AN / İNORGANİK KİMYA Kim351 / Kim207 An / İnorganik Kimya PROGRAMI 1. Hf - 07 / 08.02.08 - Atomik yapı……...........................20 2. “ - 14 / 15.02.08 - Periodik Özellikler………...….…..40 3. “ - 21 / 22.02.08 - Molekül Yapısı.............……….….60 4. ” - 28 / 29.02.08 - Kovalent Bağ ve DBT……………90 5. “ - 06 / 07.03.08 - Molekül Orbital Teori….…….…125 6. ” - 13 / 14.03.08 - İyon Bağı...……….......................135 7. “ - 20 / 21. MART.2008- VİZE-1 8. ” - 27 / 28.03.08 - İyonik Kristaller…......................145 9. “ - 03 / 04.04.08 - Metal Bağı……………......…….....160 10.“ - 10 / 11.04.08- Taneciklerarası Etkileşimler……180 11.” - 17 / 18.04.08- Asit-Baz-Çözeltiler......................215 12.” - 24 / 25.NİSAN.2008- VİZE-2 13.” - 01 / 02.05.08 -Koordinasyon Bileşikleri…….…240 14.” - 08 / 09.05.08 -Koordinasyon Bağı yapısı..…….285  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar

İNORGANİK KİMYA KIM 207 Crn: 20364 VİZE SINAVLARI Ders Kitabı: ANORGANİK KİMYA (5.Baskı) (Saim ÖZKAR ) Yararlanılacak Diğer Kaynaklar: Tüm ANORGANİK KİMYA Ders Kitapları Özellikle (Halis.ÖLMEZ-Veysel T.YILMAZ ) ve (D.F.SHRİVER- P.W.ATKİNS)’ in kitapları BAŞARI NOTU : Vizeler % 40 + Ödev %10 + Final %50 ÖDEV :İsteyen öğrenci ödev alır en fazla 3 ödev alınabilir. Her fazla ödev %2 katkı sağlar.. %70 Devam mecburidir. Devamsızlar ve İki vizeye de girmeyenler finale giremez. ANORGANİK KİMYA KIM 351 Crn: 20763 - VİZE SINAVLARI V1 – 7.Hafta – 20.MART.2008 - Prş. saat:10-12 FEB D 104 sınıf mevcudu 10 kişi V2 - 12. ” - 24.NİSAN.2008 - Prş.saat:10-12 FEB D 104 sınıf mevcudu 10 kişi İNORGANİK KİMYA KIM 207 Crn: 20364 VİZE SINAVLARI V1 – 7.Hafta – 21.MART.2008 - Cuma saat:15-17 FEB D 105 sınıf mevcudu 25 kişi V2 - 12. ” - 25.NİSAN.2008 - Cuma saat:15-17 FEB D 105 sınıf mevcudu 25 kişi  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜  ⇥ → ⇄ ⇌   Δ δ σ│║~ ≡ ∓ ± ≈ ≠ √ ∛ ∜ ∑ π τ t t ζ α β ω ψ Ψ Ω α β σ ε δ γ υ φ ψ η μ Χ υ Ψ λ ‾       — ∞ « » ∞ ~ ½ ¼ ¾ ‾ +  → ← ↑ ↓ ⇄ ⇌ ↔ ⇅ ↑↓ │║⇥   ↶ ↷ ↺ ↻ ⇄ ⇐ ⇑⇔ ⇛⇚ ⇨ ⇦ ∫ ∫ ∞ ≈ ~ ÷ ƒ ā ū ñ ≠ √ ∛ ∜ ♣ ≡π Δ ∇ υ λ ∂ ψ ν τ ন ⊽ ỹ Ῡ ਹ ұ ý ÿ α β μ φ ω V η ε δ Σ χ ρ σ б ә Ә ө Ө ε η σ α β μ φ ω π ∂ Ω Φ ∑ V Ψ √ ‾ ⋁ ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 16 Eylül 2018 Pazar

KİMYADA İLK BULUŞLAR VE ATOM KURAMI Lavoisier 1774 Kütlelerin Korunumu Yasası Proust 1799 Sabit Oranlar Yasası Dalton 1803-1888 Atom Teorisi Dalton Katlı Oranlar Kanunu Avogadro Kanunu 1776-1856 Aynı şartlar altında bütün gazların eşit hacımında aynı sayıda molekül bulunur. NŞ.da ideal gazın 1 molü 22,4 L hacım kaplar ve bu hacımda Avogadro sayısı (Loschmith Sayısı) = 6,022.1023 adet kadar gaz molekülü bulunur. NŞ.da tüm ideal gazların Molariteleri 1/22,4=0,045 M dır.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 16 Eylül 2018 Pazar

Dalton Atom Teorisi 1-Her elementin en küçük parçacığı kendinin aynı fiziksel ve kimyasal özellikteki aynı cins atomlar olup bunlar herhangi basit bir tepkimede bölünemez veya yeniden oluşamaz. 2-Bir element atomu diğer element atomlarından farklıdır. 3-Kimyasal bileşikler iki veya daha çok sayıda elementin basit sayısal bir oranda birleşmesiyle oluşur. AB, A2B,AB2,A2B3... 4- Basit kimyasal tepkimeler atomlar arasında gerçekleşir.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 16 Eylül 2018 Pazar

KATLI ORANLAR YASASI (1803 Dalton) Birçok element arasında birden çok, farklı bileşikler oluşturabilirler. CO, CO2, CO3= gibi... Bu bileşiklerdeki birleşme oranları arasında basit ve tam sayılarla ifade edilebilen oranlar vardır. CO’de C/O=12/16=0,75 CO2’de C/20=12/32=0,375 CO2/CO=0,375/0,75=1/2 CO3= ‘ da=12/48= 0,25 olur. CO3=/CO= 0,25/0,75 = 1/3 bulunur C ≡ O  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜  → ← ↑ ↓ ⇄ ⇌ ↔ ⇅ ↑↓ │║⇥   ↶ ↷ ↺ ↻ ⇄ ⇐ ⇑⇔ ⇛⇚ ⇨ ⇦ ∫ ∫ ∞ ≈ ~ ÷ ƒ ā ū ñ ≠ √ ∛ ∜ ♣ ≡π Δ ∇ υ λ ∂ ψ ν τ ন ⊽ ỹ Ῡ ਹ ұ ý ÿ α β μ φ ω V η ε δ Σ χ ρ σ б ә Ә ө Ө ε η σ α β μ φ ω π ∂ Ω Φ ∑ V Ψ √ ‾ ⋁ ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo O = C = O 16 Eylül 2018 Pazar

Elektrik Yüklü parçacıkların davranışları  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 16 Eylül 2018 Pazar

Katot ışını tüpü 16 Eylül 2018 Pazar  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 16 Eylül 2018 Pazar

Katot Işınlarının özellikleri  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Electron m/e = -5.6857 x 10-9 g coulomb-1 16 Eylül 2018 Pazar

Elektron yükü ölçülmesi Milikan Deneyi  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜  → ← ↑ ↓ ⇄ ⇌ ↔ ⇅ ↑↓ │║⇥   ↶ ↷ ↺ ↻ ⇄ ⇐ ⇑⇔ ⇛⇚ ⇨ ⇦ ∫ ∫ ∞ ≈ ~ ÷ ƒ ā ū ñ ≠ √ ∛ ∜ ♣ ≡π Δ ∇ υ λ ∂ ψ ν τ ন ⊽ ỹ Ῡ ਹ ұ ý ÿ α β μ φ ω V η ε δ Σ χ ρ σ б ә Ә ө Ө ε η σ α β μ φ ω π ∂ Ω Φ ∑ V Ψ √ ‾ ⋁ ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 1906-1914 Robert Millikan yaptığı yağ damlası deneyiyle ee=1,6022.10-19c = 4,8.10-10 esyb = ep me=9,1.10-28g mp=1,67.10-24g The charge is an integral multiple of the electronic charge, e. 16 Eylül 2018 Pazar

Radyoaktivite Radyoaktivite ilk defa Antoine Becquerel (1852-1908) tesadüfen x ışınları üzerinde çalışırken U içeren maddelerin kendiliğinden ışıma yaptıkları ve bu ışınların karanlıkta bile fotoğraf kağıdına etki ettiğini bulmuştur böylece Radyoaktivite keşfedilmiş oldu. Ernest Rutherford (1871-1937) He2+ çekirdeğine özdeş olan (alfa) a-ışını ve é ile aynı özellikte olan b-ışınlarını buldu. 1900’lu yıllarda Paul VİLLARD elektrik ve manyetik alanda sapmayan deliciliği fazla olan (gama) g-ışınlarını buldu. 1900’lu yılların başında Marie ve Pierre Curie’ler, Rutherford ve Frederic Soddy Radyoaktivite üzerinde çalıştılar ve radyoaktivite sonunda elementlerin yeni elementlere dönüştüğünü ve kararlı yapıda elementlere kadar bozunmanın devam ettiğini buldular.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 16 Eylül 2018 Pazar

a-partükülü saçılma deneyi (1909 Rutherford- Hans Geiger) **a-partüküllerinin çoğu ,%99,99999. hiçbir engelle karşılaşmadan yollarına devam ederler  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜  → ← ↑ ↓ ⇄ ⇌ ↔ ⇅ ↑↓ │║⇥   ↶ ↷ ↺ ↻ ⇄ ⇐ ⇑⇔ ⇛⇚ ⇨ ⇦ ∫ ∫ ∞ ≈ ~ ÷ ƒ ā ū ñ ≠ √ ∛ ∜ ♣ ≡π Δ ∇ υ λ ∂ ψ ν τ ন ⊽ ỹ Ῡ ਹ ұ ý ÿ α β μ φ ω V η ε δ Σ χ ρ σ б ә Ә ө Ө ε η σ α β μ φ ω π ∂ Ω Φ ∑ V Ψ √ ‾ ⋁ ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo **Ancak bir e’a çok yakın geçenler hafif yollarından saparken , bir çekirdeğe rastlayan yüzbindebir ışık ise yolundan geri dönmektedir. 16 Eylül 2018 Pazar

atom çekirdeği Rutherford protons 1919 James Chadwick neutrons 1932  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜  → ← ↑ ↓ ⇄ ⇌ ↔ ⇅ ↑↓ │║⇥   ↶ ↷ ↺ ↻ ⇄ ⇐ ⇑⇔ ⇛⇚ ⇨ ⇦ ∫ ∫ ∞ ≈ ~ ÷ ƒ ā ū ñ ≠ √ ∛ ∜ ♣ ≡π Δ ∇ υ λ ∂ ψ ν τ ন ⊽ ỹ Ῡ ਹ ұ ý ÿ α β μ φ ω V η ε δ Σ χ ρ σ б ә Ә ө Ө ε η σ α β μ φ ω π ∂ Ω Φ ∑ V Ψ √ ‾ ⋁ ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo James Chadwick neutrons 1932 16 Eylül 2018 Pazar

ATOMU OLUŞTURAN ÜÇ TEMEL TANECİK Atomun yarıçapı = r = 1 Å= 10-8 cm=10-10m Çekirdeğin yarıçapı 10-13cm Particle Mass Charge kg akb Coulombs (e) Electron =é 9.109 x 10-31 0.000548 –1.602 x 10-19 –1 Proton =p 1.673 x 10-27 1.00073 +1.602 x 10-19 +1 Neutron=n=p+é 1.675 x 10-27 1.00087 0 0  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar

En ağır atom kütlesi~~ 4.8 x 10-22 g ATOM BÜYÜKLÜĞÜ En ağır atom kütlesi~~ 4.8 x 10-22 g ve yarıçapı 5 x 10-10 m. 1 akb (atomic mass unit) = 1.66054 x 10-24 kg 1 pm (picometer) = 1 x 10-12 m 1 Å (Angstrom) = 1 x 10-10 m = 100 pm = 1 x 10-8 cm  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ En büyük Atom Kütlesi 260 akb ve r~ 50 Å Tekli C-C bağı uzunluğu 154 pm (1.54 Å) 16 Eylül 2018 Pazar

Kütle Spektrometresi 16 Eylül 2018 Pazar  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 16 Eylül 2018 Pazar

Atom no- Atom kütlesi ve SEMBOL Aw =A= Atom Ağ.(Kütle No) = p + n Z = atom No = p sayısı =Nötr atomun é sayısı E = Elementin Sembolü Latince veya İngilizce ismin ilk harfi olup büyük yazılır benzeri varsa 2. uygun harf küçük yazılır. Sembol Elementin 1 Mol miktarını da belirtir. 1mol kütle Avogadro Sayısı No=Na= 6,023.1023 adet atom içerir. Mukayese Elementi 6C 1 molünde 6,023.1023 adet C atomu içerir. 12  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo Aw ± d = p - é E Z 16 Eylül 2018 Pazar

Periyodik tablo SOY GAZLAR p grubu Halojenler s grubu s1Alkali Metaller p grubu s grubu Toprak Alkali Metalleri s2 Halojenler Tranzisyon Metalleri- d Lantanitler ve Aktinitler f grubu  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar

ÖRNEK Mol kütlesi Avogadro sayısı Bolluk % . Potasyum-40 (40K) izotobu küçük atom nolu birkaç doğal radyoaktif izotoptan biridir. Doğada 0.012% bolluktadır. 371 mg K içeren sütün içinde kaç 40K atomu içilmiş olur? mK(mg) x (1g/1000mg)  mK (g) x 1/MK (mol/g)  nK(mol) nK = (371 mg K) x (10-3 g/mg) x (1 mol K) / (39,10 g K) = 9,49 x 10-3 mol K nK(mol) x NA  atoms K x 0.012%  atoms 40K atoms 40K = (9.49 x 10-3 mol K) x (6.023 x 1023 atoms K/mol K)x(1,2 x 10-4 40K/K) = 6,9 x 1017 40K atomu içilmiş olur.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜     ➪ ➽ ➨ ↑↓ ≈  δ π σ υ λ α β γ ψ μ Δ ∇ ≡ | ǁ |│║ │  ↕    ≤ ≥ « » ~ ∞ ‾ + ∑√ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ 16 Eylül 2018 Pazar

1- IŞIK, SPEKTRUM (TAYF), SPEKTROSKOP, SPEKTROSKOPİ IŞIK BİLGİSİ : NEWTON (1750) Işık tanecik karekterli (yansıma, kırlma.doğru yolla yayılma) YOUNG (1794) Işık dalga karekterlidir (kırınım, girişim, difraksiyon) MAXWELL (1860), HERTZ (1885) ışık elektromanyetik karekterli dalgalardan oluşur,her ortamda yayılır, elektrik ve manyetik alandan etkilenmez. SPEKTRUM (Işık TAYFI) :Işığın kırılma indisi büyük olan bir prizmadan geçirildiğinde sahip olduğu dalga boylarına ayrılması olayıdır. SPEKTROSKOP: Madde ışık etkileşimi sağlanır ve oluşan spektrumlar sadece çıplak gözle gözlenir, SPEKTROGRAF: Spektrumların fotoğraflarının da çekildiği aletlerdir. SPEKTROMETRE=SPEKTROFOTOMETRE):Çizgilerin parlaklığı da ölçülür ve kaydedilir. SPEKTROSKOPİ : Madde ışık arasındaki etkileri inceleyip araştıran ve böylece maddenin yapısını aydınlatan bilim dalıdır. MONOKROMATİK IŞIK: Belirli bir dalga boyundaki ışık olup prizmadan geçtiği zamanda tayfı tek çizgidir. s orbitali elektronlarının tayfları monokromatik olup tek çizgiden oluşur, Na,K,Ca ve tuzlarının yanmasıyla oluşan tayflar belirli renklere ait kesikli tayflardır. POLİKROMATİK IŞIK: Birçok farklı dalga boylarından oluşan ışık olup prizmadan geçtiği zamanda tayfı birçok çizgi veya bant şeklindedir. p,d,f orbitalleri elektronlarının tayfları polikromatik olup bant şeklinde kesiksiz (sürekli) tayftır.Akkor cisimlerin,güneş ışını,lamba… ABSORPSİYON (yutma, soğurma) SPEKTRUMU: Saydam maddeden ışık geçirilerek elde edilir. EMİSYON (ışıma) SPEKTRUMU: Maddenin yandığında yaydığı ışığın spektrumudur. KIRCHHOF-BUNZEN KANUNU: Her saf maddenin kendine öz belirli yutma ve ışıma spektrumları vardır. Bunlarla (Kalitatif ve Kantitatif Analizle) maddeler tanınır ve miktarları belirlenebilir. ƒλ T =E/A A=0, E=1(MutlakParlak cisim= Gelen Işığın tamamını yansıtır), A=1, E=0(Mutlak Siyah cisim = Gelen Işığın tamamını absorplar) ,  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

BEYAZ IŞIĞIN PRİZMADA KIRILMASI Küçük (λ) Dalga Boylu mor ışıklar prizmadan geçerken daha fazla kırılır, Büyük (λ) Dalga Boylu kırmızı ışıklar ise prizmadan geçerken daha az kırılır.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Spektrograf ile Helyumun Atomik Spekturumu  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

9-1 DALGA, ÇEŞİTLERİ ve KAREKTERLERİ DALGA madde nakli olmaksızın enerji nakleden titreşim hareketidir.4 çeşittir 1.İlerleyen Dalga:Bir ucu sabit diğer ucu boşta olan ipin hareketidir.Sağdaki gibi 2.Duran Dalga:İki ucu sabit gergin ipin titreşimidir.Sağda alttaki gibi 3.Basit Harmonik Dalga:Sarkaçda olduğu gibi yer değiştiren kütle hareketidir. 4.Stasyoner (Birleşik) Dalga: Aynı anda Kesişen birden fazla dalga hareketidir. DALGA KAREKTERLERİ : 1.DALGA BOYU (λ=Lamda) İki dalga tepesi arasıdır.m,cm,nm A,pm 2.FREKANS ( =nü) s’deki titreşim sayısıdır. Tit/s=Hz (Hertz)=cps(cycles) 3.PERYOT (τ=tov=1/ ν): Bir dalga hareketinin oluşum zamanıdır.Brimi s 4.HIZ (c/ υ= λ.ν = λ / τ ) Birim zamanda alınan yoldur m/s, cm/s.. c=3.1010cm/s 5.DALGA SAYISI (DALGA NO) ( nü üstü çizgi =1/ λ) Birim uzunluktaki dalga sayısıdır.Birimi 1/cm=cm-1 6. KIRILMA İNDİSİ (n= λvakum/ λortam) Işığın yoğunluğu farklı ortamlarda birinden diğerine geçmesinde ne kadar kırılma olduğunu gösterir. 7.Amplitüd (genlik) (a) Dalga yüksekliği, titreşim şiddetidir. 8.Dalga Şiddeti (İntensite) (I) Birim uzaklıktaki birim alana bir dalganın birim zamanda taşıdığı enerji miktarıdır. RENKLER Görünür bölge ışığının değişik dalga boylarının gözdeki tesirlidir. ‾  ⇄ ⇌   + ≡ ÷ ‾  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo  ‾ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Birbiri üzerine binen iki ışık dalgasında GİRİŞİM SOLDA:Dairesel Harekette a)Kararlı Dalga hali:Dalgalar daireyi tamamladığında birbirini aynı fazlı olarak takip ederler. b) Kararsız (Sönümlenen) Dalga Hareketi: Dalgalar daireyi tamamladığında bir faz uyuşmazlığı varsa zamanla şiddetleri azalır ve sönümleşirler. SAĞDA: Birbiri üzerine binen iki ışık dalgasının girişimi a)Şiddetlendirici girişim:Her iki dalganın tepe ve çanakları birbiri ile tam çakışır yani aynı fazlıdırlar. b) Eğer dalgalar arasında faz uyuşumu yoksa o zaman yok edici bir girişim oluşur ve dalgalar zamanla şiddetleri azalarak sönümleşirler.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

GİRİŞİM ÖRNEKLERİ a)Suya atılan taşlar ile oluşan dalgacıkların girişimi b) CD plakları üzerinde ışık girişimleri 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

IŞIK ELEKTROMANYETİK bir dalga olup birbirine dik elektrik ve manyetik alanda etkilenmeden kolayca yayılabilir Low   ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo High  16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Elektromanyetik Spektrum  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ GÖRÜNÜR BÖLGE SPEKTRUMU MOR ÖTESİ (UV) MAVİ YEŞİL SARI TURUNCU KIRMIZI (IR) 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

a)Emisyon (Yayılma=Işıma) ve b)Absorpsiyon (Soğurma=Yutma) Spektroskopisi  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ spectra of species with more than one electron, effect of magnetic fields on emission spectra It is an uneasy mixture of classical and non-classical physics. Modern quantum theory replaced Bohr theory in 1926. 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

9-2 Işık yayınlayan kaynaklar  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ a) Hidrojen lambası b) Helyum Lambası c) Lityum d) Sodyum e)Potasyum c-d-e Alkali metal Tuzlarının bunzen beki alevinde yanmasıyla alevin renklenmesi. 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

9-3 Quantum Teorisi sıcak cisim ışımasının spektrumu Siyah cisim ışıması:A=1 E=0 Olduğu halde siyah cisimde ışıma yapar Max Planck, 1900 E = h.= h.c/ λ = h.c. (nü)=Frekans h=Planck Sabiti = 6.62607 x 10-34 J s=6,626.10-27 erg.s Planck’a göre enerjide madde gibi sürekli değildir.Cisimler tarafından kuant paketleri halinde soğurulur ve ışıma yapılır. Cismin yayınladığı ve soğurduğu elektromanyetik ışıma kuantumunun enerjisi ışıma frekansı ile orantılıdır.Frekans yükseldikçe enerjide artar. ‾  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜  ⇄ ⇌   + ≡ ÷ ‾  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo  ‾ Grafik, akkor sıcaklığa kadar ısıtılmış bir cismin yayınladığı ışımanın spektrumu olup görünür bölgenin tüm dalga boyları vardır. Ancak Kızıl derecedeki sıcak cisimlerin ışıması 675 nm’de bir pik verir. Güneşde siyah cisim sıcaklığı 5750oK civarındadır.Cisimler yalnız Sıcakken değil her ısıda kızılötesi ışıma yapabilirler. Bu da canlılarda daha belirgindir. Gece görüş gözlüğü ile çevrenin ve özellikle canlıların rahatça görülebilmesi bundandır. 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Fotoelektrik Olayı 1888 H.Hertz özellikle alkali ve toprak alkali metallerin üzerine ışık etkisinde e yayınladıklarını keşfetti ve olaya Fotoelektrik Olay adı verildi. Burada Gelen ışığın  > Eşik o olduğunda Fotoelektrik Olay olabilmektedir. Olay sırasında yayınlanan e- sayısı  (bağlıdır) I=Gelen Işığın şiddetine ... Yayınlanan e- ların ek  (bağlıdır)  =Gelen Işığın Frekansına… 1905’de A.Einstein Fotoelektrik Olay sırasında oluşan e-’lardan kaynaklanan elektromanyetik ışımanın hem tanecik hem foton karekterli olduğunu ve enerjilerinin Relativite ( Tanecik Dönüşümün)de E=m.c2 , Foton özelliği için ise E=h. = h.c/ λ = h.c.ў Planck eşitliği ile hesaplanabileceğini gösterdi.  ⇄ ⇌   + ≡ ÷ ‾  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo  ‾ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

BOHR ATOM MODELİ (1913) Bu model klasik anlayışla oluşturulmakla birlikte, kararlı yörüngelerde açısal momentumun kuantumlu olacağını kabul etmesi ve dolayısıyla bir momentum şartını da göz önüne alması bakımından yarı klasik model olarak da adlandırılır. Bohr’un Thomson ve Rutherford modellerindeki eksiklikleri giderdiği ortaya atılmıştır. Fakat sonradan Bohr modelininde cevap veremediği durumlar olduğu görülmüştür. Bohr atom modeli, temel atom yapısı olan H atomuna özgü bir modeldir. Bohr, atom modelini kurarken Rutherford'un çekirdek etrafında dolanan elektronlardan oluşan atom modeli (PLANET MODELİ)ni kabullendi. Bu kabulden yola çıkarak modelin yetersizliklerini ortadan kaldırdığını düşündüğü üç varsayım ortaya koydu. •1.KARARLI HAL VARSAYIMI : Atomdaki elektronlar, ışıma yapmadan belirli yörüngelerde kararlı olarak hareket ederler. Burada Zexe / r2=mxv2/r z.e2=m.v2.r (1) • 2. KUANTUM ŞARTI (KISITLAMASI) Elektronun yörünge açısal momentumu L = m ν r=n.h/2Π (2) kararlı kuantum şartı içerir. (1+2)den r = n2/z x ao olur. ao= h2/e2.4 Π2.m = 0,529.10-8 cm =0,53 oA BOHR Yarıçapıdır (Atomik uzunluk Birimi).  ⇄ ⇌   + ≡ ÷ ‾  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo  ‾ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

3.TEMEL HAL VARSAYIM: e-’lar için çekirdeğin etrafında en TEMEL HAL öncelikle en düşük enerjili seviyelerdir.Fakat her enerji seviyesinin belirli bir e- alma kapasitesi vardır ve bu 2n2 ile sınırlıdır. Bundan dolayı 1.K’de=2é, 2.Lde= 8é, 3.de=18é, 4.de=32é, 5.de=50é… içerebilir. Atomda önce en düşük enerjili seviye dolar. Atom uyarıldığında bundan en fazla en dış (Valens=Değerlik) Tabakadaki en yüksek enerjili é en fazla etkilenir ve bulunduğu ni=n1 seviyesinden, izin verilen nf =n2 seviyesine geçebilirler. Bu tür bir geçişde é’ların aldığı veya verdiği enerji paketi (Kuant)ΔE=E2-E1=h.=h.c/λ = h.c.ন =z2.RH(1/n12 –1/n22) RH =2,2.10-18J = 2,2.10-11 e rg=13,6ev ন =z2.R.(1/n12-1/n22) R=RYDBERG SABİTİ~1,1.105cm-1=RH/h.c RH =R.h.c=313,6 Kcal/mol kadardır. Elektronlar, yalnız düşük enerji seviyesine geçerken enerji kaybederek foton salarlar. EK=1/2m. υ2=z.e2/2r = -ET =-2.Ep=RH.z2/n2 Burada z yerine  z*=Etkin Çekirdek Yükü (SLATER Kurallarıyla hesaplanır) ve n yerine  n*=İndirgenmiş yörünge kullanılırsa gerçeğe daha yakın neticeler bulunur. SLATER Kuralları Önce é yapısı (1s)(2s,2p)(3s,3p)(3d)(4s,4p)(4d)(4f)(5s,5p)(5d)(5f)… şeklinde yazılır,sağdaki grupların solunda yer alan gruplara perdeleme etkisi yoktur. (grup içinde) perde. etkisi 0,35, (ns,np) grubuna (n-1) etkisi 0,85, (n-2) ve daha soldakilerin etkisi 1,0 alınır, (nd) ve (nf) gruplarında grup içi 0,35 soldaki tüm grupların perdeleme etkisi 1,0 alınır. 7N:(1s2)(2s22p3) için z* = 7- [(4x0,35)-(2x0,85)] = 7- 3,1= 3,9 30Zn :(1s2)(2s22p6)(3s23p6)(3d10)(4s2) için z*= 30 - [(1x0,35)+(18x0,85 )+( 10x1)]=30-25,65=4,35 30Zn2+:(1s2)(2s22p6)(3s23p6)(3d10) için z*= 30- [(9x0,35)+(18x1 )]=30-21,15=8,85 3Li Atomu yarıçapı nedir? rLi=(n2/z*)x0,53=(22/[3-(2x0,85)])x0,53=1,62oA (Deney 1,55oA) 11Na Atomu yarıçapı nedir? rNa=(n2/z*)x0,53=(32/[11-(8x0,85+2)])x0,53=2,16oA (Deney1,9oA)  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ ΔE=E2-E1=h. = h.c/ λ = h.c.ন =z2.RH (1/n12 – 1/n22)  ⇄ ⇌   + ≡ ÷ ‾  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo  ‾ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

SLATER SABİTİ GİRİNİM, PERDELEME ETKİSİ ve z* = ETKİN ÇEKİRDEK YÜKÜ ETKİN Çekirdek Yükü= Z* = Zet=Zeff Z*= Z – s s=Perdeleme (Slater) Sabiti S=Slater Sabiti= 1s’de perdeleme 0,3 olur, Aynı (ns,np)’de ki é’lar birbirini 0,35, (n-1)e- 0,85, (n-2)ve daha alt gruplar 1 perdeler. d ve f orbitalleri kendi içinde 0,35, bütün alt gruplar d ve f é’larını 1 perdeler. Z*H=1-0=1, Z*He=2-0,3=1,7, Z*Li=3-2x0,85=1,3, Z*C=6-(3x0,35+2x0,85)=3,25, z*Na=11-8,8=2,2, Pet.Sh 364 de Z*Na=11-9=2, Z*Mg=12-(9+1/3)=2,67 Z*Zn=30-(1x0,35 + 18x0,8 5 + 10x1)=30-25,65=4,35 Z*Zn2+=30-(9x0,35 + 18x1)=30-21,15=8,85  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ Z*2 Orbital enerjisi= En = - RH n2 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

9-4 Bohr Atom -RH E = n2 RH = 2,2x10-18 J  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ ΔE=E2-E1=h. = h.c/ λ = h.c.ন =z2.RH (1/n12 – 1/n22)  ⇄ ⇌   + ≡ ÷ ‾  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo  ‾ Motion described by classical physics. Fixed set of stationary states (allowed orbits). Governed by angular momentum: nh/2π, n=1, 2, 3…. Energy packets (quanta) are absorbed or emitted when electrons change stationary states. The integral values are allowed are called quantum numbers. 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

H’de Energi-Düzeyi Diyagramı ΔE = Ef – Ei = -RH nf2 ni2 –  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ ΔE=E2-E1=h. = h.c/ λ = h.c.ন =z2.RH (1/n12 – 1/n22)  ⇄ ⇌   + ≡ ÷ ‾  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo  ‾ ΔE = RH ( ni2 1 nf2 – )= h= hc/λ=h.c.ন 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Hidrogenin İyonizasyon Enerjisi ve Dalga Nosu ΔE=E2-E1=h. = h.c/ λ = h.c.ন =z2.RH (1/n12 – 1/n22) ন =(z2/n2).(RH/h.c)=z2.R(1/n12-1/n22) RH=2,2.10-18J R=1,1.105cm-1 H için iyonlaşmada z=1, ni=1 nf>7 olamaz nf>7 ise nf ~∞ alınır. He+ ve Li2+ çekirdekleride H ile aynı é yapısındadır. Bohr Teorisi dairesel yörüngeli ve tek é lu olan bu atomik yapılara başarıyla uygulanabilir fakat çok é’lu sistemlerde yörünge dairesel olmadığından hatalı neticeler verir. BOHR Teorisinin 1.ve 2.varsayımındaki dairesel yörünge ve kuantum şartının hatalı olması çok e-’lu sistemlerde hataya neden olmuştur ve Bohr Teo. Sadece tek é’lu H, He+ ve Li2+ gibi atomlara uygulanabilmiş, çok é’lu sistemlere uygulanabilmesi için bir çok çalışmalar yapılmışsa da tatmin edici sonuçlar elde edilememiştir. Bunu 1924 da LOUİS de BROGLİE’nin MODERN (yeni) KUANTUM MEKANİĞİ ve daha sonrada 1926 da SCHRÖEDİNDER’in DALGA MEKANİĞİ tamamlamış ve geliştirmiştir.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ ΔE=E2-E1=h. = h.c/ λ = h.c.ন =z2.RH (1/n12 – 1/n22)  ⇄ ⇌   + ≡ ÷ ‾  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  ন y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo  ‾ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

9-5) 1924 LOUİS de BROGLİE’nin MODERN (yeni) KUANTUM MEKANİĞİ LOUİS de BROGLİE’nin MODERN (yeni) KUANTUM MEKANİĞİ Einstain’ın (Rölativite Teo.) E=m.c2 ile Max Planck’ın (Kuantum Teo.) E=h. = h.c/ λ birleştirilirse λ = h/m.c=h/m.υ=h/p bulunur ve é gibi maddi tanecikleri içinde dalgalar oluşacağını ve bunlarında ışık dalgaları gibi kırınım ve girişim yapabileceklerini göstermiştir.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ ΔE=E2-E1=h. = h.c/ λ = h.c.ন =z2.RH (1/n12 – 1/n22)  ⇄ ⇌   + ≡ ÷ ‾  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo  ‾ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

X-Ray Diffraction-X-ışını kırınım demetleri bu da é’nun dalga özelliğinde olduğunun bir kanıtıdır.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

HEİNSBERG BELİRSİZLİK PRENSİBİ 1926 Werner HEİNSBERG BELİRSİZLİK İLKESİ ile é gibi mikro tanecikler için konumun ve momentumun hassas olarak ölçülemiyeceğini bu ölçümde Δp. Δx>h/2 π kadar belirsizlik olacağını gösterdi. Buna göre é’nun konumu ve hızı aynı anda belirlenemez ohalde Bohr Teo.nin belirttiği gibi é için belirli yörüngelerden bahsedilemez ancak bulunma olasılığından bahsedilebilir. Ohalde é‘ların belirli enerji bölgeleri (Kabuk/Yörünge) de bulunma olasılığı daha fazla bazılarında ise daha düşüktür. h Δx Δp ≥  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜  ⇄ ⇌   + ≡ ÷ ‾  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo  ‾ 2π 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

1927 SCHROEDİNGER Denklemi ψ = e- ‘nun dalga Fonksiyonu= Wave Functions ψ =Dalga Fonksiyonu Tek boyutlu bir kutuda e- taneciği (duran dalgalar)’ın fonksiyonu ψ 2=Dalga Fonksiyonu karesi =OLASILIK =IŞIN ŞİDDETİ=YÜK YOĞUNLUĞU ψ, psi, (the wave function=Dalga Fonksiyonu). En basit haliyle kapalı bir kutuda tek yönde hareket eden mikro cisim (é) bir tek boyutlu sistemde n=1,2,3,4,5,6,7 olmak üzere Schroedinger dalga denkleminin en basit hali grafiklerin altında verilmiş olan denklemlerdir.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜  ⇄ ⇌   + ≡ ÷ ‾  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo  ‾ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

DALGA MEKANİĞİ SCHRÖDİNGER DALGA DENKLEMİ SCHRÖDİNGER, 1926 Eψ = H ψ 3 boyutlu kartezyen veya Polar Koordinatlarda H (x,y,z) or H (r,θ,φ) veya ψ(r,θ,φ) = R(r) Y(θ,φ) R(r) is the radial wave function. Y(θ,φ) is the angular wave function. SCHRÖDİNGER DALGA DENKLEMİ 3 boyutlu sistemde ∂2 ψ/ ∂ x2 + ∂2 ψ/ ∂ y2 + ∂2 ψ/ ∂ z2 +8 π 2m /h2 (ET-Ep) ψ =0 veya kısa olarak Δ2 ψ +8 π 2m /h2 (ET-Ep) ψ = 0 veya Pet.göre - h2 / 8 π 2m (∂2 ψ/ ∂ x2 + ∂2 ψ/ ∂ y2 + ∂2 ψ/ ∂ z2) –ze2/r. ψ =ET ψ Δ2 ψ =Laplace Operatörü Ψ= Dalga Fonksiyonu x,y,z yer ve t zamana bağlı olarak e- dalgasının fonksiyonu olup e- varlığı ve Kararlılığı için fonksiyon ve türevi sürekli olup Belirli değerler için tek çözüm vermelidir. Ψ2= Dalga Fonksiyonu Karesi=Olasılık= Işın Şiddeti olup e-’nun uzayda x,y,z ve t’e bağlı olarak var olabilmesi bir dv hacmında bulunması ve ∫v .Ψ2.dv=1 Normalizasyon Denklemi (işlemi)ni gerçeklemesi gerekir Ψ= Dalga Fonksiyonunun x,y,z ve t değerlerine tekabül eden çözümleri n, l ,ml ve ms, kuantum sayıları ile gerçekleşir.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

9-8 Interpreting and Representing the Orbitals of the Hydrogen Atom.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

KUANTUM SAYILARI ve Elektron orbitalleri n=1.KS=Baş KS=Principle electronic shell, n = 1, 2, 3,4,5,6,7 değerlerini alır.e-’nun bulunduğu enerji bölgesini (PERYOT) belirtir. n=1 çekirdeğe en yakın, en düşük enerjili bölge, n=7 çekirdeğe en uzak, en yüksek enerjili bölgedir.n=8 yoktur, çekirdeğin dışıdır sıfır enerjili bölge olarak da isimlendirilir ve n=8 de r ~ ∞ kabul edilir. Herbir n değerinin 2n2 gibi belirli e- alabilme kapasitesi vardır. Bundan dolayı n=1=K’da 2é, n=2=L’de 8é, n=3=M’de 18é, n=4=N’de 32é, n=5=O’de 50é, n=6=P’da 72é, n=7=Q’de 98é olabilir. l =2.KS=Tali KS= Yan KS= Azimutal KS = Angular momentum quantum number l = 0, 1, 2…(n-1)’e kadar olan değerleri alır. (l = 0, s-orbitali), (l = 1, p-orbitali), (l = 2, d-orbitali), (l =3, f-orbitali) diye isimlendirilir.e-’nun bulunduğu alt enerji seviyesini, e- bulutlarının uzaydaki yönlenmelerini ve durumlarını yani olası şekillerini belirtir.Bütün bu özellikler kısaca orbital olarak isimlendirilir. ml = Magnetic quantum number, ml = - l …-2, -1, 0, 1, 2…+l Arzın manyetik alanının e-’a olan etkini belirten Kuantum Sayısıdır. ms,=Spin KS. e- nun kendi etrafındaki dönüşünü gösterir. +1/2 ↑ , ve -1/2 ↓ değerlerini alır.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Elektron Spini: 4.KUANTUM SAYISI  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

s orbitals 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

p Orbitals 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002 Value of psi squared Dots represent electron probability in a plane passing through the nucleus  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

p Orbitals 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

d Orbitals 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

f-orbitalleri  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Orbitallerin Energi Seviyeleri 5f------- 6d ----- 7p --- 6s - 4f------- 5d ----- 6p --- 5s - 4d ----- 5p --- 4s - 3d ----- 4p --- 3s - 3p --- 2s - 2p --- 1s -  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Orbitallerin Enerji seviyeleri  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

9-10 Çok elektronlu Atomlar Schrödinger denklemi tek e-’lu H için geliştirilmiştir.Çok e-’lu sistemlerde etkin olan itme kuvvetleri nedeniyle olay çok karışıktır. Bundan dolayı çok e-’lu sistemler H’e benzer orbitaller gibi tek e-’luymuş gibi düşünülerek olay basite indirgenerek çözüm yaklaşıklıkla yapılabilir.Burada çok e-’lu atomlardaki orbitallerin açısal kısımlarının değişmediği radyal kısmının ise farklı olduğu bulunmuştur. Aynı n kabuğundaki orbitallerin enerjileri eşenerjili gibi kabul edilmesine rağmen aralarında az da olsa farklılıklar vardır. Çok e-’lu atomlarda çekirdek ile e- arasındaki çekim, çekirdek yükü artışı ile artar. Bundan dolayı Atom no artışı ile orbital enerjileri arasında fark azalır ve özellikle d ve s orbitalleri arasında yarı dolum ve tam dolum hallerine yaklaşırken erken yarı dolum ve tam dolumların oluştuğu görülür.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Radyal olasılık dağılımları n –l =Tepe Sayısıdır İlk üç kabuk için 4 πr2.R2 değeri ile r/ao arasındaki grafikten görüldüğü gibi l =2.KS küçük orbitalin e-’nu çekirdeğe daha yakın olup bu durumda s girişimi fazla olur ve aynı n’deki diğer orbital e-’larından daha az perdelenirler.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

9-11 Elektronik Yapının oluşması orbitallere é dolum kuralları 1-Pauli exclusion prencibi. --No two electrons can have all four quantum numbers alike. Bir atomda 4 KS.da aynı 2e- olamaz en az 1 KS.değeri diğerlerinden farklı olmalıdır. Bu prensibe göre bir enerji bölgesinin e- kapasitesi 2n2 ile sınırlıdır. Bundan dolayı n=1=K’da 2é, n=2=L’de 8é, n=3=M’de 18é, n=4=N’de 32é, n=5=O’de 50é, n=6=P’da 72é, n=7=Q’de 98é olabilir. 2-Hund’s rule. (Max.Entropi) ---Degenerate orbitals are occupied singly first. Eşenerjili dejenere orbitallerde her orbit 1é almadıkça 2.ébir orbite giremez. 3-Aufbau process. ( Min Entalpi) Build up and minimize energy. Atomun yapısında TEMEL HAL öncelikle (n + l ) en düşük enerjili orbitallerin dolumudur. (n + l ) orbitalin enerjisini belirtir. (n + l ) toplamı daha az olan orbitalin enejisi yüksek olandan daha azdır. (n + l ) toplamı eşit olan orbitallerden hangisinin n KS daha az ise onun enerjisi diğerinden az kabul edilir. 1s=1+0=1, 2s=2+0=2, 2p=2+1=3, 3s=3+0=3, 3p=3+1=4, 3d=3+2=5, 4s=4+0=4, 4p=4+1=5, 4d=4+2=5, 4f=4+3=7, 5s=5+0=5, 5p=5+1=6, 5d=5+2=7, 5f=5+3=8, 6s=6+0=6, 6p=6+1=7, 6d=6+2=8, 6f=6+3=9, 7s=7+0=7, 7p=7+1=8, Buna göre dolum sırası1s - 2s,2p - 3s,3p - 4s,3d, 4p - 5s,4d,5p - 6s,4f,5d,6p - 7s,5f,6d,7p şeklinde gerçekleşir. Her peryot aynı n’li s ile başlar p ile dolumu tamamlanır.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Orbitallerin e- dolum sırası  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

p Orbitallerinin dolumu C  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

d Orbitallerinin dolumu  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Electon Configurations of Some Groups of Elements  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

9-12 Electron Configurations and the Periodic Table  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

1869, Dimitri Mendeleev Lother Meyer ELEMENTLERİN SINIFLANDIRILMASI : PERİYODİK YASA VE PERİYODİK ÇİZELGE 357 1869, Dimitri Mendeleev Lother Meyer When the elements are arranged in order of increasing atomic mass, certain sets of properties recur periodically Elementler artan ATOM KÜTLELERİNE göre sıralandığında bazı özelliklerin PERİYODİK olarak tekrarlandığı görülür. MEYER 1870’de mol hacmı, sertlik, sıkışabilme, KN gibi özelliklerin periyodik olara tekrarlandığını bulmuştur.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ . MENDELEEV yaptığı tabloda 44,68,72,100 gibi o zaman bilinmeyen elementlerin yerini boş bırakmış,özelliklerini tahmin etmiş ve benzer elementleri düşey gruplar halinde sıralamıştır. 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

MEYER’in 1870’de mol hacmına göre yoptığı PERİYODİK YASA  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

1871-Mendeleev’in Periyodik Tablosu — = 44 — = 72 — = 68 — = 100  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ Mendeleev bu tabloda SOY GAZLAR için yer ayırmamış ve bilgi vermemiştir. SOY GAZLAR ilk defa W.RAMSAY tarafından bulunmuş ve 0 grubu olarak tabloya ilave edilmiştir. 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

1871 GERMENYUM bulunmadan önce tahmin edilen ve 1886 bulunduktan sonra ölçülen özellikleri  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

MOSELEY 1913 X-Ray Spectra MOSELEY 1913-Katot ışınları Anot olarak kullanılan bir elemente çarptırıldığında kernel e- geçişleriyle yüksek frekanslı bir ışıma olan X-ışını oluşur.Bu da çekirdek yüküne bağlı olduğu için oluşan  = X-ışını frekansı Anot olan metalin Z Atom No=Çekirdek Yükü ile orantılıdır.  = A (Z – s)2 =A.Z*2 A ve s sabitler Z*=Etkin Çekirdek Yükü s=Perdeleme (SLATER) sabitı Böylece Moseley o zaman bilinmeyen Z= 43, 61, 75 nolu 3 yeni elementin yerini ve özelliklerini belirlemeyi başarmıştır.Çelik içindeki Fe ve Co, pirinç içindeki Cu ve Zn bu spektrumlarda açıkca görülmüştür. Moseley Deneyinin ışığında PERİYODİK TABLO yeniden ve daha doğru olarak oluşturulmuştur. O zamana kadar A=KÜTLE NO ile yapılan sıralamanın Z=ATOM NO ile yapılmasının daha doğru olacağı belirlenmiş ve bugünkü PERİYODİK TABLO böylece oluşturulmuştur.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

The Periodic table Noble Gases Alkali Metals Main Group Alkaline Earths Halogens Transition Metals Lanthanides and Actinides  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

10-2 Metal- Ametal ve Yarımetaller METALLER –Peryodik Cetvelde 110 elementten 85’i metal (s,d,f orbitallerinin tamamı p’nin bir kısmı) olup bunun 15 tanesi sunidir. -Isıyı ve Elektriği iyi iletirler. Kolay e- verirler ve + iyon oluştururlar. -Metalik bağlı olup, metalik parlaklığa sahiptirler.Kendi aralarında Alaşım yaparlar. -Bazıları kolayca tel ve levha haline getirilebilir,eğilip, bükülebilir. -Hg, Ga, Cs ve Fr hariç hepsi katıdır. Hg hariç hiçbiri uçucu değildir.EN ve KN yüksek -Aktif metaller (s1) su ile kolay, yarı aktifler (s2) biraz zor, inaktif (soy) metaller su ile rx vermezler. Su ile rx veren aktif metaller bazlarını oluştururlar. Metal oksitler baz anhidritleridir. AMETALLER – H hariç Hepside p orbitali elementi olup 16 tanedir. -Isı ve elektriği iletmezler. Zor e- verir, daha kolay e- alabilirler. parlak değildirler. -F-, O= sadece – iyon (anyon) olabilirken,diğerleri –/+ iyon (Anyon/Katyon) olabilirler. -Kendi aralarında Kovalent bağ, metal ve yarımetallerle İyonik Bağ oluştururlar. -EN ve KN düşük olup çoğu NŞ’ da gaz halindedir. Br2 sıvı, P,S,I2,As katıdır. -Oksijensiz asitlerle birleşemezler.Hidrürleri (H’ile olan bileşikleri) asittirler. Ametaloksitler asit anhidritleridir. YARIMETALLER Sayıları 8-12 arasında (ort.10)dır. Metal ile Ametaller arasında basamak şeklinde yer alır.Her iki grubunda özelliklerini taşırlar.Hepsi KN yüksek katı  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Metaller soy gaz yapısına ulaşabilmek için e- verir, Ametaller ise soygaz yapısına ulaşabilmek için e- alır.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Electron Configuration of Some Ions  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

10-3 rK= Kovalent (gaz)- rM = Metal (katı)- ri+/- = İyon YARIÇAPının Karşılaştırılması The Sizes of Atoms and Ions  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

ATOM YARIÇAPLARI-Metallerde rM ve Ametallerde rK  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

KATYON YARIÇAPI ri+<rM  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

ANYON YARIÇAPI rx-> rx = rK  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Elementlerin Atom ve İyon Yarıçapları pm  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Table 10.4 3.Periyot Elementlerinin TÜM İyonlaşma Enerjileri (kJ/mol) 7733 1451  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ Zeff2 I1 (Mg) < I2 (Mg) << I3 (Mg) I1 (Al) < I1 (Mg) I1 (S) < I1 (P) ) Mg(g) → Mg+(g) + e- I1 = 738 kJ Mg+(g) → Mg2+(g) + e- I2 = 1451 kJ I = RH n2 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Elementleri 1.İyonizasyon Enerjisi =Eiy  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

10-5 Elektron İLGİSİ (Affinite) =Eaf Nötr ve gaz bir atomun e- alma eğilimini gösterir O(g + e- → O(g)- eil sadece gaz hali için geçerlidir.çöz.deki atom ve iyonlar için geçerli değildir. F(g) + e- → F-(g) Eaf = -328 kJ/mol F(1s22s22p5) + e- → F-(1s22s22p6) Li(g) + e- → Li-(g) Eaf = -59.6 kJ/mol 1s22s1 1s22s2 O(g) + e- → O(g)- Eaf 1 = -141 kJ/mol O-(g) + e- → O=(g) Eaf 2 = +744 kJ/mol  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Baş grup elementlerinin eil (Affiniteleri) Kj/mol  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

ELETRONEGATİVİTE = χ ELEKTRONEGATİFLİK (χ) bileşikteki bir atomun bağ elektronlarını kendine çekme eğilimidir.Bir atomun molekül içinde veya rx ortamında gösterdiği özelliktir atom yalnız başına ise elektronegativiteden bahsedilemez. Tabiattaki elementler içinde F en fazla elektronegatif olup Pauling ölçeğine göre F’un Elektronegativitesi 4 kabul edilir ve diğer elementlerin elektronegativitesi F’a göre tayin edilir.O=3,5-N=3-C=2,5 - B=2-Be=1,5-Li=1 I)Pauling: Δ=Fazlalık bağ enerjisi =(Gerçek bağ enerjisi) – (EA-Ax EB-B)1/2 Bundan başka iki atom arasındaki elektronegatiflik farkı Δχ=0.208 ile ifade edilebilir II)Mulliken: Mulliken’e göre bir atomun iyonlaşma enerjisi elektron ilgisi değerlerinin ortalaması bir atomun elektronegatifliği olarak tanımlanabilir. χM= ½(Eiy+ Eaf) χp=1,35χM1/2-1,7 eşitliğiyle χp =Pauling Elektroneg.değeri χM= Mulliken elktroneg. çevrilir. III)Allred veRochow: Bu iki bilim adamına göre elektronegatifliği,bir atom çekirdeğinin değerlik elektronlarına uyguladığı coulomb çekim kuvveti olarak tanımlanmıştır. χM=Z*.e2/r2,Burada e:elktron yükü,Z*:Etkin çekirdek yükü, r = kovalent yarıçap IV)Sonderson: Sonderson’a göre elektronegatifliği bir atomun kararlılık oranına bağlıdır ve ortalama elektron yoğunluğundan bulunabilir. olarak tanımlanmıştır. χs=D/Di elektron yoğunluğu D=Z / (4/3r3)  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

10-6 Manyetik Özellikler 1-Diamanyetik özellikte atom,molekül veya iyonlar: Orbitallerdeki tüm e-’lar eşleşmiş yani çift haldedir ve bunlar birbirlerinin manyetik etkilerini yok ederler. Diyamanyetik maddeler manyetik alandan çok az etkilenir ve alandan kaçar gibi hareket ederler. Yani alan tarafından sanki itilirler. 2-Paramanyetik özellikte atom,molekül veya iyonlar: Orbitallerdeki bazı e-’lar tek, eşleşmemiş haldedir ve bunların manyetik etkileri vardır buda bunların manyetik alan tarafından çekilmesine neden olur. Tek e- sayısı ne kadar çoksa bu çekim okadar kuvvetli olur. Bir atomun Spin Manyetik Momentumu μ = √ t2+2t BM (Bohr Manyeton) Örnek: μNa = √ 12+2x1= √3=1,73 BM , μMg = √ 22+2x2= √8=2,83 BM 3- FERROMANYETİK Özellik Fe grubu (8B) de görülür kendileride mıknatıs olabilen maddelerdir. Manyetik Alan tarafından kuvvetle çekilir alan kalktığı zamanda yönlenmiş spinli bölgeler oluşmasıyla bu tür maddelerde mıknatıslık devam eder.  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

Paramanyetizm μMn=√52+2x5= √35=5,92 BM=μMn2+ = √ t2+2t μMn3+= √42+2x4= √24=4,9 BM  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002

10-7 Elementlerin Periyodik Özellikleri ↓ ← ← ← ← küçük ↓ 1- Atom ve iyon Yarıçapları ↓ 2-Metalik Karekter ↓ 3- Pozitiflik ↓ 4-Oksit bazikliği Büyük ************************************* → → → → → → → Büyük ↑ 1- (I) İyonlaşma Enerjisi ↑ 2- Ametalik Karekter ↑ 3- Elektronegativite ↑ 4-Elektron ilgisi ↑ 5-Oksitlerin Asitliği küçük  ⇄ ⇌   ‾ + ≡ ÷  ➪ ➽ ➨ ↑↓ ↕ | ǁ |│║ │∫∑ √ ∛ ∜ ≤ ≥ ~ ∞ ≠ ≡ ≈ Δ δ ðƌ π σ υ λ α β  y ў γ ψ μ t τ ζ Ψ Ω θ Χ ε φ ω η ō Ō ½ ¼ ¾ ¼ ½ ¾ ΔGo , ΔSo , ΔHo ¼ ½ ¾ √ ∛ ∜ 16 Eylül 2018 Pazar16 Eylül 2018 PazarPrentice-Hall © 2002