BASEL Bankacılık Gözetim ve Denetim Komitesi

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
Seramik Dental İmplantlar
Advertisements

BİYOGAZ HAZIRLAYANLAR : HAKAN DEMİRTAŞ
BÖLÜM 5 . KÜTLE BERNOULLI ENERJI DENKLEMİ
HAZIRLAYANLAR AYHAN ÇINLAR YUNUS BAYIR
Yeniliği Benimseyen Kategorilerinin Bütüncül ve Analitik Düşünme Açısından Farklılıkları: Akıllı Telefonlar için Bir İnceleme Prof. Dr. Bahtışen KAVAK,
Doç. Dr. Hatice Bakkaloğlu Ankara Üniversitesi
Newton’un Hareket Yasaları
19. VE 20. YÜZYILDA BİLİM.
Enerji Kaynakları-Bölüm 7
AKIŞKANLAR DİNAMİĞİ BÖLÜM 8 . BORULARDA AKIŞ.
İŞGÜCÜ PİYASASININ ANALİZİ
BRÜLÖR GAZ KONTROL HATTI (GAS TRAİN)
SES DONANIMLARI Ayşegül UFUK Saide TOSYALI
İŞLETİM SİSTEMİ İşletim Sistemi Nedir İşletim Sisteminin Görevleri
Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Hayvansal Üretimde Kullanımı
MUHASEBE YÖNETMELİĞİ KONFERANSI
Bu sitenin konusu kıyamete kadar hiç bitmeyecek
DUYUŞ VE DUYUŞSAL EĞİTİMİN TANIMI
ÇOCUKLARDA BRONŞİOLİT VE PNÖMONİ
Alien hand syndrome following corpus callosum infarction: A case report and review of the literature Department of Neurology and Radiology, Yantai Yuhuangding.
Parallel Dağılmış İşlemci (Parallel Distributed Processing)
TANJANT Q_MATRİS Aleyna ŞEN M. Hamza OYNAK DANIŞMAN : Gökhan KUZUOĞLU.
ADRESLEME YÖNTEMLERİ.
Diksiyon Ödevi Konu:Doğru ve etkili konuşmada
AZE201 ERKEN ÇOCUKLUKTA ÖZEL EĞİTİM (EÇÖE)
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ KARATAŞ TURİZM İŞLETMECİLİĞİ VE OTELCİLİK
EĞİTİMDE YENİ YÖNELİMLER
BAĞIMLILIK SÜRECİ Prof Dr Süheyla Ünal.
FACEBOOK KULLANIM DÜZEYİNİN TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU, DEPRESYON VE SOSYODEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER İLE İLİŞKİSİ  Psk. Asra Babayiğit.
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ NEDİR?
PSİKO-SEKSÜEL (RUHSAL) PSİKO-SOSYAL
Sinir Dokusu Biyokimyası
Can, H. (1997). Organizasyon ve Yönetim.
Bölüm 9 OPERASYONEL MÜKEMMELİYETİ VE MÜŞTERİ YAKINLAŞMASINI BAŞARMA: KURUMSAL UYGULAMALAR VIDEO ÖRNEK OLAYLARI Örnek Olay 1: Sinosteel ERP Uygulamalarıyla.
ERGENLİKTE MADDE KULLANIMI
Şeyda GÜL, Fatih YAZICI, Mustafa SÖZBİLİR
MOL HESAPLARINDA KULLANILACAK BAZI KAVRAMLAR:
AKIŞKANLAR MEKANİĞİ 3. BASINÇ VE AKIŞKAN STATİĞİ
GAZLAR Yrd. Doç. Dr. Ahmet Emin ÖZTÜRK. GAZLAR Yrd. Doç. Dr. Ahmet Emin ÖZTÜRK.
Engellerin farkında mıyız?
CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU
DİSİPLİN HUKUKU.
İZMİR.
ACİL YARDIM ve AFET YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİNİN KARAR VERME DÜZEYLERİ
Yazar:ZEYNEP CEREN YEŞİLYURT Danışman: YRD. DOÇ. DR
TEMEL MAKROEKONOMİ SORUNLARI VE POLİTİKA ARAÇLARI
IMPLEMENTATION OF SOME STOCK CONTROL METHODS USED IN BUSINESS LOGISTICS ON DISASTER LOGISTICS: T.R. THE PRIME MINISTRY DISASTER AND EMERGENCY MANAGEMENT.
Mikrodalga Sistemleri EEM 448
Örnekler Programlama Dillerine Giriş
Modülasyon Neden Gereklidir?
A416 Astronomide Sayısal Çözümleme - II
İSTATİSTİK II Hipotez Testleri 1.
4.BÖLÜM ÇAĞDAŞ BÜYÜME MODELLERİ
Ayçiçeği Neden Stratejik Ürün Olmalı?
Aydınlanma Işığın doğası ile ilgili bilgilerin tarihsel süreç içindeki değişimini farkeder. a. Dalga ve tanecik teorisinden bahsedilir,
Final Öncesi.
Sayısal Haberleşme.
ULUSLARARASI FİNANS.
Elektrik Enerjisi Üretimi, Dağılımı ve Depolanması
İÇ ORGANLARIN YAPISI VE İŞLEYİŞİ
DENK KUVVET SİSTEMLERİ
Dil Materyalleri ve Çalışmaları Doç. Dr. Müdriye YILDIZ BIÇAKÇI
Sosyal Bilimler Enstitüsü
Anlamsal Web, Anlamsal Web Dilleri ve Araçları
Hazırlayan; Görkem Baygın Yabancı Dil / M Şubesi 21 Maddede İngiliz Dili Edebiyatı Okumak Ne Demektir?
FURKAN EĞİTİM VAKFI TEFSİR USULÜNE GİRİŞ
BİN AYDAN DAHA HAYIRLI GECE KADİR GECESİ
Tarımsal nüfus ve tarımda istihdam
AKIŞKANLAR MEKANİĞİ 3. BASINÇ VE AKIŞKAN STATİĞİ
Emir ÖZTÜRK T.Ü. F.B.E. Bilg. Müh. A.B.D. Y.L. Semineri
Sunum transkripti:

BASEL Bankacılık Gözetim ve Denetim Komitesi

1 BASEL I KRİTERLERİNİN ORTAYA ÇIKIŞI 3 Basel III Kriterleri Sunum İçeriği 1 BASEL I KRİTERLERİNİN ORTAYA ÇIKIŞI Sermaye Yeterlilik Uzlaşısı Basel I’inTürkiye’deki Bankalarda Uygulanması Süreci Basel I’deKarşılaşılan Sorunlar 3 Basel III Kriterleri Basel III Düzenlemelerinin Odaklandığı Konular BASEL III Kriterlerinin Ana Hedefleri BASEL III’ün Getirdiği Yenilikler 2 Basel II Kriterlerinin Ortaya Çıkışı ve Uygulanması BASEL II Kriterlerinin Temel Esasları Basel II’deki Ulusal Denetim Önceliklerinin Değerlendirilmesi Birinci Yapısal Bloğun Uygulanmasına İlişkin Adımlar İkinci Yapısal Blokun Uygulanmasına İlişkin Hususlar Üçüncü Yapısal Blokun Uygulanmasına İlişkin Adımlar

Basel Bankacılık Gözetim ve Denetim Komitesi

Basel Bankacılık Gözetim Komitesi, 1930 yılında İsviçre’nin Basel kentinde kurulan Uluslararası Ödemeler Bankasının bünyesinde, Bankacılık gözetim ve denetiminde uluslararası işbirliğini sağlamak, Uluslararası bankacılık sisteminde ortak düzenlemelere gitmek ve güvenliği sağlamak, Bankaların genel olarak denetlenebilmelerine imkân verecek teknikleri geliştirmek, Ulusal denetim otoritelerine yol göstermek vb. amaçlarla G-10 ülkeleri merkez bankaları guvernörleri tarafından, 1974 yılının Aralık ayında “Bankacılık Düzenleme ve Denetim Uygulamaları Komitesi” adıyla oluşturulmuştur.

BASEL Komitesinin Kurucu Üyeleri Belçika, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Hollanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İngiltere ABD Lüksemburg Finansal sistemde belirleyici olan on üç ülkenin merkez bankaları ve bankacılık denetim otoritelerinin yetkililerinden oluşmaktadır.

BASEL Komitesi… Basel Komitesi, resmi olarak yasal bir statüye veya otoriteye sahip olmamakla birlikte ilgili ülkelerin kamu kurumlarının üye olduğu bir organizasyondur. Komite tarafından ihdas edilen standart ve ilkeler, büyük ölçüde etkili yönlendirici tavsiyeler niteliğinde olup, dünya genelinde kabul görmektedir.

BASEL Komitesi… Basel Komitesi tavsiyelerinin çoğu Avrupa Parlamentosu ve Konseyi tarafından yapılan düzenleme çalışmalarında dikkate alınmaktadır. Komite, üye ülkelerin denetleme teknikleri ve çalışmalarını ayrıntılı bir şekilde belirlemekten çok, ortak ve standart yaklaşımlar saptayarak, belirli bir vizyonu dünyaya yayabilmek amacı taşımaktadır.

İkinci prensip ise, yapılan denetlemelerin yeterliliğidir 2 TEMEL PRENSİP… Birinci prensip, hiçbir bankacılık kuruluşunun denetlemeden kaçmaması gerektiği DENETİM ETKİNLİĞİ İkinci prensip ise, yapılan denetlemelerin yeterliliğidir

Etkin Bankacılık İçin Komitenin Ön Koşulları Faaliyet izni ve yapı, Bankaların yönetimine ilişkin düzenlemeler ve yükümlülükler, Aralıksız banka gözetimine ilişkin yöntemler, Bilgi verme yükümlülükleri, Gözetim ve denetim otoritelerinin yasal yetkileri, Sınır ötesi bankacılık.

Komite… 1988 yılında Basel I Kriterlerini, Basel Komitesi, bu kurallar sayesinde ülkelerin kendi denetim ve gözetim sistemlerini değerlendirmelerini ve eksik yanlarını düzelterek etkin bir şekilde uygulamaya geçirmelerini amaçlamıştır. Basel Komitesinin risk yönetimi alanındaki düzenlemeleri, bankaların maruz kaldığı olumsuz riskleri sınırlandırmak, oluşturulan senaryolarla belirsizliği azaltarak, finansal piyasaları istikrarlı bir ortama kavuşturmaktır. 1988 yılında Basel I Kriterlerini, 2004 yılında Basel II Kriterlerini ve 2010 yılında da Basel III Kriterlerini yayımlamıştır

BASEL I Kriterleri

BASEL I Uluslararası finans piyasalarında yaşanmış ya da yaşanması muhtemel dalgalanmalardan en az düzeyde etkilenmek, sistemli ve oturmuş bir piyasanın oluşturulması amacıyla uluslararası düzeyde birtakım çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalardan ilki uluslararası ödemeler sistemini düzenlemek amacıyla 1974 yılında kurulan Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS), Uluslararası Ödemeler Bankası bünyesinde kurulan Basel Komitesi tarafından yayınlanmış Basel I uzlaşısıdır.

Sermaye Yeterlilik Uzlaşısı Bankaların … Risk düzeylerini tam olarak yansıtmaması, Düzenlemenin yarattığı farklılıklar nedeniyle oluşabilecek arbitrajı engelleyememesi, Operasyonel risk gibi bazı riskleri içermemesi OECD ülkesi kriterinin yol açtığı rekabet eşitsizliği Bankalarda yeterli sermaye ve risk yönetimine sahip olunmaması Bankacılık sisteminin güven ve sağlamlığının temin edilmesi hususlarında yetersiz kalmaları nedeneyile ve yeni bir düzenleme ihtiyacı hasıl olmuştur. COOK RASYOSU

Sermaye Yeterlilik Uzlaşısı COOK RASYOSU 𝑆𝑒𝑟𝑚𝑎𝑦𝑒 𝑌𝑒𝑡𝑒𝑟𝑙𝑖𝑙𝑖ğ𝑖= Ö𝑧𝑘𝑎𝑦𝑛𝑎𝑘 𝑅𝑖𝑠𝑘 𝐴ğı𝑟𝑙ı𝑘𝑙ı 𝑉𝑎𝑟𝑙ı𝑘𝑙𝑎𝑟 𝑣𝑒 𝐺𝑎𝑦𝑟𝑖 𝑁𝑎𝑘𝑑𝑖 𝐾𝑟𝑑𝑖𝑙𝑒𝑟 = %8

Sermaye Yeterlilik Türkiye’deki Bankalarda Hesaplanması 𝑆𝑒𝑟𝑚𝑎𝑦𝑒 𝑌𝑒𝑡𝑒𝑟𝑙𝑖𝑙𝑖ğ𝑖= Ö𝑧𝑘𝑎𝑦𝑛𝑎𝑘 𝑅𝑖𝑠𝑘 𝐴ğı𝑟𝑙ı𝑘𝑙ı 𝑉𝑎𝑟𝑙ı𝑘𝑙𝑎𝑟 𝑣𝑒 𝐺𝑎𝑦𝑟𝑖 𝑁𝑎𝑘𝑑𝑖 𝐾𝑟𝑑𝑖𝑙𝑒𝑟 = %8 Özkaynak şu şekilde hesaplanabilir; Ana Sermaye (ödenmiş sermaye + dağıtılmamış kârlar) Katkı Sermaye (karşılıklar + rezervler + fonlar) Üçüncü Kuşak Sermaye (Sadece piyasa riski için kullanılabilen sermaye benzeri krediler) Sermayeden İndirilen Değerler (aktifleştirilmiş giderler + mali iştirakler) Özkaynaklar kalemi ilk üç kalemin toplamından dördüncü kalem düşülerek bulunur.

Sermaye Yeterlilik Türkiye’deki Bankalarda Hesaplanması 𝑆𝑒𝑟𝑚𝑎𝑦𝑒 𝑌𝑒𝑡𝑒𝑟𝑙𝑖𝑙𝑖ğ𝑖= Ö𝑧𝑘𝑎𝑦𝑛𝑎𝑘 𝑅𝑖𝑠𝑘 𝐴ğı𝑟𝑙ı𝑘𝑙ı 𝑉𝑎𝑟𝑙ı𝑘𝑙𝑎𝑟 𝑣𝑒 𝐺𝑎𝑦𝑟𝑖 𝑁𝑎𝑘𝑑𝑖 𝐾𝑟𝑑𝑖𝑙𝑒𝑟 = %8 1988 yılında kabul edilen Basel I standartlarını Türkiye de bu tarihte imzalamış ve kabul etmiştir. Ancak Türkiye bu standardı kademeli bir geçiş süreci ile uygulamaya koymuştur. Türkiye sermaye yeterlilik rasyosu olarak; 1989 yılında %5’i, 1990 yılında %6’yı, 1991 yılında %7’yi, 1998 yılında %8’i olarak uygulamıştır.

BASEL I’ de Karşılaşılan Sorunlar BASEL I’de, bankanın maruz kaldığı kredi riski, bankanın aktiflerinin ve bilanço dışı kalemlerinin farklı risk sınıflarına ayrılması ve her sınıfa karşılık gelen risk ağırlıkları olan %0, %20, % 50 ve %100 katsayılarıyla çarpılması suretiyle hesaplanmaktadır. Sadece dört farklı risk ağırlığı kullanılması nedeniyle risk duyarlılığı düşük olan BASEL I, farklı faaliyet alanları olan bütün bankalara aynı şekilde uygulandığından “herkese tek beden elbise” şekline eleştirel bir yaklaşımla tanımlanmaktadır.

BASEL I’ de Karşılaşılan Sorunlar BASEL I’de “OECD kulüp kuralı” seklinde tanımlanmış olan uygulamadan dolayı OECD’ye üye ülkelerin hükümetlerine yüzde sıfır, aynı üye ülkelerin bankalarına ise borçlanmaları halinde %20 risk ağırlığı verilmektedir. Buna karsın OECD üyesi olmayan ülkeler için %100 risk öngörülmüştür. Basel I ile tanımlanan bankaların maruz kaldığı kredi riski ve piyasa riskini ölçmede kullanılan mevcut yöntemlerin; Bankacılık risklerini gerçekçi bir şekilde ölçmede yetersiz kalması, - Finansal piyasalardaki fiyat dalgalanmalarını yeterince dikkate alamaması, bankaların portföy oluşturma davranışlarındaki farklılıkları gözetememesi gibi nedenlerle, söz konusu standardın yeniden ele alınarak kapsamının genişletilmesi ve daha hassas risk ölçüm ve yönetim metotlarına yer verebilecek şekilde yapılanmasına giderek bir zorunluluk halini almıştır

BASEL II Ön Çalışmaları Başlatılmıştır. Basel I ile tanımlanan bankaların maruz kaldığı kredi riski ve piyasa riskini ölçmede kullanılan mevcut yöntemlerin; Bankacılık risklerini gerçekçi bir şekilde ölçmede yetersiz kalması, Finansal piyasalardaki fiyat dalgalanmalarını yeterince dikkate alamaması, Bankaların portföy oluşturma davranışlarındaki farklılıkları gözetememesi gibi nedenlerle, söz konusu standardın yeniden ele alınarak kapsamının genişletilmesi ve daha hassas risk ölçüm ve yönetim metotlarına yer verebilecek şekilde yapılanmasına giderek bir zorunluluk halini almıştır. BASEL II Ön Çalışmaları Başlatılmıştır.

BASEL II Kriterleri

BASEL II Uzlaşısı Riskleri, yasal özkaynak ihtiyaçları ile daha iyi eşleştirmiş, Risk ölçümü ve yönetimindeki gelişmeleri dikkate alarak daha kapsamlı bir yaklaşım inşa etmiş, Finansal sistemdeki güvenliği ve sağlamlığı desteklemeyi ve rekabet eşitliğini kolaylaştırmayı sürdürmüş, Karmaşıklık düzeyi çeşitlilik arz eden özellikle uluslararası bankalara odaklanmıştır.

BASEL II Uzlaşısı Basel II metni, beş yıl süren istişare süreçleri sonucunda 2004 yılında yayımlanmış, alım satım faaliyetleri ve çifte temerrüt etkilerine ilişkin konular ile 2005 yılında güncellenmiş ve kapsamlı versiyonu ise Haziran 2006’da yayımlanmıştır. Ülkelerin inisiyatiflerine bırakılan ulusal uygulama tercihleri öngörmektedir. Bu itibarla, Basel - 2 uygulamalarının etkinliği, ülkelerin kendi ulusal şartlarına uygun tercihlerini belirleyebilmesiyle sağlanabilecektir.

BASEL II Kriterlerinin Temel Esasları Bankalarda etkin risk yönetimini ve piyasa disiplinini geliştirmek, sermaye yeterliliği ölçümlerinin etkinliğini artırmak ve bu sayede sağlam ve etkin bir bankacılık sistemi oluşturmak ve finansal istikrara katkıda bulunmak için sunulmuş önemli bir fırsattır.

BASEL II Kriterlerinin Temel Esasları İçerisinde sermaye yükümlülüğünün nasıl hesaplanacağı, maruz kalınan risklerin nasıl yönetileceği, sermaye yeterliliğinin nasıl değerlendirileceği ve nasıl kamuya açıklanacağına ilişkin hükümler mevcuttur.

BASEL II Kriterlerinin Temel Esasları İçerisinde risk ölçümüne ilişkin olarak basit aritmetiğe dayalı standart yöntemlerin yansıra kredi, piyasa ve operasyonel riske ilişkin istatistiki / matematiksel risk ölçüm metotlarını içeren yöntemle bulunmaktadır.

Basel II’deki Ulusal Denetim Önceliklerinin Değerlendirilmesi 1- Asgari Sermaye Gerekleri, Denetim ve Bilgilendirme Yükümlülükleri Basel-II’nin temel amacı, birbirini destekleyen üç yapısal bloğun kullanılması yoluyla gelişmiş risk yönetimini teşvik etmektir 2- Yasal ve Düzenleyici Alt yapı ve İyi Yönetişim Bir dizi yasal ve denetimsel ön koşulun sağlanması, etkin bir denetim sisteminin desteklenmesi için zorunludur. Bu ön koşullar, operasyonel özerklik, yeterli kaynaklar, düzenleme ve düzeltici müdahalede bulunmak için uygun yetkiler 3- İnsan Kaynakları Doğru personele sahip olmak Basel-II uygulamalarının başarısı için kritik öneme sahiptir. Bu, daha kalifiye personelin istihdam edilmesi ve eğitim programları geliştirilmesini gerektirebilecektir.

BASEL II Yapısal Blok 2. Yapısal Blok 3. Yapısal Blok Prensip 1 Ulusal İnisiyatif Kullanılacak Alanlar Basel-II’nin Sayısal Etkisinin Belirlenmesi Banka Uygulamalarının ve Hazırlık Durumunun Değerlendirilmesi Bankaların Basel–II’ye Hazırlanması 2. Yapısal Blok Prensip 1 Prensip 2 Prensip 3 Prensip 4 3. Yapısal Blok Gerekli Bilgilerin Mevcudiyeti Üçüncü Yapısal Blok Gereklerine Uygunluğun Sağlanması

Birinci Yapısal Blok Ulusal İnisiyatif Kullanılacak Alanlar Denetim otoritelerinin bu belirlemeleri yaparken kullanacakları kriterler, yerel piyasa uygulamaları ve tecrübelerini dikkate almalı ve Basel-II’nin amaçları ile tutarlı olmalıdır. Basel-II’nin Sayısal Etkisinin Belirlenmesi Seçilen Basel-II yaklaşımlarının banka bazında ve bankacılık sistemi genelinde sermaye gereklilikleri üzerindeki etkilerinin tespit edilmesi gerekmektedir.

Birinci Yapısal Blok Banka Uygulamalarının ve Hazırlık Durumunun Değerlendirilmesi Bankalar ve denetim otoriteleri için banka uygulamalarının ve uygulama zorluklarının iyi anlaşılması özellikle gelişmiş yaklaşımlarda son derece önemlidir.

Birinci Yapısal Blok Bankaların Basel–II’ye Hazırlanması Risk yönetim sistemleri oluşturmak ve geliştirmek banka yönetiminin sorumluluğunda olmakla beraber denetim otoriteleri çeşitli yollarla bankaların Basel-II’deki daha gelişmiş yaklaşımları kullanmalarını teşvik etmelidir. Denetim ve İnceleme Rehber Taslaklarının Hazırlanması Yukarıda tartışılan çabalardan elde edilen bilgilere dayalı olarak, denetim otoriteleri banka ve denetçiler için ek rehberler hazırlamalıdırlar.

İkinci Yapısal Blok Prensip 1 Prensip 2 İkinci Yapısal Blokun ilk prensibi, bankaların, sermaye yeterliliğini kendi risk profilleri ile bağlantılı olarak değerlendirmeye yönelik bir sürece ve sermaye düzeyinin ikame ettirilmesine ilişkin bir stratejiye sahip olmalarını gerektirmektedir. Prensip 2 Denetim otoriteleri, bankanın içsel sermaye yeterliliği değerlendirmelerini, sermayelendirme stratejilerini ve bankaların yasal sermaye rasyolarına uyumunun izlenmesi ve bu rasyolara uyumun sağlanmasına ilişkin kapasitelerini gözden geçirmeli ve değerlendirmelidir.

İkinci Yapısal Blok Prensip 3 Prensip 4 İkinci Yapısal Blokun 3 üncü prensibi uyarınca, denetim otoriteleri, bankalardan asgari sermaye yeterliliği rasyosunun üzerinde sermaye bulundurmalarını isteyebilmelidirler. Prensip 4 Denetim otoriteleri, bankanın sermaye yeterliliği; risklerini karşılayabilecek asgari düzeyin altına düşmeden önceki bir aşamada müdahale edebilmeli ve sermaye düzeyinin devam ettirilememesi veya yenilenmemesi durumunda da gerekli acil düzeltici tedbirlerin alınmasını isteyebilmelidir.

Üçüncü Yapısal Blok Gerekli Bilgilerin Mevcudiyeti Denetim otoriteleri, ek açıklama yükümlülükleri ve bunlardan nasıl etkileneceklerine ilişkin olarak bankalar ile diyalog içerisinde bulunmalıdırlar. Bazı durumlarda, istenen bilgiler bankanın risk yönetim sistemi içerisinde sermaye yeterliliği hesaplaması için bir girdi olarak kullanılmış ya da istenen bilgi hâlihazırda diğer muhasebe ve yasal yükümlülükler çerçevesinde açıklanmış olabilecektir.

Üçüncü Yapısal Blok Üçüncü Yapısal Blok Gereklerine Uygunluğun Sağlanması Her denetim otoritesi Üçüncü Yapısal Blokun uygulanmasına ilişkin olarak denetim bölgesindeki yasal alt yapıya uygun biçimde şekillendirilmiş bir uygulama planı geliştirmelidir. Bu plan, bankacılık sisteminin büyüklüğü; bankaların gelişmişlik düzeyi; muhasebe standartları ve borsalara kotasyon şartlarının gelişmişlik düzeyi, denetim fonksiyonun gücü ve kapasitesi ile bankaların uygulamayı planladıkları Basel-II seçeneklerini dikkate almalıdır.

BASEL III Kriterleri

$ Dünyanın yüzleştiği en büyük finansal krizlerden birisi olan son dönem gelişmeleri beraberinde, dışarıdan bakıldığında son derece detaylı ve karmaşık gözüken finansal düzenlemelerin yetersizliği tartışmalarını gündeme getirmiştir. Krizin ortaya çıkardığı eksiklikleri gidermek amacıyla yakın zamanda Basel III olarak adlandırılan düzenleme değişiklikleri gündeme gelmiştir.

BASEL III İle Ulaşılmak İstenen Hedefler Kaynağı ne olursa olsun finansal ve ekonomik şoklara karşı bankacılık sisteminin dayanıklılığının artırılması, Kurumsal yönetim ve risk yönetimi uygulamalarının geliştirilmesi, Bankaların şeffaflığının ve kamuya bilgi verme özelliklerinin artırılması, Mikro bazda yapılan düzenlemelerle bireysel olarak bankaların dayanıklılığının artırılması, Makro bazda düzenlemelerle finansal sistemin şoklara karşı direncinin artırılması.

BASEL III’ün Ana Hedefleri Daha Nitelikli Sermaye Banka sermayesi, banka tarafından sürekli olarak kullanılan fonların özünü veya temelini yansıtan ve organizasyona finansal açıdan güçlülük hissini veren, karşılaşılan güçlüklerin yenilmesine yardımcı bir araçtır. Sahip olunan sermayenin büyüklüğü, genellikle finansal gücün bir ölçüsü olarak görülmektedir. Niceliği Artırılmış Sermaye Komitenin reform paketinde, asgari çekirdek sermaye gereksinimi %2’den %4,5’e yükseltilmektedir. Buna ilave olarak bankaların gelecekte ortaya çıkabilecek riskli ekonomik durumlara karşı, %2,5’luk bir sermaye tamponu da bulundurmaları gerekecektir.

BASEL III’ün Ana Hedefleri Sermaye Tamponu Oluşturulması BIS, sistematik risklerin etkin bir şekilde sınırlanması için iki temel görevin takip edilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Bu görevler: Reel ekonominin iniş ve çıkışlarını dengelemek için, finansal sistemlerin ekonomik gelişme dönemlerinde, artış ve büyümedeki, ekonomik daralma dönemlerinde, düşüş ve azalıştaki aşırı dalgalanmaları düzenlemek. Özellikle önemli sayılan sistematik riskler için finansal kuruluşlar arasında birbirine bağlı ve ortak olan riskleri göz önünde bulundurmaktır.

BASEL III’ün Ana Hedefleri Risk Bazlı Olmayan Kaldıraç Oranı Belirli dönüşüm oranlarıyla dikkate alınmış bilânço dışı kalemler ve aktifler toplamı ile ana sermaye arasında risk bazlı olmayan bir asgari oranın tesis edilmesi planlanmaktadır. Öngörülen kaldıraç oranı %36 olup, kademeli bir geçiş hedeflenmektedir. Likidite Düzenlemeleri Asgari seviyeleri %100 olacak şekilde, likidite karşılama oranı ve net istikrarlı fonlama oranı isimli iki oranın düzenlemelere dâhil edilmesi planlanmaktadır.

BASEL III’ün Getirdiği Yenilikler Sermaye (Öz Kaynaklar) Ana sermaye (Tier 1) içinde yer alan ve zarar karşılama potansiyeli yüksek olan unsurlar çekirdek sermaye olarak adlandırılmıştır. Çekirdek sermaye; ödenmiş sermaye, dağıtılmamış karlar, kâr (zarar), diğer kapsamlı gelir tablosu kalemleri ile bu toplamdan düşülecek değerlerden oluşmaktadır. Finansal kuruluşlara yapılan ve eşik değeri aşan yatırımları, mortgage servis hizmetlerini ve ertelenmiş vergi aktifini içeren düzenleyici ayarlamalar (sermayeden indirilen değerler ve ihtiyatlı filtreler) 1 Ocak 2018’den itibaren çekirdek sermayede bir indirim kalemi olarak kullanılacaktır. Bunun için kademeli olarak 2014’ten başlamak üzere bu unsurların %20’si, 2015’te %40’ı, 2016’da %60’ı, 2017’de %80’i, 2018’de %100’ü çekirdek sermayeden indirilecektir.

BASEL III’ün Getirdiği Yenilikler Karşı Taraf Riskinin Düzenlemesi Teknik detayları oldukça yüksek olan bu teklifte, bankaların stres senaryoları ve tarihsel verilere dayanarak hesaplayacakları karşı taraf riski için ilave sermaye tutmaları amaçlanmıştır.

BASEL III’ün Getirdiği Yenilikler Kaldıraç Oranı Sermaye oranlarını destekleyici nitelikte olan şeffaf, basit, anlaşılır ve risk bazlı olmayan kaldıraç oranı getirilmiştir. Söz konusu oran birinci kuşak sermayenin (ana sermaye) belirli dönüşüm oranlarıyla dikkate alınmış bilanço dışı kalemler ve aktifler toplamına bölünmesi suretiyle (ana sermaye / aktifler + bilanço dışı kalemler) bulunacak olup, 2017 yılının ilk yarısına kadar sürecek olan paralel uygulama döneminde %3 oranı test edilecektir.

BASEL III’ün Getirdiği Yenilikler Döngüsellik ve Sistematik Risk Döngüselliği yeterince dikkate almamasıyla eleştirilen Basel II’nin bu yöndeki eksikliğini kapatmak amacıyla ülke şartlarına ve tercihlerine bağlı olarak %0 ile %2,5 arasında değişen döngüsel sermaye tamponu uygulaması getirilmiştir. Anılan tamponun çekirdek sermayeden ya da zararı tam karşılama kapasitesi olan diğer sermaye bileşenlerinden ayrılması gerekmektedir.

BASEL III’ün Getirdiği Yenilikler Likidite Oranları Basel III, likiditeye ilişkin olarak likidite karşılama oranı ve net istikrarlı fonlama oranı isimli iki adet oran ortaya koymaktadır. Likidite karşılama oranı, bir bankanın likit varlıklarının, 30 gün içerisinde gerçekleşecek net nakit çıkışlarına bölünmesi suretiyle hesaplanacaktır. Bu oranın 1’den küçük olması bankanın likit varlıkları ile net nakit çıkışlarını karşılamada güçlük yaşayabileceğini gösterdiğinden 1’den küçük olmaması gerekmektedir.

Ozan KAYMAK kaymak.ozan@gmail.com TEŞEKKÜRLER! Ozan KAYMAK kaymak.ozan@gmail.com