İNSANİ GELİŞME İNDEKSİ HESAPLAMA ÖRNEĞİ
Bir ülkede İnsani Gelişme İndeksi hesaplanmasında kullanılan kriterler ve bu kriterlerin minimum - maksimum değerleri aşağıda verilmiştir. KRİTER MAKSİMUM DEĞER MİNİMUM DEĞER Doğumda Yaşam Beklentisi (Yıl) 85 25 Yetişkin Okuryazarlık Oranı (%) 100 Brüt Okullaşma Oranı Kişi Başına GSYİH (Dolar) (SGP) 40.000
İnsani Gelişme İndeksi Hesaplama Örneği Belirtilen kriterlere bağlı olarak ülkeye ait yaşam süresi beklentisi, eğitim ve GSYİH indeksi olmak üzere üç ayrı indeks hesaplanmaktadır. Sonrasında hesaplanan indeks değerlerinin üçte biri alınarak İnsani Gelişme İndeksi hesaplanmaktadır. İGİ= 𝟏 𝟑 (Ortalama Yaşam Beklentisi İndeksi) + 𝟏 𝟑 (Eğitim İndeksi) + 𝟏 𝟑 (GSYİH İndeksi)
2007 Türkiye Örneği 2007 yılı için Türkiye’nin insani gelişme indeksi değerleri aşağıda verilmiştir. Verileri kullanarak Türkiye’nin insani gelişme indeksi değerlerini hesaplayınız. Doğumda Yaşam Beklentisi (Yıl) 71,7 Yetişkin Okuryazarlık Oranı (%) 88,7 Brüt Okullaşma Oranı 71,1 Kişi Başına GSYİH (Dolar) (SGP) 12955
2007 Türkiye Örneği Ortalama Yaşam Beklentisi İndeksi (Doğumda Yaşam Beklentisi) İndeks = 𝑋1−𝑋𝑀𝑖𝑛 𝑋𝑀𝑎𝑥−𝑋𝑀𝑖𝑛 Ortalama Yaşam Beklentisi İndeksi= 71,7−25 85−25 = 46,7 60 =𝟎,𝟕𝟕 KRİTER MAKSİMUM DEĞER TÜRKİYE DEĞERİ MİNİMUM DEĞER Doğumda Yaşam Beklentisi (Yıl) 85 71,7 25
2007 Türkiye Örneği Eğitim İndeksi= 2 3 0,88 + 1 3 0,71 =𝟎,𝟖𝟐 Yetişkin Okur-Yazarlık İndeksi= 𝑋1−𝑋𝑀𝑖𝑛 𝑋𝑀𝑎𝑥−𝑋𝑀𝑖𝑛 = 88,7−0 100−0 =𝟎,𝟖𝟖 Brüt Okullaşma İndeksi= 𝑋1−𝑋𝑀𝑖𝑛 𝑋𝑀𝑎𝑥−𝑋𝑀𝑖𝑛 = 71,1−0 100−0 =𝟎,𝟕𝟏 Eğitim İndeksi= 2 3 0,88 + 1 3 0,71 =𝟎,𝟖𝟐 KRİTER MAKSİMUM DEĞER TÜRKİYE DEĞERİ MİNİMUM DEĞER Yetişkin Okuryazarlık Oranı (%) 100 88,7 Brüt Okullaşma Oranı (%) 71,1
2007 Türkiye Örneği GSYİH İndeksi GSYİH İndeksi = 𝐿𝑜𝑔(12,955)−𝐿𝑜𝑔(100) 𝐿𝑜𝑔(40,000)−𝐿𝑜𝑔(100) GSYİH İndeksi=𝟎,𝟖𝟏 KRİTER MAKSİMUM DEĞER TÜRKİYE DEĞERİ MİNİMUM DEĞER Kişi Başına GSYİH (Dolar) (SGP) 40.000 12,955 100
2007 Türkiye Örneği İGİ= 𝟏 𝟑 (0,77) + 𝟏 𝟑 (0,82) + 𝟏 𝟑 (81) = 0,80 İNSANİ GELİŞME İNDEKSİ İGİ= 𝟏 𝟑 (Ortalama Yaşam Beklentisi İndeksi) + 𝟏 𝟑 (Eğitim İndeksi) + 𝟏 𝟑 (GSYİH İndeksi) İGİ= 𝟏 𝟑 (0,77) + 𝟏 𝟑 (0,82) + 𝟏 𝟑 (81) = 0,80