Harun TEKİN KİMYA htharuntekin@gmail.com GAZLAR Harun TEKİN KİMYA htharuntekin@gmail.com

İÇERİK GAZLAR Gazların fiziksel özellikleri Gazlar ve Özellikleri Hacim Sıcaklık Basınç Mol GAZ KANUNLARI Boyle mariotte Kanunu Charles Gaylussac Kanunu Avagatro Kanunu Amantons kanunu İdeal Gaz Denklemi Örnekler Dalton Kısmi basınçlar Kanunu

Gazların Fiziksel Özellikleri Maddenin üçüncü ve en düzensiz halidir Gazların Fiziksel Özellikleri Belirli bir hacimleri yoktur, bulundukları kabın hacmini alırlar Yoğunlukları katılardan ve sıvılardan daha düşüktür. Maddenin en düzensiz halidir.

Gazların Fiziksel Özellikleri Maddenin en fazla sıkıştırılabilen halidir. Tanecikleri yüksek enerjilidir. Akışkandırlar, saydamdırlar. Birbirleri ile her zaman homojen karışım oluştururlar.

GAZLAR VE ÖZELLİKLERİ Gazlara etki eden dört faktör vardır. 1) Hacim 2) Sıcaklık 3) Basınç 4) Mol

HACİM Gazlar içersinde bulundukları kapalı kapların şeklini alırlar. Kabın hacmi neyse gazın hacmi de odur. Birimleri: cm3,m3 veya L, ml 1 ml = 1 cm3 1 dm3 = 10-3 m3 1 L = 1 dm3 = 1000 ml = 1000 cm3

SICAKLIK Kütlesi sabit tutulan bir gazın sıcaklığı arttıkça hacmi genişler. Gazlarda işlem yapılırken mutlak sıcaklık (K = kelvin) sistemi kullanılır ve gazlar için kinetik enerji mutlak sıcaklıkla doğru orantılıdır. °C + 273 = K

BASINÇ 1 paskal (Pa) = 1 N/m2 BASINÇ : Birim yüzeye etki eden kuvvet olarak bilinir. Basınç= Kuvvet/Alan Basınç Birimleri : 1 paskal (Pa) = 1 N/m2 1 atm = 760 mmHg = 760 torr 1 atm = 101,325 Pa

MOL İçinde avagadro sayısı kadar tanecik (molekül) bulunan madde bir moldür. 1 mol = 6,02 x 1023 tane

GAZ KANUNLARI 1. BOYLE-MARİOTTE KANUNU V a 1/P P x V = sabit Sabit sıcaklıkta belirli miktardaki bir gazın basıncı ile hacmi ters orantılıdır. V a 1/P P x V = sabit

2.CHARLES GAYLUSSAC KANUNU Sabit basınçta, belirli miktar bir gazın hacmi gazın mutlak sıcaklığı ile doğru orantılıdır. Mutlak sıfır: -273.15 ºC Suyun donma noktası : 273.15K= 0 ºC Suyun kaynama noktası : 373.15K = 100 ºc V a T V1/T1 = V2 /T2

Sabit basınçta gaz hacmi ve sıcaklık arasındaki ilişkinin grafiksel olarak gösterimi Sıcaklıklar mutlaka Kelvin cinsinden alınmalıdır. T (K) = t (0C) + 273.15 V a T V1/T1 = V2 /T2

3.AVAGADRO KANUNU Sabit sıcaklık ve basınçta bir gazın hacmi ile mol sayısı doğru orantılıdır V a mol sayısı (n) V1 / n1 = V2 / n2 Standart şartlarda (0 0C ve 760 mm Hg basıncı altında) herhangi bir gazın 1 molünün hacmi 22,4 litre gelir ve 1 mol gazda 6,02x1023 molekül bulunur. Bu sayıya da avogadro sayısı denir. Avagatro Sayısı: 6,02x1023

4. AMANTONS KANUNU Sabit hacim altında bir gazın sıcaklığı 0’dan t’ye kadar çıkarıldığında basıncı ilk basıncının 1/273 ‘ ü kadar artar.

İDEAL GAZ DENKLEMİ nT nT V = sabit x = R V a P P PV = nRT Boyle Kanunu: Charles Kanunu: V a T Avogadro Kanunu: V a n V a 1/P V a nT P V = sabit x = R nT P PV = nRT

ÖRNEK: 12 lt. hacmindeki bir tüpün basıncını 200 atmosfere çıkarmak için içine 1 atmosferlik basınçta kaç lt. hava basmamız gerekir? A)200 B)220 C)240 D)260 E)280 YAPAMIYORSAN TIKLA

ÖRNEK: 12 lt. hacmindeki bir tüpün basıncını 200 atmosfere çıkarmak için içine 1 atmosferlik basınçta kaç lt. hava basmamız gerekir? A)200 B)220 C)240 D)260 E)280 ÇÖZÜM: P1 x V1 = P2 x V2 P1 : 200 atm V1 : 12 lt P2 : 1 atm V2 : ? 200 . 12 = 1 . V2 V2 = 240 lt

R Sabiti Çıkarılımı R = PV nT = (1 atm)(22,414L) (1 mol)(273,15 K) 0 0C ve 1 atm standart sıcaklık ve basınç olarak kabul edilir. Deneyler bu koşullarda 1 mol ideal gazın 22,414 L hacim kapladığını göstermiştir. PV = nRT R = PV nT = (1 atm)(22,414L) (1 mol)(273,15 K) R = 0,082057 L • atm / (mol • K)

5.DALTON KISMİ BASINÇLAR KANUNU Hacmi V olan bir kapta A ve B gibi iki gaz olduğunu varsayalım. PA = nART V nA A nın mol sayısı PB = nBRT V nB B nin mol sayısı XA = nA nA + nB XB = nB nA + nB PT = PA + PB PA = XA PT PB = XB PT Mol fraksiyonu (Xi ) = ni nT Pi = Xi PT

Dalton’un Kısmi Basınçlar Yasası P1 P2 Ptotal = P1 + P2

ÖRNEK: Sabit hacimli kapalı bir kapta 273 0C’ de 32 gram SO3 gazı bulunmaktadır. Kaptaki basınç 6,4 atm olduğuna göre kabın hacmi kaç litredir? (S:32 , O:16) BİRLİKTE YAPALIM

SLAYTIMIZ BİTMİŞTİR. İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER.