Yaşlılarda Beslenme Problemleri ve Sarkopeni Umut Safer

TÜRKİYE’ de YILLARA GÖRE BEKLENEN 65 YAŞ ÜSTÜ NÜFUS Yaşlanma 3,5 5,0 8,0 12,0 0,0 2,0 4,0 6,0 10,0 14,0 2005 2010 2020 2050 TÜRKİYE’ de YILLARA GÖRE BEKLENEN 65 YAŞ ÜSTÜ NÜFUS

Yaşlılarda standard bir beslenme? Yaşlı hasta popülasyonu geniş bir yelpazeyi kapsamakta Aynı yaştaki kişilerde bile farklı fiziksel ve fonksiyonel özellikler mevcut Oldukça sağlıklı durumda Hastalıklar için çok duyarlı Akut hastalık Popülasyonun büyük bir kısmında ise bir veya daha fazla kronik hastalık mevcut Mevcut beslenme durumu beslenme stratejisini etkileyebilir. Nasıl, Hangi yoldan Hangi ürünlerle besleneceği hastanın durumu ile ilişkili

Beslenmeyi Etkileyen Yaşa Bağlı Değişiklikler Tıbbi ve fizyolojik faktörler İştahsızlık, ağız ve diş problemleri, yutma güçlüğü, görme,koku ve tat duyusunda azalma Komorbid hastalıklaar İlaç kullanımı Psikolojik faktörler Konfüzyon,demans,depresyon Yas,anksiyete,korku,paranoya

Beslenmeyi Etkileyen Yaşa Bağlı Değişiklikler Hastanede eklenen faktörler Beğenilmeyen hastane yemekleri,diş protezlerinin kaybı Eklenen enfeksiyonlar,katabolik durumlar, bası yaraları vb.

POSTPRANDİYAL TERMOGENEZ Beslenmeyi Etkileyen Yaşa Bağlı Değişiklikler GÜNLÜK KALORİ TÜKETİMİ BAZAL METABOLİK TÜKETİM FİZİKSEL AKTİVİTEYE BAĞLI TÜKETİM POSTPRANDİYAL TERMOGENEZ

YAŞLANMANIN VKİ, YAĞ ve KAS KİTLESİ ÜZERİNE ETKİSİ Beslenmeyi Etkileyen Yaşa Bağlı Değişiklikler 30 40 50 60 70 80 90 -60 -40 -20 20 40 60 Yağ kitlesi VKİ Kas kitlesi Erkek Kadın Yağ Kitlesi Yaş yıllar % değişim YAŞLANMANIN VKİ, YAĞ ve KAS KİTLESİ ÜZERİNE ETKİSİ Muller et al. 1994

YAŞLANMANIN KAS KİTLESİ ÜZERİNE ETKİSİ Beslenmeyi Etkileyen Yaşa Bağlı Değişiklikler YAŞLANMANIN KAS KİTLESİ ÜZERİNE ETKİSİ Cross-sectional computed tomography images of the midthighs of a younger and an older woman demonstrating the decline in muscle mass and relative increase in fat mass with age.

PROTEİN ENERJİ MALNUTRİSYONU Bir ya da daha fazla besin maddesinin vücut dengesini bozacak şekilde yetersiz veya fazla alınması .... PROTEİN ENERJİ MALNUTRİSYONU OBEZİTE

Malnutrisyon Populasyon Malnutrisyon % Evde - Bağımsız - Evde bakım %5-12 %11-20 Bakımevi %23-85 Hastane %32-50 Chapman IP. Med Clin N Am. 2006;90:887-907

Enteral Beslenmede Amaç (ESPEN Guidelines on Enteral Nutrition:Geriatrics) Yeterli miktarlarda enerji, protein ve mikrobesinlerin sağlanması Beslenme durumunun devamlılığı veya iyileştirilmesi. Rehabilitasyon için fonksiyon, aktivite ve kapasitenin devamlılığı ve iyileştirilmesi Yaşam kalitesinin devamlılığı veya iyileştirilmesi Morbidite ve mortalitenin azaltılmasıdır

Nasıl Tanıyabiliriz ? TARAMA SAPTAMA DEĞERLENDİRME TEDAVİ TAKİP

Vücut kitle indeksi (VKİ) VKİ= Ağırlık (kg) / Boy (m2) 35 Morbid obezite 30-34.9 Obezite 25-29.9 Fazla kilolu 18.6-24.9 Normal 17-18.5 Hafif malnütrisyon 16-16.9 Orta malnütrisyon < 16 Ağır malnütrisyon

Vücut kitle indeksi (VKİ) (kg/m²) Öngörülen Mortalite (%) YAŞ 8428 yatırılarak takip edilen hastada BMI ve mortalite arasındaki yaşa bağlı ilişki

Sergi G et al. J Gerontol A Biol Sci Med Sci, 2005 BMI Sergi G et al. J Gerontol A Biol Sci Med Sci, 2005

Tarama Tarama testi Popülasyon/Durum Yaşlı popülasyonda sıklıkla kullanılan tarama testleri Tarama testi Popülasyon/Durum Subjective Global Assessment Yaşlı / Bütün durumlar MNA MNA-SF Geriatric Nutritional Risk İndex Malnutrition Universal Screening Tool(MUST) Yetişkin/ Hastane Malnutrition Screening Tool (MST) Yetişkin /Hastane Nutritional Risk Screening (2002) Yetişkin / Hastane Short Nutritional Assessment Questionnaire (Dutch-SNAQ) Yetişkin/Hastane, toplum Determine your nutritional health checklist (DETERMINE) Yaşlı / Hastane, bakımevi ve toplum

%13 literatürde incelenmiş

Mini Nutrisyonel Değerlendirme Testleri MNA-SF -Bireylerin hızlıca (yaklaşık 3 dk) taranmasını sağlar. ->12 üzeri puan beslenme durumunun iyi olduğunu gösterir. MNA -MNA-SF <12 ise yapılır. Yaklaşık 10-15 dk sürer.

MNA-SF

MNA

MNA-SF Skor < 12 Skor > 12 MNA skor < 17 = Protein kalori malnutrisyonu MNA skor 17-23.5 = Malnutrisyon riski MNA skor > 23.5 = Yeterli beslenme durumu

Journal of Nutrition in Gerontology and Geriatrics, 31:2, 97-145

MNA fonksiyonel kayıp ile orta düşük düzeyde ilişkili PPV 0.34) MNA, MNA-SF, Geriatric Nutritional Risk İndex mortalite, negatif prediktif değeri, 0.83; positif prediktif değeri 0.32 MNA fonksiyonel kayıp ile orta düşük düzeyde ilişkili PPV 0.34) Journal of Nutrition in Gerontology and Geriatrics, 31:2, 97-145

Değerlendir ANAMNEZ FİZİK MUAYENE LABORATUVAR Tıbbi anamnez Boy / Kilo Beslenme anamnezi Oral kavite muayenesi Antropometrik ölçümler Üst kol çevresi ? Triseps deri kıvrım kalınlığı ?

≥%2 son 1 ayda ≥%5 son 3 ayda ≥10 son altı ayda Kilo kaybı Postgrad Med. 1996;100(1):207

Laboratuvar Hemogram Rutin biyokimya Vitamin B-12, folik asit TSH 25 Hidroksi D vitamini Albumin Transferrin Prealbumin Kolesterol Hastanın nutrisyonel durumunu her yönüyle değerlendirebilen bir parametre henüz geliştirilememiştir

Tedavi İndirek kalorimetri Harris-Benedict denklemi : Kadınlar için, Bazal enerji gereksinimi BEG=655+(9,5Xağırlık- kg)+(1.8Xboy-cm)- (4,7Xyaş-yıl)‏ Erkeklerde ise: BEG= 66+(13.7Xağırlık-kg)+(5,0Xboy-cm)- (6,8Xyaş)‏ Revize Harris-Benedict denklemi (Am J Clin Nutr July 1984 vol. 40 no. 1 168-182 ) Kadınlar için, Bazal enerji gereksinimi BEG= 447.593 +(9.247 Xağırlık-kg)+(3.098 Xboy-cm)- (4.330 Xyaş-yıl)‏ BEG= 88.362 +(13.397 Xağırlık-kg)+(4.799 Xboy-cm)- (5.677 Xyaş)‏

Enerji Gereksinimini Artıran Faktörler Dopamin, dobutamin epinefrin Metabolizma Artışı %20-50 (Her derece için % 10-15)‏ Ortalama %20-50 artış Ajitasyon Ağrı

Tedavi

Tedavi Kadınlar için :   354.1 – (6.91 x yaş-yıl) + PAC x (9.36 x ağırlık-kg] + 726 x boy-cm). Erkeklerde ise: :       661.8 - (9.53 x yaş-yıl + PAC x (15.91 x ağırlık-kg + 539.6 x boy-cm). The Physical Activity Coefficient (PAC): Sedanter PAC = 1.0 Düşük aktivite  PAC = 1.12 Aktif PAC = 1.27 Çok Aktif PAC = 1.45

Sarcopeni Irwin Rosenberg 1989 Yaşlanmaya bağlı kas kitlesi ve gücü kaybı (J Lab Clin Med 2001; 137: 231–43.) Tanı: Kas kitlesi Kas gücü Kas fonksiyonu

Tanı