EEM362 – ELEKTRİK MAKİNELERİ II Asenkron Makinelerin Yapısı Yrd.Doç.Dr.Mustafa Turan

ASENKRON MAKİNALAR Endüstride kullanılan elektrik makinelerinden , en sağlam , en az arıza yapanı , en ucuz olanı ve en çok kullanılanı asenkron makinelerdir. Asenkron makinelerin , senkron makinelerden en büyük farkı dönme hızının sabit olmayışıdır.

ASENKRON MAKİNALAR Asenkron motorun temel ilkelerini kapsayan ilk patent 1888 de Nikola Tesla tarafından alınmıştır. 1888 ‘de ilk imal edilen 5 hp ‘lik motorun yaklaşık ağırlığı 456 kg. iken , bugün aynı güçteki motorun ağırlığı yaklaşık 40-50 kg. dır.

ASENKRON MAKİNALAR Asenkron makineler , bir fazlı , iki fazlı , üç fazlı ve çok fazlı olarak yapılırlar. Günümüzde , fabrikalarda , evlerde , bürolarda bir ve çok fazlı asenkron motorlar büyük ölçüde kullanılmaktadır.

ASENKRON MAKİNALAR

ASENKRON MAKİNALAR

ASENKRON MAKİNALAR

ASENKRON MAKİNALAR Asenkron makineler , alternatif akım makineleridir ; genellikle sabit duran stator ve dönen rotordan oluşur.

ASENKRON MAKİNALAR

ASENKRON MAKİNALAR

STATOR VE ROTOR YAPISI Statora açılmış oluklara; bir, iki, üç ya da çok fazlı sargılar yerleştirilir. Bu sargılara alternatif gerilimler uygulanır. Dönen rotorda üzerine açılmış oluklarda bir , iki , üç yada çok fazlı sargılar bulunur. Rotor sargıları adı verilen bu sargılarda gerilim ve akımlar , stator sargıları alanından endüksiyon yolu ile endüklenir.

STATOR VE ROTOR YAPISI

STATOR VE ROTOR YAPISI

STATOR VE ROTOR YAPISI

STATOR VE ROTOR YAPISI

STATOR VE ROTOR YAPISI

STATOR VE ROTOR YAPISI

STATOR VE ROTOR YAPISI

STATOR VE ROTOR YAPISI

STATOR VE ROTOR YAPISI

ROTOR YAPISINA GÖRE ASENKRON MOTORLAR SİNCAP KAFESLİ ASENKRON MOTOR (KISA DEVRE KAFESLİ ) Rotor sargısı , rotora açılan oluklara yerleştirilir. Rotorun her iki başındaki kısa devre halkalar alüminyumdandır. Ayrıca bu halkalar üzerine kanatlar bırakılarak rotorun işletmede vantilasyon yoluyla soğutulması sağlanır.

SİNCAP KAFESLİ ASENKRON MOTOR (KISA DEVRE KAFESLİ ) Kısa devre kafesi yüksek dikdörtgen şeklinde bakır çubuklardan ve bunları rotorun her iki başında kısa devre eden bakır halkalardan yapılır. Rotorda kaç adet oluk varsa rotorun faz sayısı buna eşittir.

SİNCAP KAFESLİ ASENKRON MOTOR (KISA DEVRE KAFESLİ )

SİNCAP KAFESLİ ASENKRON MOTOR (KISA DEVRE KAFESLİ )

SİNCAP KAFESLİ ASENKRON MOTOR (KISA DEVRE KAFESLİ )

BİLEZİKLİ ASENKRON MOTOR Bilezikli asenkron motorun rotorunda, aynı statorunda olduğu gibi üç fazlı alternatif akım sargısı vardır. Rotor sargı uçlarının bir tarafı bileziklere bağlanır. Diğer tarafı ise kısa devre edilerek üç fazlı sargının yıldız noktasını oluşturur. Bilezikler üzerindeki fırça sistemi ile rotor alternatif gerilim kaynağından ayrıca beslenir.

BİLEZİKLİ ASENKRON MOTOR

BİLEZİKLİ ASENKRON MOTOR

STATOR GÖVDESİ VE SAÇ PAKETİ Stator iki temel alt kısımdan oluşur : İnce silisyumlu 0.5 mm lik dinamo saçlarından yapılmış saç paketi 2. Bu saç paketini taşıyan alüminyum veya pik dökümden yapılmış stator gövdesi

STATOR GÖVDESİ VE SAÇ PAKETİ Stator Sac Paketi Stator sac paketi , stator sargılarını taşıyan ve manyetik akıyı ileten kısımdır. 0.5 mm silisyumlu saclar , asenkron motorların yapımında gerek ağırlık ve gerekse fiyat bakımından önemli yer tutar. Sacların yüzleri, ince bir yalıtkan lak tabakası ile kaplanır.

STATOR GÖVDESİ VE SAÇ PAKETİ Stator saclarının olukları ile rotor sargılarının olukları özel ve otomatik tezgahlarda kesilir

STATOR GÖVDESİ VE SAÇ PAKETİ Asenkron makineler , alternatif akımla çalışan makineler olduğundan statorlarındaki magnetik alan şiddeti zamanla değişmektedir. Bu değişim fuko ve histerizis kayıplarından oluşan demir kayıplarını meydana getirir. Bu kayıpları küçük tutmak ve stator saç paketinin fazla ısınmasının önüne geçmek için statorda yüzleri yalıtılmış ince silisyumlu saçlar kullanılmaktadır.

STATOR GÖVDESİ VE SAÇ PAKETİ Stator oluklarına bir , iki , üç veya çok fazlı sargılar yerleştirilir. Ayrıca motorlara değişik özellikler vermek bakımından stator oluklarına çok değişik biçimler verilmektedir. Örneğin , stator oluklarının açık , kapalı oluşu vs.

STATOR GÖVDESİ VE SAÇ PAKETİ Stator gövdesi , stator sac paketini ve bunun sargılarını taşır , rotorun yataklanmasını ve motorun sabit bir yere bağlanmasını sağlar.

Asenkron Makine Bileşenleri