2018 YILI GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ DÜZENLEME SEMİNERİ 01 MART 2018
GELİR VERGİSİNE TABİ KAZANÇ VE İRATLAR; Ticarî kazançlar, Ziraî kazançlar, Ücretler, Serbest meslek kazançları, Gayrimenkul sermaye iratları, Menkul sermaye iratları, Diğer kazanç ve iratlar.
TAM MÜKELLEFİYET; Aşağıda yazılı gerçek kişiler Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilirler: Türkiye'de yerleşmiş olanlar; Resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye'de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri nedeniyle Yurt Dışında oturan Türk Vatandaşları, (Bu kişilerin yurt dışında elde ettikleri kazanç ve gelirleri vergiye tabi olanları Türkiye’de ayrıca vergilendirilmez.) TAM MÜKELLEFTİR.
DAR MÜKELLEFİYET; Türkiye’de yerleşmiş olmayan gerçek kişiler SADECE TÜRKİYE’DE elde ettikleri kazanç ve iratlar üzerinden Vergilendirilirler.
TÜRKİYE’DE YERLEŞME Aşağıda yazılı kimseler Türkiye'de yerleşmiş sayılır: İkametgahı Türkiye'de bulunanlar, Bir takvim yılı içinde Türkiye'de devamlı olarak altı aydan fazla (183 Gün) oturanlar, (Geçici ayrılmalar Türkiye'de oturma süresini kesmez.)
YERLEŞME SAYILMAYAN HALLER Aşağıda yazılı yabancılar memlekette altı aydan fazla kalsalar dahi, Türkiye'de yerleşmiş sayılmazlar: Belli ve geçici görev veya iş için Türkiye'ye gelen iş, ilim ve fen adamları, uzmanlar, memurlar, basın ve yayın muhabirleri ve durumları bunlara benzeyen diğer kimselerle tahsil veya tedavi veya istirahat veya seyahat amacıyla gelenler; Tutukluk, hükümlülük veya hastalık gibi elde olmayan sebeplerle Türkiye'de olanlar NOT: Yurt Dışında çalışan ve 183 günden fazla Yurt dışında olan Türk Vatandaşları da Dar Mükelleftirler.
DAR MÜKELLEFLER İÇİN GELİR BEYANNAMESİ 2017 yılında Dar Mükellefiyet Şartlarını taşıyan Mükellerler SADECE TÜRKİYE’de elde ettikleri aşağıdaki gelir ve kazançları üzerinden vergilendirilirler. Ticarî kazançlar, Ziraî kazançlar, Ücretler, Serbest meslek kazançları, Gayrimenkul sermaye iratları, Menkul sermaye iratları, Diğer kazanç ve iratlar.
BEYANNAMEMİZİ NASIL VEREBİLİRİZ 1- E-Beyanname Sistemi ile, 2- Hazır Beyanname Sistemi İle, 3- Kağıt Beyanname ile elden,
E-BEYANNAME SİSTEMİ İLE
HAZIR BEYAN SİSTEMİ Hazır Beyan Sistemi ile; 1-Ücret, 2-Kira, 3-Menkul Sermaye İradı, 4-Diğer Kazanç ve iratlara ait Gelir Vergisi Beyannamenizin önceden hazırlanarak onayınıza sunulduğu sistemdir. Ticari, zirai ve serbest meslek kazancı elde edenler bu sistemden yararlanamamaktadır.
KAĞIT BEYANNAME-1
KAĞIT BEYANNAME-2
GELİRLERİN TOPLANMASI GVK. 85. Maddesine Göre; 1-Tacirler, 2-Çiftçiler, 3-Serbest Meslek Erbabları, Kazanç elde etmeseler bile Yıllık Beyanname Verirler. Bu hüküm Kollektif Şirket ortakları ve Komandit Şirketlerin Komandite Ortakları için de uygulanır.
TOPLAMA YAPILMAYACAK HALLER GVK.Geçici 67, Geçici 68, Geçici 72.Maddesi Kapsamındaki gelirler için Beyanname Verilmez. Diğer Gelirler nedeniyle beyanname verilmesi halinde de beyannameye dahil edilmez.
TOPLAMA YAPILMAYACAK HALLER Aşağıdaki Gelirler için Beyan verilmez, diğer gelirlere eklenmez. Tam Mükellefiyette; a)Gerçek Usulde vergilendirilmeyen Zirai Kazanç, GVK .75.nci Md. 16 ve 17. bendlerindeki Menkul Sermaye İradları ile Kazanç ve İradların İstisna hadleri içinde kalan kısmı, b)Tek işverenden alınmış ve tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler, (Birden fazla ücretlerde ücretlerin toplamı GVK.103 Md. Yazılı tarifenin 2.nci Gelir Dilimindeki tutarı 30.000 TL’yi aşmayan ve tamamı tevkif edilmiş ücretler)
TOPLAMA YAPILMAYACAK HALLER c)Vergiye Tabi Gelirlerin Toplamları GVK.103.Md. Vergi Diliminin 2.nci Sırasındaki tutarı aşmaması koşuluyla, Türkiye’de tevkifat kesilmiş birden fazla işyerinden alınan ücretler, menkul sermaye iradları ve gayrimenkul sermaye iradları, (296 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2017 yılı için; 30.000 TL) d)Bir takvim yılında elde edilen gelirlerin toplamı 296 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2017 yılı için 1.600 TL aşmayan Menkul ve Gayrimenkul Sermaye İradları,
2017 GELİR VERGİSİ TARİFESİ 13.000 TL'ye kadar % 15 30.000 TL'nin 13.000 TL'si için 1.950 TL, fazlası % 20 70.000 TL'nin 30.000 TL'si için 5.350 TL, (ücret gelirlerinde 110.000 TL'nin 30.000 TL'si için 5.350 TL), fazlası % 27 70.000 TL'den fazlasının 70.000 TL'si için 16.150 TL, (ücret gelirlerinde 110.000 TL'den fazlasının 110.000 TL'si için 26.950 TL), fazlası % 35
KİRA GELİRİNİN BEYANI-1 Beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olan mükelleflerden; ● Bir takvim yılı içinde elde ettiği konut kira geliri, istisna tutarını (2017 yılı için 3.900 TL) aşanlar, ● İşyeri kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılanlardan, kira gelirlerinin brüt tutarı beyanname verme sınırını (2017 yılı için 30.000 TL) aşanlar,
MESKEN KİRA GELİRLERİNDE İSTİSNA Konut kira geliri elde eden kişilerin, yıllık olarak tespit edilen istisna tutarının (2017 yılı için istisna tutarı 3.900 TL) altında kira geliri elde etmeleri halinde vergi dairesinde mükellefiyet kaydı açtırmasına ve beyanname vermesine gerek bulunmamaktadır.
MESKEN KİRA GELİRLERİNDE İSTİSNA Kira gelirinin yanında ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanlar 3.900 TL’lik istisnadan yararlanamazlar. Ayrıca, 3.900 TL ve üzerinde konut kira geliri elde edenlerden, ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 2017 yılı için 110.000 TL’yi aşanlar, 3.900 TL’lik istisnadan yararlanamazlar.
KİRA GELİRİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER Kira gelirinin vergilendirilmesinde, elde edilen gelirin safi tutarı iki farklı şekilde tespit edilebilmektedir. ● Götürü Gider Yöntemi (Hakları kiraya verenler hariç) ● Gerçek Gider Yöntemi Götürü veya gerçek gider yönteminin seçimi, taşınmaz malların tümü için yapılır. Bunlardan bir kısmı için gerçek gider, diğer kısmı için götürü gider yöntemi seçilemez. Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemezler.
KİRA GELİRİNDE GÖTÜRÜ GİDER YÖNTEMİ Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, kira gelirlerinden istisna tutarını düştükten sonra kalan tutarın % 15’i (*) oranındaki götürü gideri İndirebilirler. Hakları kiraya verenler, götürü gider yöntemini uygulayamazlar. (*) 5/12/2017 tarihli ve 30261 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 28/11/2017 tarihli ve 7061 sayılı Kanunla 1.1.2017 tarihinden geçerli olarak değiştirilmiştir.
KİRA GELİRİNDE GÖTÜRÜ GİDER YÖNTEMİ Örnek 1: Mükellef (A), sahibi bulunduğu gayrimenkulünü mesken olarak kiraya vermiş olup 2017 takvim yılında toplam 13.900-TL kira geliri elde etmiştir. Başkaca herhangi bir geliri bulunmayan Mükellef (A), gayrimenkul sermaye iradının safi tutarının tespitinde götürü gider yöntemini seçmiştir.
KİRA GELİRİNDE GÖTÜRÜ GİDER YÖNTEMİ Örnek 1: Buna göre; Mükellef (A), 2017 yılında elde ettiği gayrimenkul sermaye iradının safi tutarı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır;
KİRA GELİRİNDE GÖTÜRÜ GİDER YÖNTEMİ Örnek 2: Mükellef (B), sahibi bulunduğu gayrimenkulünü işyeri olarak serbest meslek erbabı olan Mükellef (C)’ye kiralamış olup 2017 takvim yılında brüt 40.000-TL kira geliri elde etmiştir. Başkaca herhangi bir geliri bulunmayan Mükellef (B), gayrimenkul sermaye iradının tespitinde götürü gider yöntemini seçmiştir. Buna göre; Mükellef (B)’nin 2017 yılında elde ettiği gayrimenkul sermaye iradının safi tutarı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır:
KİRA GELİRİNDE GÖTÜRÜ GİDER YÖNTEMİ Örnek 2: Buna göre; Mükellef (B)’nin 2017 yılında elde ettiği gayrimenkul sermaye iradının safi tutarı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır:
KİRA GELİRİNDE GERÇEK GİDER YÖNTEMİ Vergiye tabi hasılata isabet eden indirilebilecek gider kısmı aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanabilir. İndirilebilecek Gider = Toplam Gider x Vergiye Tabi Hasılat* Toplam Hasılat (*) Vergiye Tabi Hasılat = Toplam Hasılat - Konut Kira Geliri İstisnası
KİRA GELİRİNDE GERÇEK GİDER YÖNTEMİ Örnek 3: Mükellef (D), sahibi olduğu konutu 2017 yılında kiraya vermiş olup, 32.000 TL kira geliri elde etmiştir. Başka geliri bulunmayan mükellef gayrimenkulü ile ilgili olarak, 8.000 TL harcama yapmış olup, gerçek gider yöntemini seçmiştir. Mükellefin gerçek gider olarak indirebileceği tutar, 8.000 TL tutarındaki toplam giderin vergiye tabi hasılata isabet eden kısmı kadar olacaktır. Vergiye Tabi Hasılat = 32.000 – 3.900 = 28.100 TL İndirilebilecek Gider = (8.000 x 28.100) / 32.000 = 7.025 TL
GİDER FAZLALIĞI NEDENİYLE ZARAR OLUŞMASI Gayrimenkul sermaye iradına konu olan sermayenin kendisinde meydana gelen eksilmeler zarar sayılmaz ve iradın gayri safi miktarının tespitinde gider olarak kabul edilmezler. Gayrimenkul sermaye iradının safi tutarının hesabında giderlerin fazlalığı dolayısıyla doğan zararlar, beş yılı geçmemek üzere gelecek yıllarda elde edilen kira gelirlerinden gider olarak düşülebilir.
YILLIK BEYANNAMEYE DAHİL EDİLEN GELİRLERDEN YAPILACAK İNDİRİMLER Buna göre indirim konusu yapılabilecek bazı hususlar şunlardır: 1- Şahıs sigorta şirketlerine ödenen primler, 2- Eğitim ve sağlık harcamaları, 3- Bağış ve yardımlar, 4- Sponsorluk harcamaları, 5- Başbakanlıkça veya Bakanlar Kurulunca başlatılan yardım kampanyalarına yapılan ayni ve nakdi bağışlar, 6- Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımlar, 7- Diğer kanunlara göre tamamı indirilecek bağış ve yardımlar.
ŞAHIS SİGORTA PRİMLERİ 01/01/2013 tarihinden itibaren elde edilen gelirler için verilecek yıllık gelir vergisi beyannamelerinde, bireysel emeklilik dışında kalan şahıs sigortaları için ödenen primlerin beyan edilen gelirin % 15’ine kadar olan kısmı matrahın tespitinde indirim konusu yapılabilecektir. İndirim konusu yapılacak tutarın hesaplamasında beyan edilen gelir olarak, yıllık gelir vergisi beyannamesinde yer alan indirimler ve geçmiş yıl zararları düşülmeden önceki tutar esas alınacaktır.
ŞAHIS SİGORTA PRİMLERİ 01/01/2013 tarihinden sonra bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ise indirim konusu yapılmayacaktır. Yıllık beyannamede matrahın tespitinde dikkate alınacak sigorta primleri; ● Mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait birikim priminin alındığı hayat sigortalarına ödenen primlerin %50’si ile, ● Ölüm, kaza, hastalık, sağlık, engellilik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primlerinin % 100’ünden oluşmaktadır.
ŞAHIS SİGORTA PRİMLERİ İndirim konusu yapılacak primlerin toplamı, beyan edilen gelirin %15’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır. (2017 yılı gelirlerine ilişkin olarak kullanılacak olan asgari ücretin yıllık brüt tutarı 21.330 TL’dir).
EĞİTİM VE SAĞLIK HARCAMALARI Aşağıda belirtilen şekilde yapılan eğitim ve sağlık harcamaları beyan edilen gelirin % 10’unu aşmaması şartıyla yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirilir. ● Eğitim ve sağlık harcamaları Türkiye’de yapılmalıdır. ● Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmelidir. ● Söz konusu harcamalar mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olmalıdır. “Küçük çocuk” tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dâhil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları ifade etmektedir.
BAĞIŞ VE YARDIMLAR Sınırlı İndirilecekler: Gelir vergisi mükellefleri, genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek gelirin % 5’ini (kalkınmada öncelikli yöreler kapsamındaki illerde zikredilen kurum/ kuruluş, dernek veya vakıflara yapılan bağış ve yardımların yıllık toplamı beyan edilecek gelirin % 10’unu) aşmamak üzere, makbuz karşılığında yaptıkları bağış ve yardımları yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerinden indirim konusu yapabilirler.
BAĞIŞ VE YARDIMLAR Sınırsız İndirilecekler: Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin ve Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımların tamamı beyan edilen gelirden indirilebilecektir.
BAĞIŞ VE YARDIMLAR Sınırsız İndirilecekler: Okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu ve diğer tesisler ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılan ibadethane ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin yapımı veya bu tesislerin faaliyetlerine devam edebilmeleri için yapılan bağış ve yardımların (harcamaların) herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın vergi matrahının tespitinde dikkate alınabilmesi için bu bağış ve yardımların genel bütçeye dahil daireler, özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ve köylere yapılması gerekmektedir.
BAĞIŞ VE YARDIMLAR Sınırsız İndirilecekler: Ayrıca, mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılan ibadethaneler ve/veya Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin ve Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının inşası veya faaliyetine devam etmesine yönelik yapılan bağış ve yardımların; anılan amaçlarla kurulmuş bulunan vakıf veya derneklere de yapılması mümkündür. b) Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedellerinin tamamı beyan edilecek gelirden indirilebilecektir.
BAĞIŞ VE YARDIMLAR Sınırsız İndirilecekler: c) Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ya da Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen veya desteklenmesi uygun görülen çalışmalara ilişkin harcamalar ile bu amaçla yapılan her türlü bağış ve yardımların tamamı beyan edilen gelirden indirim konusu yapılabilecektir.
SPONSORLUK HARCAMALARI 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun (89/8) maddesine göre 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 3813 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının; ● Amatör spor dalları için % 100’ü, ● Profesyonel spor dalları için % 50’si yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirim konusu yapılabilecektir
Başbakanlıkça veya Bakanlar Kurulunca Başlatılan Yardım Kampanyalarına Yapılan Ayni ve Nakdi Bağışlar: Başbakanlıkça veya Bakanlar Kurulunca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni veya nakdi bağışların tamamı indirim konusu yapılabilecektir. Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine Makbuz Karşılığı Yapılan Nakdi Bağış ve Yardımlar İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı indirim konusu yapılabilecektir.
BİREYSEL KATILIM YATIRIMCISI İNDİRİMİ 31/12/2017 tarihine kadar, 9/12/1994 tarihli ve 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun ek 5 inci maddesi kapsamına giren bireysel katılım yatırımcısı tam mükellef gerçek kişiler, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra iktisap ettikleri tam mükellef anonim şirketlere ait iştirak hisselerini en az iki tam yıl elde tutmaları şartıyla, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümlerine göre hesapladıkları hisselerin tutarlarının %75’ini yıllık beyannamelerine konu kazanç ve iratlarından hisselerin iktisap edildiği dönemde indirebilirler.
DİĞER KANUNLARA GÖRE TAMAMI İNDİRİLECEK BAĞIŞ VE YARDIMLAR - Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu, - Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun Kuruluşu Hakkındaki Kanun, - Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu, - Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanunu, - Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı Kanunu, - Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu, - İlköğretim ve Eğitim Kanunu ve ilgili diğer kanunlara göre yapılan, ayni/nakdi bağışların ve yardımların tamamı indirilebilecektir. Bağış ve yardımın nakden yapılmaması halinde, bağışlanan veya yardımın konusunu teşkil eden mal veya hakkın varsa mukayyet değeri, yoksa Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre Takdir Komisyonunca tespit edilecek değeri esas alınır.
DİĞER KANUNLARA GÖRE TAMAMI İNDİRİLECEK BAĞIŞ VE YARDIMLAR - Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu, - Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun Kuruluşu Hakkındaki Kanun, - Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu, - Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanunu, - Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı Kanunu, - Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu, - İlköğretim ve Eğitim Kanunu ve ilgili diğer kanunlara göre yapılan, ayni/nakdi bağışların ve yardımların tamamı indirilebilecektir. Bağış ve yardımın nakden yapılmaması halinde, bağışlanan veya yardımın konusunu teşkil eden mal veya hakkın varsa mukayyet değeri, yoksa Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre Takdir Komisyonunca tespit edilecek değeri esas alınır.
BEYANNAMENİN VERİLME ZAMANI VE YERİ Mükellefler; 1 Ocak 2017 - 31 Aralık 2017 dönemine ait beyana tabi gayrimenkul sermaye iradı gelirleri için 01-25 Mart 2018 tarihleri arasında beyannamelerini vermeleri gerekmektedir. (25 Mart 2018 tarihi hafta sonuna rastladığından beyannameler 26 Mart 2018 Pazartesi akşamına kadar verilebilecektir.)
VERGİNİN ÖDENMESİ Beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisi MART ve TEMMUZ aylarında olmak üzere iki eşit taksitte ödenir. Hesaplanan vergi; ● Mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine, ● Bağlı olunan vergi dairesindeki hesabın bildirilmesi şartıyla diğer vergi dairelerine, ● Elden ya da internet bankacılığını kullanarak anlaşmalı banka şubelerine, ● www.gib.gov.tr adresinden anlaşmalı bankaların kredi kartıyla ödenebilir.
KİRA BEYANNAMESİ Örnek 1: Mükellef (E), 2017 yılında tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş 29.000 TL işyeri kira geliri ve 40.000 TL mevduat faizi ile birlikte konut olarak kiraya verdiği dairesinden 3.700 TL kira geliri elde etmiştir. İşyeri Kira Geliri (Brüt) 29.000 TL Konut Kira Geliri 3.700 TL Mevduat Faizi 40.000 TL Beyan Edilecek Gelir Tutarı YOK
KİRA BEYANNAMESİ Örnek 1 Açıklaması: Tevkif yoluyla vergilendirilen 40.000 TL mevduat faizi geliri, tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecektir. ● Konut kira gelirinden 3.900 TL’lik istisna düşülecek olup, kalan tutar beyan edilecektir. Örnekte, istisna haddinin altında konut kira geliri elde edildiğinden beyan edilmeyecektir. ● Tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş işyeri kira geliri olan 29.000 TL ise 30.000 TL’lik beyan sınırını aşmadığından yıllık beyanname ile beyan edilmeyecektir.
KİRA BEYANNAMESİ Örnek 2: Mükellef (G), 2017 yılında konut kredisi kullanarak 220.000 TL’ye aldığı dairesini aylık 1.600 TL’den konut olarak kiraya vermiş ve 19.200 TL kira geliri elde etmiştir. Beyana tabi başka geliri olmayan mükellef, gerçek gider yöntemini seçmiş olup, bu konut ile ilgili 2.100 TL asansör ve sigorta gideri yapmıştır. Konut kredisi için 2017 yılında bankaya ödenen faiz tutarı da 4.400 TL’dir. Mükellef (G), konut olarak kiraya vermiş olduğu daire için 2017 yılında ödediği asansör, sigorta ve faiz gideri ile birlikte iktisap bedelinin % 5’i olan (220.000 x %5 =) 11.000 TL’yi indirim konusu yapabilecektir. Toplam Gider = 2.100 + 4.400 + 11.000 = 17.500 TL’dir.
KİRA BEYANNAMESİ Örnek 2: Vergiye tabi hasılata isabet eden gider aşağıdaki formüle göre hesaplanacaktır. Vergiye Tabi Hasılat = Toplam Hasılat - Konut Kira Geliri İstisnası = 19.200 - 3.900 = 15.300 TL İndirilebilecek Gider = Toplam Gider x Vergiye Tabi Hasılat Toplam Hasılat = 17.500 x 15.300 =13.945 TL 19.200
KİRA BEYANNAMESİ Örnek 2: Mükellefin kira gelirine ilişkin gelir vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. Gayrisafi İrat Toplamı 19.200 TL Vergiden İstisna Tutar 3.900 TL Kalan (19.200 – 3.900) 15.300 TL İndirilebilecek Gerçek Gider Tutarı 13.945 TL Vergiye Tabi Gelir (15.300 – 13.945) 1.355 TL Hesaplanan Gelir Vergisi 203.25 TL Damga Vergisi 58,80 TL
KİRA BEYANNAMESİ Örnek 3: (01/01/2006 Tarihinden Önce İhraç Edilen Döviz Cinsinden Devlet Tahvili Faiz Geliri ile İşyeri Kira Gelirinin Beyanı) Mükellef 2017 yılında, ihraç tarihi 30/07/2005 olan döviz cinsinden Devlet tahvilinden 300.000 TL faiz geliri ile işyeri olarak kiraya verdiği gayrimenkulünden 120.000 TL brüt kira geliri elde etmiştir. İşyeri için ödenen kira bedelleri üzerinden 24.000 TL’lik gelir vergisi kesintisi yapılmıştır. Mükellef işyeri kira geliri ile ilgili olarak götürü gider yöntemini seçmiştir.
KİRA BEYANNAMESİ Örnek 3: Mükellefin elde ettiği faiz gelirine, Devlet tahvili döviz cinsinden olduğundan indirim oranı uygulanmayacak olup, işyeri kira geliri tutarı ile döviz cinsinden Devlet tahvili faiz geliri toplamı 30.000 TL olan beyan sınırını aştığı için beyan edilecektir.
KİRA BEYANNAMESİ Örnek 3: Hesaplama aşağıdaki gibi olacaktır; Devlet tahvili faizi 300.000 TL Gayrimenkul sermaye iradı (işyeri) 120.000 TL Götürü gider (120.000 x % 15) 18.000 TL Safi kira geliri (120.000 TL – 18.000 TL) 102.000 TL TOPLAM GELİR (300.000 + 102.000 ) 402.000 TL Hesaplanan Gelir Vergisi 129.150 TL Kesinti Yoluyla Ödenen Vergi 24.000 TL Ödenecek Gelir Vergisi 105.150 TL
MENKUL SERMAYE İRATLARININ YILLIK BEYANNAME İLE BEYAN EDİLMESİ Gerçek kişilerce 2017 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarının bir kısmı 30.000 TL’yi aşması halinde, bir kısmı ise vergi kesintisine ve istisnaya tabi olmadıkları için 1.600 TL’yi aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edilecektir.
TUTARI NE OLURSA OLSUN BEYAN EDİLMEYECEK MENKUL SERMAYE İRADLARI Aşağıda sayılan menkul sermaye iratları tutarı ne olursa olsun beyan edilmez. Diğer gelirler nedeniyle verilen beyannameye de dahil edilmez. 1. Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 nci maddesi kapsamında vergi kesintisine tabi tutulmuş olan; ● Mevduat faizleri, ● Özel Finans Kurumlarınca (Katılım Bankaları) kar ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları, ● Repo Kazançları..
TUTARI NE OLURSA OLSUN BEYAN EDİLMEYECEK MENKUL SERMAYE İRADLARI 2. Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri tarafından ayrılmalar nedeniyle yapılan ödemelerin ve bireysel emeklilik sisteminden ayrılanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarları. 3. Kurumlar vergisi mükelleflerince 31/12/1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap dönemlerinde elde edilen kazançların dağıtımı halinde, gerçek kişilerce elde edilen kar payları. 4. Kurumların karlarını sermayeye eklemek suretiyle gerçekleştirdikleri kar dağıtım işlemlerinde gerçek kişi ortaklarca elde edilen kar payları.
TUTARI NE OLURSA OLSUN BEYAN EDİLMEYECEK MENKUL SERMAYE İRADLARI Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri, 2. Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller (01/01/2006 tarihinden önce ihraç/iktisap edilenler), 3. İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar, 4. Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri,
TUTARI NE OLURSA OLSUN BEYAN EDİLMEYECEK MENKUL SERMAYE İRADLARI 5. Yurt dışından elde edilen diğer menkul sermaye iratları (faiz, repo, kar payı vb.), 6. Her çeşit alacak faizleri. Türkiye’de vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan yukarıda belirtilen menkul sermaye iratları 1.600 TL’lik tutarı aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edileceklerdir. .
TUTARI NE OLURSA OLSUN BEYAN EDİLMEYECEK MENKUL SERMAYE İRADLARI Burada bahsedilen 1.600 TL’lik tutar bir istisna olmayıp, gelirin beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınacak bir haddir. Buna göre, menkul sermaye iradı olarak elde edilen gelir 1.600 TL’yi aşıyorsa, elde edilen gelirin tamamı beyan edilecektir. Bu had yukarıda belirtilen gelirlerin her biri için ayrı ayrı uygulanmayacak olup, bu gelirler ile vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan diğer menkul sermaye iratlarının toplam tutarı dikkate alınarak hesaplanacaktır..
30.000 TL’lik Tutarı Aşması Halinde Beyan Edilecek Menkul Sermaye İratları 1. 01/01/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan her çeşit tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden elde edilen gelirler, 2. Tam mükellef kurumlar tarafından yurtdışında ihraç edilen tahviller ile tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurtdışında ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirler, 3. Tam mükellef kurumlardan elde edilen kar payları.
30.000 TL’lik Tutarı Aşması Halinde Beyan Edilecek Menkul Sermaye İratları Elde edilen gelirin 30.000 TL’yi aşması halinde bu gelirlerin tamamı yıllık beyanname ile beyan edilecektir. Menkul sermaye iratları toplamının 30.000 TL’yi aşıp aşmadığının tespitinde, indirim oranı ve istisna uygulanabilecek menkul sermaye iratlarının, indirim oranı ve istisna uygulandıktan sonra kalan kısımlarının dikkate alınması gerekmektedir.
İNDİRİM ORANI UYGULANARAK BEYAN EDİLECEK MENKUL SERMAYE İRATLARI Gelir Vergisi Kanununda bazı menkul sermaye iratlarının enflasyondan arındırıldıktan sonra kalan tutarlarının vergilendirilmesi öngörülmüştür. Enflasyondan arındırmaya ilişkin indirim oranı 2017 yılı için % 129,43 olarak belirlenmiştir. Bu nedenle GVK 75 Mad. Göre 1.1.2006 tarihinden önce ihraç edilen Menkul Kıymetler Gelir Beyannamesine dahil edilmeyecektir. Dövize ve altına endeksli Menkul Kıymet Gelirlerinde İndirim Oranı uygulanmamaktadır.
KAR PAYLARININ VERGİLENDİRİLMESİ Gerçek kişilerce, tam mükellef kurumlardan elde edilen ve Gelir Vergisi Kanunu uygulaması bakımından kar payı sayılan gelirler aşağıdaki gibidir: ● Her nev’i hisse senetlerinin kar payları, ● İştirak hisselerinden doğan kazançlar, ● Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kar payları. Tam mükellef kurumlardan elde edilen ve yukarıda sayılan kar paylarının yarısı gelir vergisinden istisna olup, kalan tutar vergiye tabi gelir olarak dikkate alınacaktır
ÖRNEK-1: 01/01/2006 Tarihinden Önce TL Cinsinden İhraç Edilen Devlet Tahvili Faiz Gelirinin Beyanı Mükellef (A) 2016 yılında, 01/01/2006 tarihinden önce TL cinsinden ihraç edilmiş olan Devlet tahvilinden brüt 500.000 TL tutarında faiz geliri elde etmiştir. . Enflasyondan arındırmaya ilişkin indirim oranı 2017 yılı için % 129,43 olarak belirlenmiştir. Bu nedenle GVK 75 Mad. Göre 1.1.2006 tarihinden önce ihraç edilen TL Cinsinden Menkul Kıymetler Gelirini Beyannamesine dahil edilmeyecektir.
ÖRNEK 2: Alacak Faizi ve Kar Paylarının Beyanı Mükellef (B), 2017 yılında 10.000 TL alacak faizi ve net 48.450 TL de tam mükellef bir kurumdan kar payı elde etmiştir. Brüt kar payı tutarı: 48.450 / 0,85 =57.000 TL Alacak faizi 10.000 TL Kar payı geliri (57.000x%50) 28.500 TL Beyan edilecek gelir tutarı 38.500 TL Hesaplanan gelir vergisi 7.645 TL Kesinti yoluyla ödenen vergi 8.550 TL İadesi gereken gelir vergisi 905 TL Ödenecek Damga Vergisi 58.80 TL
GVK’nın 86/1-d maddesine göre kesinti ve istisna uygulamasına tabi olmayan menkul sermaye iradı toplamının 2017 yılı için 1.600 TL’yi aşmaması halinde beyan edilmemesi gerekmektedir. Örnekte 10.000 TL alacak faizi kesinti ve istisna uygulanmayan bir gelir olup, bu gelirin toplamı 2017 yılı için beyanname verme sınırı olan 1.600 TL’yi aştığından, 10.000 TL’nin tamamı beyan edilecektir.
Ödevlinin tam mükellef bir kurumdan elde ettiği kesintiye (%15) tabi tutulmuş brüt 57.000 TL’lik kar payının yarısı gelir vergisinden istisna olduğundan, kalan 28.500 TL tek başına beyan haddini aşmasa dahi, GVK’nın 86/1-c maddesi hükmü gereğince vergiye tabi gelir toplamının (28.500+10.000=38.500 TL) 30.000 TL’lik beyanname verme sınırını aşması nedeniyle yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil edilecektir.
ÖRNEK 3: 01/01/2006 Tarihinden Önce İhraç Edilen Döviz Cinsinden Devlet Tahvili Faiz Geliri ile İşyeri Kira Gelirinin Beyanı Mükellef (C) 2017 yılında, ihraç tarihi 30/07/2005 olan döviz cinsinden Devlet tahvilinden 300.000 TL faiz geliri ile işyeri olarak kiraya verdiği gayrimenkulünden 100.000 TL brüt kira geliri elde etmiştir. İşyeri için ödenen kira bedelleri üzerinden 20.000 TL’lik gelir vergisi kesintisi yapılmıştır. Mükellef işyeri kira geliri ile ilgili olarak götürü gider yöntemini seçmiştir. Mükellef C’nin elde ettiği faiz gelirine, Devlet tahvili döviz cinsinden olduğundan indirim oranı uygulanmayacak olup, işyeri kira geliri tutarı ile döviz cinsinden Devlet tahvili faiz geliri toplamı 30.000 TL olan beyan sınırını aştığı için beyan edilecektir.
Hesaplama aşağıdaki gibi olacaktır; Devlet tahvili faizi 300.000 TL Gayrimenkul sermaye iradı (işyeri) 100.000 TL Götürü gider (100.000 x % 15) 25.000 TL Safi kira geliri (100.000 TL – 15.000 TL) 85.000 TL TOPLAM GELİR (300.000 + 85.000 ) 385.000 TL Hesaplanan Gelir Vergisi 126.400 TL Kesinti Yoluyla Ödenen Vergi 20.000 TL Ödenecek Gelir Vergisi 106.400 TL Ödenecek Damga Vergisi 58,80 TL
ÖRNEK 4: Mükellef (D) 2017 yılında, 01/01/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş dövize endeksli Devlet tahvilinden 49,355 TL tutarında faiz geliri elde etmiştir. Mükellef (D) ayrıca üç ayrı işverenden ücret geliri elde etmekte olup, ücret gelirlerinin tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiştir. Ücret gelirleri aşağıdaki gibidir: Birinci işverenden alınan ücret 40.000 TL İkinci işverenden alınan ücret 18.000 TL Üçüncü işverenden alınan ücret 15.000 TL Toplam Ücret Geliri 73.000 TL
Birinci işverenden alınan ücret geliri hariç, diğer ücretlerin toplamı olan 33.000 TL, 2017 yılı için beyan sınırı olan 30.000 TL’yi aştığı için birinci işverenden elde edilen ücret dahil ücret gelirlerinin tamamı beyan edilecektir. Ayrıca, yıl içerisinde tevkif suretiyle ödenen vergiler hesaplanan gelir vergisi tutarından düşülecektir.
Buna göre Mükellef (D)’nin 2017 yılı beyanı aşağıdaki gibi olacaktır; Dövize Endeksli Hazine Bonusu Geliri 49.355 TL Üç işverenden alınan ücret geliri toplamı 73.000 TL Beyan Edilen Vergiye Tabi Gelir 122.355 TL Hesaplanan Vergi 34.824,25 TL (122.355 – 70.000) x %35 + 16.150 TL) Beyan Edilen Ücret Gelirinin Beyan Edilen Toplam Gelir İçindeki Oranı (73.000 / 122.355) % 59,66 70.000 TL’yi Aşan Vergiye Tabi Gelirin (Matrah) Beyan Edilen Ücret Gelirine Tekabül Eden Kısmı (122.355 - 70.000) x % 24.524,25 TL Beyan Edilen Ücret Geliri Dolayısıyla Eksik Hesaplanacak Gelir Vergisi (24.524,25 x %8 ) 1.961,94 TL Hesaplanan Gelir Vergisi (28.116,75- 1.961,94) 26.154,81 TL Ödenecek Damga Vergisi 58,50 TL
SERBEST MESLEK FAALİYETİ VE SERBEST MESLEK KAZANCI Sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari niteliği olmayan işlerin işverene bağlı olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır. Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır. Tahkim işleri dolayısıyla hakemlerin aldıkları ücretler ile kolektif, adi komandit ve adi şirketler tarafından yapılan serbest meslek faaliyeti neticesinde doğan kazançlar da serbest meslek kazancıdır..
SERBEST MESLEK FAALİYETİ VE SERBEST MESLEK KAZANCI Serbest meslek erbabı “Serbest Meslek Kazanç Defteri” tutmak zorundadır. Kolektif, adi komandit ve adi şirketler de mesleki kazançlarını Serbest Meslek Kazanç Defteri üzerinden tespit ederler. Ancak 1.1.2018 tarihinden itibaren Defter Kayıt Beyan Sistemi kullanmak zorunluluğu geldiği için Tüm Serbest Meslek Mükellefleri Defter Kayıt Beyan sistemini kullanacaklardır. Bu şirketlerin bilanço esasına göre tuttukları defterler serbest meslek kazanç defteri yerine geçer. Serbest meslek kazanç defterine işlemlerin günü gününe kaydedilmesi zorunludur.
SERBEST MESLEK FAALİYETİ VE SERBEST MESLEK KAZANCI Serbest meslek faaliyetiyle uğraşanlara (Noterlere serbest meslek faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeler hariç) yapılan ödemeler (arızi serbest meslek faaliyeti nedeniyle yapılan ödemeler dâhil) esnasında ödemeyi yapanlar tarafından gelir vergisi tevkifatı (kesintisi) yapılması gerekir. Bu kesinti, bir ön vergileme olup, yıllık beyannamede hesaplanan vergiden mahsup edilecektir. Arızi serbest meslek kazançları için istisna haddi altında kalan (2017 yılı için 24.000 TL) kazançlardan yapılan gelir vergisi tevkifatı ile serbest meslek kazanç istisnası kapsamına giren kazançlardan yapılan gelir vergisi tevkifatı nihai bir vergilendirmedir.
SERBEST MESLEK KAZANÇLARINDA İSTİSNA Müellif, mütercim, heykeltıraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının; ● Şiir, hikâye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak, ● Kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak, ● Bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri kazançlar gelir vergisinden istisna edilmiştir.
ÖRNEK 1: Mükellef (B)’nin serbest muhasebeci mali müşavirlik faaliyetinden 2017 yılında elde ettiği serbest meslek kazancı 75.000 TL’dir. Tevkifata tabi olmak suretiyle vergilendirilmiş işyeri kira geliri ise 36.000 TL’dir. Mükellef (B), serbest meslek kazancından dolayı Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi verecektir. Serbest meslek kazancı ile tevkifata tabi işyeri kira geliri tutarının toplamı olan (75.000 + 36.000) 111.000 TL, 30.000 TL’lik beyan sınırını aştığından, işyeri kira geliri de beyannameye dâhil edilecektir. Mükellef (B)’nin 2017 yılı kazancı üzerinden hesaplanan gelir vergisi aşağıdaki gibi olacaktır. Serbest Meslek Kazancı 75.000 TL GMSİ (Brüt İşyeri Kira Geliri) 36.000 TL Vergiye Tabi Gelir (Matrah) 111.000 TL Hesaplanan Gelir Vergisi 30.500 TL Kesilen Stopajlar 22.200 TL Ödenecek Gelir Vergisi 8.300 TL
ÖRNEK 2: Diş hekimi Mükellef (C)’nin kendi muayenehanesi bulunmaktadır. Mükellef (C) 2017 yılında; Diş Hekimliği hizmetinden toplam 300.000 TL hasılat elde etmiştir. Mesleki giderleri toplamı 90.000 TL’dir. Yıllık 8.000 TL Bağ-Kur primi ödemiştir. Merkezi Türkiye’de bulunan (Z) Sigorta Şirketine, küçük çocukları için 10.000 TL hayat sigortası primi ödemiştir. Bireysel emeklilik sistemi katkı payı olarak 2.500 TL ödemiştir. Hayat sigortasına ödenen primin indirim konusu yapılabilecek yıllık toplam tutarı, beyan edilen gelirin %15’ini ve 2017 yılı asgari ücretin yıllık brüt tutarını (21.330 TL) aşmayacak şekilde katkı payının %50’si olan (10.000 x %50) 5.000 TL’dir.
ÖRNEK 2: Mükellef (C)’nin 2017 yılı kazancı üzerinden hesaplanan gelir vergisi aşağıdaki gibi olacaktır. Gayrisafi Hasılat Toplamı 300.000 TL İndirilecek Giderler Toplamı 90.000 TL Bağ-Kur Primi 8.000 TL Beyan Edilecek Serbest Meslek Kazancı (300.000 – 98.000) 202.000 TL Hayat Sigortası Primi 5.000 TL Vergiye Tabi Gelir (Matrah) 197.000 TL (202.000–5.000) Hesaplanan Gelir Vergisi 60.600 TL Kesilen Stopaj Kesintileri 0 TL Ödenecek Gelir Vergisi 60.600 TL
ÖRNEK 3: Mükellef (D), muayenehanesinde verdiği doktorluk hizmetinden 2017 yılında 120.000 TL kazanç elde etmiştir. Mükellef (D)’nin faaliyeti ile ilgili olarak yapmış olduğu genel gider tutarı ise 50.000 TL’dir. Mükellef (D), ayrıca yazmış olduğu kitapla ilgili olarak bir yayın kuruluşundan 20.000 TL telif kazancı elde etmiş olup, telif kazancı üzerinden yıl içinde (20.000X%17) 3.400 TL tevkifat yapılmıştır.
Gayrisafi Hasılat Toplamı 120.000 TL İndirilecek Giderler Toplamı 50.000 TL Beyan Edilecek Serbest Meslek Kazancı (120.000-50.000) 70.000 TL Vergiye Tabi Gelir (Matrah) 70.000 TL Hesaplanan Gelir Vergisi 16.150 TL Kesilen Stopaj Kesintileri 0 TL Ödenecek Gelir Vergisi 16.150 TL
TİCARİ FAALİYETİN KAPSAMI Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazanç olup, aşağıda sayılan faaliyetlerden elde edilecek gelirler her durumda ticari kazanç olarak vergilendirilir. Maden, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri ile tuğla ve kiremit harmanlarının işletilmesinden, 2. Coberlik işlerinden (Coberlik; borsaya kayıtlı olarak ve kendi nam ve hesabına hisse senedi ve tahvil alım satımı yapılmasıdır), 3. Özel okul ve hastanelerle benzeri yerlerin işletilmesinden,
TİCARİ FAALİYETİN KAPSAMI 4. Gayrimenkullerin alım, satım ve inşa işleriyle devamlı olarak uğraşanların bu işlerinden, 5. Kendi nam ve hesaplarına menkul kıymet alım-satımı ile devamlı olarak uğraşanların bu faaliyetlerinden, 6. Satın alınan veya trampa suretiyle iktisap olunan arazinin iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde parsellenerek bu müddet içinde veya daha sonraki yıllarda kısmen veya tamamen satılmasından elde edilen kazançlar, 7. Diş protezciliğinden elde edilen kazançlar.
TİCARİ FAALİYETİN KAPSAMI Kollektif Şirketlerde ortakların, Adi veya Eshamlı komandit Şirketlerde komandite ortakların, Şirket karından aldıkları paylar şahsi ticari kazanç olarak vergiye tabi tutulmaktadır.
İŞ ORTAKLIKLARI İş ortaklığında mükellefiyet şekli ortakların isteğine bırakılmıştır. Dolayısıyla işi üstlenen ortakların talebine bağlı olarak iş ortaklarının mükellefiyet tesisi, kurumlar vergisi kapsamında olabileceği gibi “adi ortalık” şeklinde olması halinde Gelir Vergisi Mükellefi de olabilmektedir. Vergileme için, İş Ortaklığının Kurumlar Vergisi veya Gelir Vergisi Mükellefiyeti şeklinde kendileri serbestçe belirleyebilirler.
TİCARİ KAZAN ELDE EDEN MÜKELLEFLER (GELİR VERGİSİ KANUNUNA GÖRE) Gelir vergisine tabi olan ticaret ve sanat erbabı ise, kazancın tespit usulü bakımından ikiye ayrılmaktadır; ● Basit usulde gelir vergisine tabi olanlar, ● Gerçek usulde gelir vergisine tabi olanlar; a) Birinci sınıf tacirler (Bilanço esasına göre defter tutanlar) b) İkinci sınıf tacirler (İşletme Hesabı esasına göre defter tutanlar) 1.1.2019 Tarihinden itibaren Defter Kayıt Beyan Sistemi Kullanacaklardır.
YILLARA SARİ İNŞAAT İŞLERİ VE İŞİN BİTİŞ TARİHİ Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl beyannamesinde gösterilir. (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır)
YILLARA SARİ İNŞAAT İŞLERİ VE İŞİN BİTİŞ TARİHİ Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde Geçici Vergi Dönemlerinde Beyannameye dahil edilmez ve Kesilen Stopaj Mahsup edilmez. Ancak Yıllık Beyannameye dahil edilir ve Kesinti Yoluyla ödenen Stopaj Gelir / Kurumlar Beyannamesinden Mahsup edilebilir.
YILLARA SARİ İNŞAAT İŞLERİ VE İŞİN BİTİŞ TARİHİ Mükellefler bu madde kapsamına giren hallerde her inşaat ve onarma işinin hasılat ve giderlerini ayrı bir defterde veya tutmakta oldukları defterlerin ayrı sayfalarında göstermeye ve düzenleyecekleri beyannameleri işlerin ikmal edildiği takvim yılını takip eden yılın; - Gelir Vergisi Mükellefleri Mart Ayının 25.günü, - Kurumlar Vergisi Mükellefleri Nisan ayının 25.günü itibari ile verilen Beyannamesine eklemek zorundadırlar.
YILLARA SARİ İNŞAAT İŞLERİNDE GİDER DAĞILIMI Örnek 1: Mükellef Şirket, A ve B Şantiyesi olmak üzere 2 adet yıllara yaygın inşaat bakım onarım işi vardır. Ayrıca Bu mükellefimizin Nalburiye İşletmesi vardır. 2017 Yılına ait 24.000 TL Değerindeki Minibüs tüm işlerinde aşağıdaki gibi kullanılmıştır. A İnşaatı işinde : 180 gün B İnşaatı İşinde : 120 gün Nalburiye İşinde: 60 gün Buna göre: 24.000 X % 20 = 4.800 TL Amortisman Giderini Şöyle paylaştırılmalıdır.
YILLARA SARİ İNŞAAT İŞLERİNDE GİDER DAĞILIMI Örnek 1: 4.800 TL Amortisman Gideri aşağıdaki gibi dağıtılmalıdır. A İnşaatı işinde : 180 gün ( 1 / 2.si ).…….. : 2.400 TL B İnşaatı İşinde : 120 gün ( 1/3 ü) ………..: 1.600 TL Nalburiye İşinde: 60 gün ( 1/6 sı) ………..: 800 TL Toplam ………………...: 4.800 TL ---------------------------- 31.12.2017 -------------------------------- 740 A İnşaatı Maliyeti 2.400 740 B İnşaatı Maliyeti 1.600 770 Genel Yönetim Gideri 800 257 Birikmiş Amortisman 4.800 ------------------------------ / ---------------------------------------------
YILLARA SARİ İNŞAAT İŞLERİNDE GİDER DAĞILIMI ÖRNEK 2: Mükellef Şirket, A ve B Şantiyesi olmak üzere 2 adet yıllara yaygın inşaat bakım onarım işi vardır. Ayrıca Bu mükellefimizin Nalburiye İşletmesi vardır. 2017 Yılına ait 10.000 TL Ortak Giderleri vardır. Bu giderlerin dağılımı nasıl olmalıdır? Maliyet/Hasılat Yüzdesi Ortak Gider Payı A İnşaatı işi Maliyeti: 12.500.000 TL % 25 2.500 TL B İnşaatı İşi Maliyeti : 20.500.000 TL % 41 4.100 TL Nalburiye Hasılatı : 17.000.000 TL % 34 3.400 TL Toplam : 50.000.000 TL % 100 10.000 TL
TİCARİ KAZANCIN İSTİSNALARI 1. PTT Acentelerinde Kazanç İstisnası 2. Sergi ve Panayır İstisnası 3. Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna 4. Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Eğitim ve Öğretim İşletmelerinde Kazanç İstisnası 5. Genç Girişimcilerde Kazanç İstisnası 6. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Yapılan Faaliyetler Sonucu Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna 7. Türk Uluslararası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin İşletilmesinden ve Devrinden Elde Edilecek Kazançlara İlişkin İstisna 8. Sınai Mülkiyet Haklarından Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna 9. Yatırım İndirimi İstisnası
ZARARLARIN KARLARA TAKAS VE MAHSUBU
GEÇİCİ VERGİ MÜKELLEFLERİ • Ticari Kazanç Sahipleri, • Serbest Meslek Kazanç Sahipleri, • Kurumlar Vergisi Mükellefleri. GEÇİCİ VERGİ VERMEYECEK MÜKELLEFLER • Basit Usulde tespit edilen ticari kazançlar, • Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım İşlerinden Elde Edilen Kazançlar, • Noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar. GEÇİCİ VERGİ DÖNEMLERİ DÖNEMLER BEYAN ZAMANI ÖDEME ZAMANI Ocak-Şubat-Mart 14 Mayıs 17 Mayıs Nisan-Mayıs-Haziran 14 Ağustos 17 Ağustos Temmuz-Ağustos-Eylül 14 Kasım 17 Kasım Ekim-Kasım-Aralık 14 Şubat 17 Şubat
GELİR VERGİSİNDE MAHSUP VE İADELER Mahsuben İade Tevkif yoluyla kesilen vergilerin yıllık beyannamedeki mahsuplar sonunda kalan kısmının diğer vergi borçlarına mahsup talebi, tutarına bakılmaksızın ve inceleme raporu ve teminat aranılmadan yerine getirilir. Nakden İade Nakden iade taleplerinin Gelir İdaresi Başkanlığı internet vergi dairesi üzerinden elektronik ortamda, Tevkif yoluyla kesilen vergilere ilişkin nakden iade edilecek tutarın 10.000 TL’yi geçmemesi halinde iade talebi yerine getirilir. Nakden yapılacak iade taleplerinin 10.000 TL’yi aşması halinde, 10.000 TL’yi aşan tutarın 100.000 TL’ye kadar olan kısmı mükellefle süresinde tam tasdik sözleşmesi düzenlemiş YMM tarafından düzenlenecek TAM TASDİK RAPORU uyarınca veya VERGİ İNELEMESİ RAPORUNA göre iade edilir. İade talebinin 100.000 TL’yi aşan kısmının iadesi her halükarda VERGİ İNCELEME RAPRUNA göre yerine getirilir.
Örnek 1: İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde spor malzemeleri alım satımı faaliyetinde bulunan ve bilanço esasına göre defter tutan Mükellef (B)’nin 2017 yılı karı 450.000 TL’dir. Mükellef 2017 yılında; 25.000 TL Bağ-Kur Primi ve 67.500 TL geçici vergi ödemiştir. Mükellefin ayrıca tevkif yoluyla vergilendirilmiş brüt 300.000 TL mevduat faizi ve repo geliri (bu gelirler ticari işletmesine dahil bulunmamaktadır) ile Antalya’da bulunan ve emlak vergisi değeri 200.000 TL olan apartman dairesinden (meskenden) 30.000 TL kira geliri bulunmaktadır. (Mesken kira gelirinde götürü gider yöntemi seçilmiştir.)
Örnek 1: Mükellefin Beyanı Aşağıdaki Gibi Olacaktır: Ticari Kazanç 450.000 TL Bağ-Kur Primi 25.000 TL Safi Ticari Kazanç (450.000 TL-25.000 TL) 425.000 TL GMSİ (30.000 TL-(30.000 TL x %15)) 25.500 TL Beyan Edilen Gelirler Toplamı 450.500 TL (425.000 TL + 25.500 TL)=450.500 TL Vergiye Tabi Gelir 450.500 TL Hesaplanan Gelir Vergisi 149.325 TL Mahsup Edilecek Geçici Vergi 67.500 TL Ödenmesi Gereken Gelir Vergisi 81.825 TL (149.325 TL – 67.500 TL ) 81.825 TL
Örnek 2: Trabzon’da ikamet eden ve bilanço esasına göre defter tutan Mükellef (C) otel işletmeciliği yapmaktadır. Mükellef (C) bu faaliyetinden dolayı 2017 yılında 100.000 TL kar elde etmiş olup, 12.000 TL Bağ-Kur primi ve 15.000 TL geçici vergi ödemiştir. Mükellef ayrıca 16.000 TL şahıs sigorta primi ödemiştir. Mükellef 2017 yılında 100.000 TL ticari kazanç elde etmiştir. Ödenen şahıs sigorta primi ile ilgili olarak indirim konusu yapılabilecek tutar 2017 yılı asgari ücretin yıllık brüt tutarını 21.330 TL) aşmamakla birlikte beyan edilen gelirin %15’ini de aşamayacağından, indirim konusu yapılacak şahıs sigorta primi ödenen 16.000 TL yerine (88.000 x %15) 13.200 TL olacaktır.
Mükellefin Beyanı Aşağıdaki Gibi Olacaktır: Ticari Kazanç 100.000 TL Bağ-Kur Primi 12.000 TL Safi Ticari Kazanç (100.000 TL -12.000 TL) 88.000 TL Mahsup Edilecek İndirimler(Şahıs Sigorta Primi) 13.200 TL Mahsup Sonrası Kalan Tutar 74.800 TL (88.000 TL -13.200 TL)=74.800 TL Vergiye Tabi Gelir 74.800 TL Hesaplanan Gelir Vergisi 17.830 TL Mahsup Edilecek Geçici Vergi 15.000 TL Ödenmesi Gereken Gelir Vergisi 2.830 TL (17.930 TL – 15.000 TL) = 2.830 TL
ÜCRET GELİRİNİN VERGİLENDİRME ŞEKLİ VE ÜCRET İSTİSNALARI Ücret gelirleri iki şekilde vergilendirilmektedir: ● Gerçek ücretler ● Diğer ücretler Ücret gelirleri, Gelir Vergisi Kanununun 23, 24, 25, 26, 27, 28 ve 29 uncu maddeleriyle kısmen veya tamamen istisna edilmiş olup, istisna uygulamasında ücret geliri elde eden kişilerin durumu da etkili olmaktadır.
ÜCRET GELİRİNDEN İNDİRİMLER Ücretin safi tutarı, işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan yararlar toplamından belli indirimlerin yapılmasından sonra kalan miktardır. Bu indirimler şunlardır: ● Emekli aidatı ve sosyal sigorta primleri, ● Sosyal güvenlik destekleme primi, ● İşsizlik sigortası primi, ● Hayat/Şahıs sigorta primleri, ● OYAK ve benzeri kamu kurumlarınca yapılan yasal kesintiler, ● Sendikalara ödenen aidatlar (işçi ve memur sendikaları), ● Engellilik indirimi.
ENGELLİ İNDİRİMLERİ 2017 yılında elde edilen basit usule tabi ticari kazancın yıllık beyanname ile beyanında dikkate alınacak engellilik indirimi yıllık tutarları şöyledir: • Birinci derece engelliler için (900 x 12) 10.800 TL • İkinci derece engelliler için (470 x 12) 5.640 TL • Üçüncü derece engelliler için (210 x 12) 2.520 TL
SİGORTA GİDERLERİNİN İNDİRİMİ Mükellefin küçük çocuğu için ödediği birikimli hayat sigorta priminin % 50’si, beyan edilen gelirin % 15’ini ve asgari ücretin bir yıllık tutarını aşmamak şartıyla, beyan edilen gelir tutarından indirim konusu yapılabilmektedir. Bu durumda Mükellef (İ)’nin ödediği birikimli hayat sigortası priminin % 50’si, beyan ettiği gelirin %15’ini ve 2017 yılı için esas alınacak asgari ücretin bir yıllık tutarı olan 21.330 TL’yi aşmadığında, indirim konusu yapılabilecektir.
BİRDEN FAZLA ÜCRET GELİRİN BEYANI Birden fazla ücret gelirlerinde, sonraki işverenden alınan ücretlerin toplamı 30.000 TL’yi aşması durumunda, ücretlerin tamamı (ilk işverenden alınan ücret de dahil olmak üzere) yıllık beyannameye dahil edilecektir. Birden fazla işverenden ücret alınması halinde, birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı ücretli tarafından serbestçe belirlenecektir. Birinci işverenden alınan ücret 60.000 TL İkinci işverenden alınan ücret 48.000 TL Üçüncü işverenden alınan ücret 25.000 TL Üçüncü derece yıllık engellilik indirimi 2.520 TL (210X12) 2.520 TL
BİRDEN FAZLA ÜCRET GELİRİN BEYANI %14 sigorta primi ve % 1 işsizlik sigortası primi toplamı olan % 15 oranı uygulanarak sigorta kesintisi hesaplanacaktır. 48.000 TL X %15 = 7.200 TL. 48.000 – 7.200 = 40.800 TL 25.000 TL X %15 = 3.750 TL. 25.000 – 3.750 = 21.250 TL 40.800 + 21.250 - 2.520 = 59.530 TL Buna göre, 59.530 TL ücret beyan sınırı olan 30.000 TL’yi aştığı için birinci işverenden elde ettiği ücret de dahil olmak üzere 133.000 TL beyan edecektir.
BİRDEN FAZLA ÜCRET GELİRİN BEYANI ÖRNEK 1: Serbest meslek erbabı Mükellef (C)’nin 2017 yılında serbest meslek kazancının yanında tamamı kesinti yoluyla vergilendirilmiş iki işverenden ücret geliri elde etmiştir. Serbest meslek kazancı 90.000 TL Birinci işverenden alınan ücret 56.000 TL İkinci işverenden alınan ücret 25.000 TL Beyan edilecek gelir tutarı 90.000 TL Mükellef elde etmiş olduğu serbest meslek kazancı nedeniyle mutlaka beyanname verecektir. Birinci işverenden alınan hariç, ikinci işverenden alınan ücret geliri ise 30.000 TL’lik beyan sınırını aşmadığından ücret gelirleri beyannameye dahil edilmeyecektir.
DİĞER ÜCRETLER Bir kısım hizmet erbabının gerçek ücret üzerinden vergilendirilmesi ücretin saptanmasındaki güçlük nedeniyle mümkün olmamaktadır. Diğer ücretlilerin safi ücretleri, takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının %25’idir. Buna göre, 2017 yılında diğer ücret geliri elde eden hizmet erbabının safi ücreti, 2017 takvim yılı başında geçerli olan ve sanayi kesiminde çalışan işçilere uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının %25’i olarak hesaplanmaktadır.
DİĞER ÜCRETLER 2017 yılında diğer ücretli hizmet erbabının ödeyeceği gelir vergisi Şubat/2018 ayında hesaplanmakta ve tahakkuk eden gelir vergisi de iki eşit taksitte Şubat-Ağustos/2018 aylarında ödenmektedir. Gelir Vergisi Kanununda diğer ücretli kapsamında sayılan hizmet erbapları şöyledir; ● Kazançları basit usulde tespit edilen ticaret erbabı yanında çalışanlar, ● Özel hizmetlerde çalışan şoförler, ● Özel inşaat sahiplerinin ücretle çalıştırdığı inşaat işçileri, ● Gayrimenkul sermaye iradı sahibi yanında çalışanlar, ● Gerçek ücretlerinin tespitine imkân olmaması nedeniyle, Danıştay’ın olumlu görüşü ve Maliye Bakanlığınca bu kapsama alınanlar.
ÖRNEK 1 : Yabancı ülke konsolosluğunda çalışan ve ücret istisnasından yararlanmayan Türk uyruklu Mükellef (İ), 2017 yılında 80.000 TL ücret geliri elde etmiştir. Ödevlinin eşi çalışmakta ve 2 çocuğu bulunmaktadır. - 2017 yılında Asgari Ücretin Yıllık Brüt Tutarı 21.330 TL (1.777,50 x 12) - Mükellefin Asgari Geçim İndirimi Oranı % 65 - Mükellefin kendisi için %50 - Mükellefin çocukları için %7,5 + %7,5 = % 15 - Asgari Geçim İndirimine Esas Tutar 13.864,50 TL (21.330 x %65) - Asgari Geçim İndiriminin Yıllık Tutarı 2.079,68 TL (13.864,50 x %15)
Ücret Geliri 80.000 TL Sigorta Prim Ödemesi (80.000 x %15) 12.000 TL Kalan (80.000-12.000) 68.000 TL Vergiye Tabi Gelir (Matrah) 68.000 TL Hesaplanan Gelir Vergisi) 15.630 TL Mahsup Edilecek Asgari Geçim İndirimi Tutarı 2.079,68 TL Ödenecek Gelir Vergisi (15.630-2.079,68 TL) 13.550.32 TL Ödenecek Damga Vergisi 58.80 TL
ÖRNEK 2 : Mükellef (K)’nin 2017 yılında elde ettiği gelirlere ilişkin bilgileri aşağıdaki gibidir. (X) Şirketinden elde ettiği ücret gelirinin yıllık tutarı 68.000 TL (Y) Şirketinden elde ettiği ücret gelirinin yıllık tutarı 50.000 TL Beyan edilecek gayri safi ücret tutarı 118.000 TL İkinci işverenden elde edilen ücret gelirinin beyan sınırını aşıp aşmadığının tespiti için; Elde edilen 50.000 TL lik ücret gelirinden bu gelire isabet eden %14 sigorta primi ve % 1 işsizlik sigortası primi toplamı olan % 15 oranı çıkarılacaktır. Buna göre, 50.000 – (50.000 x % 15)= 42.500 TL 2017 yılı için 30.000 TL’lik beyan sınırını aştığı için, birinci ve ikinci işverenden alınan toplam (68.000 + 50.000) 118.000 TL ücret tutarının tamamı beyan edilecektir.
Ücret Geliri 118.000 TL Sigorta Prim Ödemesi 17.700 TL Kalan (Beyan edilen ücret geliri) 100.300 TL (118.000 – 17.700) Eğitim ve Sağlık Harcaması 9.000 TL Eğitim ve Sağlık Tesislerine İlişkin Bağış ve Yardımlar 6.000 TLİndirimler Toplamı (9.000 + 6.000) 15.000 TL Vergiye Tabi Gelir (Matrah) (100.300 – 15.000) 85.300 TL Hesaplanan Gelir Vergisi 20.301 TL Mahsup Edilecek Gelir Vergisi (Asgari Geçim İndirimi mahsup edilmeden önceki vergi) 21.621 TL Ödenecek Gelir Vergisi 0 TL İade Edilecek Gelir Vergisi 1.320 TL Ödenecek Damga Vergisi 58,80 TL
DEĞER ARTIŞ KAZANCI BEYANI Alış Bedeli : 100.000 TL Alış Tarihi : 1 Ocak 2014 Satış Fiyatı : 250.000 TL Satış Tarihi : 31 Aralık 2016 olsun Endeks Artışı : % 20.03 Alış Tarihindeki ÜFE Endeksi : 221.75 Satış Tarihindeki ÜFE Endeksi: 266.16 Değerlenmiş Alış Bedeli : 120.032.47 TL (100.000 /221.75 X 266.16) Gayrisafi Hasılat : 129.967.53 (250.000-120.032.47) Safi Değer Artışı : 129.967.53 TL İstisna Kazanç Tutarı : 11.000.00 TL (2016 ve 2017 Yılı İçin 11.000 TL) Vergi Matrahı : 118.967.53 TL Gelir Vergisi : 33.388.64 TL https://intvd.gib.gov.tr/hazirbeyan/degerArtisiHesap.html
Teşekkürler… www.ahmetgunduz.com.tr agunduz@ahmetgunduz.com.tr +90-216-491 56 37 +90-216-491 14 37 Batı Mah. Cavitpaşa Sk. No:5 D:3 Pendik/İstanbul