YRD. DOÇ. DR. EDA ÖZDİLER KÜÇÜK VERGİ SUÇ VE CEZALARI YRD. DOÇ. DR. EDA ÖZDİLER KÜÇÜK
Vergi Ceza Hukuku Vergi hukukunun vergi suç ve cezaları ile ilgili alt dalına vergi ceza hukuku denir. Vergi suçları devlet hazinesine karşı işlenen ekonomik suçlardır. Vergi ceza hukukuna ilişkin kurallar Vergi Usul Kanununda düzenlenmiştir. Zarar suçu- tehlike suçu ayrımı
Cezai nitelikli suçlar Vergi suçları Mali nitelikli suçlar Vergi ziyaı suçu Usulsüzlük suçu Cezai nitelikli suçlar Kaçakçılık suçu Vergi mahremiyetini ihlal suçu Yükümlülerin özel işlerini yapma suçu
Mali nitelikli suç ve cezalar Vergi Usul Kanununda düzenlenen ve yalnız vergi hukukunu ilgilendiren suç ve cezalardır. Bunlarda fiil ve yaptırım idari usullerle saptanır; vergi idaresi tarafından ceza kesilir. Vergi ziyaı suçu ve usulsüzlük suçu bu kategoriye girer. Mali nitelikteki suçlara «idari kabahat» da denir.
Cezai nitelikteki vergi suçları ceza hukuku anlamında suç oluştururlar Cezai nitelikteki vergi suçları ceza hukuku anlamında suç oluştururlar. Bunların saptanması ve ceza uygulaması ceza mahkemelerinin görev alanına girer. Mali nitelikteki suçlarda para cezası uygulanırken cezai nitelikteki vergi suçlarında hürriyeti bağlayıcı ceza uygulanabilir. Kaçakçılık suçu, vergi mahremiyetinin ihlali ve yükümlünün özel işlerini görme suçları bu kategoriye girer.
Vergi Ziyaı Suçu Vergi ziyaı suçu, mükellef veya sorumlu tarafından vergi kaybına sebep olunmasıdır. Vergi kaybı, yükümlü veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi nedeniyle verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesi veya eksik tahakkuk ettirilmesi anlamına gelir. Vergi ziyaı suçunun cezası, kayba uğratılan verginin bir katıdır.
Usulsüzlük Suçu Usulsüzlük suçu Vergi Usul Kanununda (m. 351), «vergi kanunlarının şekle ve usule ilişkin hükümlerine uyulmaması» olarak tanımlanmıştır. Usülsüzlük suçu zarar suçudur. Vergi Usul Kanunu m. 352’de usulsüzlük suçunu oluşturan fiiller iki derece üzerinden sayılmıştır. VUK m. 353’te ise özel usulsüzlük suçu düzenlenmiştir.
Kaçakçılık Suçu VUK m. 359: «Vergi kanunlarına göre tutulan veya düzenlenen ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan; 1) Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar, gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açanlar veya defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydedenler, 2) Defter, kayıt ve belgeleri tahrif edenler veya gizleyenler veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar hakkında on sekiz aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, üç yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge, sahte belgedir. Ancak Maliye Bakanlığı ile anlaşması bulunan kişilerin basabileceği belgeleri, Bakanlık ile anlaşması olmadığı halde basanlar veya bilerek kullananlar iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.» Kaynak: www.gib.gov.tr