İNTERNET PROGRAMCILIĞI 2 Öğr. Gör. Canan ASLANYÜREK
PHP PROGRAM YAPISI Php kodları HTML ile birlikte uyumlu bir şekilde kullanılabilmektedir. Form işlemleri gibi bazı işlemler Html’siz gerçekleşmez. Html kodlarının tamamı PHP ile uyumludur. Oluşturulan Html sayfaları kullanıcı taraflı işlemleri, PHP sayfaları ise sunucu taraflı işlemleri geçekleştirir. Kodlar basit bir yazım editörü aracılığıyla yazıldıktan sonra .php uzantılı kaydedilerek çalıştırılabilir.
PHP PROGRAM YAPISI Yazdığımız Php programlarının hatasız kaydedilmesi için öncelikle dosya uzantınızın .php uzantılı olduğundan emin olmanız gerekir. Bunun için de Dosyalarımızın adlarını ve uzantılarını görmek gerekirse de bunları değiştirmek için Denetim Masası > Klasör Seçenekleri > Görünüm sekmesi altında bulunan Bilinen dosya türleri için uzantıları gizle kutucuğunun önündeki tik kaldırılmalıdır.
PHP PROGRAM YAPISI
PHP PROGRAM YAPISI PHP kodları <? php …… ?> etiketleri arasına yazılmalıdır. Çoğunlukla kullanılan etiket türüdür. Bu etiketler arasına yazılan kodlar kesin olarak doğru yorumlanır. <? …… ?> etiketleri ise kısa başlangıç ve bitiş etiketleridir. Birçok sunucuda bu etiketler kullanılmaz. Bu etiketlerin kullanılabilmesi için php.ini konfigürasyon dosyası içerisinden "short_open_tag" değeri aktif(on) duruma getirilmelidir.
PHP Kodu Nasıl Yazılır? <?php echo "Hello World"; ?> <script language="php"> echo "Hello World"; </script> <? echo "Hello World"; ?>
PHP Yorum Satırı Yazılan PHP kodlarının daha sonra incelendiğinde hatırlamaya yardımcı olması için açıklama satırları eklenebilir. Bu açıklama satırları sayfada görüntülenmeyecektir. # Bu bir yorum satırıdır. (Tek bir satır için) // Bu bir yorum satırıdır. (Tek bir satır için) /* Buraya bir ya da birden fazla satır açıklama eklenebilir.*/
PHP Yorum Satırı <?php # İntenet Programcılığı 2 Dersi echo "Merhaba Dünya" ; ?>
PHP PROGRAM YAPISI PHP kodları içerisinde bulunan boşluk sayısının bir önemi yoktur. Ama PHP’ye özgü ifadeler(komut, fonksiyon vb.) arasında boşluk kullanılamaz. Örneğin; <?php $sonuc= 6/3; //Tek boşluk $sonuc = 6 / 3; //Birden fazla boşluk echo $sonuc ; ?>
PHP PROGRAM YAPISI PHP içerisinde bazı durumlarda büyük – küçük harf duyarlılığı vardır. Tüm değişken isimleri büyük – küçük harf duyarlıdır. Örneğin, aşağıdaki $mail değişkeni ile $Mail değişkeni aynı değildir. <?php $mail= "c.aslanyurek@klu.edu.tr"; echo "Mail adresim: $mail<br>"; echo "Mail adresim: $Mail<br>"; ?>
PHP PROGRAM YAPISI <?php …….. ?> işaretleri arasına yazılan her satırın sonuna ";" işareti konulmalıdır. <html> <body> <font color="red">1. satır</font><br> <?php echo "<font color=‘red’> 2.satır</font>"; ?> </body> </html> Yukarıdaki örnekte kullanılan echo fonksiyonu ekrana bilgi yazdırmak için kullanılır. echo "yazdırılacak bilgi"; veya echo $değişken şeklinde kullanılır.
PHP’de Değişkenler Değişkenler istenilen değerlerin belirli bir süre hafızada tutulması için kullanılmaktadır. Tanımlanan her değişken bellekte belirli bir alan kaplar. Değişkene atanan değer programın farklı aşamalarında farklı değerler alabilir, içeriği sabit değildir. Değişken adını bu özelliğinden dolayı almaktadır. Değer ataması yapılmayan veya tanımlanmayan bir değişken ekrana yazdırma, karşılaştırma gibi hesaplamalar dışında kullanıldığında tanımsız değişken(undefined variable) hatasıyla karşılaşabilirsiniz.
PHP’de Değişkenler Değişken tanımlarken; Değişken isminin önüne $ işareti konur. Değişken isminde Türkçe karakter kullanılmamalıdır. Değişken isimleri _ ile başlayabilir. Değişken ismi içerisinde rakam bulunabilir ama rakam ile başlayamaz. Değişken ismi içerisinde _ işaretinden başka işaret kullanılamaz.
PHP’de Değişkenler Doğru Tanımlanmış Değişken Örnekleri; $deger=2; $deger_2="ABC"; $deger2="5.55"; Yanlış Tanımlanmış Değişken Örnekleri; $2deger=256 $deger?="Tokat"; $değer=2500 (Türkçe karakter kullanılamaz)
Değişkenlere Değer Atama Değişkenler boş değerler taşıyabilecekleri gibi string yani harflerden ve sayılardan oluşan değerleri taşıyabilecekleri gibi sayıları da taşırlar. Stringleri tek tırnak ya da çift tırnak arasına almak zorundayız. Sayıları tırnaksız yazmalıyız. Aşağıdaki örneği ders1.php adıyla kaydedip çalıştırdığınızda ekranın boş olduğunu görürsünüz. Çünkü bu değişkenlerin taşıdıkları değerleri ekrana yazdıracak herhangi bir fonksiyon kullanmadık.
Değişkenlere Değer Atama <?php $degisken=" "; $ders1=“İnternet Programcılığı 2"; $degisken1="Not ortalaması 58"; $sa1982="Aynen"; $h2018yil="İkinci Dönem"; $p2b= 5; ?>
Değişkenlere Değer Atama Değişkenlerin taşıdıkları değerleri ekrana yazdırmak için print ya da echo fonksiyonlardan birisi kullanılabilir. Aşağıdaki kodu ders2.php olarak kaydettikten sonra web tarayıcımızdan çalıştırırsak bu kez değişkenin taşıdığı değerin print ve echo fonksiyonu ile ayrı, ayrı ekrana yazdırdığını görebiliriz. <?php $degisken= "Bilgi Yönetimi"; print "$degisken "; echo "$degisken "; ?>
Değişkenlere Değer Atama <?php $sayi1=16; $sayi2=4; $sonuc=$sayi1/$sayi2; echo $sonuc; // ekrana 4 yazar.“ echo "<br>"; echo $sayi1/$sayi2; // ekrana 4 yazar echo "Sonuc=",$sonuc; // ekrana Sonuc=4 yazar echo "Sonuc=".$sonuc; // ekrana Sonuc=4 yazar ?>
Değişken Tipleri Değişkenlerin tutmuş olduğu değerlere göre bellekten yer tahsisi yapıldığı için değişken tipi doğru seçilmelidir. Ancak php içerisinde değişken tanımlama zorunluluğu yoktur. Değişkene atanan değere göre değişken tipi belirlenmiş olur. Tamsayı(İnteger) Ondalık kısmı bulunmayan pozitif ve negatif sayılar. <?php 456 $i=456; -568 echo $i; echo "<br>"; $x=-568; echo $x; ?>
Değişken Tipleri Kayan Noktalı(Real) Pozitif veya negatif ondalık kısmı bulunan sayıları kapsar Tamsayı ile ondalık kısım arasına . (nokta) konulur. <?php 456.56 $i=456.56; -123.8 echo $i; echo "<br>"; $x=-123.8; echo $x; ?>
Değişken Tipleri Karakter Kümesi(String) Karakterlerden oluşan (harf, rakam, işaret) değerlerin tutulması için kullanılan değişken tipidir. String türleri tek tırnak veya çift tırnak ile tanımlanmaktadır. <?php Canan Aslanyürek $ad="Canan"; $ad2="$ad Aslanyürek"; echo $ad2; ?>
Değişken Tipleri <?php $ad Aslanyürek $ad="Canan"; $ad2=‘ $ad Aslanyürek ’; echo $ad2; ?> Tek tırnak içerisine yazılan string ifade arasında bir değişken varsa o değişkenin içeriği yazılmaz, o değişken de string ifade gibi algılanır ve değişkenin adı yazılır.
Değişken Tipleri Dizi Tipindeki Değişkenler Dizi değişkenler aynı değişkende birden fazla bilgi tutmak için kullanılmaktadır. Örneğin bir sınıftaki öğrenci isimleri değişkenlerde tutulmak istendiğinde öğrenci sayısı bilinmeyebilir. Öğrenci sayısı bilinse dahi her öğrenci için bir değişken tanımlamak gerekir ki böyle bir şeyde mümkün değildir. Bu tür durumlarda bir dizi değişken ile farklı değerler tutulabilir. $diziadi[index]=deger; index değeri sayısal ya da karakter kümsesi olabilir. Karakter kümesi olursa çift tırnak içerine yazılmalıdır.
Değişken Tipleri Tek boyutlu dizi İki Boyutlu dizi <?php <?php $gunler[0]="Pazartesi"; $araba["Opel"]["renk"]="mavi"; $gunler[1]="Salı"; $araba["Opel"]["renk"]=2007; $gunler[2]="Çarşamba"; ?> ?>
Değişken Tipleri Değişken Değişkenler Bir değişkenin tutmuş olduğu değer herhangi bir bilgi olabilir. Ama içerisindeki değer kesinlikle değişken değildir. Eğer değişken içerisinde tutulan değer değişken haline getirmek isteniliyorsa değişken değişkenler yöntemi kullanılır. <?php Canan Aslanyürek $deger= "Canan Aslanyürek"; $deger2= "deger"; print $$deger2; ?>
Değişken Tipleri Ekrana Canan Aslanyürek yazısı yazılacaktır. Çünkü $degisken2 değişkeni birinci değişkenin tuttuğu değeri taşır. Yani $$degisken2 değişkeninde $degisken2 taşıdığı değer değişken olduğu için bunu yerine koyacak olursak $degisken olarak atanacak. Buda PHP değerini taşır ve print fonksiyonu ile bu değer ekrana yazdırılır.
Değişken Tipleri <?php a $a= "b"; $b= "a"; $c= "a"; print $$$c; ?>
Değişkenlere Değer Atama <?php $adi=“Canan"; $soyadi=“Aslanyürek"; $adisoyadi=$adi." ".$soyadi; // ad , boşluk soyad birleştirilip tek değer olarak yazılır $adisoyadi1="$adi $soyadi"; // string içerisinde ad ve soyad kullanılıyor echo $adi." ".$soyadi; echo "<br>"; echo "$adi $soyadi"; echo "<br>"; echo $adisoyadi; echo "<br>"; echo $adisoyadi1; echo "<br>"; echo $adi," ",$soyadi; ?>
Php de dışardan değer alma PHP’in diğer bir avantajı programa dışarıdan değişken gönderilebilmesidir. <?php #Dışarıdan değişken alma. echo "<h1 >".$_GET['abc'] ."</h 1 >"; ?> Yukarıdaki kodları yazıp Ders1.php olarak kaydettikten sonra tarayıcınızı açın. Adres satırına http://localhost/Ders1.php?a=merhaba yazıp ENTER tıklarsanız merhaba yazacaktır.
Sabit Tanımlama PHP içerisinde değeri değişmeyen değişkenler tanımlanmak istenirse sabit tanımlama yapılır. Sabitler isimlerinin önüne $ işareti almaz ve genellikle büyük harfler kullanılarak isimlendirilir. PHP içerisinde sabit tanımlamak için define() fonksiyonu kullanılmaktadır. define("sabit_ismi",tutulacak_deger); $adet=50; Toplam Tutar=25000 define("SAT_TUTAR",500); $TL_TUTAR=$adet*SAT_TUTAR; Print("Toplam Tutar=".$TL_TUTAR);
Önceden Tanımlanmış Sabit Değerler __FILE__ve__LINE__sabit değerlerini ele alalım. (Bu değişkenlerin önünde ve sonunda iki alt çizgi vardır.) __FILE__: İçinde bulunduğu program dosyasın adını (hatta yolunu) verir. __LINE__: Bulunduğu yerin satır sayısını verir. PHP_VERSION : PHP nin sürüm numarasını verir. PHP_OS: PHP nin çalıştığı işletim sistemini verir. __DIR__: Çalışan PHP dosyasının bulunduğu dizini verir. PHP 5.3.0'da eklenmiştir. dirname(__FILE__): Aynen __DIR__ sabiti gibi çalışır.
Önceden Tanımlanmış Sabit Değerler <?php echo (__LINE__); print"<br>"; echo dirname(__FILE__); print"<br>"; echo realpath(__FILE__); print"<br>"; echo(PHP_VERSION); print"<br>"; echo(PHP_OS); print"<br>"; echo (__FILE__); print"<br>"; echo(__DIR__); print"<br>"; echo DEFAULT_INCLUDE_PATH; ?>
Bir Değişkenin Değerini Yok Etmek Bir değişkenin taşıdığı bir değeri bazı durumlarda işlevi bittiğinde onu tanımsız yapmak gerekebilir. Unset fonksiyonu bir değişkenin değerini tamamen tanımsız yapar <?php $a = 530; echo "$a"; //burda ekrana 530 yazar. unset($a); echo "$a"; //burda ekrana hiçbirşey yazmaz. ?>
Echo ve Print Fonksiyonu Echo fonksiyonu: En temel kullanımı argüman olarak aldığı bir stringi yazdırmasıdır. Web tarayıcı ekranına bilgi yazdırmak için kullanılan iki önemli fonksiyondur. echo "Merhaba Dünya"; echo ("Merhaba Dünya"); Parantezsiz kullanımında birden fazla parametre aralarına virgül konularak verilebilir. Fakat parantezli kullanımında birden fazla parametre verilemez.
Echo ve Print Fonksiyonu echo fonksiyonuna benzemez, sadece tek bir parametre kabul eder. echo fonksiyonuna benzemez, print fonksiyonu başarılı olsa da geriye bir değer döndürür. Print fonksiyonu tarafından dönen değer, yazdırma başarılı ise 1, değilse 0 dır.
İfadeler İfadeler, PHP'nin en önemli yapı taşlarındandır. PHP'de, hemen hemen yazdığınız her şey bir ifadedir. Bir ifadenin en basit ama en etkili tanımı şudur: "Bir değere sahip olan herşey". İfadelerin sonucu operatörler ve işlemcilerin herhangi bir birleşmesidirler. İfadelerin en basit şekli sabitler ve değişkenlerdir. "$a = 5" yazdığınızda, '5' değerini $a değişkenine atamış olursunuz. İfade de $a=5 nin değeri, aynı zamanda 5=5 dir.
İfadeler
Değişkenlerde Boşluk Silme trim() : Bir değişkenin taşıdığı değerlerde sağdaki ve soldaki boşlukları siler. ltrim() : Bir değişkenin taşıdığı değerlerde sadece soldaki boşluğu siler. rtrim() : Bir değişkenin taşıdığı değerlerde sadece sağdaki boşluğu siler.
Değişkenlerde Boşluk Silme <?php $degisken=" Canan Aslanyürek "; $degisken1 = trim($degisken); //sağdaki ve soldaki boşlukları siler $degiske2 = ltrim($degisken); //soldaki boşluğu siler $degisken3 = rtrim($degisken); // sağdaki boşluğu siler echo "<b>".$degisken1."</b>"; echo "<b>".$degisken2."</b>"; echo "<b>".$degisken3."</b>"; ?>
PHP de Programı Sonlandırmak exit() ve die() fonksiyonları çalışmakta olan programı sonlandırır, tamamen durdur. Bir programı, herhangi bir nedenle durdurmak ve sonlandırmak istediğimizde başvurduğumuz iki önemli fonksiyondur. <?php echo "Bilgi Yönetimi<br>"; Bilgi Yönetimi exit(); echo "Kırklareli Üniversitesi<br>"; ?>
PHP de Veri Türü Nasıl Öğrenilir? Verilerin türünü öğrenmek için gettype() fonksiyonu kullanılabilir. Bu bize verinin türü hakkında bilgi verecektir $degisken = 5; Ekrana integer yazar gettype($degisken);. $degisken = "İnternet Programcılığı" ; Ekrana String yazar gettype($degisken); $degisken = 5.045; Ekrana double yazar
Veri Tipini Değiştirme Hazırlanan kodlar için bazen değişkenin tipini değiştirmek gerekebilir. Bu durumda settype() fonksiyonu kullanılmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta karakterlerden oluşan bir string değişkenin sayısal tipe dönüştürülemeyeceğidir.
Veri Tipini Değiştirme <?php $degisken=5.67890; Print("Değişkenin değeri:".$degisken."<br>"); Print("Türü:".gettype($degisken)); Echo "<br>"; Print("ilk değişim:String<br>"); Settype($degisken,string); Print("Değeri:" .$degisken."<br>"); Print("ikinci değişim:Integer<br>"); Settype($degisken,integer); ?>
Escape PHP de tek veya çift tırnak farklı anlamlara gelirler. PHP, bir değişkeni çift tırnak arasında gördüğü zaman onu yorumlar ve varsa bu değişkene atanmış işaretleri yazar. PHP $ işaretini görür görmez onun kendisi için özel bir anlamı olduğunu ve tuttuğu değeri yorumlaması gerektiğini bilir. Eğer istenirse bu değişken PHP için özel anlamı olmaktan çıkarılabilir. Bunu da escape işareti kullanarak yapabiliriz. PHP için özel anlamı olan bir değişkenin önüne ters bölü işareti koyarak özel olmaktan çıkarabiliriz.
Escape Örneğin \$degisken, böylece bu değişken PHP için özel olmaktan çıkar. Bu işleme escape denir. PHP için özel olan bir değişkeni önüne \ işaretini koyarak etkisiz hale getirdik. Öyle değişkenler var ki \ işareti bunlar için bir anlam ifade eder.
Escape \’ = Tek tırnak işaretini verir. \” = Çift tırnak işareti \$ = Dolar işaretini verir. \n= Yeni satır \r = Satır başı \t = Yeni sekme
Escape <?php echo 'A\'dan Z\'ye PHP'; A'dan Z'ye PHP yazar. echo "A'dan Z'ye \"PHP\"Dersi"; A'dan Z'ye "PHP" Dersi echo "\$değişken"; $değişken echo "A'dan Z'ye \\nPHP\n Dersi"; A'dan Z'ye \nPHP Dersi echo "A'dan Z'ye \\rPHP\r Dersi"; A'dan Z'ye \rPHP Dersi ?>
Escape Ekrana yazılan yazıları eğer alt alta yazacak olursak print ya da echo fonksiyonlarının değerlerine birde \n yeni satır işaretini koyarız. Bunu yazılmasa da PHP ekrana istediğimizi yazar fakat her yazdığı yazının sonuna ek yaparak yazar. Böyle bir yazım kuralı istenmeyeceği için genelde yazılanları alt alta yazmak isteriz. İşte bu Escape işareti bu isteğimizi tam olarak yerine getirir.
Özel İşaretler <?php $degisken="PHP DERSİ"; print"\$degisken değeri: $degisken\n"; ?> Çıktı: $degisken degeri: PHP DERSİ \ işareti burada $degisken değişkenini etkisiz hale getirerek olduğu gibi ekrana yazılmasını sağlamıştır.
Çevresel Değişkenler PHP bir web programlama dili olduğundan çevre değişkenleri denilen ve genelde server üzerine kurulmuş dinamik değişkenlere sahiptir. Ziyaretçinin web tarayıcısının türünü tutan değişken ya da kullanıcın IP numarasını tutan değişken gibi daha birçok özellikte yararlı ve kullanım alanı olan değişkenlere sahiptir. Bir web programcısı bu değişkenlerden yararlanarak istatistik tutabilir, rapor hazırlayabilir ve en önemlisi servere ulaşan bütün giriş ve çıkışları kontrol altında tutabilir.
Çevresel Değişkenler CONTENT_LENGTH : Formdan gelen Post methodu bilgilerini saklar. DOCUMENT_ROOT : Sitenin dosya yolunu saklar HTTP_COOKIE : Bu degişken coockie bilgilerini tutar . HTTP_HOST : Host adresi ya da adı . HTTP_REFERER : Erişimin oldugu sayfanın adresini tutar. HTTP_USER_AGENT : Tarayıcı türü ve versiyonunu tutan degişkendir . QUERY_STRING : Formdaki GET methodu ile gönderilen bilgileri tutar. REMOTE_ADDR : Ziyaretçilerin IP adresini tutar .
Çevresel Değişkenler REMOTE_HOST : Sunucu ya erişen bilgisayarın IP adresi ya da adını tutar . REMOTE_PORT : Bağlantı PORT u . REMOTE_USER : Şifreli sayfalarda kullanılan .htaccess dosyasına belirtilen kullanıcı adı. REQUEST_METHOD : Formdaki Action metodunun tipini tutar (GET or POST) . SERVER_ADMIN : Site adminin e-mail adresini tutar. SERVER_NAME : DNS adı. SERVER_PORT : Sitenin PORT adresi(Genelde 80) .
Çevresel Değişkenler Şimdi hepsine örnek olarak HTTP_USER_AGENT kullanımına bakalım. <?php echo $_SERVER['HTTP_USER_AGENT']; ?> Yukarıdaki kod çıktı olarak kullandığınız tarayıcının bilgilerini yazacaktır.
isset() ve unset() Fonksiyonları Php de bir değişken tanımlayabiliriz ve bu değişkene hemen bir değer vermemize gerek yoktur. Ama tanımladığımız değişken veri türüne göre bellekte yer kaplar ve değişkenlerin kaldırılması gerekebilir. Şimdi ele alacağımız fonksiyonlar bir değişkenin var olmadığını sorgulamak ve değişkeni bellekten kaldırmakta kullanılır. isset() Fonksiyonu Bu fonksiyon değişkenin var olup olmadığını sorgular ve cevap olarak True/False yanıtını gönderir. Değişken tanımlanmış ise göndereceği cevap True değişken tanımlanmamış ise döndüreceği cevap False olur.
isset() ve unset() Fonksiyonları <?php echo "isset($degiskenimiz)"; False ?> Değişkenimiz henüz tanımlanmadığı için dönecek cevap False olacaktır $degiskenimiz="icerik"; echo "isset($degiskenimiz)"; True Php nin döndüreceği cevap True olacaktır çünkü bir değişken tanımladık.
isset() ve unset() Fonksiyonları Unset() Fonksiyonu Bu fonksiyonumuzda tanımlanmış bir değişkeni silmeye yarar. Bu fonksiyonu kullandığımız satırdan sonra değişkenimizi programımızın geri kalanında kullanamayız. Dilerseniz değişkenimizin silinip silinmediğini isset() fonksiyonuyla tekrar sorgulayabilirsiniz. unset() değişkenimizin içeriğini değil değişken ismiyle birlikte programdan tamamen kaldırır. <?php $degiskenimiz="icerik"; unset($degiskenimiz); echo "$degiskenimiz"; ?>
empty() Fonksiyonu empty() fonksiyonu değişkenin içeriğinin dolu olup olmadığını sorgulayarak bize cevap gönderir. Değişkene herhangi bir değer verilmişse bize döndüreceği cevap False Eğer değişkene henüz bir değer verilmemiş yada içeriği boş ise True cevabını döndürür. <?php $degiskenimiz=""; //Değişken boş echo empty($degiskenimiz); $degiskenimiz=155; //Değişken dolu ?>
is_string() is_integer() is_double() Fonksiyonları Bu fonksiyonlar bundan önceki yazılarda gördüğümüz isset() ve empty() gibi çalışırlar. Fakat bu fonksiyonlarının hepsini sorguladıkları şeyle farklı ama döndürdükleri cevaplar benzerdir. is_string() is_integer() is_double() fonksiyonları sınadıkları değişkenin aradıkları türden değer içermesi halinde döndüreceği cevap True False olacaktır. is_string():Sorguladığımız değişkenin String olup olmadığını döndürür is_integer():Sorguladığımız değişkenin Integer olup olmadığını döndürür is_double():Sorguladığımız değişkenin Double olup olmadığını döndürür
is_string() is_integer() is_double() Fonksiyonları <?php $degiskenimiz="Canan"; echo is_string($degiskenimiz); True echo is_double($degiskenimiz); False echo is_integer($degiskenimiz); False ?>
intval() doubleval() Fonksiyonu Fonksiyonlarımız kullandığımız değişkenlerinin türünü değiştirmeye yarar. Yani değişkenin türünü başka bir değişken türüne çevirebiliriz. <?php $a = "123ABC"; $b = intval($a, 16) ; print ($b); ?> Kodlar sonrası ekrana çıkartacak sonuç “1194666″ olacaktır. $a değişkenindeki sayısal değeri alıp 123′ün hexadecimal sayısal değeri olan “1194666″ sayıyı sonuç alacaktır
Operatörler Operatör Görevi Kullanımı + Toplama İşlemi $say1+$say2 - Çıkarma İşlemi $say1-6 * Çarpma İşlemi $say1*4 / Bölme İşlemi $say1 / $say2 % Mod(Kalan) $say1 %8
Operatörler <?php $say1=81; $say2=10; Print("Toplam: "); Toplam: 91 Print ($say1+$say2); Fark:71 Echo "<br> Fark:" ; Çarpım:810 Echo $say1-$say2; Bölme:8.1 Print("<br> Çarpım: "); Mod:1 echo $say1*$say2; Echo "<br> Bölme:" ; Print ($say1/$say2); Echo "<br> Mod:" ; Print ($say1%$say2); ?>
Atama Operatörleri Örnek Kod Açıklama $ad="Ahmet"; $ad değişkenine Ahmet değeri atanmaktadır. $say1=15; $say2=20; $toplam=$say1+$say2; $say1 değişkenine 15, $say2 değişkenine 20 değeri atanmıştır. $toplam değişkenine ise bu iki sayının toplamı olan 35 değeri atanmıştır.
String Birleştirme Operatörü Birden fazla string türdeki ifadeyi birleştirmek için "." (nokta) karakteri kullanılmaktadır. <?php $adiniz="Canan"; $soyadiniz="Aslanyürek"; $adsoyad=$adiniz." ".$soyadiniz; Echo "Adınız Soyadınız:" .$adsoyad; ?> Adınız Soyadınız: Canan Aslanyürek
<?php $a="canan"; $b="klu"; $c="edu"; $d="tr"; print("a değişkeninin değeri: $a"); print("<br>"); print("b değişkeninindeğeri: $b"); print("c değişkeninin değeri: $c"); print("d değişkeninin değeri: $d"); print("<br> <br>"); print("Değişkenlerimizi birleştirelim:\n"); print("a+b=$a@$b."); print("<br>"); print ("veya:".$a."@".$b."."); print("c'ye nokta ekleyelim:"); print($a."@".$b.".".$c); print("d'ye nokta ekleyelim:"); print($a."@".$b.".".$c.".".$d); print("veya a+b+c+d'nin sonucu:"); print("$a@$b.$c.$d"); ?>
Bileşik Atama Operatörleri İki değişken arasındaki atama ve aritmetik işlemleri tek operatörle gerçekleştirmek için kullanılır. Aşağıdaki tablo için $say1=8, $say2=4 Operatör Kullanımı Eş Değeri Sonuç += $say1+=$say2 $say1=$say1+$say2 $say1=12 -= $say1-=$say2 $say1=$say1-$say2 $say1=4 *= $say1*=$say2 $say1=$say1*$say2 $say1=32 /= $say1/=$say2 $say1=$say1/$say2 $say1=2 .= $say1.=$say2 $say1=$say1.$say2 $say1=84
Arttırma ve Azaltma Operatörleri Arttırma operatörü ++ : kullanıldığı değişkenin değerini 1 arttırır. Azaltma operatörü -- : Kullanıldığı değişkenin değerini 1 azaltır. Operatörler değişken isminden önce veya sonra kullanılabilir. Operatör değişke isminden önce kullanılırsa işlem öncesi arttırma veya azaltma, değişken isminden sonra kullanılırsa işlem sonrası arttırma veya azaltma yapar. <?php $say1=15; Echo ++$say1; Echo "<br>"; 16 Echo --$say1; 15 ?>
Arttırma ve Azaltma Operatörleri <?php $say1=15; Echo($say1++. "<br>"); 15 Echo($say1--. "<br>"); 16 Echo $say1; 15 ?> Yukarıdaki örnekte ++ değişken isminden sonra yazıldığı için önce değişkeni yazdırır, sonra değerini 1 arttırır. Aynı durum – içinde geçerlidir.
Arttırma ve Azaltma Operatörleri <?php $x=65; $y=86; print("x değişkeninin değeri:". $x); print("<br>"); print("y değişkeninin değeri:". $b); print("<br><br>"); print("x++ yaparsak x değişkeninin değeri:".$x++); print("<br>(x artmamıştı ama bundan sonra artacak)<br>"); print("x değişkenine tekrar bakalım:".$x); print("<br>(x arttı)<br><br>"); print("++y yaparsak y değişkeninin değeri:".++$y); ?>
Karşılaştırma Operatörleri Görev Açıklama == Eşittir 3==5 yanlış(False) 3==3 doğru(true) != Eşit Değil 3!=5 doğru(true) 3!=3yanlış(false) <> 3<>5 doğru(true) 3<>3 yanlış(false) < Küçüktür 3<5 doğru(true) 3<3yanlış(false) > Büyüktür 3>5 yanlış(false) 5>3doğru(true) <= Küçük veya eşit 3<=3 doğru(true) 5<=3 yanlış(false) >= Büyük veya eşit 3>=5 yanlış(false) 3>=3 doğru(true) === Denktir tip ve değer olarak eşitliğini kontrol eder.
Mantıksal Operatörler $a=40, $b=30 Operatör Adı Örnek ! NOT !($a==$b) ise sonuç true && AND ($a<50 && $b>30)ise sonuç false || OR ($a<50 || $b<30) ise sonuç true And && ile aynı Or || ile aynı
Hata Gizleme Operatörü Hata bastırma operatörü (@) et işaretidir. Her deyimin önünde kullanılabilir. Hata oluşturacak yerlerin başına bunu koyduğunuzda ekrana bir hata çıktısı verdirmemeye yarar. Hatayı görmezden gelmeye ve sonucu olumsuz yapmamaya yarar. Örneğin bir bölme işlemine 0 rakamı yazılmış olabilir. 0 yazdığımızda PHP bir rakamı 0 a bölemeyeceği için hata verecektir. Bu operatör yerine hata yerine olumsuz sonuç döndürür.
Hata Gizleme Operatörü <?php $a = 10; $b = 0; $sonuc = @($a/$b); echo $sonuc; ?>
KAYNAK Ebubekir Yaşar, Turgut Özseven, İnternet Programcılığı 2 http://www.php.net/