PİM VE PERNO BAĞLANTILARI PİMLER: Pimler şekil bağlı bağlama elemanları olup, bağlama, emniyet elemanı veya parçaların karşılıklı durumlarını tespit etmek için merkezleme elemanı olarak kullanılırlar. Silindirik, konik, elastik veya çentikli olabilirler. Bağlama (Radyal pim) Bağlama (Eksenel pim) Merkezleme
DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Silindirik Pimler: TS 69/15 (DIN 7) m6, h8 ve hll toleransına göre imal edilirler, Ayrıca yuvarlak uçlu, konik uçlu (pah kınlmış) ve düz uçlu olurlar.Hassas bir işçilik gerektirdikleri için (raybalanırlar) pahalıdırlar. Titreşimle gevşediklerinden emniyetli değildirler. DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü
DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Konik Pimler: TS 69/13 (DIN 1) Koniklikleri 1/50 dir. d1 çapı konikliğin en küçük çapıdır. Deliklerinin raybalanması gerekir. Bu pimler gevşemeye karşı emniyetlidirler. Sapları vidalı olan veya içten vidalı olan tipleri vardır (TS 69/18-19) bu vidalar pimlerin sökülmesini kolaylaştırır. DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü
Çentikli pimler: TS 69/20-TS69/33 Çentikleri, pim boyunca veya kısmen olabilir. Genellikle 120° aralıklarla çevrede üç çentik bulunur. Bu pim deliğe takıldığında çentikler delik yüzeyleri üzerinde sürekli bir gergi yaratır. Bir çok defa sökülüp takılsa da elastikliğini kaybetmez. Delik toleransları H9 (3 mm çapa kadar) ve H11 dir. Matkap ile deldikten sonra başka işlem gerekmez.
DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü İçi boş pimler, yay sacından sarılmış "gergi pimleri" ve eksenel yönde kaymayı önleyen "tırtırlı pimler" gibi tipler de vardır. DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü
DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Pim malzemesi olarak cıvata malzemeleri kullanılır. En çok kullanılan malzeme kaliteleri 5.6 ve 6.6 olup St50 ve St60 a karşılık gelmektedir. Özel durumlarda Cu, Ms ve Al’dan yapılmış pimlerde kullanılır. PİM HESABI DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Radyal pim hesabı Eksenel pim hesabı Tek taraftan yüklü pim hesabı Emniyet Pimi hesabı
Radyal pim hesabı Yüzey Basıncı Ara yüzeye etkiyen teğetsel kuvvet Pimin Kesilmesi Yüzey Basıncı Pim ile Göbek arasında Pim ile Mil arasında Önerilen değerler: dp /d = 0,2 . . . 0,3 Çelik göbek için DG/d≈2 Dökme demir göbek için DG/d≈2,5
Eksenel pim hesabı Önerilen değerler: dp /d = 0,13 . . . 0,2 Ara yüzeye etkiyen teğetsel kuvvet Pim ile Mil ve Göbek arasında ki yüzey basıncı Pimin Kesilmesi Önerilen değerler: dp /d = 0,13 . . . 0,2 Pimin eksenel uzunluğu: l=(1...1,5).d
Tek taraftan yüklü (çakma) pim hesabı Pim Eğilme ve yüzey basıncı ile zorlanır. Önerilen değerler: s/dp = 4 . . .5
Emniyet Pimi hesabı
DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü
DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü PERNOLAR Mafsallı bağlantılarda, küçük tekerleklerin, kasnakların ve ruloların taşıyıcı elemanlara bağlanmasında ve piston-biyel bağlantılarında kullanılan dairesel kesitli elemanlara perno adı verilir. Başsız, başlı, tespit edilebilmeleri için delikli veya vidalı olabilirler. Pernoların eksenel yönde emniyeti için seeger emniyet halkası, profilli emniyet rondelalar, gupilya veya somun kullanılabilir. DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü
DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Pernolar genellikle St5O, St6O, C35 gibi malzemelerden yapılır. Büyük zorlanmalar söz konusu olduğunda Pernolar bağlandıkları parçalardan birine sıkıgeçme diğerine ise serbest geçme olarak bağlanırlar. Perno toleransları h11, f8, n8 delik toleransları ise D9, D10, D11, C11, B12, A11, H8 olabilir. Boşluklu bir geçme 'için D10/h11, H8/f8 sıkı geçme için ise H8/n8 olabilir. DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü
DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü
DEÜ Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü
PERNO Hesabı Pernolar yüzey basıncı, eğilme ve kesmeye çalışırlar. Perno-Çatal Perno-Göbek Pernonun makaslanması Pernodaki eğilme gerilmesi