ENERJİ TASARRUFU
ENERJİ TASARRUFU ENERJİ TASARRUFU NEDİR? NİÇİN ENERJİYİ TASARRUFLU KULLANMALIYIZ? ENERJİ TASARRUFU YÖNTEMLERİ
ENERJİ TASARRUFU NEDİR?
Enerjinin insan hareketinde, insanın günlük yaşantısında çok büyük bir yer tuttuğu muhakkaktır. Bu önemli ihtiyacın bilinçsiz kullanılması, insan geleceğine bir çok olumsuz etkiyi de beraberinde getirecektir. Enerjinin gereği kadar ve bilinçli olarak kullanılmasını sağlamak için her yıl 11 – 18 Ocak tarihleri arasında Enerji Tasarrufu Haftası kutlanır. Hafta içinde, bütün yurtta enerji tasarrufu ile ilgili toplantı ve açık oturumlar düzenlenir. Radyo ve televizyonda enerji tasarrufunu işleyen programlar yayınlanır. Okullarımızda enerjide tutumlu olmanın önemi anlatılır. Alınması gereken önlemler belirtilir. Öğrenciler arasında enerji tutumu ile ilgili afiş, karikatür, resim ve kompozisyon yarışmaları düzenlenir. Bu yarışmalarda derece alanlara ödülleri dağıtılır. Bu çalışmaların amacı, enerjinin iyi kullanımını sağlamaktır. Günümüzde enerjinin önemi gittikçe artıyor. Enerji iş görebilme, iş yapabilme gücüdür. İki tür enerji vardır. Durum enerjisi ve Hareket Enerjisi. Durum enerjisi cisimlerin durumu nedeniyle sahip olduğu enerjidir. Cismin hareketi sırasında oluşan enerjiye de hareket enerjisi denir. Evde, işyerinde, toplum yaşamının her alanında makineler kullanılır. Makineler insanların işlerini kolaylaştırır. Az emekle kısa sürede büyük işler görülmesini sağlar
NİÇİN ENERJİYİ TASARRUFLU KULLANMALIYIZ?
Kalkınmakta olan ve nüfusu artan bir ülke olması nedeniyle Türkiye’nin enerji tüketimi hızla artmaktadır. Bu da doğal kaynakların bilinçsizce ve büyük bir hızla tüketilmeye başlamasına neden olmuştur. Bu bilinçsizce tüketim, enerji kaynaklarının verimli kullanımını gündeme getirdiği gibi, tüketim sonucunda oluşan her türlü katı sıvı ve gaz atıkların da arıtılmadan doğaya atılmasının meydana getirdiği önemli çevre kirliliğinin önlenmesi arayışını da beraberinde getirmiştir. Üretilen enerjinin yaklaşık üçte biri sanayide tüketilmektedir. Bu enerjinin önemli bir miktarı, ileri teknoloji ürünlerinin kullanıldığı enerji tasarruf önlemleriyle geri kazanılabilir. Enerji tasarrufu sayesinde hem ülkemiz enerji darboğazından kurtulacak, hem de sanayici aynı ürünü daha düşük bir maliyetle elde ederek rekabet gücünü arttırmış olacaktır. Enerji tasarrufu, enerji arzının azaltılması veya kısıtlanması şeklinde düşünülmemelidir. Enerji tasarrufu, kullanılan enerji miktarının değil ürün başına tüketilen enerjinin azaltılmasıdır. Enerji maliyetlerini düşüren üretici, aynı miktardaki mal veya hizmetleri daha az enerji veya aynı miktar enerji ile daha çok mal ve hizmet üreterek, ulusal ve uluslararası alanda rekabet gücünü arttıracaktır.
ENERJİ TASARRUFU YÖNTEMLERİ
SANAYİDE ENERJİ TASARRUFU YÖNTEMLERİ * Yanma Veriminin İyileştirilmesi * Atık Sudan Isı Geri Kazanım * Atık Baca Gazından Isı Geri Kazanım * Havadan Havaya Isı Geri Kazanım * Kazan Blöfünden Isı Geri Kazanım, * Yalıtım (Vana) Ceketleri, * Flaş Buhardan Isı Geri Kazanım * Kompresör Kapasite Kontrolü * Kireçtaşı Önleyiciler * Soğutma Kulelerinde Enerji Tasarrufu
EVDE. ENERJİ TASARRUFU YÖNTEMLERİ Yiyecekleri (yemeklerinizi) düz tabanlı tencerelerde ve tepsilerde pişiriniz. Tepsiler fırına uygun olmalı. Yiyecekler çok küçük ve eğik tabanlı tepsilerde kısa sürede pişmez Kapaksız kapta yemek pişirmeyiniz.Kapaksız kapla yemek pişirirken 3 kat daha fazla enerji tüketirsiniz
* Bilgisayar ile işiniz bittikten sonra mutlaka fişini çekin Kapatılmayan bilgisayar minumum performansta bile çalışsa elektrik tüketmeye devam eder * Bilgisayar, işlem yaparken ortalama 150 watt, işlem yapmazken 25-30 watt, kapalı olmasına karşın fişi çekilmediği durumda ise 5 watt elektrik tüketir * Tasarruflu lamba kullanın İstanbul’da 5 milyon evde enerji tasarruflu lambalara geçilse 400 milyar kilowat saat tasarruf sağlanabilir Tasarruflu lamba fiyatı fazla bile olsa yaptığı tasarruf sayesinde maliyetini kısa zamanda kurtarır * Televizyon, VCD ve DVD’lerinizi uzaktan kumanda ile değil, direkt fişi çekerek kapatın Fişi çekilmeyen elektrikli ev aletleri azda olsa bir miktar elektrik tüketir * Ütüyü, saat 2200′den sonra yapın Ütüleme bitmeden 5 dakika önce fişi prizden çekin * Bir akkor lamba, kompakt fluoresan lamba ile değiştirildiğinde yüzde 80 kadar aydınlatma maliyeti azalır * Eğer kullanıcının bütçesi bir defada bir çok fluoresan lamba alma imkanı yoksa, geride kalanları değiştirmek için aylık olarak sıraya konarak tamamlanması mümkündür * Odadan ayrılırken lambalar kapatılmalıdır Aile bireyleri odadan ayrılırken lambaları kapatmalarını hatırlatacak notlar konması faydalı olacaktır Odadan çıkarken lambaların kapatılması alışkanlık haline gelmelidir
* Gün ışığından mümkün olduğunca faydalanılmalıdır Odalar doğal aydınlık avantajını daha iyi kullanacak şekilde düzenlenmelidir Pencere yakınına bir masa ve sandalye yerleştirerek elektrik faturalarında gerçek bir azalma sağlanabilir * Dış kapı ışıldakları halojen lambalarla değiştirilebilir 50-90 watt’lık bir halojen lamba, iki kat fazla watt’lı standart bir reflektör lamba yerine takılırsa yine aynı aydınlatma sağlanır * Lambaların ve armatürlerin periyodik olarak bakımları yapılmalıdır İyi yapılmayan bakım sonucunda lamba üzerinde biriken tozlar faydalı ışık miktarını azaltır Ayrıca kirlenen lambalarda temizlenmelidir Bu sayede de daha fazla aydınlanma sağlanır * Duvarlar ve tavanlar açık renkli boya ile boyanmalı, dekorasyon eşyaları mümkün olduğunca açık renkli alınmalıdır * Lamba ışık çıktısı verimli olarak kullanılmalıdır * Daha fazla ışığa ihtiyaç duyulan bölümlerde çok sayıda düşük güçlü lamba yerine daha yüksek güçlü tek bir lamba kullanmak daha verimli bir aydınlatma sağlar Birden fazla lamba daha fazla maliyet getirir
* Dekoratif lambalar ışığı sizin istemediğiniz yönlere gönderir Açık renk, şeffaf gölgelikli abajurlar ışığı daha iyi geçirirler * Zamanlayıcılar, fotoseller, ya da yaklaşım sensörleri vasıtasıyla aydınlatmanın kontrol edilmesi de enerji tasarrufu sağlar
ELEKTRİK EV ALETLERİNDE ENERJİ TASARRUFU YÖNTEMLERİ Buzdolabı: Buzdolaplarının verimli kullanılmasında öncelikle düzenli olarak bakım yaptırmak gerekiyor Ayrıca, buzdolabının etrafının toz ve hava sirkülasyonunu etkileyici diğer maddelerden ve ısı kaynaklarından uzak tutulması gerekiyor Buzdolabındaki gereksiz eşyalarda fazladan elektrik harcanmasına neden olur Klimalar: İhtiyaçtan çok büyük bir klima enerji kaybına neden oluyor Evin güneş alan kısımlarının ağaçlarla gölgelenmesi, cam filmleri, pencere ve duvar tenteleri pasif soğutma yöntemlerinin uygulanması da klimanın soğutma yükünü azaltıyor, dolayısıyla daha az enerji kaybına sebep oluyor Ocak ve fırınlar: Eğer evde birkaç tane fırın varsa daima küçük olanı tercih edilmesi gerekiyor Çok gerekli değilse ön ısıtma yapılmaması, yapılsa bile bu süre 10 dakikayı geçmemesi gerekiyor Mikro dalga fırınlarda pişirmen 2-10 dakika, ısıtma ise 10-30 saniyede gerçekleşiyor, bu nedenle geleneksel fırınlara göre yüzde 66 daha az elektrik harcıyorlar Çamaşır makineleri: Yüksek sıcaklıkta yıkamak yerine ılık suyla yıkamak, durulamanın ise soğuk su ile yapılması gerekiyor Ayrıca, yıkama programları tam kapasite çalıştırılmalı Eğer mümkünse çamaşırlar dışarıda güneş ve rüzgardan yararlanarak kurutulmalı
Çamaşır makineleri: Yüksek sıcaklıkta yıkamak yerine ılık suyla yıkamak, durulamanın ise soğuk su ile yapılması gerekiyor Ayrıca, yıkama programları tam kapasite çalıştırılmalı Eğer mümkünse çamaşırlar dışarıda güneş ve rüzgardan yararlanarak kurutulmalı Bu arada, önden yüklemeli makinalar, üstten yüklemeli makinalara göre daha az enerji tüketiyorlar Gerektiğinden fazla yada çok az çamaşır yıkamakta fazla elektrik kullanımına neden olur Bulaşık makineleri: Bulaşık makinası yerleştirilirken çevresinde en az 5 cm boşluk bırakılarak, ısınmadan dolayı oluşan sıcak havanın kolayca dağılması sağlanmalı Yaz aylarında ısı ve nemi azaltmak için sabah ve akşam saatlerinde yıkama yapılmalı Bulaşıkları ön durulamaya tabi tutmak gereksizdir, gerektiği durumlarda sıcak su yerine soğuk su kullanılmalı Bulaşıkların sanitasyonu için yüksek sıcaklıkta yıkama arzu edilmedikçe 55 derece su sıcaklığı yeterlidir Tam kapasite dolmadıkça makine çalıştırılmamalı Elektrikli süpürge: Elektrikli süpürgenin torbası sık sık boşaltılmalı Bu işlem, süpürgenin emme gücünü yükselteceğinden daha verimli ve daha çabuk temizlemeyi sağlıyor Ayrıca yılda en az bir kez motor bölümü açılıp, buradaki toz ve pamukçukların temizlenmesi gerekiyor Ayrıca kaba kirlerin alınması için mümkünse el gırgırı kullanarakta tasarruf yapılabilir
HAZIRLAYANLAR Ömer DURMUŞ Abdurrahim ÇELENK