Çağdaş siyasal düşünceler KISIM 5
Liberalizm: kentlerin yükselişi 12 yy Ticaret Ülke kavramı 13 yy Üniversiteler-yeni parasal araçlar
Kilise-devlet çatışması İki başlılık Kral ve papa çatışması «15 yy kilise lüks tutkusu eleştirileri» Wycliff ve hus-İngiltere’den-dinsel törencilik karşıtlığı Reform hareketi-özgürlük hareketi Luther,zwingli, münzer, calvin
Reform ile ne oldu Hiyerarşi parçalandı-roma kilisesi kökenli Dinsel ve felsefi özgürleşme başladı Protestan anlayış başladı Ruhani otorite parçalandı Lüksten arınma süreci Tüketimden çok üretim vurgusu
rönesans Aydınlanma 12 yy ile filizlendi Birey kişisel gelişimin kökeni Rasyonellik Skolastik ortaçağ etkisinden kurtulma Astronomi Coğrafya hümanizm
Sanayi devrimi 1750-1850 Laissez-faire İngiltere-fransa-batı Avrupa-abd Sanayi girişimciliği Yeni sınıflar ve sınıfsal çıkarlar Özel mülkiyet Serbest girişimcilik Manifaktür üretim-yerine fabrikalar-18 yy-işçi işveren sınıfı makineleşme
Liberalizm siyasal tabanı Amerikan devrimi Püritanst devrim-17 yy İngiltere etkisi Protestan prütenler-200 kişilik koloni ile yerleşimi- Özgürlükçülük 13 koloni-İngiliz 1775 bağımsızlık mücadelesi 1765 stamp act-mücadelenin ilk adımı
Virginia insan hakları bildirgesi Madde 1- eşitlik Madde 2-halk gücü Madde 5- devletin güçleri ayrı olacak Madde 6- serbest meclis üyesi seçimleri Madde 12- basın özgürlüğü Madde 13- ordu sivil gücün emrinde kalmalı Madde 16- herkese inanç ve din özgürlüğü
Fransız devrimi 1789-insan ve yurttaşlık hakları bildirisi Keyfi tutuklama yok Vergi ulus iradesine bağlı İnanç özgürlüğü Egemenlik ulusundur İnsan hakları devredilemez
Liberalizmin felsefi kökenleri Jean bodin Devletin altın itabı-hükümdarlık kavramı Thomas more-ütopya Bacon-devlete bilimsel ölçütler Compenalla-güneş devleti-ahlaki ölçüt anlayışı-devlet için Thomas hobbes-Levşathan-devletim oluşum ve meşruiyet süreci Kant- insan araç değil amaç olmalı Jefferson-insan hakları devredilemez
JOHN LOCKE-1632-1704 Locke devlet otoritesinin kısıtlanması gerektiğini savunurdu. Zaman zaman fikirleriyle otoriter yönetimlerin korkulu rüyası olmuştur. Lakin dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır ki; Locke hiçbir zaman devletlerin bütünüyle yok oluşunu savunmamıştır İNSANLARIN BİRBİRLERİNİN EŞİT HAKLARINA SAYGI DUYMALI HUY KÖTÜLÜĞÜNDEN KURTULMAK GEREKİR-ZULÜMÜN KÖKENİ KİŞİ ONAYI İLE İKTİDAR İŞLER HALE GELİR DEVLET BİREY İÇİN ORTAYA ÇIKMIŞTIR CHEVALLIER, PRELOT gibi takipçileri vardı
DAVID HUME 1711-1778 AMPİRİZME YAKIN DURUŞ-DENEYİM VE GÖZLEM AKIL MORAL DUYGULARINI YARATMADA YETERSİZDİR-PRATİK DENEYİMLERİN ÜRÜNÜDÜR-FAYDACILIK FİKRİ DOĞAL ADALET YOKTUR HERKESİN FARKLI YETENEKLERİ VARDIR SİYASİ ÇIKARCILIK-İNSAN ÇIKARCILIĞINDAN BESLENİR ÖZGÜRLÜK VE OTORİTE DEVAMLI ÇATIŞMA HALİNDEDİR ÖNCE BİREYİ ANLA SONRA DEVLETİ ANLARSIN
ADAM SMITH 1723-1790 Siyasal unsurların yüceltilmesi Topluma uyma ahlakı Doğal özgürlük sistemi-doğal süreç İnsan kısıtlanabilir Özgürlük hakkı-anlayışı Mübadele anlayışı Fayda maksimizasyonu Politik otoriteye yalnız 3 görev düşer Tehlikeden koruma-Polislik ve ordu Haksızlıklar ile mücadeler Tarım-bayındır-eğitim-yeni pazarlık zemini yaratma
JEREMY BENTHAM 1748-1832 HEDONİZM HAZCILIK TOPLUMUN MUTLULUĞUNU ARTTIRICI ETKİSİ YÜKSEK DAVRANIŞLARA YÖNELME-AZALTICILIĞI İLE TARTMA MÜLKİYET KORUMACILIĞI
JOHN STUART MİLL 1806-1873 FAYDACILIK NİTELİK OLARAK HAZ PEŞİNDE KOŞMA-BENTHAMDAN FARKLI HAZ ANLAYIŞI AHLAKIN AMACI DA HAZDIR TOPLUM ÖZGÜR OLMALI YARARLI YÖNETİM-EN İYİSİDİR
HERBERT SPENCER 1820-1902 DEVLETİN TEK GÖREVİ HAYAT VE ÖZGÜRLÜK HAKLARINI KORUMA DEVLET MÜDAHALESİ AZALMALI BİREY ESASLILIK İŞBİRLİĞİ RASYONEL BİREYCİLİK SINIRSIZ-LAISSE FAIRE KABUL EDİLMEZ
BENJAMİN CONSTANT 1767-1830 HER ŞEYDE ÖZGÜRLÜK ÖZEL HAYATTA SERBESTLİK EKONOMİK FAALİYET ÖZGÜRLÜĞÜ MÜLKİYET ÖZGÜRLÜĞÜMODERN ÖZGÜRLÜK-YASALARA UYMA
ALEXIS TOCQUEVILLE 1805-1859 EŞİTLİĞE YOLCULUK HERKES EŞİT VE BİRBİRİNE İHTİYAÇ DUYAR EŞİTLİK ÖZGÜRLÜKTEN ÖNEMLİDİR DEVLET MÜDAHALAESİ-DESPOTİZMDİR SEÇİMLER BİR SİLAHTIR-DESPOTİZME KARŞI DEVLET GÜCÜ BÜYÜMEYE EŞİTLİĞİ BOZMAYA EĞİLİMLİDİR
LİBERALİZMİN TEMEL İLKELERİ BİREYCİLİK ÖZGÜRLÜK DOĞAL DÜZEN-PİYASA EKONOMİSİ LİBERAL DEVLET TOTALİTERİZMİ RED
BİREYCİLİK BİREYİN AMAÇ OLMASI BİREYLERİN SİYASAL ÖZGÜRLÜKLERİ OLMALI KENDİ YASANI KENDİN YAP TOPLUMDAN ÖNCE BİREY VAR İNSAN ÜSTÜNLÜĞÜ FİKRİ HOMO EKONOMICUS RASYONEL İNSAN
ÖZGÜRLÜK GÖNÜLLÜ İŞBİRLİĞİ-FRIEDMAN 19 YY HAYEK-4 ÖZELLİK-KEYFİ DAVRANIŞ,İŞ SEÇME,MAL-EŞYA KAZANMA, MÜLKİYET MILL- 3 ÖZELLİK- VİCDAN HÜRRİYETİ-BİREYSEL ZEV VE UĞRAŞLAR- BİRLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ KANT-MILL’İ ELEŞTİRMEKTE-BİREY ARAÇ DEĞİL AMAÇ-FAYDACILIĞIN BİR ARACI DEĞİLDİR CONSTANT-KEYFİ SUÇLAMALAR OLAMAZ JEFFERSON-AKIL VE GERÇEKLER OLMALI
DOĞAL DÜZEN LOCKE DOĞAL HAKLAR TEORİSİ HUME-KENDİLİĞİNDEN DÜZEN EKONOMİK DÜZEN
LİBERAL DEVLET SINIRLI DEVLET LİBERAL DEMOKRASİ
TOTALİTERZİMİ RED TOTALİTERİZM-ÖZGÜRLÜĞE KARŞI ZORUNLULUK RESMİ İDEOLOJİ-TOTALİTERİZMİN YOL İŞARETLERİ KÖLELİK YOLU-TOTALİTERİZMİN YOL HİKAYESİ GÜVENLİK SENDROMU-HAYAT PLANLAMACILIĞI RESMİ İDEOLOJİ-AKIL PLANLAMACILIĞI JAKOBENİZM-ÖZGÜRLÜK PLANLAMCILIĞI İÇTİMAİ REFAH-TOPLUMSAL MENFAAT-İKTİSAT PLANLAMACILIĞI EĞİTİM-BİLGİ PLANLAMACILIĞI KOLLEKTİVİZM, MANEVİ CEBİR-AHLAK PLANLAMACILIĞI KEYFİ İKTİDAR-HUKUK PLANLAMACILIĞI YANLIŞ LİBERALİZM-LAİSSEZ FAIRE PLANLAMACILIĞI GLOBAL TOTALİTERİZM-ULUSLARARASI DÜZEN PLANLAMACILIĞI