2464 SAYILI BELEDİYE GELİRLERİ KANUNU
2464 SAYILI KANUNA GÖRE BELEDİYELERİN GELİR KAYNAKLARI VERGİ GELİRLERİ HARÇLAR HARCAMALARA KATILMA PAYLARI ÜCRETLER DİĞER GELİR KAYNAKLARI
TEMEL KAVRAMLAR-AÇIKLAMALAR VERGİ Devlet ya da devredilmiş yetkiye dayanan diğer kamu tüzel kişilerince kişi ve kurumlardan cebri olarak alınan ve özel bir karşılığı bulunmayan iktisadi değerlerdir (çağımızda para).
VERGİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ Devlet ya da devletin devrettiği yetkiyi kullanan kamu tüzel kişileri tarafından alınır Vergiler cebri olarak alınır Vergiler karşılıksızdır (belirli bir hizmet karşılığında alınmaz) Vergi meydana getiren fert ve kurumlardan ödeme güçleri nispetinde alınır. Vergi kişiler için karşılıksız bir ödemedir Vergi zorunlu bir ödemedir.
ÜLKEMİZDE VERGİ YETKİSİ Vergi koyma, değiştirme ve kaldırma yetkisi merkezi yönetime aittir: Vergi, Anayasaya göre ancak kanunla konulur, istisna ve muafiyetler ile oranlar kanunla belirlenir, kanunla kaldırılır. Vergi tahsil etme yetkisi merkezi yönetimin yanı sıra yerel yönetimlere de verilmiştir.
TEMEL KAVRAMLAR-AÇIKLAMALAR HARÇ Harçlar, bazı kamu kuruluşlarının sundukları kamusal hizmetlerden yararlananların bu yararlanma karşılığında ödedikleri bedellerdir.
VERGİ VE HARÇ ARASINDAKİ BENZERLİK VE FARKLILIKLAR BENZERLİKLER 1.Her ikisi de devlet ya da devletin devrettiği yetkiyi kullanan kurumlar tarafından alınır (ülkemizde merkezi yönetim ve yerel yönetimler tarafından) 2. Her ikisi de kanunla konulur, değiştirilir ve kaldırılır
VERGİ VE HARÇ ARASINDAKİ BENZERLİK VE FARKLILIKLAR FARKLILIKLAR 1.Vergi karşılıksız (belirli bir hizmete dayanmayan) iken, harç karşılığında belirli hizmet sunulmaktadır 2.Vergi cebri bir yükümlülük iken, harç ihtiyari (isteğe bağlı) bir yükümlülüktür.
TEMEL KAVRAMLAR-TEMEL AÇIKLAMALAR ÜCRET Devlet ve diğer kamu tüzel kişilerinin ticari ve sınai nitelik taşıyan hizmetleri karşılığında alınan bedellerdir.
ÜCRET VE HARÇ ARASINDAKİ BENZERLİK VE FARKILIKLAR BENZERLİKLER 1.Her ikisi de belirli bir hizmet karşılığında alınmaktadır 2.Her ikisi de cebri değildir, ihtiyaridir (isteğe bağlı). FARKLILIKLAR 1.Harç ile hizmet karşılığında alınan bedel hizmetin maliyetini tam karşılamazken (sağladığı sosyal fayda nedeniyle), ücret piyasa fiyatına daha yakın olarak belirlenir 2.Harç yalnızca kanunla konulabilir iken, ücret kanunun verdiği yetki ve sınırlamalar çerçevesinde kamu tüzel kişilerince serbestçe belirlenebilir.
VERGİNİN KONUSU Üzerine vergi konulan ve bu sebeple verginin kaynağı olan iktisadi unsurdur. Bir mal, bir hizmet, bir gelir, bir sermaye, bir muamele, bir fiil, bir olay verginin konusu olabilir.
VERGİNİN MÜKELLEF VE SORUMLUSU Mükellef: Vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu düşen gerçek ya da tüzel kişidir. Sorumlu: Verginin ödenmesi bakımından alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişidir.
VERGİYİ DOĞURAN OLAY Vergi borcunun doğabilmesi için vergi konusu ile yükümlüsü arasında kanunun öngördüğü bazı şartların gerçekleşmesidir. Vergiyi doğuran olay, bir akit, bir olay, bir üretim, bir tüketim olabilir.
VERGİLER İLAN VE REKLAM VERGİSİ EĞLENCE VERGİSİ HABERLEŞME VERGİSİ ELEKTRİK VE HAVAGAZI TÜKETİM VERGİSİ YANGIN SİGORTA VERGİSİ ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİ EMLAK VERGİSİ (1319 SAYILI KANUNA GÖRE)
İLAN VE REKLAM VERGİSİ VERGİNİN KONUSU Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde yapılan her türlü ilan ve reklam MÜKELLEF VE SORUMLU Mükellef: İlan ve reklamı kendi adına yapan veya yaptıran Sorumlu: İlan ve reklam işini mutat meslek olarak başkaları adına yapanlar
İLAN VE REKLAM VERGİSİ TARİFE VE MİKTAR Kanunda belirlenen alt ve üst sınırlar çerçevesinde belirlenen tarife uygulanır. -Kanunda altı gruba (tabelalar, motorlu taşıtlar, bez afişler, ışıklı ve projeksiyonlu reklamlar, broşürler, afişler) ayrılarak en az ve en çok vergi miktarları belirlenmiştir -Bu sınırlar çerçevesinde hangi tutarın uygulanacağına belediye meclislerinin önerisi, İçişleri Bakanlığı’nın görüşü ve Maliye Bakanlığı’nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu karar verir.
İLAN VE REKLAM VERGİSİ VERGİNİN ÖDENMESİ İlan ve reklam işi yapılmadan önce beyan verilir ve beyan verme süresi içinde ödenir. İlan reklam işini mutat meslek olarak yapanlar tarafından beyan verildiğinde takip eden ayın 20. günü akşamına kadar beyan verilir ve ödenir. Beyannameler, ilan ve reklamın yayınlandığı, dağıtıldığı veya teşhir edildiği mahallin belediyesine verilir.
İSTİSNALARI 1. Türkiye Radyo Televizyon Kurumu tarafından yayınlanan ve yapılan ilan ve reklamlar, 2. Her türlü gazete, dergi ve kitaplarda yapılan ilan ve reklamlar, 3. Gerçek kişilerin ikametgahlarının iç veya dış kapılarına konan ve kimliklerini gösteren levhalar, 4. İşletmelerin iştigal veya imal konusu maddelerinin ambalajları üzerinde bulunan ve kendi işlerine ait ilan ve reklamları ile ambalaj muhtevasından olan prospektüs ve tarifnameler 9. Umumi mahallere reklam amacı ile konulacak sıra, bank ve benzeri gereçler üzerindeki ilan ve reklamlar, 10. Sinema ve tiyatroların kendi programlarına ilişkin olarak gösterinin yapıldığı binanın içinde ve dış yüzünde yaptıkları ilan ve reklamlar.
EĞLENCE VERGİSİ VERGİNİN KONUSU Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde yer alan eğlence işletmelerinin faaliyetleri. MÜKELLEF Eğlence yerlerini işleten gerçek veya tüzelkişiler.
İstisna ve muaflıklar: 1. Ulusal bayramlar veya tarihi özellik taşıyan günler nedeniyle genel ve katma bütçeli idareler ile il özel idareleri, belediyeler, köyler ve bunların kurdukları birlikleri tarafından düzenlenen ve kazanç amacı gütmeyen tören, şenlik, müsabaka ve gösterilerle balo, temsil ve benzeri faaliyetler,
2. Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve köyler tarafından kültürel, sosyal, turistik ve ekonomik amaçlarla düzenlenen kongre, konferans, fuar, festival, şenlik, sergi ve benzeri faaliyetler ile tertip edilen eğlenceler ve konserler.
İstisnalar 3. Eğitim ve öğretim kuruluşları ile okul dernekleri, kamu yararına çalışan dernekler, orduevleri, askeri gazinolar ve askeri dinlenme tesislerinde tertiplenen eğlenceler. 4. Spor Toto Teşkilat Başkanlığı tarafından düzenlenen müşterek bahis oynanması. 5. Bira, alkollü içki içilmeyen, satılmayan ve ruhsatnamelerde kahvehane, kıraathane, çayhane ve çay ocakları olduğu belirtilen yerler
EĞLENCE VERGİSİ NİSPET VE MİKTAR Biletle girilmesi zorunlu yerlerde: Bilet bedeli üzerinden kanunda gösterilen oran, Biletle girilmesi zorunlu olmayan yerlerde: Kanunda belirlenen alt ve üst sınırlar çerçevesinde Bakanlar Kurulu’nca belirlenen günlük belirlenen tarife.
EĞLENCE VERGİSİ VERGİNİN ÖDENMESİ Biletle girilmesi zorunlu yerlerde: Biletlere damga konulması sırasında peşin olarak ödenir. Müşterek bahisler ve biletle girilmesi zorunlu olmayan yerlerde: Takip eden ayın 20. günü akşamına kadar ödenir.
HABERLEŞME VERGİSİ VERGİNİN KONUSU Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde tahsil edilen telefon, teleks, faksmili ve data ücretleri MÜKELLEF Ücretleri tahsil eden Posta Telgraf Telefon İdaresi MATRAH VE NİSPET Ücret üzerinden % 1 VERGİNİN ÖDENMESİ Takip eden ayın sonuna kadar beyan edilir ve ödenir
ELEKTRİK VE HAVAGAZI TÜKETİM VERGİSİ VERGİNİN KONUSU Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde elektrik ve havagazı tüketimi MÜKELLEF VE SORUMLU Mükellef: Elektrik ve havagazı tüketenler Sorumlu: 20/2/2001 tarihli ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa göre elektrik enerjisini tedarik eden ve havagazını dağıtan kuruluşlar, satış bedeli ile birlikte bu verginin de tahsilinden ve ilgili belediyeye yatırılmasından sorumludurlar. Organize sanayi bölgelerinde tüketilen elektrik enerjisinin vergisini organize sanayi bölgeleri tüzel kişiliklerine elektriği temin eden kuruluş öder.
ELEKTRİK VE HAVAGAZI TÜKETİM VERGİSİ NİSPET Kanunda belirlenen oranlarda alınır İmal, istihsal,telsiz, telefon vs. işlerde elektriğin satış bedeli üzerinden %1, bunun dışında tüketilen elektriğin satış bedeli üzerinden %5, Havagazı satış bedeli üzerinden %5 VERGİNİN ÖDENMESİ Takip eden ayın 20. günü akşamına kadar
YANGIN SİGORTA VERGİSİ VERGİNİN KONUSU Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde menkul ve gayrimenkul mallar için yapılan yangın sigortaları için alınan primler MÜKELLEF Sigorta şirketleri MATRAH VE NİSPET Primler üzerinden %10 VERGİNİN ÖDENMESİ Takip eden ayın 20. günü akşamına kadar
ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİ VERGİNİN KONUSU Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar çevre temizlik vergisine tabidir. MÜKELLEF Binaları kullananlar
Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların kuracakları birlikler, darülaceze ve benzeri kuruluşlar ve üniversiteler tarafından münhasıran hizmetlerinde kullanılan binalar, Kızılay Genel Merkezi ile şubeleri ve kampları, Kredi ve Yurtlar Kurumuna ait öğrenci yurtları, korumalı işyerleri ile umuma açık ibadet yerleri, karşılıklı olmak şartıyla elçilik ve konsolosluk hizmetlerinde kullanılanlarla elçilerin ikametine mahsus olan binalar, milletlerarası kuruluşlar ve bunların temsilcilikleri tarafından kullanılan binalar ile bunların müştemilatı vergiye tâbi değildir.
ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİ TARİFE VE MİKTAR Konutlara ait vergi su tüketim miktarına göre, metreküp başına büyükşehirlerde 15 kr, diğer yerlerde 12 kr. İşyeri ve diğer binalar için kanunda bina gruplarına göre belirlenen tarife uygulanır (tarife büyükşehirlerde yüzde 25 arttırımlı uygulanır)
ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİ VERGİNİN ÖDENMESİ *Konutlara ait vergi su faturası ile birlikte tahakkuk ettirilir, Su ve Kanalizasyon idaresi olan yerlerde bu idareler tarafından alınır *İşyerine ait vergi ilgili belediyeye her yıl Emlak Vergisinin ödenme sürelerinde ilgili belediyelere ödenir *Büyükşehirlerde tahsil edilen verginin %20’si büyükşehir belediyelerine münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve işletmelerinde kullanılmak üzere aktarılır.
EMLAK VERGİSİ BİNA VERGİSİ VERGİNİN KONUSU Binalar MÜKELLEF Malik, intifa hakkı sahibi malik gibi tasarruf edenler NİSPET Meskenlerde binde bir, diğer binalarda binde iki (Büyükşehirlerde %100 arttırımlı uygulanır) VERGİNİN ÖDENMESİ Belediye tarafından kanunda belirtilen zamanlarda tarh ettirilir ve bildirilir, iki taksitte ödenir (Birinci taksidi Mart, Nisan ve Mayıs aylarında, ikinci taksidi Kasım ayı içinde ödenir)
EMLAK VERGİSİ ARAZİ VERGİSİ VERGİNİN KONUSU Arazi ve arsalar MÜKELLEF Malik, intifa hakkı sahibi malik gibi tasarruf edenler NİSPET Arazi binde bir, arsa binde üç (Büyükşehirlerde %100 arttırımlı uygulanır) VERGİNİN ÖDENMESİ Belediye tarafından kanunda belirtilen zamanlarda tarh ettirilir ve bildirilir, iki taksitte ödenir (Birinci taksidi Mart, Nisan ve Mayıs aylarında, ikinci taksidi Kasım ayı içinde ödenir)
HARÇLAR İŞGAL HARCI TATİL GÜNLERİNDE ÇALIŞMA RUHSATI HARCI KAYNAK SULARI HARCI TELLALLIK HARCI HAYVAN KESİMİ MUAYENE VE DENETLEME HARCI ÖLÇÜ VE TARTI ALETLERİ MUAYENE HARCI BİNA İNŞAAT HARCI KAYIT VE SURET HARCI İMARLA İLGİLİ HARÇLAR İŞYERİ AÇMA İZNİ HARCI MUAYENE RUHSAT VE RAPOR HARCI SAĞLIK BELGESİ HARCI
İŞGAL HARCI Konusu:Belediye sınırları içinde bulunan; ●Pazar ve panayır kurulan yerlerin, ●Yol, meydan, Pazar, iskele, köprü gibi umuma ait yerlerden bir kısmının, ●Motorlu kara taşıtlarının park etmeleri için belediyelerce şehir merkezlerinde tesis edilen ve işletilen yerlerin çalışma saatleri içinde izin alınmak suretiyle geçici olarak işgal edilmesi. Mükellef:İşgal edenler
İŞGAL HARCI Matrah ve Tarife:İşgal edilen yerlerin metrekare olarak alanı veya hayvan adedi veya taşıt adedi üzerinden kanunda belirtilen tarifeye göre alınır. Ödenmesi: Belediyelerin yetkili kılacakları memur veya kişilerce makbuz karşılğında ya da izin alınması aşamasında alınır
TATİL GÜNLERİNDE ÇALIŞMA RUHSATI HARCI Konu:Hafta tatili ve ulusal bayram günlerinde çalışmaları belediyelerce izne bağlı işyerlerine ruhsat verilmesi. Mükellef:Kendisine ruhsat verilen gerçek veya tüzelkişi. Tarife:İşin mahiyetine göre yılda 20YTL.’den az, 800YTL.’den çok olmamak üzere Bakanlar Kurulu’nca tespit edilir. Ödenmesi:Mükellefiyet dönemi çalışma izninin kullanılacağı takvim yılıdır.Makbuz karşılığı peşin alınır.
KAYNAK SULARI HARCI Konu: Özel kaplara doldurulup satılacak olan kaynak sularının belediyelerce denetlenerek hangi kaynaklara ait olduklarını gösterecek şekilde bu kaplara özel işaret konulması. Mükellef: Kaynak sularını özel kaplara doldurup satanlar Tarife: Kanunda gösterilen tarifeye göre alınır Ödenmesi: Suların satışa arzı için kapların doldurulmasını takiben özel işaret konulması sırasında işi yapan belediyeye peşin olarak ödenir.
TELLALLIK HARCI Mükellef:Malları satan gerçek ve tüzel kişiler Konu:Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde belediyelere ait hal, balıkhane, mezat yerleri ve ilgilinin isteğine bağlı olarak belediye münadisi veya tellalı bulundurulan sair yerlerde, gerçek veya tüzel kişiler tarafından menkul ve gayrimenkul malların satışı Mükellef:Malları satan gerçek ve tüzel kişiler Matrah ve Nispet:Harcın konusuna giren satışların gayrisafi tutarı üzerinden yüzde 2 oranında alınır. 100YTL.’yi aşan satışlarda aşan kısım üzerinden yüzde 1 oranında alınır. Ödenmesi:Belediyelerce görevlendirilecek yetkililer tarafından makbuz karşığılında alınır.
ÖLÇÜ VE TARTI ALETLERİ MUAYENE HARCI Konu: Ölçü ve tartı alet ve vasıtaları ile ölçeklerin ilgili kanun ve tüzük hükümlerine göre belediyelerce damgalanması Mükellef: Ölçü ve tartı aletlerini damgalatan işyeri sahipleri Tarife: Ölçü aletlerinin cinsine göre kanunda belirlenen tarife Ödenmesi: Damgalama sırasında makbuz karşılığında ödenir.
HAYVAN KESİMİ MUAYENE VE DENETLEME HARCI Konu: Belediye sınırları ve mücavir alanlarda özel kişi ve kuruluşlarca tesis edilen yerlerde hayvanların kesim öncesi ve sonrası muayenesi veya belediye sınırları dışında kesilmiş olup da, belediye sınırları içinde satışa sunulacak etlerin sağlık bakımından muyene ve denetlenmesi Mükellef: Hayvan ve et sahipleri Tarife: Kanunda belirlenen tarife Ödenmesi: Hizmet öncesi peşin olarak alınır.
BİNA İNŞAAT HARCI Konu:Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde yapılan her türlü bina inşaatı ve tadilat sırasında ruhsat alınması. Mükellef:İnşaat, ilave veya tadilat için inşaat ruhsatı alanlar Matrah ve Tarife:Her biri inşaat veya işyeri biriminin ayrı ayrı inşaat sahası yüzölçümleri üzerinden kanunda belirtilen tarifeye göre alınır. Ödenmesi:İnşaat ruhsatı alınmadan önce ilgili belediyeye ödenir.
DİĞER HARÇLAR Kayıt ve Suret Harcı:Belediyelerden istenecek her türlü kayıt suretleriyle, gayrimenkullerle ilgili harita plan ve krokilerin suretleri için alınır. İmarla İlgili Harçlar:Parselasyon Harcı, İfraz ve Tevhit Harcı, Plan ve Proje Tasdik Harcı, Zemin Açma İzni ve Toprak Harfiyatı Harcı, Yapı Kullanma İzni Harcı İşyeri Açma İzni Harcı:Belediye sınırları içinde işyerlerinin açılması sırasında izin alınırken bu harç ödenir. Muayene Ruhsat ve Rapor Harcı:Belediyeler tarafından yapılan muayene ve sağlıkla veya fenni konularla ilgili tahliller nedeniyle ruhsat, rapor ve belge verildiğinde alınır.
HARCAMALARA KATILMA PAYLARI YOL HARCAMALARINA KATILMA PAYI KANALİZASYON HARCAMALARINA KATILMA PAYI SU HARCAMALARINA KATILMA PAYI
YOL HARCAMALARINA KATILMA PAYI Yeni yol açılması; Mevcut yolların yüzde 40 nispetinde veya daha fazla genişletilmesi; Kaldırımsız ve bakımsız bulunan yolların, kaldırım veya parke kaldırım haline getirilmesi veya asfalt yapılması, kaldırım veya şose halindeki yolların da parke, beton veya asfalta çevrilmesi; Mevcut kaldırım veya parkelerin sökülüp yeniden düzenlenmesi.
KANALİZASYON HARCAMALARINA KATILMA PAYI Yeni kanalizasyon tesisi yapılması, Mevcut tesislerin sıhhi ve fenni şartlara göre ıslah edilmesi.
SU HARCAMALARINA KATILMA PAYI Yeni içme suyu şebeke tesisleri yapılması, Mevcut şebeke tesislerinin tevsii ve ıslahı.
PAYLARIN HESAPLANMASI Bir program dahilinde veya istek üzerine doğrudan doğruya yapılan işlerde, bu hizmetler dolayısıyla yapılan giderlerin tamamıdır. Peşin ödemelerde yüzde yirmibeş noksanı ile alınır. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile İller Bankası tarafından tespit edilen ve yayınlanan rayiç ve birim fiyatlara göre hesaplanan tutarları aşamaz. Özel Devlet yardımları, karşılıksız fon tahsisleri, bu işler için yapılacak bağış ve yardımlar ve istimlak bedelleri giderler tutarından indirilir. Bina ve arsalarda vergi değerinin yüzde 2'sini geçemez.
TAHAKKUK ŞEKLİ VE ZAMANI İlgili gayrimenkullerin vergi değerleri toplamına oranlanarak dağıtılması suretiyle hesaplanıp tahakkuk ettirilir. Tahakkuk işlemi hizmetin tamamlanarak halkın istifadesine sunulmuş olmasından sonra yapılır.
PAYLARIN TEBLİĞİ Hesaplanan paylar, tahakkuk cetvellerinin bir ay süre ile belediye ilan yerlerine asılması suretiyle ilan olunur. Katılma payları tutarları mükelleflere ayrıca tebliğ olunur.
PAYLARIN TAHSİLİ Payların ilan ve tebliğ edildiği yılı takip eden yıldan itibaren iki yılda ve dört eşit taksitte, peşin ödemelerle tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde tahsil olunur. Ödeme sürelerini, ilgili belediyelerin teklifi üzerine, 5 yıla (peşin ödemelerde bir yıla) kadar uzatmaya ve buna göre taksit sürelerini tespit etmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir. Bakanlar Kurulunca bu yetkinin kullanılması halinde, uzatılan ödeme süreleri için belediyeler, belediye meclislerinin kararı üzerine ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uyarınca alınan tecil faizi oranını aşmamak üzere faiz alabilirler.
PAYLARIN TAHSİLİ Satış, hibe ve trampa gibi devir hallerinde ferağ sırasında o tarihe kadar ödenmemiş taksitler peşin olarak tahsil olunur. Harcamalara katılma payına tabi gayrimenkullerin listesi belediyelerce ilgili tapu dairelerine bildirilir. Bu gayrimenkullerin satış, hibe ve trampaları halinde tapu dairesi payın tahsilini sağlamak üzere, belediyeyi haberdar eder ve pay ödenmedikçe intikal işlemi yapılmaz.
VERGİ VE HARÇ TARİFELERİNİN BELİRLENMESİ Tarife belirleme konusunda genel kural: Tarife oran olarak belirlenmişse: Ancak kanunla değiştirilebilir. Kanundaki tarife geçerlidir. Tarife miktar olarak belirlenmişse: Kanunda en az ve en çok miktarları gösterilen vergi ve harçların tarifelerini belediye gruplarına göre Bakanlar Kurulu tespit eder.
VERGİ VE HARÇ TARİFELERİNİN BELİRLENMESİ Tarife miktar olarak belirlenmemişse istisnai durum: İlan ve Reklam Vergisi, Eğlence Vergisi (biletle girilmesi zorunlu olmayan yerlerden alınan günlük bedel), İşgal Harcı, Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı, İşyeri Açma İzni Harcı Daha önce belediye meclisince tarifeleri belirlenen bu vergi ve harçlar için belediye meclisinin önerisi, İçişleri Bakanlığı’nın görüşü ve Maliye Bakanlığı’nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarifeyi belirler.
ÜCRETLER Ücretler, belediyelerin harç ve harcamalara katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak sunulacak hizmetlerden, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre alınır.
ÜCRETLER Ücret gelirlerinin özellikleri şöyledir: Ücretler isteğe bağlıdır. İlgililerin talebi üzerine belediyelerin sundukları hizmetler karşılığında alınır. Ücretler hizmet karşılığıdır: Belediyenin ücret alabilmesi için bir hizmet sunması şarttır. Ücret konusu harç ve harcamalara katılma payı konusu olmamalıdır Ücretler belediye meclisi tarafından belirlenen tarifeye göre alınır.
DİĞER GELİR KAYNAKLARI MÜZE GİRİŞ ÜCRETİ PAYI MADENLERDEN ALINAN PAY
MÜZE GİRİŞ ÜCRETİ PAYI Müze giriş ücretinin %5’i belediye payı olarak ayrılır ve tahsilatı takip eden ayın 15.günü akşamına kadar aktarılır. Büyükşehirlerde büyükşehir belediyesine ödenir. Payın %25’i büyükşehir belediyesine kalır. Payın %75’i ilçe belediyelerine nüfus esasına göre ilçe belediyelerine büyükşehir belediyesi tarafından dağıtılır.
MADENLERDEN ALINAN PAY Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde faaliyet gösteren maden işletmelerince yıllık satış tutarının binde 2’si oranında belediye payı ayrılır. Ruhsat sahibi tarafından belediyeye ödenir
GELİRLERDEN AYRILACAK YASAL PAYLAR DARÜLACEZE VE VEREM SAVAŞ DERNEĞİ PAYI Eğlence Vergisi hasılatının %10’u Darülaceze Payı, %10’u da Verem ve Savaş Derneği payı olarak ayrılır ve ilgili kuruluşlara ödenir. DİĞER PAYLAR 2464 sayılı Kanunla sağlanan gelirlerin %1’i kanunlarla tayin edilen ve belediyelerce tespit edilen sosyal amaçlı kuruluş ve hizmetlere tahsis edilir.
VERGİ USUL KANUNU VE AMME ALACAKLARI KANUNUNUN UYGULANMASI 2464 sayılı Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, vergi, harç ve harcamalara katılma payları hakkında Vergi Usul Kanunu ve 6183 sayılı kanun hükümleri uygulanır 213 sayılı Kanunda belirtilen vergi inceleme yetkisi hariç olmak üzere: 1. Belediye Gelir Şube Müdürü, Hesap İşleri Müdürü veya Muhasebeci Vergi Dairesi Müdürü sıfatına haizdir. 2. Vergi Usul Kanunu ile mahallin en büyük mal memuruna verilen görev ve yetkiler, Belediye Gelirleri Kanunu yönünden Belediye Başkanına aittir.
BELEDİYE GELİRLERİ İLE İLGİLİ DİĞER KANUNLAR EMLAK VERGİSİ KANUNU BELEDİYE KANUNU BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE KANUNU 5779 SAYILI KANUN KABAHATLER KANUNU 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU 6183 SAYILI AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULU HAKKINDA KANUN
BELEDİYE KANUNUNDA BELEDİYE GELİRLERİ İLE İLGİLİ HÜKÜMLER Belediye Kanunu’nun 59. maddesinde belediyelerin gelir kaynakları genel olarak sayılmıştır. Buna göre 2464 sayılı Kanun ile sayılan, vergi, resim, harç, harcamalara katılma payları ve ücret gelirlerinin yanı sıra; Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan paylar Genel ve özel bütçeli idarelerden yapılacak ödemeler Taşınır ve taşınmaz malların kira ve satış gelirleri Faiz ve ceza gelirleri Bağışlar Her türlü girişim, iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanacak gelirler Diğer gelirler de belediyelerin gelir kaynakları arasında sayılmıştır.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE KANUNUNDA BELEDİYE GELİRLERİ İLE İLGİLİ HÜKÜMLER 5216 sayılı Kanun’un 23. maddesinde Büyükşehir Belediyelerinin gelir kaynakları genel olarak sayılmıştır. Buna göre; büyükşehir belediyelerinin gelir kaynakları: Vergi gelirleri (Büyükşehir belediyelerine 5216 sayılı Kanun ile yalnızca İlan ve Reklam Vergisi, Eğlence Vergisi, Yangın Sigorta Vergisi’ni tahsil etme yetkisi tanınmış) At yarışları ve müşterek bahislerden elde edilen Eğlence Vergisi’nin %50’si (kalan yüzde 50 ilçe belediyelerine aktarılıyor) Harçlar (Kendi sınırları içinde)
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE KANUNUNDA BELEDİYE GELİRLERİ İLE İLGİLİ HÜKÜMLER Harcamalara Katılma Payları(Kendi sınırları içinde) Ücret gelirleri Park Yerleri İşletme Gelirleri (Yüzde 50’si ilçelere nüfusa göre dağıtılıyor) Taşınır ve taşınmaz malların kira ve satış gelirleri Faiz ve ceza gelirleri Şartlı ve şartsız bağışlar
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE KANUNUNDA BELEDİYE GELİRLERİ İLE İLGİLİ HÜKÜMLER Her türlü girişim, iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanacak gelirler Kamu idare ve müesseselerinin yardımları Bağlı kuruluşların gelir-giderleri arasındaki fazlalık Diğer gelirler
5779 SAYILI KANUNA GÖRE GENEL BÜTÇE VERGİ GELİRLERİ PAYI Belediye Payı 1.5779 sayılı Kanuna göre merkezi yönetim tarafından tahsil edilen genel bütçe vergi gelirleri tahsilatından yüzde 1,50’si büyükşehir dışındaki belediyeler, yüzde 4,50’si büyükşehir ilçe belediyeleri için ayrılır. 2.Büyükşehir dışındaki belediye paylarının yüzde 80’i belediyelerin nüfusuna, %20’si gelişmişlik endeksine göre belediyelere dağıtılır. 3.Büyükşehir ilçe belediyelerinin payının %90’ı nüfusa, %10’u yüzölçümüne göre dağıtılır. Bu payın ayrıca %30’u ilgili büyükşehir belediyesine İller Bankası tarafından aktarılır.
5779 SAYILI KANUNA GÖRE GENEL BÜTÇE VERGİ GELİRLERİ PAYI Büyükşehir Belediye Payı 1.5779 sayılı Kanuna göre büyükşehir belediye sınırları içinde tahsil edilen genel bütçe vergi gelirlerinden yüzde 6’sı büyükşehir belediye payı olarak ayrılır Bu payın yüzde 60’i doğrudan ilgili büyükşehir belediyesinin payı olarak ayrılırken, kalan %40’ının %70’i nüfusa, %30’u yüzölçümüne göre büyükşehir belediyeleri arasında dağıtılır 2.Büyükşehir belediye sınırları içindeki ilçe belediyelerinin 5779 sayılı Kanun’a göre aldıkları paydan %30’u da ayrıca ilgili büyükşehir belediyesine aktarılır.
İDARİ PARA CEZALARI VE 5326 SAYILI KABAHATLER KANUN ●Para Cezası, devletin egemenlik gücünün kullanılması sonucu uygulanan yaptırımlar nedeniyle ortaya çıkmakla birlikte, gelir sağlaması nedeniyle bir gelir kaynağı olarak da kabul edilmektedir. Ancak, temel amaç gelir sağlamak değildir. ●Ceza gelirleri 2464 sayılı Kanun ile düzenlenmemiştir. Belediye Kanununda belediyenin gelir kaynakları arasında sayılmış, bunun dışında özel kanunlarla düzenlenmiştir. ●İdari para cezaları konusunda genel kanun niteliği taşıyan Kabahatler Kanunu 31.03.2005 yılında yürürlüğe girmiştir.
İDARİ PARA CEZALARI VE 5326 SAYILI KABAHATLER KANUN 5326 sayılı Kanun ile kabahatlere ilişkin genel ilkeler, uygulanacak yaptırımlar, karar alma süreci, idari yaptırıma karşı kanun yolu, idari yaptırımların kararlarının yerine getirilmesine ilişkin esaslar belirlenmiştir Bu kanunda yer alan idari para cezaları hakkındaki genel hükümler ilgili kanunda özel bir hüküm yoksa tüm idari para cezalarında uygulanır Para cezalarında tebligat, kanun yoluna başvurma (itiraz), ödeme süresi, peşin ödeme indirimi ve taksitlendirme konularında Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır
BELEDİYELERİN GELİR KAYNAKLARI VE YASAL DAYANAKLARI Vergiler 2464 Sayılı Kanun Harçlar Harcamalara Katılma Payları Ücretler Cezalar 5393, 5216, 5326 sayılı Kanunlar Faiz Gelirleri 5393, 5216 sayılı Kanunlar Taşınır ve Taşınmaz Mal Gelirleri Müze Giriş Ücreti Payı Maden Payı Park Yerleri İşletme Gelirleri 5216 sayılı Kanun Otopark Bedeli Otopark Yönetmeliği Teşebbüs Gelirleri ve Kurum Karları Diğer Gelirler Genel Bütçe Vergi Gelirleri Payı 5779 Sayılı Kanun
SORUNLAR Kanunun güncelliğini yitirmesi Maktu tarifelerin uzun süre yenilenmemesi Maktu tarifeler konusunda belediyelerin yetkilerinin kaldırılması Maktu tarifelerin nasıl uygulanacağı konusunda ortaya çıkan istikrarsızlık Kanunun tüm belediye gelirlerini kapsamaması Belediyelere yeterli öz gelir kaynaklarının sağlanmamış olması Belediyelere gelir kaynakları sağlanmasında görev-gelir dengesi ve mali özerkliğin gözetilmemesi
ÖNERİLER Günümüz koşullarına uygun ve tüm belediye gelirlerini kapsayan yeni bir kanun Belediyelere ilişkin mali eşitleme yöntemlerinin de aynı kanunda yer alması Maktu tarifelerin her yıl yeniden değerleme oranında arttırılması Maktu tarifelerin belirlenmesi konusunda belediye meclislerine yetki verilmesi Belediyelere görevleriyle orantılı yeterli gelir kaynaklarının sağlanması Gelir kaynakları sağlanırken mümkün olduğu ölçüde mali özerkliğin gözetilmesi Belediyelerin gelirlerini etkileyen düzenlemelerin yürürlük tarihinden en az bir yıl önce duyurulması
TEŞEKKÜRLER…
Soru 1: Büyükşehir Belediye Kanunu’na göre aşağıdakilerden hangisi belediyenin gelirleri arasında sayılmamıştır? Ücret gelirleri Park Yerleri İşletme Gelirleri Televizyon Gelirleri Faiz ve ceza gelirleri Şartlı ve şartsız bağışlar
Soru 2: Aşağıdakilerden hangisi Belediye Gelirleri Kanunu'na göre, belediyelerin elde ettiği gelirlerden biri değildir? A) Emlak vergisi B) İlan ve reklam vergisi C) Eğlence vergisi D) Haberleşme vergisi E) Çevre temizlik vergisi
SORU 3: Aşağıdaki kanunlardan hangisi belediye gelirlerinin tahsili ile doğrudan ilgili değildir? A) Belediye Kanunu B) Büyükşehir Belediye Kanunu C) Kabahatler Kanunu D) 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulu Hakkında Kanun E) Türk Medeni Kanunu
Soru 4: Vergi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Zora dayanan bir ödemedir. B) Yasaya dayanarak alınmaktadır. C) Ödeyeceği miktarın hesaplanması veya bulunması işlemi , vergi matrahı olarak adlandırılır. D) Kamu gereksinimleri karşılamak üzere karşılıksız olarak alınmaktadır. E) Günümüzde para olarak ifade edilmektedir.
SORU 5: Aşağıdakilerden hangisi vergilemenin mali amaçlarından biridir? A) Fiyat istikrarını sağlamak B) Kamu harcamalarını karşılayacak gelir elde etmek C) Gelir dağılımındaki eşitsizlikleri gidermek D) Nüfus artışını teşvik etmek E) Belirli sektörlerin geliştirilmesini sağlamak
SORU 6: Aşağıdakilerden hangisi belediyelerin topladığı ve kendi gelirleri içinde gösterdiği vergilerden biri değildir? A) Katma değer vergisi B) İlan vergileri C) Eğlence vergileri D) Haberleşme vergisi E) Çevre temizlik vergisi
SORU 7: Bugün itibariyle, Türkiye’deki belediyelerin toplam gelirleri içinde en önemli paya sahip olan gelir aşağıdakilerden hangisidir? A) 5779 Sayılı Kanuna göre Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden verilen paylar B) 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu ile sağlanan vergi gelirleri C) 2464 Sayılı Belediye Gelirleri Kanunu ile sağlanan harç gelirleri D) Emlak Vergisi gelirleri E) Borçlanma gelirleri
Soru 8: Özel mevzuatı gereğince belediyelerden sağlık belgesi almak ve yenilemek mecburiyetinde olan kişiler hangi harca tabidir? A) İş yeri açma izni harcına B) Kayıt ve suret harcına C) İfraz ve tevhit harcına D) Sağlık belgesi harcına
Soru 9: Aşağıdakilerden hangisi eğlence vergisi kapsamında değildir? A) Yerli film gösterim yerleri B) Spor toto teşkilat başkanlığı tarafından düzenlenen müşterek bahis oynatılan yerler C) Tiyatro, opera, operet, bale, karagöz, kukla ve ortaoyunu gösterilen yerler D) Spor müsabakaları, at yarışları ve konser organizasyonlar