalığın kendisine ait komplikasyonlar
büyüme ve cinsel gelişmede gerilik hormonal bozukluklar kalp ve karaciğer yetmezliği iskelet sistemi ve kemik metabolizması bozuklukları Kan transfüzyonlarına bağlı yan etkiler Tedaviye uyum

15 Hormonal Bozukluklar demir birikimi

16 Kardiyak bozukluklar Kalb büyümesi Ritim bozuklukları Kalb yetmezliği
EKG, EKO, MRI ile izlenir

17 Karaciğer hasarı Kronik Hepatit Virüs bulaşı Demir yükü
Karaciğer yetmezliği

18 TM’li olgularda yaşa göre komplikasyonların dağılımı
Yaş grubu (yıl) Komplikasyon  n (%) Bir komplikasyon n (%) > Bir komplikasyon 10-14 21 (49) 19 (44) 3 (7) 15-20 4 (19) 8 (38) 9 (43) 21-30 2 (18) 7 (64)

19 İDEAL TEDAVİ KOŞULLARI
Deneyimli talasemi merkezi Poliklinik koşulları Yataklı tedavi koşulları İzlemde devamlılık Deneyimli çalışma grubu Hematolog/ deneyimli uzman Kardiyolog, Endokrinolog, Psikolog, Ç.Cerrahı, Sos. Hizm. Uzm. Hekim-Hasta-Aile işbirliği

20 TEDAVİ PRENSİPLERİ Kan Transfüzyonu Demir bağlayıcı tedavi (şelasyon) Destek tedavisi Komplikasyonların tedavisi Kemik iliği nakli Gen tedavisi

21 KAN TRANSFÜZYONU Amaç: Aneminin düzeltilmesi (dokulara O2 temini) Normal fiziksel görünüm Normal büyüme ve cinsel gelişme Kaliteli psiko-sosyal yaşam Komplikasyonların önlenmesi/ertelenmesi

22 İDEAL KAN TRANSFÜZYONU
Şekli: pRBC ( Hb: g/dl ) Aralık: hafta Miktar: ml/kg Hız: ml/kg/saat Uygulama: Lökosit filtresi ile

23 ŞELASYON Amaç: Demir depolanmasını, doku hasarını önlemek Normal fiziksel görünüm Normal büyüme ve cinsel gelişme Kaliteli psiko-sosyal yaşam Komplikasyonların önlenmesi/ertelenmesi

24 ŞELASYON ŞEKİLLERİ Parenteral ( DFO ) Oral ( L1 ) Karışık ( DFO + L1 )

25 ŞELASYON YÖNTEMİ DFO Başlama: 10-15 transfüzyon sonrası yaşlarda Ferritin 1000 ng/L ve üzeri Doz, süre:25-40 mg/kg x 5-7 gün/hafta S.C. Veriliş şekli: DFO infüzyon pompası s.c. L1: 75 mg/kg/gün x 3 p.o.

26 DESTEK TEDAVİ Splenektomi Vitamin C Folik Asid Çinko

27 KOMPLİKASYONLARIN TEDAVİSİ
Endokrin : Hormon yerine koyma tedavisi Kardiyak : Yetmezlik tedavisi, ritim düzenleme, destek Hepatik : İnterferon, yetmezlik tedavisi Osteoporoz : Kalsiyum, D Vit, bifosfonat

28 KEMİK İLİĞİ NAKLİ Tek küratif tedavi yöntemidir. Başarı oranı %58 - %91 ’ dir. Kök hücre kaynağı olarak; HLA uyumlu kardeş /anne-baba kemik iliği, periferik kan, kord kanı kullanılabilir

29 KIT İÇİN UYGUN ADAYLAR Düzenli şelasyon uygulanan Karaciğer <3cm olan Karaciğerde fibrozis olmayan Uygun kan transfüzyonu alan Tam uyumlu vericisi olan hastalardır

30 GEN TEDAVİSİ Kesin tedavi yöntemidir Deneysel çalışmalar sürmektedir.

31 MALİYET $/kişi/yıl TL/kişi/yıl Bu maliyet ile kişi taranabilir, prenatal tanı yapılabilir.

32 Sonuç olarak, Düzenli transfüzyon almak ve Desferal pompasını düzenli kullanmak tedavinin temelidir Organ yetmezlikleri açısından düzenli kontroller ve testler yapılmalı büyüme ve ergenlik izlenmelidir Tedaviye uyum için sosyal ve psikolojik destek sağlanmalıdır

33 Ülkemize talasemisiz sağlıklı nesiller kazandırmaktır.
HEDEFİMİZ Ülkemize talasemisiz sağlıklı nesiller kazandırmaktır. Bu hedefe ulaşmanın yolu; Evlilik öncesi taşıyıcıların belirlenmesi Doğum öncesi tanı Genetik danışma Eğitim

34 TALASEMİLİLERİMİZ için
UZUN ve KALİTELİ bir YAŞAM DİLEĞİMİZDİR.