BİR BOBİNİN ÖZİNDÜKSİYON KATSAYISININ BULUNMASI ELİF ÖZTÜRK 9858015

ÖZ İNDÜKSİYON Şekil.... deki devrede K anahtarı kapandığında devre akımı hemen sıfırdan en büyük değeri olan  / R ye ulaşamaz. Faraday ‘ın elektromanyetik indüksiyon kanunu bunun oluşmasını engeller. Olayın gelişimi şöyledir: Şekil.... deki devrede K anahtarı kapanınca devreden bir i akımı geçmeye başlar ve makara içinde bir B manyetik alanı doğar. Bu alan, makaradan bir akı geçmesine sebep olur. Başlangıçta sıfır olan bu magnetik akı, devreden akım geçince belli bir  değerine ulaşır.

Böylece manyetik akıda da  kadar bir değişme olur Böylece manyetik akıda da  kadar bir değişme olur. Anahtarı açıp kapamak yerine reosta yardımıyla devreden geçen elektrik akımının şiddeti değiştirilerek de manyetik akı değişimi sağlanabilir. Manyetik akı değişimi devrede bir indüksiyon akımının oluşmasına neden olduğu gibi bir de devrede indüksiyon emk sı doğmasına yol açar. Bu devrenin kendi içinde oluşan akıma öz indüksiyon olarak adlandırılır. Bu durumda ortaya çıkan emk, öz indüksiyon emk sı olarak bilinir.

Öz indüksiyon emk (  ) sı, kendini meydana getiren akımın değişim hızı ( i / t ) ile orantılıdır. Bunu eşitlik haline getirmek için L katsayısıyla çarparsak Amper  = - L Volt Henri saniye Denklemdeki (-) işareti, emk Lenz kanununa uymak zorunda olduğu için konulmuştur. L katsayısı ise devrenin kuruluşuna ve akım geçen sarımların özelliklerine bağlı olup öz indüksiyon katsayısı adını alır.

ÜZERİNDEN AKIM GEÇEN SOLENOİDİN ( AKIM MAKARASI VEYA BOBİN ) MANYETİK ALANI Çok uzun bir iletken tel, Şekil..... daki gibi sarılırsa solenoid ( akım makarası veya bobin ) elde edilir. Bobin içindeki manyetik alan, bobin uçları hariç her yerde düzgün ve bobin eksenine paraleldir. Bobin dışında ise manyetik alan düzgün değildir. Bobinin manyetik alanı iç kısmında kuvvetli dış kısmında ise zayıftır. Manyetik alan çizgileri, bobinin bir ucundan girip diğer ucundan çıkacak şekildedir. Bobinin bir ucu mıknatısın S kutbu, diğer ucu N kutbu gibi davranır. Dış bölge İç bölge Şekil.... Bobinde manyetik alan çizgileri

DEVREYİ KURALIM Öz indüksiyon katsayısını bulacağımız bobini masanın üzerine getirelim. Gerilim kaynağını, reostayı, direnci, voltmetreyi ve kronometreyi hazırlayalım. Kabloyla güç kaynağının artı ucundan çıkıp bobinimizin bir ucuna giriş yapalım. Bobinimize bağladığımız başka bir kablonun ucunu reostanın değişken ucuna takalım. Reostanın sabit ucu ile direncin bir ucunu kabloyla birleştirelim. Direncin diğer ucundan çıkarttığımız kabloyu güç kaynağının eksi ucuna takalım. Direncin uçları arasına bir voltmetrenin uçlarını bağlayalım. Devreyi tamamlamış olduk. NOT: Devreyi kontrol ettirmeden güç kaynağını açmayın.

DENEYİN ŞEMASI + - VOLTMETRE GÜÇ KAYNAĞI AC KRONOMETRE DİRENÇ REOSTA 6 4 8 2 10 O 12 VOLTMETRE GÜÇ KAYNAĞI AC + - 1 00.00.00 KRONOMETRE DİRENÇ REOSTA BOBİN

Bazı teknik nedenlerden ötürü deneyin kalan kısmını sunamıyoruz özür dileriz.