Bahçe Stilleri Tasarım Prensipleri

Renk Renk Tasarımın en önemli kavramlarından birini oluşturur. Renk üzerine, şiirlerden, renk terapilerine, bestelerden, Uzak Doğudan gelen ev dekorasyonuna yönelik olan objelerin yerleşim yerleri ve renklerine ve modanın renk trendlerine kadar bir çok yerde anlam ve kullanım değeri bulabiliriz.

Renk tasarımında psikolojik ve fizyolojik elementlerin etkisi, renk uyumunu, uyumsuzluğu ve zihinsel çağrışım unsurları mutlaka düşünülmelidir.

Renk Teoremi Tasarımda renk Teoremi renklerin nasıl karıştığının görsellenmesidir. Isaac Newton’unun teoremi olan Temel/Ana Renkler üç temel rengi belirler; Mavi Sarı Kırmızı Ve bunlara ek olarak ana renklerden yola çıkarak 12 farklı renk elde edilebilinir.

Ara Renkler: İki temel rengin karışımından doğan renklerdir Ara Renkler: İki temel rengin karışımından doğan renklerdir. Bu renkler, birincil ve ikincil renkler arasındaki değişen renklerdir. Tamamlayıcı Renkler: Renk tekerleğinde turuncu ve mavi gibi karşı karşıya duran renklerdir. Benzer Renkler: Renk tekerleğinde yan yana duran renklerden oluşur, örneğin mavi ve mor gibi. Kontrast Renkler: Zıt renklere dayanarak, izlenimciye verilen etki, rengin yerleştirildiği yüzeyin rengi ve kendi rengi ile olan ilişkisidir.

Renk Çemberi

Renklerin Piskolojisi Beyaz: Tarafsız, kusursuz, ışığı sembolize eden, dine yönelik, masum iyi, yeni bir başlangıç, saf, temiz bilgili, doğru,. Ters çağrışımları ise rengi olmayan Sarı: Güneş, ışık olgunluk, ileriye doğru, optimistik ve tazelik. Ters çağrışımları ise, kıskançlık, belirsizlik ve kendini beğenmişlik olarak algılanabilir. Turuncu: Sevinmek, etkinlik, yaşam dolu olmak, enerjik ve aktif. Ters çağrışımları ise; fanatiklik, haşinlik ve pürüzlü olarak algılanabilir.

Renklerin Piskolojisi Pembe: İdealistlik, minnettarlık, sadakat, halden anlama ve sempati. Ters çağrışımları ise; kendini beğenmişlik, hakimiyet ve üstünlük Kırmızı: Yaşam, sevgi, aktiflik, enerjiklik, sıcak, kuvvet, dinçlik canlılık, ihtiras ve tutku. Ters çağrışımları ise; öfke, nefret, kan ve savaş. Mor: Gizem, asalet, lüks hayat, zenginlik, zarafet, romantizm, duygusallık, büyü, hedonistlik ve abartı. Ters çağrışımları ise; kargaşa ve zorla kabul ettirmeye çalışmak.

Mavi: Rahat olmak, sonuç, güven, dostça, sağlamlık, genişleyip büyüyen tatil armoni sakinlik, sessizlik, pasiflik, umut, hayal gücü ve melankoli. Ters çağrışımları ise; soğukluk, uzak ve erişilmesi zor. Yeşil: Gayret, taze, rahatlık, kendine güven, heycanlı, sağlık, eli açık, doğal ve gezen. Ters çağrışımları ise; tembellik, kararsızlık, kişisel olmayan. Siyah: Güç, gayret, yönetmen, dramatik, ağırlık, gizemli, fonksiyonellik ve düşünceli kimse. Ters çağrışımları ise karamsarlık , umutsuzluk ve rengi olmamak. Gri: Tarafsızlık, yansıtma, ciddiyet, çok yönlü, hazır ve karşılıklı ödün vererek anlaşmaya varmak. Ters çağrışımları ise; negatif olmak, soğuk, net olmayan ve mutsuzluk.

AltınOran Altın oran, doğada sayısız canlının ve cansızın şeklinde ve yapısında bulunan özel bir orandır. Doğada bir bütünün parçaları arasında gözlemlenen, yüzyıllarca sanat ve mimaride uygulanmış, uyum açısından en yetkin boyutları verdiği sanılan geometrik ve sayısal bir oran bağıntısıdır. Doğada en belirgin örneklerine insan vücudunda, deniz kabuklularında ve ağaç dallarında rastlanır. Platon'a göre kozmik fiziğin anahtarı bu orandır. Altın oranı bir dikdörtgenin boyunun enine olan "en estetik" oranı olarak tanımlayanlar da vardır.

AltınOran Eski Mısırlılar ve Yunanlılar tarafından keşfedilmiş, mimaride ve sanatta kullanılmıştır. Göze çok hoş gelen bir orandır. Altın Oran; CB / AC = AB / CB = 1.618; bu oranın değeri her ölçü için 1.618 dir. Bir doğru parçasının (AB) Altın Oran'a uygun biçimde iki parçaya bölünmesi gerektiğinde, bu doğru öyle bir noktadan (C) bölünmelidir ki; küçük parçanın (AC) büyük parçaya (CB) oranı, büyük parçanın (CB) bütün doğruya (AB)oranına eşit olsun. Altın Oran, pi (π) gibi irrasyonel bir sayıdır ve ondalık sistemde yazılışı; 1.618033988749894... dür. (noktadan sonraki ilk 15 basamak). Altın Oranın ifade edilmesi için kullanılan sembol, PHI yani Φ'dir.

AltınOran Altın Oran kavram temeli geometride olduğu gibi pi sayısı ile diğer ölçülerin orantısıdır. Tasarımda Altın Oran kesirleri oluşturulacak kompozisyonun hazırlığında büyük kolaylık ve yaratıcılık sağlar. Tasarımda belirli ve estetik kabul edilen düzenlemeler Altın Oran kuralına sadık kalarak oluşturulmuştur. Yatay ve dikey çizgiler sisteminde bu orantı düzenleminin büyüklüğüne armonik ve uyumlu formların seçiminde yardımcıdır.

Altın Oran Bu orantı tasarımın en büyük bileşeni olan Nokta, Çizgi ve Yüzey gibi elemanların tasarımda verimli kullanmamızı sağlayan bir orandır. Nokta, Çizgi ve Yüzey tasarımda Altın Oran kurallarına göre işlev yapmalıdır. Tasarımda kompozisyon bu kurallara göre hazırlanmış ise, odak noktası olarak tam değer kazanır. Birincil ikincil ve diğer bütün objeler bu kural çerçevesinde gereken noktalara yerleştirilir. Böylece izleyicinin yapılan tasarım ile yaratıcı anlamda bir iletişim kurması sağlanır.

Görsel Piskoloji

Gestalt Sadece psikolojinin değil aynı zamanda temel tasarımında (basic design) temelini oluşturan parça bütün ilişkisini ortaya atan yaklaşımdır. düzen içindeki parçaların bir bütün olarak algılanması temeline oturmuştur. Arnheim, gestalt kuramının öncülerinin yaptıkları çalismalarda görme sürecinin dis dünyanın mekanik kaydini yapmadigini, aksine ham duyum bilgilerini, yaratıcı bir biçimde, basitlik, düzen ve denge ilkelerine göre organize ettigini bulduklarını söyler. bu da sanatın, gerçekligin seçici ya da kopyalayici bir röprodüksiyonundan çok gerçegin gözlemlenen özelliklerinin, eldeki ortamın (medium) biçimine dönüstürülmesi oldugunun kanıtıdır (film as art (1958) 

görsel düşünme (visual thinking) metis yayınları'ndan rahmi g öğdül çevirisiyle kasım 2007'de çıkmıştır.

Gestalt Sistemi İmgeleri oluşturan elementleri ayrı ayrı görmek yerine bir bütün olarak algılama hissine grafik tasarımda ve görsel psikolojide Gestalt etkisi denilmektedir. Gestatlt kavramı özellikle görme duyumuzun zihinde canladırdığı şekillendirme eğilimine bağımlıdır. Görsel psikolojinin temelini Gestalt sistemi olarak düşünebiliriz. Gestalt sistemi Çekoslovakya asıllı psikolog Max Wetheimer, Kurt Koffka (alman) ve Wofgang Köhler’in (alman) oluşturduğu psikolojik bir sistemdir. Gestalt Teoremi görsel incelemelere dayalı bir yöntemdir.

Pratik anlamda, bir resmi bulmaca gibi küçük parçalara ayırdığımız zaman bu parçaların anlamının bulmacanın bitmiş halinde olan tam (bütünsel) anlamından farklı algılanması gestalt düşünce biçimidir. Gestalt sistemi tasarım temelinde, hiçbir bütünün sadece kendi kendine anlam ifade etmediği fikrini savunur.

Gestalt Tasarım Kanunları Bütünlük: Parçaları bir bütün gibi görmek

Benzetme: Zihin benzer objeleri grup olarak algılar bu benzerlik ölçüden renkten veya şekilden kaynaklanabilir.

Yakınlık: Nesnelerin birbirine yakınlık veya uzaklıkları zihinde kümeleşme veya tek olma etkisinin verilmesi.

Gestalt Tasarım Kanunları Simetri: Simetrik şekillerin birbirine olan yakınlık veya uzaklıklarından etkilenmeden zihinde grup olarak algılanması.

Süreklilik: bu tür görseller zihinde süreklilik hissi veren genelde kinetik desenlerde veya benzeri görsellerin imgelenmesinde gözlenir.

Aynılık: Şekillerin benzer açısı, ortak hareketliliği ve ortak ifade ettikleri yönler, göze şekillerin bir grup halinde olduğu izlemini vermesi.

Bütün algılamalarda bir şekil ve birde zemin vardır Bütün algılamalarda bir şekil ve birde zemin vardır. Algılama sırasında göze ilk çarpan nesnenin şekli, formudur. Zemin ise görülen şeklin arka planındaki alandır. Görsel alanda şekil zeminden daha yakındır ve bir biçimi vardır. Zemin ise tanımlanması zor bir madde izlenimi verir. Şekil zemine göre daha etkilidir ve daha iyi anımsanınır. Bazı durumlarda şekil ve zemin birbiriyle yer değiştirebilir. Bu gibi durumlarda hangisinin şekil hangisinin zemin olduğuna karar verilemeyebilir. Burada olduğu gibi hem bir vazo gözüküyor hemde birbirine bakan iki insan silüeti, bir diğer yönden bakıldığında zemin şekil özelliği de kazanabilir. Ancak aynı anda her ikisi de şekil olarak algılanamaz. Gestalt kuramcılarına göre insanların nesneleri algılamalarındaki başlıca örgütleyici bu zemin ve şekil arasındaki ilişkidir. Şekil ve zeminin yer değiştirdiği bir fotomanipulasyon görmekteyiz. İzleyicinin algısında farklılık yaratarak da dikat çekilebilir ve bu şekilde akılda kalıcık sağlanabilir. Demek ki tasarımlarımızda zemin şekil ilkesini kullanarak farklı tasarımlar, farklı algılar elde edebiliriz.

Benzetme

Yakınlık Bütünlük

Gestalt kuramı, 20. yüzyılın başlarında sanat psikolojisi alanında çalışmalarda bulunan bir grup Alman bilim insanı tarafından ortaya atılmıştır.  3 “Gestalt” terimi, “ tasarlanmış parçaların oluşturduğu anlamlı bütünün duruşu ve işleyişi” anlamına gelmektedir. Bu terim “anlamın biçimi” olarak kısaltılmaktadır.  4 Adından da anlaşılacağı gibi Gestalt kuramcıları uyarıcıların anlamlandırılmasına önem vermişler, bunu da örgütleme terimi ile ifade etmişlerdir. 

5 Gestalt kuramcıları, “örgütleme” ile ilgili ilkeleri tek bir genel ilke çerçevesinde toplamaya çalışmışlardır. “Pragnanz” olarak adlandırdıkları bu temel ilke her psikolojik olayda anlamlı, basit ve tam olma eğilimi vardır şeklinde özetlenebilir.  6 Daha çok algı ile ilgili ilkeleri ile tanınan Gestalt kuramı bünyesinde hem algı hem de öğrenme ile ilgili ilkeler barındırmaktadır.  7 Gestalt kuramına göre algı yalnızca duyu organlarıyla ilgili değildir Gestalt kuramına göre algı yalnızca duyu organlarıyla ilgili değildir. Algı bir örgütlemedir. 8 Gestalt kuramının algı ile ilgili ilkeleri şunlardır: Şekil zemin ilişkisiYakınlıkBenzerlikTamamlamaSüreklilikBasitlik

9 Şekil Zemin İlişkisi Dikkatin yoğunlaştığı nesne şekil, diğer yüzeyler ise zemindir. Şekil ve zemin mutlak değildir, dikkatin yoğunlaştığı noktaya göre değişir.  10 Yakınlık Zaman ve mekanda birbirlerine yakın olan uyarıcılar bir grup olarak algılanır.  11 Benzerlik Bazı duyusal özellikler yönünden (şekil, renk, doku vb Benzerlik Bazı duyusal özellikler yönünden (şekil, renk, doku vb.) benzer olan cisimler bir grup olarak algılanır. 12 Tamamlama Duyusal anlamda eksik girdi içeren uyarıcılar (yarım bir fotoğraf, bozuk bir plakta çalan şarkı) tam olarak algılanır. 

13 Süreklilik Belirli bir yönde ilerleyen uyarıcılar bir bütün olarak algılanır.  14 Basitlik Diğer unsurlar eşit olduğu takdirde bireyler basit uyarıcıları algılama eğilimindedir.  15 Gestalt kuramının algı ilkeleri çeşitli araçların tasarımında olduğu gibi materyal tasarımında da kullanılmaktadır.  16 Ayrıca bu ilkeler bize algılanan gerçekliğin kişiden kişiye göre değişebileceğini (psikolojik gerçeklik) ifade etmektedir.  17 

Gestalt kuramcılarına göre bireyin davranışları coğrafi çevreden değil davranışsal çevreden diğer bir deyişle psikolojik gerçeklikten etkilenir. Dolayısı ile bireylerin davranışları incelenirken onların inanç, değer, gereksinim ve tutumlarının dikkate alınması gerekmektedir. 

Kaynakça Mine Tuksal; Grafikerin El Kitabı, Pusula yayınları,2008 Mimarlık ve Felsefe, derleme, Yapı Yayınevi,ikinci baskı, mart 2004 http://tr.wikipedia.org/wiki/Alt%C4%B1n_oran gsf.baskent.edu.tr/duyuru/gestalt.doc http://www.elyadal.org/pivolka/13/fibonacci.htm http://www.sokrates.com.tr/dnot/dnotlar/d10.html Başaran, İ. E. (2014). Eğitim Psikolojisi. Nobel, Ankara. Senemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğrenme ve Öğretim, Kuramdan Uygulamaya. Gazi Kitabevi, Ankara.Wikipedia The Free Encyclopedia. <