Hazırlayan: Ayşenur KARAASLAN

 Ses, bir enerji kayna ğ ından yayılan titre ş imlerin etkisi sonucu gaz, sıvı ve katı ortamlarda moleküllerin sıkı ş ıp gev ş emesi ile ortaya çıkan enerji.  Bu sıkı ş ma ve gev ş emeler ortamda yayılarak ses dalgalarını olu ş turur.  Bir tek titre ş imde pozitif ve negatif iki faz mevcuttur.

 Ses dalgaların amplitüdü: sesin ş iddetini (dB)  Bir sn.’deki titre ş im sayısı: sesin frekansını (Hz)  Normal bir insan kula ğ ı Hz arası sesleri i ş itebilecek kapasitededir. En rahat dinledi ğ i ses ş iddeti dB dir.  dB üzerindeki ses ş iddeti kulak için rahatsız edici ve zararlıdır.

 Sesin ş iddet birimi desibeldir. Fısıltı sesi…………………… dB Konu ş ma sesi…………… Db Yüksek sesle ba ğ ırma……70-85 dB Trafik gürültüsü…………… dB

Kula ğ ın iki temel görevi vardır, birincisi ba ş hareketleri ile ilgili bilgi sa ğ lamak, ikincisi çevredeki sesleri i ş itmektir. Atmosferde yayılan herhangi bir dalganın ses olarak tanımlanabilmesi için kula ğ a ve kula ğ ın i ş itme i ş levine ihtiyaç vardır. Çevredeki seslerin beyin tarafından algılanabilmesi için kula ğ ın üç ana bölümünde i ş lem görmesi gerekir: Dı ş, orta ve iç kulak

Dı ş kulak, kulak kepçesi ve kulak yolundan olu ş ur. Kulak yolu, orta kula ğ ın timpan zarında son bulur. Görevi; ses dalgalarını merkezi sinir sisteminin algılayabilece ğ i sinirsel uyarılara çevirmektir. Ayrıca kulak zarının nemli ve yumu ş ak kalmasını sa ğ lar.

Kulak zarından sonra küçük bir odacıktır. Kulak zarı ile ba ğ lı olan çekiç kemi ğ i, örs ve üzengi bu noktada bulunur. Bu kemikler, kulak zarından alınan ses dalgalarını iç kula ğ a iletmektedir. Orta kulak östaki borusu yardımıyla hava basıncını dengeler böylece kulak zarı koruma altına alınır.

İşitme ve dengenin sağlanmasında etkili olan yapılar iç kulakta bulunur. İç kulak; dalız, yarım daire kanalları, tulumcuk, kesecik ve salyangoz kısımlarından oluşur. Bunlardan dalız ve yarım daire kanalları işitmeden, diğer yapılar (tulumcuk, kesecik ve yarım daire kanalları) ise dengeden sorumludur.

Salyangozun üst kısmında bulunur. Birbirine dik yarım daire ş eklinde üç kanaldan olu ş ur. Her iki kula ğ ımızda bulunur. İ çinde sıvı vardır. Yarım daire kanalları beyincik ile birlikte görev yaparak dengede durmamızı sa ğ lar. İş itme olayı ile ilgisi yoktur.

Ses Dalgaları Kulak Kepçesi Kulak YoluKulak ZarıÇekiçÖrsÜzengi Oval Pencere Dalız (sıvı) Salyangoz (sıvı) Korti Organı İşitme Duyu Hücreleri İşitme Duyu Sinirleri Beyin İşitme Duyu merkezi İŞİTME OLAYI

Sensörinöral i ş itme kaybı: Sensörinöral i ş itme kaybı terimi, iki farklı sorunu tanımlar: iç kula ğ ı içine alan duyusal kayıp ve i ş itme sinirini içine alan sinirsel kayıp. İ letim tipi i ş itme kaybı: İ letim tipi i ş itme kaybı terimi, dı ş veya orta kulaktaki i ş itme kaybını tanımlamak için kullanılır. Karı ş ık tip i ş itme kaybı: Karı ş ık tip i ş itme kaybı, sensörinöral ve iletim tipi i ş itme kaybının bile ş imidir.

SES ENELLEND İ !

Kulak zarı deli ğ i Kulak zarı arkası sıvı birikmesi Orta kulak iltihapları

Kolesteatom Orta kulak tümörleri Orta kulak kemiklerinde kireçlenme, Travma (kafa kemi ğ i kırıkları, kemikçik hasarlanmaları, zar yırtılması vb), Metabolik ve sistematik rahatsızlıklar, Genetik geçi ş li hastalıklar.

Kızamık, kabakulak gibi enfeksiyonel durumlar Kafa ve kulak travmaları İş itme siniri tümörü

Sistemik hastalıklar (diyabet, tiroid hastalıkları vb) Yeni do ğ anda yüksek sarılık olması Genetik

Ya ş lılı ğ a ba ğ lı. Meniere hastalı ğ ı (i ş itme kaybı ile birlikte ba ş dönmesi, u ğ ultu olması), Bebeklerde gebelikte annenin geçirdi ğ i bazı hastalıklar, Bebeklerde gebelikte kullanılan bazı ilaçlar, Sorunlu do ğ umlar (Erken do ğ um, do ğ um sırasında oksijensiz kalma vb), Yüksek sese maruz kalma, Genetik.

İş itmeyi tedavi yoluyla düzeltme imkanı kalmadı ğ ı zaman kullanılan ve protezle i ş itme kazancı sa ğ lamayı amaçlayan cihazlara " İş itme Cihazı" adı verilir. Temel olarak 3 kısımdan olu ş ur: Mikrofon, Amplifikatör ve Hoparlör. Mikrofon, sesleri toplayarak amplifikatöre iletir. Amplifikatör ise bu sesleri hastanın ihtiyacına göre yükseltir ve hoparlör yardımıyla ki ş inin kula ğ ına gönderir.

 Mikrofon – ortamdaki sesi alır.  Mini-çip – sesi ki ş inin ihtiyacına göre i ş ler.  Receiver – sesi aktarır.  Pil kapa ğ ı – i ş itme cihazına güç sa ğ layan pili tutar  Vent – kula ğ ın havalandırılmasını en uygun ş ekilde sa ğ lar.  Tutaç (daha küçük modeller için) KULAK İ Ç İ ( İ TE)

Kulak arkası (BTE) Kanal içi ( ITC ) Komple kanal içi ( CIC)

Hoparlör kulak içi ( RIE ) Kemik yolu i ş itme cihazları

Denge, hareket sistemimizin uyum halinde çalı ş masıdır. Bu uyum, sa ğ lıklı bir insanda vücut gerek istirahatta, gerekse hareket halinde iken geçerlidir. Gözlerden, iç kulaktaki denge organından, tüm kaslarımızdan, eklemlerden iç organlardan kalkan uyarılar denge merkezine gider. Denge merkezi bunları algılar, i ş ler ve hazırlar. Tabii bunlar çok kısa sürede olmaktadır. En sonunda göz kaslarına, kol, bacak ve di ğ er vücut kaslarına emirler gider. Kaslar da o anda hangi pozisyonda olması gerekti ğ ine karar vererek kimisi kasılır, kimisi gev ş er. Bu ş ekilde vücudumuzun her durumda dengede kalması sa ğ lanır.

Vücutta bir dönme hareketi gerçekle ş ti ğ inde, yarım daire kanallarının içindeki sıvı hareket eder. Bu sıvının hareketi ile yarım daire kanallarının ampula kısmında bulunan jelatinimsi madde, tüylü reseptör hücrelerine çarpar. Tüylü reseptör hücreleri uyarılır ve uyartıları sinir hücrelerine iletir. Sinir hücreleri, uyartıları beyincik ve beyine iletir. Beyincik ve beyin vücudun dengesinin ayarlanmasını sa ğ lar.