. .

Negatif Statü Hakları (Kişi Hakları) . Negatif Statü Hakları (Kişi Hakları)

Negatif Statü Hakları Sınırları devlet tarafından Anaysa ve yasalarda çizilen, devletin dahi müdahale edemeyeceği haklardır. Özel alanın sınırlarını belirler Devletin karışmadığı haklardır. Konut dokunulmazlığı, Devlet 3. kişilerin müdahalesini engelleyince hak gerçekleşmiş olur. Devlet müdahale etmediği sürece hak yerine gelmiş olur. (polis izinsiz eve girmediği sürece örneğin) Kişisel Haklar da denilir Anayasa Md-17-40

Negatif Statü Hakları - Örnek V. Yerleşme ve seyahat hürriyeti Madde 23 – Herkes, yerleşme ve seyahat hürriyetine sahiptir. Yerleşme hürriyeti, suç işlenmesini önlemek, sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak, sağlıklı ve düzenli kentleşmeyi gerçekleştirmek ve kamu mallarını korumak; Seyahat hürriyeti, suç soruşturma ve kovuşturması sebebiyle ve suç işlenmesini önlemek; Amaçlarıyla kanunla sınırlanabilir.

. Pozitif Statü Hakları

Pozitif Statü Hakları Bireylerin devletten talep etme hakkının olduğu, devletinde bireylere sunmakla görevli olduğu haklardır. Bir davranışta bulunmayı gerektirir Eğitim, Sağlık, Konut, Çalışma Sosyal Haklar da denilir Anayasa Madde 41-65

Pozitif Statü Hakları - Örnek II. Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi Madde 42 – Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir. Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz. Eğitim ve öğretim hürriyeti, Anayasaya sadakat borcunu ortadan kaldırmaz. İlköğretim kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve Devlet okullarında parasızdır.

Pozitif Statü Hakları - Örnek Özel ilk ve orta dereceli okulların bağlı olduğu esaslar, Devlet okulları ile erişilmek istenen seviyeye uygun olarak, kanunla düzenlenir. Devlet, maddi imkanlardan yoksun başarılı öğrencilerin, öğrenimlerini sürdürebilmeleri amacı ile burslar ve başka yollarla gerekli yardımları yapar. Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır. Eğitim ve öğretim kurumlarında sadece eğitim, öğretim, araştırma ve inceleme ile ilgili faaliyetler yürütülür. Bu faaliyetler her ne suretle olursa olsun engellenemez

Pozitif Statü Hakları - Örnek VIII. Sağlık, çevre ve konut A. Sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması Madde 56 – Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir. Devlet, herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak; insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenler. Devlet, bu görevini kamu ve özel kesimlerdeki sağlık ve sosyal kurumlarından yararlanarak, onları denetleyerek yerine getirir. Sağlık hizmetlerinin yaygın bir şekilde yerine getirilmesi için kanunla genel sağlık sigortası kurulabilir.

Pozitif Statü Hakları - Örnek B. Konut hakkı Madde 57 – Devlet, şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde, konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alır, ayrıca toplu konut teşebbüslerini destekler.

. AKTİF STATÜ HAKLARI

Aktif Statü Hakları Kişinin Devlet Yönetimine Katılmasını Sağlayan Haklardır. Katılma Hakları da denilmektedir. Seçme Seçilme - Parti Kurma vb. Siyasi Haklar Anayasa 66-74

Aktif Statü Hakları -Örnek II. Seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakları Madde 67 – Vatandaşlar, kanunda gösterilen şartlara uygun olarak seçme, seçilme ve bağımsız olarak veya bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halkoylamasına katılma hakkına sahiptir ….. Onsekiz yaşını dolduran her Türk vatandaşı seçme ve halkoylamasına katılma haklarına sahiptir. Bu hakların kullanılması kanunla düzenlenir.

Aktif Statü Hakları -Örnek III. Siyasi partilerle ilgili hükümler A. Parti kurma, partilere girme ve partilerden ayrılma Vatandaşlar, siyasi parti kurma ve usulüne göre partilere girme ve partilerden ayrılma hakkına sahiptir. Parti üyesi olabilmek için onsekiz yaşını doldurmuş olmak gerekir. Siyasi partiler, demokratik siyasi hayatın vazgeçilmez unsurlarıdır. Siyasi partiler önceden izin almadan kurulurlar ve Anayasa ve kanun hükümleri içerisinde faaliyetlerini sürdürürler. ………. Siyasi partilere, Devlet, yeterli düzeyde ve hakça mali yardım yapar. Partilere yapılacak yardımın, alacakları üye aidatının ve bağışların tabi olduğu esaslar kanunla düzenlenir.

1982 ANAYASASI’NIN TEMEL HAKLARA YAKLAŞIMI . 1982 ANAYASASI’NIN TEMEL HAKLARA YAKLAŞIMI

. 1982 Anayasası otoriter Haklar ve ödevleri birlikte düzenlemiştir. Hem hak sahibi hem ödevli kılmıştır

. Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanması

Objektif (Nesnel) Sınırlar Anayasada belirtilmiş olmasa bile hak ve hürriyetlerin kendi niteliklerinden doğan “eşyanın tabiatında mevcut” sınırlar Örn. Basın hürriyeti diye kişilik haklarına saldırılamayacağı İfade hürriyeti sövmek anlamına gelmeyeceği

Anayasal Sınırlar Doğrudan Anayasa tarafından konulan sınırlar 34. madde: toplantı gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı silahsız saldırısız olabilir 35.madde : Mülkiyet hakkı toplum yararına aykırı olamaz

. 1982 Anayasa’sının ilk halinde genel sınırlamadan bahsediyordu 2001 yılında değiştirildi - sınırlama kanunla yapılabilir - sınırlama Anayasa’nın ilgili maddelerinde belirtilen sebep ve öngördüğü amaç dışında kullanılamaz - sınırlama Anayasa’nın sözüne ve ruhuna uygun olmalı - Sınırlama demokratik toplum gereklerine ve laik cumhuriyetin gereklerine uygun olmalı - Temel hak ve hürriyetlerin özüne dokunmamalı - Ölçülülük ilkesine uygun olmalı, makul ve dengeli olmalı

sınırlama kanunla yapılabilir Khk, tüzük ve yönetmelik ile yapılamaz OHAL KHK hariç

sınırlama Anayasa’nın ilgili maddelerinde belirtilen sebep ve öngördüğü amaç dışında kullanılamaz 13. maddenin ilk halinde “Temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması MADDE 13.- Temel hak ve hürriyetler, Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünün, millî egemenliğinin, Cumhuriyetin, millî güvenliğin, kamu düzeninin, genel asayişin, kamu yararının, genel ahlâkın ve genel sağlığın korunması amacı ile ve ayrıca Anayasanın ilgili maddelerinde öngörülen özel sebeplerle, Anayasanın sözüne ve ruhuna uygun olarak kanunla sınırlanabilir. Temel hak ve hürriyetlerle ilgili genel ve özel sınırlamalar demokratik toplum düzeninin gereklerine aykırı olamaz ve öngörüldükleri amaç dışında kullanılamaz. Bu maddede yer alan genel sınırlama sebepleri temel hak ve hürriyetlerin tümü için geçerlidir”.

. Anayasa değişikliğinden sonra 13’üncü madde şu hâle gelmiştir: “Temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması    MADDE 13.- Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve lâik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.”

. Anayasa değişikliğinin getirdikleri şunlardır: 1. Temel hak ve hürriyetlerin özlerine dokunma yasağını getirmiştir. 2. Ölçülülük ilkesi getirmiştir. 3. Lâik Cumhuriyetin gereklerine uygunluk şartını getirmiştir. Anayasa değişikliğinin götürdükleri ise şunlardır: 1. Genel sınırlama sebeplerini kaldırmıştır. 2. Sınırlama öngörüldüğü amaç dışında kullanılması yasağını kaldırmıştır.

örnek MADDE 23. – Herkes, yerleşme ve seyahat hürriyetine sahiptir. Yerleşme hürriyeti, suç işlenmesini önlemek, sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamak, sağlıklı ve düzenli kentleşmeyi gerçekleştirmek ve kamu mallarını korumak; Seyahat hürriyeti, suç soruşturma ve kovuşturması sebebiyle ve suç işlenmesini önlemek; Amaçlarıyla kanunla sınırlanabilir. (Değişik: 3.10.2001-4709/8 md.) Vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti, vatandaşlık ödevi ya da ceza soruşturması veya kovuşturması sebebiyle sınırlanabilir. Vatandaş sınır dışı edilemez ve yurda girme hakkından yoksun bırakılamaz.

. MADDE 26. – Herkes, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir. Bu hürriyet resmî makamların müdahalesi olmaksızın haber veya fikir almak ya da vermek serbestliğini de kapsar. Bu fıkra hükmü, radyo, televizyon, sinema veya benzeri yollarla yapılan yayımların izin sistemine bağlanmasına engel değildir. (Değişik: 3.10.2001-4709/9 md.) Bu hürriyetlerin kullanılması, millî güvenlik, kamu düzeni, kamu güvenliği, Cumhuriyetin temel nitelikleri ve Devletin ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğünün korunması, suçların önlenmesi, suçluların cezalandırılması, Devlet sırrı olarak usulünce belirtilmiş bilgilerin açıklanmaması, başkalarının şöhret veya haklarının, özel ve aile hayatlarının yahut kanunun öngördüğü meslek sırlarının korunması veya yargılama görevinin gereğine uygun olarak yerine getirilmesi amaçlarıyla sınırlanabilir

. MADDE 33. – (Değişik: 23.7.1995-4121/2 md.; 3.10.2001-4709/12 md.) Herkes, önceden izin almaksızın  dernek kurma ve bunlara üye olma ya da üyelikten çıkma hürriyetine sahiptir. Hiç kimse bir derneğe üye olmaya ve dernekte üye kalmaya zorlanamaz. Dernek kurma hürriyeti ancak, millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâk ile başkalarının hürriyetlerinin korunması sebepleriyle ve kanunla sınırlanabilir. ……….

Sınırlamanın olmadığı maddeler de var IV. Çalışma ve sözleşme hürriyeti MADDE 48. – Herkes, dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir. Özel teşebbüsler kurmak serbesttir. Devlet, özel teşebbüslerin millî ekonominin gereklerine ve sosyal amaçlara uygun yürümesini, güvenlik ve kararlılık içinde çalışmasını sağlayacak tedbirleri alır.

. Sınırlama ne amaçla getirildi ise o amaçla kullanılır Genel ahlak için getirilen sınırlama milli güvenlik için kullanılamaz Milli güvenlik için getirilen genel sağlık için kullanılamaz vs.

sınırlama Anayasa’nın sözüne ve ruhuna uygun olmalı Sözüne : metnine lafzına uygunluk Ruhuna: kısmı tartışmalı, anayasanın hükmü mü, bütünü mü, bütününe hakim olan temel ilkeler mi

Demokratik toplum ve laik cumhuriyetin gereklerine uygunluk Laik cumhuriyetin gerekleri ifadesi 2001 yılında değişiklik ile eklendi Demokratik toplum düzenin gereklerinin ne olduğuna demokratik devlet ilkesinde değinildi Laik cumhuriyetin gerekleri 1-3 maddede sayılan nitelikler

Hak ve hürriyetlerin özüne dokunmama Anayasa mahkemesi kararları var Hakkın özü demokratik toplumun gerekleri arasında yer alır Temel hak ve özgürlüklerin tümüyle kullanılamaz hale getirilmemesi Hak ve hürriyetlerin varlığı kural, sınırlanması istisnadır Sınırlamak, hakkı ortadan kaldırmak yok etmek olmamalı

Ölçülülük ilkesine uygun olmalı Sınırlamada başvurulan araçların sınırlama amacını gerçekleştirmeye elverişli olması “vur dediysek öldür demedik” anlamında Kamu gücünün gereksiz ve aşırı kullanımını önlemek Birden fazla araç varsa en yumuşağı tercih edilmeli

TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN KÖTÜYE KULLANILMAMASI . TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN KÖTÜYE KULLANILMAMASI

. III. Temel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılamaması MADDE 14. – (Değişik: 3.10.2001-4709/3 md.) Anayasada yer alan hak ve hürriyetlerden hiçbiri, Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik ve lâik Cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz. Anayasa hükümlerinden hiçbiri, Devlete veya kişilere,  Anayasayla tanınan temel hak ve hürriyetlerin yok edilmesini veya Anayasada belirtilenden daha geniş şekilde sınırlandırılmasını amaçlayan bir faaliyette bulunmayı mümkün kılacak şekilde yorumlanamaz. Bu hükümlere aykırı faaliyette bulunanlar hakkında uygulanacak müeyyideler, kanunla düzenlenir.

Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması . Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması

. V. Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması MADDE 15. – Savaş, seferberlik, sıkıyönetim veya olağanüstü hallerde, milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ihlâl edilmemek kaydıyla, durumun gerektirdiği ölçüde temel hak ve hürriyetlerin kullanılması kısmen veya tamamen durdurulabilir veya bunlar için Anayasada öngörülen güvencelere aykırı tedbirler alınabilir. (Değişik: 7.5.2004-5170/2 md.)Birinci fıkrada belirlenen durumlarda da, savaş hukukuna uygun fiiller sonucu meydana gelen ölümler dışında, kişinin yaşama hakkına, maddî ve manevî varlığının bütünlüğüne dokunulamaz; kimse din, vicdan, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz ve bunlardan dolayı suçlanamaz; suç ve cezalar geçmişe yürütülemez; suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya kadar kimse suçlu sayılamaz.

. Aşırı bir daraltmaya izin vrmiş Anayasal güvencelere aykırı tedbirlere izin vermiş Ancak yaşama hakkına dokunmamış (savaş hali ölümler dışında)

. HÜKÜMET SİSTEMLERİ

Başkanlık sistemi Tipik örneği ABD. Sert kuvvetler aykırılığı Yasama yürütme kesin olarak birbirinden ayrı Aynı kişiler bu iki kurumda görev alamaz Yürütme başkanın uhdesinde Birbirlerinin görevlerini sona erdiremezler Her iki kurumun birbirine karşı kontrol denge sistemi kurulmuştur

Avantajları İstikrarlı yönetim: Başkanlık sisteminde yürütme organına verilen sabit görev süresi, istikrarlı hükümetlerin oluşumuna hizmet eder. Hükümet krizleri yaşanmaz. Parlamenter sistemlere özgü olan ileriyi görememe ve belirsizlik sorunu yoktur. Hükümet istikrarı toplumsal istikrara, dolayısıyla demokrasinin sağlamlaşmasına katkıda bulunur

. Güçlü yönetim: Parlamenter sistemde parlamentoya karşı sorumlu olan başbakanlara göre, başkan, karar alırken daha fazla inisiyatif kullanabilir. Hızlı karar alabilir ve etkin bir yönetim sağlayabilir. Güçlü yürütme güçlü devleti doğurabilir. Oysa parlamenter rejim uygulamalarında çoğunlukla hükümet, bir taraftan yetkilerini cumhurbaşkanıyla paylaşıp diğer taraftan parlamentonun baskısı altında kaldığından, yürütmenin gücü azalmakta ve yönetimde zafiyet meydana gelmektedir

. Daha fazla demokrasi: Öncelikle seçmenler muhtemel hükümet seçeneklerini baştan görerek oy verir. Halkın hesap sorma imkânı daha fazladır. Diğer bir argüman, seçmenler için daha fazla seçme imkânı sağlamasıdır. Yasama organı için bir partinin adaylarını desteklerken yürütme organının seçiminde başka bir partinin adayını destekleme fırsatına sahip olurlar

. Parlamento üyeleri, hükümetin devamı kaygısı taşımadan yasalar üzerinde bağımsız karar da verebilirler Yürütme organının doğrudan halk tarafından seçilmesi daha fazla demokrasi demektir. Güçlü meşruiyet

Dezavantajları Katılık: Yasama organı başkanın varlığını sona erdiremediğinden yürütme gücünün süresi sabittir. Bu durumda bir başkan ne kadar başarısız olursa olsun görev süresini doldurmadan görevinden alınamayacaktır

. • Çift meşruiyet: Başkanlık sistemlerinde yasama ile yürütme iki rakip gibi meşruiyet iddiasında bulunabilmektedir. Bu, her iki organın halk tarafından seçilmesinin doğal sonucudur. Özellikle parti sayısının çok olduğu veya ideolojik ayrımların derin olduğu başkanlık sistemlerinde bu iki gücün izlenecek politikalar üzerinde çatışma içine girmesi ihtimali güçlenmektedir

. • Sıfır toplamlı oyun: Yürütme gücü üzerinde yaşanan başkanlık yarışı, kazanan adaya yürütme gücünün tamamını sunarken, kaybeden adayın yönetim sürecindeki etkinliğini sıfırlar. Ya hep ya hiç oyunu söz konusudur. Kazanan aday bir sonraki seçime kadar yürütme gücünü tek başına kontrol edecektir

. Başkanlık sistemlerinin siyasi üslubu: Kazananın her şeyi aldığı, kaybedenin her şeyi kaybettiği bir sıfır toplamlı oyunda uzlaşmaya değil kutuplaşmaya teşvik eden faktörler ön plana çıkmaktadır.38 Gelecek başkanlık seçimine kadar iktidarını koruyacağından emin olan başkan, gerek muhalefetin gerekse seçmen kitlesinin taleplerine karşı duyarsız hale gelebilir.

Parlamenter sistem özellikleri yürütme iktidarı, yasama iktidarından kaynaklanır Yürütme yasamaya karşı sorumlu, güvenoyu sistemi, meclisi fesih sistemi İki başlı yapı başbakan + devlet başkanı Her iki tarafta görev alabilirler

Meclis hükümeti sistemi Kuvvetler birliği yasama+yürütme mecliste Meclis üstünlüğü Yürütme ayrı ayrı değil Yürütme meclisi fesh edemez Meclis yürütmenin görevine son verebilir. Ayrı bir devlet başkanlığı makamı yok Muhalefet olmayabilmekte Tüm gruplar hükümet olabilmekte

Yarı başkanlık sisteminin özell. Cumhurbaşkanını halk seçer Tek başına kullandığı anayasal yetkileri var Ayrıca başbakan ve kabine bulunur

AVANTAJ bu sistemin temel avantajı, yarı-başkanlık modelinin temel özelliği olan iki başlı yürütme yapısının rekabet halindeki güçler arasında bir dereceye kadar işbirliğine ve yetki paylaşımına imkân vermesidir Bir ülkede iki karşıt grup arasında şiddetli siyasi çatışma var ise, yarı-başkanlık sistemi gücün paylaşılmasına imkân verir Bir güç başkanlığı, diğer güç ise başbakanlığı elinde tutabilir

eleştiriler başkanlık sistemine yönelik eleştirinin benzeri mahiyettedir 1- başkanı, kendisini olağan süreçlerin üzerinde görmeye sevk edebilir 2- yarı-başkanlık sisteminin ortaya çıkardığı iki başlı hükümet yapısıyla ilişkilidir. Devlet başkanı ve başbakan arasındaki çekişme, Linz’in ifadesiyle, kaçınılmaz olarak karar almayı geciktirebilecek birçok siyasi manevra ve entrikayla sonuçlanacak ve birbirine zıt politikalara neden olacaktır

3 3- devlet başkanı ve başbakanın farklı siyasi partilerden olması durumunda ortaya çıkması muhtemel birlikte yaşama (kohabitasyon) durumu, yani parçalı yürütme yapısı ile ilgilidir. Kohabitasyon, yürütme içinde siyasi tıkanıklığa neden olabilir ve bu durum, demokrasisi tam olarak yerleşmemiş sistemlerde demokrasi dışı müdahalelere zemin hazırlayabilir. Yarı-başkanlığı savunanlar bu durumu, yarışan aktörler arasında yetki paylaşımına imkân verdiği için avantaj olarak görürken, eleştirenler bu durumu sistemin zayıf noktası olarak nitelemektedir

4 4- başkanın, başbakanın ve herhangi bir siyasi partinin veya parti koalisyonunun parlamentoda çoğunluğa sahip olmadığı durumlarda karşılaşılacak bölünmüş azınlık hükümeti ciddi tehlike içermektedir. Bu durum, bir taraftan parlamento içinde kaygan/istikrarsız koalisyonların/ ittifakların ortaya çıkmasına ve hükümet değişikliklerine neden olurken diğer taraftan başkanın müdahalelerine ve mahfuz yetkilerini kullanmasına neden olabilir

fransa  cumhurbaşkanı için herhangi bir denetimi ve hesap verme mekanizması yok. İkinci defa aday olan cumhurbaşkanı seçimler aracılığıyla hesap veriyor. Cumhurbaşkanın sabit görev süresince görevinden alınamazken, yürütmenin diğer kanadı olan başbakan ve kabine parlamento tarafından gensoru verilerek düşürülebiliyor.

Fransa Cumhurbaşkanı yetkileri kanunların Anayasa'ya uygunluğunu denetleyen Anayasa Konseyi'nin 9 üyesinden 3'ünü atıyor.  - Başbakanı atama - Meclisi feshedebiliyor - Tek imza ile referandum talebi - Olağanüstü hal ilanı - Üst düzey sivil kamu görevlilerini atama - Yabancı ülkelere elçi ve özel temsilci gönderme - Bakanlar Kurulu'na başkanlık etme - Askeri gücün başkanı olma

Rusya başkanın yetkileri Vatana ihanet suçlaması ile 2/3 oy ile görevden alınabilir 1993 Anayasası’na göre, devlet başkanı yürütme organının bir öğesi sayılmamaktadır. Devlet başkanı, erkler üstü bir konumdadır. Sıkıyönetim ilan eder Silahlı kuvvetlerin yüksek komuta kademesini atamak ve görevden almak

. Devlet başkanı, federe birimlerin yürütme organlarının, Anayasaya, federal kanunlara, Rusya Federasyonunun uluslararası yükümlülüklerine aykırı olan veya temel kişi hak ve özgürlüklerini ihlal eden işlemlerinin yürürlüğünü, bu konuda yetkili mahkeme karar verinceye kadar, durdurma yetkisine sahiptir

. Başbakan bakanların atanması Bunların atanması veya görevden alınması ile ilgili Parlamentonun herhangi bir yetkisi yoktur. Devlet başkanı, hükümetin istifası hakkında karar verme

. Yüksek yargı üyeleri atama kanun önerisinde bulunabilme Veto (veto sonrası 2/3 ile) Başbakan, devlet başkanı tarafından Duma’nın onayı ile atanmaktadır. Devlet başkanının atadığı başbakan adayının Duma tarafından üç defa reddedilmesi durumunda, devlet başkanı, Duma’yı fesheder ve yeni seçimler yapılır 2 defa güvensizlik oyu verilirse yine fesih mümkün

. TÜRK HÜKÜMET SİSTEMİ

. 1961 ve 1982 Anayasaları parlamenter sistem öngörmüştür 1982 Anayasası güçlü Cumhurbaşkanı Siyasal sistemin merkezine yerleştirmiştir. 2007 yılında cumhurbaşkanı halk tarafından 2017 değişikliği ile seçimlere kadar yarı başkanlık görünümünde

Parlamenter sisteme benzeyen özellikleri Hükümetin parlemontaya karşı sorumluluğu var Bakanlar kurulunun cumhurbaşkanına karşı siyasal sorumluluğu yok Cumhurbaşkanı Başbakanı azledemez Bakanlar meclis yanı sıra başbakana da karşı sorumlu Cumhurbaşkanının siyasal sorumsuzluğu var.

Yarı başkanlığa benzeyen hükümler Halk tarafından cumhurbaşkanının seçilmesi Yürütme yetkisi cumhurbaşkanı ve bakanlar kuruluna Cumhurbaşkanı devletin başıdır Gerekli gördüğü hallerde bakanlar kuruluna başkanlık etmek Başkanlığında toplanan B.K. Kararı ile sıkıyönetim OHAL ilan etmek ve KHK çıkarmak TBMM Tatilde iken ani bir saldırı olduğunda silahlı kuvvetlerin kulanılmasına karar vermek Üst düzey yöneticileri atamak Anayasa md 99-110-111-116. maddeler çerçevesinde seçimlerin yenilenmesine kara vermek

7. BÖLÜM DEVLETİN HUKUKİ FONKSİYONLARI

Kuvvetler ayrılığı/ fonksiyonlar ayrılığı Kuv. Ayr. Yasama yürütme yargının tamamen ayrılığı demek değil İşbirliği vardır Devlet iktidarı var. Bu iktidarın kullanımı yasama ve yürütme işlemlerinin yapılması devlet kudretinin değişik biçimde kullanılışı İktidarın organları ise bu fonksiyonları yerine getirmekle görevli Kuvvetler ayrılığı denildiğinde anlaşılması gereken fonksiyonlar ayrılığı

. Devletin hukuki sonuç doğuran faaliyetleri, devletin hukuki fonksiyonlarını oluşturur Devletin hukuki fonksiyonları yasama yürütme ve yargıdır. Bu fonksiyonların tanımlanmasında 2 kriter bulunmakta MADDİ KRİTER ŞEKLİ-ORGANİK KRİTER

MADDİ BAKIMDAN Bu kriterde işlemlerin hukuki mahiyetine göre tanımlar yapılmaktadır Kural İşlem Subjektif İşlem Yargı İşlemi

. Yasama Fonksiyonu: Maddi kritere göre yasama fonksiyonu kural koymak, genel, sürekli, şahsi olmayan, objektif işlemler yapmak. Hangi organ yaparsa yapsın kural koyma faaliyeti varsa bu maddi anlamda yasama fonksiyonudur. Yürütme organı tarafından yapılan KHK ve tüzükler de dahil

. Yürütme (İdare) Fonksiyonu: maddi kritere göre yürütme fonksiyonu. Kişisel,somut, subjektif işlemler yapılması Bir defa yapılan, tükenen, kişisel Atama, diploma vs.

ŞEKLİ VE ORGANİK BAKIMDAN Devletin fonksiyonlarını bu fonksiyonları yerine getiren organa göre tasnif etmekte Yasama fonksiyonu yasama organı tarafından yapılan işlemleri yasa iç tüzük, mv düşürülmesi karaı Yürütme fonksiyonu yürütme organı tarafından yapılan işlemler khk tüzük yönetmelik vs

1982 anayasası Anayasa yürütmeyi bir “ görev ve yetki “ olarak tanımlamıştır Sadece görev dememiştir. 1961’de sadece görev Yürütme ile ilgili bazı işlerde ayrıca yetki kanununa ihtiyaç duymayabilir