İNTRAUTERİN BÜYÜME GERİLİĞİ - IUGR 2015-2016 Eğitim-Öğretim Yılı Doç.Dr. Mustafa AYDIN
Fetüs nasıl büyür? Hücre hiperplazisi - 16 h Hiperplazi + hipertrofi - 16-32 h Hipertrofi >32 h
Materno-fetal transport Basit difüzyon O2, CO2, yağlar Kolaylaştırılmış difüzyon Glikoz Aktif transport Amino asitler
Büyüme üzerine hormonal etkiler İnsülin Leptin IGF-I ve II İnsan plasenta laktojeni
Tanımlar IUGR – “Intrauterine growth retardation” “restriction” İntrauterin büyüme geriliği / kısıtlılığı FGR (FBK) – fetal büyüme kısıtlılığı SGA - Doğumda vücut ağırlığı <%10 / -2SD Antenatal tanı (?)
Nedenleri Plasentaya ait nedenler Anneye ait nedenler Plasental yetmezlik Plasental ayrılma (Ablasyo plasenta) Anormal yerleşim (plasenta previa) Villitis Tümör Anneye ait nedenler Annenin kronik hastalıkları (HT, DM, kronik akciğer hastalığı, otoimmün hast.) Annenin sigara veya alkol alışkanlığı Annenin yetersiz beslenmesi Annenin yapısal olarak ufak olması
NEDENLERİ Fetusa ait nedenler Kromozom hastalıkları İntrauterin enfeksiyonlar Doğumsal anomaliler Toksik-teratojenik etkenler (radyasyon, ilaçlar, alkol, nikotin) İnsülin / IGF-1 eksikliği (neonatal diyabet) Çoğul gebelik
Klinik Bebekteki klinik bulgular fetusun etkilendiği gebelik haftasına göre farklılık gösterir: 1. Orantılı – proporsiyone büyüme geriliği Ağırlık ile birlikte boy ve baş çevresi de 10. persentilin altındadır Fetus gebeliğin erken döneminde etkilenmiştir (örn. genetik nedenler, intrauterin enfeksiyonlar) Deri altı yağ dokusu normaldir
Klinik 2. Orantısız – disproporsiyone büyüme geriliği Baş çevresi ve boy gebelik yaşına göre normal sınırlardadır Gebeliğin son dönemine ait bir olay söz konusudur Baş vücuda göre büyük, fontaneller geniştir Cilt altı yağ dokusu azalmıştır, yaşlı adam yüzü görünümü var Deri kurudur, soyulma ve pullanma görülür Verniks kazeoza ↓ Karın çökük, göbek kordonu ince, tırnaklar uzundur Mekonyum çıkışı olur Başlıca neden olarak plasental yetmezlik düşünülmelidir
Ponderal indeks Vücut kitle indeksidir Boya göre ağırlığı değerlendirir Etnik köken, cins ve doğum sırasından etkilenmez Büyümenin orantılı ya da orantısız olduğunu belirler PI = Ağırlık (g) / boy (cm3) x 100 Normal PI değeri 2.32 veya ↑
Klinik sorunlar İntrauterin ölüm Asfiksi Mekonyum aspirasyon sendromu Persistan pulmoner hipertansiyon Polisitemi Hipo-, hiperglisemi Hipotermi İmmün yetersizlik Karaciğer fonksiyon bozukluğu
Tedavi Erken tanı önemlidir Hamileliğin ultrasonografik takiplerinde fetus küçüklüğü ve / veya büyümenin duraklaması tespit edilen ≥36 hafta bebeklerin doğurtulması düşünülür Asfiksi riski yüksek olduğundan bu bebeklerin doğumda ve doğum sonrasında yakın izlemleri gereklidir Enfeksiyonun önlenmesi Isı kaybının önlenmesi Beslenmenin sağlanması
Prognoz Nedene ve fetusun etkileme derecesine göre değişir Orantısız tipte prognoz daha iyidir Orantılı tipte gelişme geriliği kalıcı olabilmektedir Büyümeyi yakalama durumu Nörogelişimsel sorunlar Metabolik sendrom gelişme riski