ANNE BABA TUTUMLARI ÖDÜL-CEZA DİSİPLİN HAVVA DURUKAN VE ÖDÜL-CEZA DİSİPLİN HAVVA DURUKAN GEDİKKAYA ANAOKULU REHBER ÖĞRETMENİ

Çocukluk dönemi; özellikle erken çocukluk da denilen 0-6 yaş arasındaki dönem, çocukların çevreleri ile etkileşimlerinden en çok etkilendikleri dönemdir.

Anne, baba ve ailenin diğer bireylerinin çocukla olan etkileşimi, çocuğun ileride nasıl bir birey olacağını etkilemektedir.

Ailede; anne babanın çocukla nasıl iletişim kurduğu, istendik davranışları nasıl kazandırdığı, çocuğun aile içinde bir birey olarak kabul edilip edilmediği, sevginin nasıl ifade edildiği, eğitimde kullandığı disiplin yöntemleri anne baba tutumunun nasıl olduğunu belirler.

DİSİPLİN Disiplin, bir eğitim aracı olarak düşünüldüğünde korkutma, utandırma, gururunu kırma gibi kavramlarla iç içe olmamalıdır. Disiplinin iki temel amacı vardır; Birincisi, çocuğa anlaşılır, kesin ve sınırları olan, güvenli bir ortam sunmaktır. Bu ortam çocuğun sağlıklı gelişimi için gereklidir. Disiplinin ikinci amacı ise, çocuğun kendi kendini yönetme yeteneği yani özdenetim kazanmasıdır. Çocuk denetim altında değilken de öğrendiklerini uygulayabilmeli, kurallara uymayı sürdürebilmelidir.

DİSİPLİN Çocukların gösterdiği uyum ve davranış sorunlarının nedenlerinden birisi de anne babalarının onlara uygun sınırlar koymamalarıdır. Bazı ailelerde disiplin yok gibidir. Çocuğun tüm davranışları hoşgörüyle karşılanır. Bazı evlerde ise disiplin vardır ancak ne zaman, nerede uygulanacağı belirsizdir. Anne babanın tutumu aşırı hoşgörü ile sert cezalandırmalar arasında gidip gelmektedir. Anne babalar kendi ruh halleri, çocuğun yapısı ve çevre koşulları nedeniyle çocuklarına karşı tutarsız davranabilirler.

Disiplin İçin Önemli İlkeler Anne baba davranışlarıyla çocuğa örnek olduğunu unutmamalıdır. Anne babanın sözbirliği ve işbirliği yapması disiplin için gereklidir. Tutarlılık disiplin için en önemli ilkelerden biridir.

DİSİPLİN UYGULAMAK İLE CEZA VERMEK AYNI ŞEY DEĞİLDİR. Disiplin: ‘Dur, bunun yerine başka bir şey yap’ mesajı verirken, cezalandırma: ‘Sen bunu yanlış yaptın, sen kötü bir çocuksun’ mesajını verir. Disiplin, çocuğun bir sonraki başarısını oluşturmaktadır. Cezalandırma ise tamamen başarısızlığa odaklanmaktadır. Disiplin, yapılan işin sonuçlarını gösterir. Ancak cezalandırma kadar katı değildir.

Disiplin, düşünce ürünüdür. Cezalandırma, kızgınlık ürünüdür. Eğer fiziksel bir incinme yani dayak atma varsa, bu cezalandırmadır. Disiplinde kurallar belirlenir ve kurallara uyulmadığında yaptırımlar uygulanır ancak cezada çocuk neden cezalandırıldığını anlayamaz.

Disiplinde amaç sadece istenmeyen davranışın tekrarlaması değil, aynı zamanda istenen davranışların sergilenmesini sağlamaktır. Bu nedenle disiplinde istenmeyen davranışın sonuçlarına yönelik yaptırım uygulamak kadar istenen davranışların pekişmesi için ödüllendirme de gereklidir.

ÖDÜL Ödül, istenen davranışı ortaya çıkarma olasılığını arttıran bir yöntemdir. Ödülde amaç; çocukta kazandırılmak istenen davranışı pekiştirmek ve davranışın yerleşmesini sağlamak için motive etmek olmalıdır. Genellikle ödüllendirme disiplini sağlamada daha iyi sonuç veren bir yoldur

ÖDÜLLENDİRMEDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Maddi ödül kullanmamak Maddi ödüllendirmede çocuk bir işi başarmaktan çok o başarı sonrasında elde edecekleri nesneden zevk alırlar. Maddi ödüllendirmede nesneler pazarlık konusu haline gelir. Manevi ödüller belirlenmeli ve davranışla eş zamanlı olarak kullanılmalı. Maddi ödüller davranışın ortaya çıkmasını ilk anda hızlandırır ancak manevi ödüller davranışın kalıcılığını ve çocuğun kendisini fark etmesini sağlar.

. ANNE BABA TUTUMLARI

AŞIRI KORUYUCU VE KAYGILI ANNE-BABA TUTUMU Bu Tutumda; Anne baba çocuğun her davranışına müdahale eder, Sürekli çocuğa yaşından daha küçükmüş gibi muamele edilir Aile aşırı koruyucu ve vericidir. Çocuğun kendini tanımasını ve yapabileceklerini fark etmesini engelleyen bir anne-baba tutumudur. Çocuğun bireyselleşme çabalarını engelleyen bir tutumdur.

AŞIRI KORUYUCU VE KAYGILI ANNE-BABA TUTUMU Bu tutumla yetişen çocuklar; Bağımlı kişilik yapısı geliştirirler. Çocuk kendi başına karar vermede güçlükler yaşar. Çocuğun kendine güveni yoktur. Genelde tek başına bir işe başlama ya da sürdürme becerilerini gösteremezler. Bu çocuklar aşırı bağımlı, ürkek ve çekingen davranışlar göstermektedirler.

AŞIRI BASKICI VE OTORİTER ANNE-BABA TUTUMU Ailede katı bir disiplin anlayışı ve baskıcı bir tutum vardır. Çocuktan ailenin kuralarına koşulsuz uyulması beklenir Aile içinde korku hakimdir ve çocuk korku ile büyür

AŞIRI BASKICI VE OTORİTER ANNE-BABA TUTUMU Bu tutumla yetişen çocuklar; Saldırgan ve uyumsuz davranışlar görülür. Arkadaşlarına evde karşılaştığı olumsuz davranışları sergiler. Sürekli eleştirildiği için benlik saygısı geliştiremedikleri görülür.

AŞIRI HOŞGÖRÜLÜ ANNE-BABA TUTUMU Bu tutumu gösteren ailelerde çocuğa aşırı düşkünlük ve hoşgörü vardır Aile çocuk ilişkisinde sınırlar ve kurallar belli değildir. Çocuk evde patrondur, ve her istediği, istediği anda yapılır.

AŞIRI HOŞGÖRÜLÜ ANNE-BABA TUTUMU Bu tutumla yetişen çocuklar; Bencil, doyumsuz, kırılgan, her dediğinin anında olmasını isteyen, sabırsız bireyler olabilirler. Kuralsızlığa alışan çocuk, sosyal ortamlarda(okul gibi) kurallarla karşılaştığında uyum sağlamakta zorlanırlar.

MÜKEMMELİYETÇİ ANNE-BABA TUTUMU Bu tutumu benimseyen anne babalar çocuklarını akademik, sosyal, sanatsal, sportif her alanda kusursuz olmasını beklerler. Aile beklentilerini karşılaması için çocuk yoğun bir eğitim sürecine tabi tutar. Çocuktan beklentiler yaşının ve kapasitesinin üzerindedir.

MÜKEMMELİYETÇİ ANNE-BABA TUTUMU ANNE-BABA TUTUMLARI Bu tutumla yetişen çocuklar; Kendi doğal iç güdüleri ve kurallar arsına sıkışıp kalmıştır. Sürekli bir iç çatışma içindedir. Fikirleri genellikle çok katıdır. Her işte üstün olmak ister ve bunu başaramadığı noktada hayal kırıklığına uğrar. Çalışmayı tamamen bırakabilir ve aşağılık duygusu gelişir.

TUTARSIZ ANNE-BABA TUTUMU Anne babanın tutumu belirli değildir. Yukarıda belirtilen tutumların hepsini de zaman zaman uygular. Anne ve babanın tutumları arasında da farklılıklar vardır.

TUTARSIZ ANNE-BABA TUTUMU Bu tutumla yetişen çocuklar; Ne zaman ve nerede ne yapacağını bilemez. Çocuk anne veya babanın tepkisini tahmin edemez ve bu nedenle kendini güvende hissetmez. Çocuk çevresindeki insanlara güvenmeyen, her şeyden şüphelenen, kararsız bir kişilik yapısı geliştirebilirler.

DEMOKRATİK ANNE-BABA TUTUMU Anne ve baba çocuğa Koşulsuz Kabul gösterir. Anne baba çocuğa sevgi ile yaklaşır ve çocukla ilgilenir. Aile çocuğa rehberlik yapar. Ancak karar çocuğa aittir. Anne baba çocuk için iyi bir modeldir.

DEMOKRATİK ANNE-BABA TUTUMU Bu tutumla yetişen çocuklar; Sosyalleşmiş, işbirliğine hazır, arkadaş canlısı, duygusal ve sosyal açıdan dengeli bir bireydir. Çocuk nerede ne yapması gerektiğini bilir. Saygılı, sorumluluklarını bilen ve çevresi ile olumlu ilişkiler kurabilen bireylerdir.

Çocuğunuzun nasıl bir yetişkin olmasını istersiniz

TEMELİNDE SEVGİ OLAN HİÇBİR EĞİTİM BAŞARISIZLIĞA UĞRAMAZ.