HAVA VE AKCİĞER SAĞLIĞI “parankimal ve vasküler hastalıklar” Prof. Dr. Oğuz UZUN Ondokuz Mayıs Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD

HAVA VE AKCİĞER SAĞLIĞI “parankimal ve vasküler hastalıklar” PARANKİM= İNTERSTİSYEL AKCİĞER HASTALIKLARI VASKÜLER= VENÖZ TROMBOEMBOLİ 1

PULMONER FİBROZİS İDİYOPATİK (TİR)/DEĞİLDİR TUSAD 36. ULULSAL KONGRESİ 15-19 Ekim 2014 Çeşme-İZMİR

DİFFÜZ İNTERTİSYEL FİBROZİS (DİF) SARKOİDOZİS NON-SPESİFİK İNTERTİSYEL PNÖMONİ ÇEVRESEL VE MESLEKSEL NEDENLERE BAĞLI GELİŞEN PULMONER FİBROZİS KOLLAJEN DOKU HASTALIKLARINA BAĞLI GELİŞEN PULMONER FİBROZİS İdiyopatik Pulmoner Fibrozis DESKUAMATİF İNTERTİSYEL PNÖMONİ RESPİRATUVAR BRONŞİYOLİT-ILD Bu karışıklığı önlemek için ilk defa 2000 yılında yayınlanan consensus da histopatolojik tanı zorunluluğu getirilmiştir. YENİ TANIMLAMADA 2000 DE DEĞİŞTİ . BUNU VURGULA HİPERSENSİTİVİTE PNÖMONİSİ «KRONİK FORM» KRİPTOJENİK ORGANİZE PNÖMONİ RADYASYON TEDAVİSİ İNHALASYON HASARI İLAÇLARA BAĞLI PULMONER FİBROZİS

Risk Faktörü Ne Demek? Risk faktörü = Hastalık

“ENDING THE WAR OF FAT”

Deneyleme («experimentation») Akla yatkınlık («plausibility») Hill AB. The environment and disease: association or causation? Proc R Soc Med 1965;58:295–300 Deneyleme («experimentation») Akla yatkınlık («plausibility») Tutarlılık («coherence») Benzeşimi («analogy») İlişkinin yoğunluğu («consistency of association») İlişkinin gücü (strength of association») Biyolojik gredyent Geçicilik («temporality») Spesifiklik Cause effect sonucuna ulaşmadan önce alternatik açıklama; deneysel ve toksikolojik ve gözlemsel çalışmalardan yaaralanılmalı

ALVEOL EPİTEL HÜCRESİ HASARI SİGARA İÇME VİRÜS/BAKTERİ ÇEVRESEL MARUZİYETLER GENETİK FAKTÖRLER GASTROÖZOFAGİYAL REFLÜ OTOİMMUNİTE KİMYASAL MADDELER ALVEOL EPİTEL HÜCRESİ HASARI ENDOPLASMİK RETİKULUM DA STRESS/APOPTOSİS EPİTELİYAL MEZANKİMAL TRANSİZYON İNFLAMATUAR YOLAKLARIN AKTİVE OLMASI MUC5B Promoter Polymorphism and Pulmonary Fibrosis ABERRAN HASAR ONARIMI PROGRESİF FİBROZİS IPF. Nature 2017

IPF’de Genetik Bozukluklar Ailesel intertisyel pnömonilerde “sürfaktan protein C” mutasyonu MUC5B Promoter Polymorphism and Pulmonary Fibrosis “Cellular senescence”: telomer kısalması, oksidatif stres, persistan DNA hasar yanıtı, onkojen aktivasyonu gibi değişik mekanizmalarla tetiklenen geriye dönüşümsüz hücre büyüme duraklaması. Telomeraz kompleksinde bozukluk New England Journal of Medicine 2011; 364: 1503-14 Transitional Research 2013; 162: 156-73 PROCEEDİNGS OF NATİONAL ACADEMY OF SCIENCES 2011, 108: 10563-7

Risk Faktörleri? Sigara içmek Mikrobiyolojik ajanlar Çevresel/mesleksel faktörler Metal tozu Odun tozu Çiftçilik Kuş yetiştiriciliği Kuaför Taş kesiciliği, kaya, kum, silika Çiftlik hayvanı maruziyeti Mikrobiyolojik ajanlar Ebstein-barr virüsü Hepatit C CMV Gastroözefagiyal Reflü An official ATS/ERS/JRS/ALAT Statement: Idiopathic pulmonary Fibrozis: Evidence-based Guidelines for Diagnosis and Management Am J Respir Crit Care Med 2011; 183: 788-824

192 IPF (Fransa Serisi) 152 Akut Atak Yok Ölüm 73: %48 40 Akut Atak Role of atmospheric pollution on the natural history of IPF Thorax 2017;PUBLISHED ONLİNE 192 IPF (Fransa Serisi) 152 Akut Atak Yok Ölüm 73: %48 40 Akut Atak Ölüm: 36 %96

Role of atmospheric pollution on the natural history of IPF Thorax 2017;PUBLISHED ONLİNE Hava Kirliliğinin Akut Atak üzerine kısa süre etkisi Hava Kirliliğinin Mortalite Üzerine Etkisi: O3: 10 µ𝑔/𝑚3 ↑ HR: 1.47 p=0.005 PM10: 10 µ𝑔/𝑚3 ↑ HR: 2.01 p=0.03 PM2.5: 10 µ𝑔/𝑚3 ↑ HR: 7.93 p<0.001 HAVA KİRLİLİĞİNİN IPF’YE OLUMSUZ ETKİSİ GÖSTERİLMİŞTİR. OZON’UN AKUT EGZEZERBASONA VE PM10 VE PM2.5 İN MORTALİTEYE ETKİSİ İLK DEFA KANITLANMIŞTIR

Air pollution and IPF: prevention when there is no cure “Editorial” Kerri Johannson Thorax 2017, online Air pollution and IPF: prevention when there is no cure maske

Figure 1 Proposed relationship between air pollution exposure and interstitial lung disease. Proposed mechanisms by which air pollution exposure could trigger the development of ILD in a genetically susceptible individual. Via oxidative stress, inflammation, and telomere shortening, air pollution may also result in acute exacerbation and/or disease progression in an individual with established ILD. ILD = interstitial lung disease. CHEST 2015 147, 1161-1167DOI: (10.1378/chest.14-1299) Copyright © 2015 The American College of Chest Physicians Terms and Conditions

İNTRENSEK TROMBOZ RİSKİ TROMBOZ ATAĞI KAZANILMIŞ RİSK FAKTÖRLERİ YAŞ VTE Hikayesi Kanser Obezite Variköz Ven Hormon Tedavisi Sağlıksız diyet GENETİK RİSK FAKTÖRLERİ Antikoagülan Eksiklikleri Factor V Leiden Protrombin 20210A + + İNTRENSEK TROMBOZ RİSKİ + KOAGÜLASYON AKTİVASYONU Faktör VIII, IX, XI + TETİKLEYİCİ RİSK FAKTÖRLERİ Hamilelik Cerrahi İmmobilite Travma Uzun yolculuk + Virchow triadı: endotel hasarı, staz, hiperkoagülabilite − PROFLAKSİ TROMBOZ ATAĞI Epidemiology and risk factors for venous thrombosis. Semin Hematol 2007; 44 (2): 62-69

Analysis of environmental risk factors for pulmonary embolism: A case-crossover study (2001–2013) European Journal of Internal Medicine 31 (2016) 55–61 TANI MORTALİTE SICAKLIK ↓ NO2 ↑ 03 ↑ 10 YILLIK ÇALIŞMA, KIŞ AYLARINDA VE KONTROL OLARAK 1.1.5 ,2 HAFAT ALINMIŞ

Living near traffic roads and risk of DVT Circulation 2009; 119: 3119-24 Lonbardia Bölgesi, İtalya >15 000 nüfus 663 tromboz/859 kontrol grubu 718 m den 0 m ye kadar DVT sıklığı lineeer ↑ OR: 1.47, ; 95% confidence interval, 1.10 to 1.96; P= 0.008.

8 yayında PM ve VTE ilişki tespit edilmiş Association between particulate air pollution and VTE: A systematic literature review European J of Internal Medicine 2016: 27: 10-13 11 yayın 3 case-crossover, 2 time-series, 2 case-control, 2 retrospektif , 2 prospektif kohort >500 000 8 yayında PM ve VTE ilişki tespit edilmiş

SONUÇ Hava kirliliği ile DVT/VTE, interstisyel akciğer hastalıkları ve akut alevlenme/mortalite ile ilişikisi kanıtlanmıştır.

MÖ, 45 y, ♂, şöför/esnaf/çiftçi, Erfelek/Sinop Sigara: günde 5-10 adet/20 yıldır Bir aydır kuru öksürük ve nefes darlığı Özgeçmiş/soygeçmiş: özellik yok İlaç öyküsü yok Her iki altta ince raller Lab: N, sedim: 45 mm/saat MART 2007

MAYIS 2007 MART 2007

MART 2007 Nisan 2008

HRCT-Nisan 2008

Hikaye mutlu son ile bitti mi? İKİ KEZ DAHA STEROİD DOZU DÜŞÜNCE NÜKS GELİŞTİ İAH-Değerlendirme

İAH-Değerlendirme Hasta izniyle

KRİPTOJENİK ORGANİZE PNÖMONİ (BOOP) Enfeksiyonlar Kollajen Doku Hastalığı İlaçlar Radyasyon tedavisi Akciğer transplantasyonu Kemik iliği nakli Malignensiler Çevresel İdiyopatik Cordier JF. Cryptogenic orginisin pneumonia. ERJ 2006

İAH-Değerlendirme

ACABA?

MART 2007 MAYIS 2007 Nisan 2008

Ocak 2010 Mayıs 2011

Mesajlar Her idiyopatik aslında idiyopatik değildir! Bazen nedeni bilinmeyen dediğimiz durumların nedeni hastanın çok yakınında olabilir. Bir şeyler iyi gitmiyorsa çevre/meslek/yaşadığı ortamın yeniden gözden geçirilmesi faydalı olabilir.