HALİD ZİYA UŞAKLIGİL (1868-23.05.1945)

HAYATI İzmir’de halı ticareti ile tanınmış Uşak kökenli "Uşşakizadeler" ailesinden olan Hacı Halil Efendi’nin oğludur. Servet-i Fünun ve Cumhuriyet Dönemi yazarlarındandır. İstanbul'da doğmuştur. İlk öğrenimini İstanbul Fatih Rüşdiye'sinde tamamlayan Halit Ziya, daha sonra ailesel nedenlerle orta öğrenimini İzmir Rüşdiyesi’nde tamamladı (1878). Halit Ziya, ideali olan hariciyecilik mesleğine giremeyince rüşdiye öğretmeni oldu. Daha sonra bir süre Osmanlı Bankası’nda çalıştı. 20 yaşında gazetelerde yazıları çıkmış, daha sonra da roman denemelerine başlamıştır. 1893'te 27 yaşındayken İstanbul'a gelip Servet-i Fünun’a katılarak edebiyat çalışmalarını arttıran Halit Ziya,Meşrutiyet’ten sonra bir süre Darülfunun Edebiyat Fakültesi’nde görev aldı. Cumhuriyet'in ilanından sonra Son Posta gazetesinde yazılar yazmıştır. Atatürk'ün eşi Latife Uşşakki'nin amcasıdır

EDEBİYATI İlk büyük romancımızdır.Türk edebiyatında Batılı anlamda ilk romanları yazan sanatçı olarak kabul edilir. Realizmin etkisindedir. Namık Kemal’in aydınlara yönelik roman çizgisinin sürdürücüsüdür. Romanları teknik açıdan üstündür;yapıtlarında olay akışını çok az yerde kesmiştir. Karakter çözümlemelerinde ve çevre betimlemelerinde başarılıdır.

Romanlarında İstanbul’un aydın çevrelerini,basınla ilişkili kişileri anlatmıştır. Hikayelerinde Anadolu’ya açılmıştır. Hikayelerinin dili,romanlarının dilinden sadedir.Romanlarının dilini sonradan sadeleştirmiştir. Anlatımı süslü ve sadedir. Alışılmıştan farklı bir cümle düzeni vardır. Mensur şiirleri ve anıları da önemlidir.

ESERLERİ ROMANLARI: Nemide Bir Ölünün Defteri ”Ferdi ve Şürekası” Mai ve Siyah Aşkı Memnu Kırık Hayatlar

HİKAYELERİ: Bir İzdivacın Tarih-i Muaşakası Bir Muhtıranın Son Yaprakları Nakıl(4cilt yerli ve yabancı öyküler) Bu Muydu Heyhat Küçük Fıkralar(3cilt) Bir Yazın Tarihi Solgun Demet

Bir Şi’r-i Hayal Sepette Bulunmuş Bir Hikaye-i Sevda Hepsinden Acı Aşka Dair Kadın Pençesi İzmir Hikayesi

HATIRALARI: DENEMESİ: Kırk Yıl Bir Acı Hikaye Saray ve Ötesi Sanata Dair

MAİ ve Siyah Halid Ziya Uşaklıgil’in yazdığı, batı roman tekniklerine uygun ilk modern Türk romanıdır. Yapıtta roman kahramanı Ahmed Cemil'in kişiliğinde Babıali'de basın hayatında yok olup giden sanatçılar anlatılmaktadır Yirmili yaşlardaki Ahmed Cemil bir yandan Mülkiye Mektebinde okumakta, bir yandan da özel Fransızca dersler verip, tercümeler yaparak ailesini geçindirmektedir. Bütün ümitlerini yazdığı romana ve okulu bitirmesine bağlamıştır. Fakat olaylar umduğu gibi gelişmez. Mutsuz bir evlilik yapan kız kardeşi ölür. Ahmed Cemil çalıştığı gazeteden kovulur. Sevdiği kız Lamia başkasıyla evlenir. Geleceğin parlak hayalleri ile maviler içinde yüzen Ahmed Cemil ümitsizliğin karanlığına düşer. Yazdığı romanın kahramanlarını yırtar. Karanlık bir gecede annesi Sabiha Hanım'ı alarak vapura biner ve memleketin uzak bir köşesinde kaymakamlık görevine gider.

Aşk-ı Memnu Halid Ziya Uşaklıgil’in realist-naturalist bir romanıdır. Roman zengin bir ailenin kişileri arasındaki duygusal ilişkilerin gelişimini sergiler. Varlıklı Adnan Bey, karısının ölümünden sonra kızı Nihal, oğlu Bülent ve yeğeni Behlül ile İstanbul'da Boğaziçi'nde bir yalıda oturmaktadır. Yine Boğaz'da oturan, serbest davranışlarıyla tanınmış Firdevs Hanım'ın annesine benzemek istemeyen kızı Bihter'le evlenir. Çapkın Behlül yaşlı kocasıyla mutlu olamayan Bihter'i direnmesine rağmen baştan çıkarır ve yasak bir aşk başlar. Ancak Bihter'ren bıkan Behlül, Nihal ile evlenmeye karar verir. Bunun üzerine deliye dönen Bihter kıskançlığıyla her şeyi ortaya çıkarır. Bihter intihar eder, Behlül kaçar ve yalıda eski yaşama geri dönülür. Bihter babasıyla evlenmesinden sonra birbirinden kopan Nihal ve Adnan Bey yeniden birbirlerine yakınlaşırlar. dersimiz.com

KIRIK HAYATLAR Orta halli bir Türk ailesinin yaşadıklarını anlatan bir romandır.