Candan G. TEKİN Psikolojik Danışman ÇOCUKLA DOĞRU İ L E T İ Ş İ M BİR NAZLI KUŞA BENZER, ÇOCUK DEDİĞİN EV İSTER, EKMEK İSTER; ÖPÜLMEK, OKŞANMAK İSTER…   Candan G. TEKİN Psikolojik Danışman

ANNE – BABA OLMA SANATI BÜTÜN SANAT VE MESLEKLER ÖĞRETİLDİĞİ HALDE, YAŞAMIN AŞAĞI YUKARI 50 YILINI KAPSAYACAK ANNE-BABALIK MESLEĞİNİ HİÇBİR OKUL ÖĞRETMEMEKTEDİR.

Kendinizi, çocuğunuzun veya çocuklarınızdan birinin yerine koymaya ve onun gözleriyle anneye veya babaya yani kendinize bakmaya çalışın. 1-2 dakikalık - bir süre gerçekten çocuğunuz olduğunuzu düşünün. Onun yaşantısını, evdeki durumunu, konumunu, sizinle olan ilişkilerini onun gözleri ile algılamaya çalışın... ÇOCUK GÖZÜNDEN, KENDİNİZE BAKIN. NELER GÖRÜYORSUNUZ? NELER SÖYLÜYORSUNUZ? NELER YAPIYORSUNUZ?

NELERİ KONUŞACAĞIZ? İLETİŞİM NEDİR? NE DEĞİLDİR? ÇOCUKLA ETKİLİ İLETİŞİM NASIL OLUR? İLETİŞİM HATALARI NE DEMEK?

İLETİŞİM NEDİR?- NE DEĞİLDİR? Kendimizi Anlatmaya, Karşımızdakini Anlamaya Çalışmaktır. Sadece Anlatmak Değil, Aynı Zamanda Dinlemektir.

Kargo Gönderimi

SÖZEL OLMAYAN İLETİŞİM En çok hangi kanalla iletişim kuruyoruz? Jest Mimik Davranışlar Mektup, mail, kısa mesaj… Sözcükler Yoluyla Konuşma SÖZLÜ İLETİŞİM SÖZEL İLETİŞİM SÖZEL OLMAYAN İLETİŞİM YAZILI İLETİŞİM İLETİŞİM TÜRLERİ

İLETİŞİM TÜRLERİNİN ETKİLEME GÜCÜ Ne Söylediğimiz Değil, Ne Yaptığımız

ETKİLİ İLETİŞİM BEDEN DİLİ Bedeninizi ona doğru yönlendirin. Çocuğunuzun ne dediğini dikkatle dinleyin. Başka işlerle uğraşmayı bırakın. İşlerinizi erteleyemiyorsanız bunu çocuğa açıklayıp, ne zaman dinleyebileceğinizi söyleyin. Çocukla aynı seviyede olun, göz teması kurun ve yüzüne bakın.

ETKİLİ İLETİŞİM İÇERİK YANSITMASI Çocuk ile yaptığınız konuşmadan, anladıklarınızı çocuğa iletmeniz. ÖRNEĞİN: Çocuk: Türkçe dersine hiç girmek istemiyorum. Anne: Demek Türkçe dersine girmek istemiyorsun. Çocuk: Evet çünkü sadece okuma yapıyoruz. Anne: Derse girmezsen, başarılı olamazsın.

ETKİLİ İLETİŞİM DUYGU YANSITMASI Çocuğun size anlattıkları ile ilgili hissettiği duyguyu anlamak. ÖRNEĞİN: Çocuk: Ben ders çalışırken, kardeşim hep gürültü yapıyor. Anne: Sanırım gürültü seni rahatsız ediyor. O daha küçük, anlamıyor ki, sen abisin-ablasın.

İLETİŞİM HATALARI Nutuk Çekme, Tehdit Etmek, Olayı Küçümsemek, Aşırı Soru Sorma, Karşılaştırma Yapma, Emir Verme, Gözdağı Verme, Olumsuz Beklenti-Beddua Nutuk Çekme, Yargılama, Alay Etme, Yorumlama , Avutma, Oyalama.

1) Emretme, Yönlendirme, Talep Etme “Şikayetten vazgeç”, “Hırkanı sakın çıkarma.”, “Çabuk teşekkür et.” Karşı tarafta korku, aktif direnç, isyankar davranış yaratabilir. Söylenenlerin tersini “denemeye” davet edebilir.

2) Uyarma, Tehdit Etme (Gözdağı Verme) Bir şey yaptığında, bunun sonuçlarını karşı tarafa söyleme: “Eğer öyle yaparsan, sonunda üzülürsün.” “Yemeğini yemezsen, parka gidemeyiz” Karşı tarafın korkmasına, boyun eğmesine, gücenmesine, kızmasına, isyan etmesine neden olabilir. Söz konusu sonuçların gerçekten meydana gelip gelmeyeceğini “denemesine” yol açabilir.

3) Çözüm Getirme, Fikir Verme, Öneride Bulunma Karşı tarafa problemi nasıl çözeceğini söyleme, bu konuda öğüt verme veya öneride bulunma: “Ben olsam...”, “Neden .....yapmıyorsun ?“, “Bence” “Bence bir daha onunla oynama.” Karşı tarafta bağımlılık ya da direnme yaratabilir. Soruna değişik çözümler düşünüp, seçenekleri denemesini engelleyebilir Kendi sorunlarını çözmekten aciz olduğunu ima edebilir.

4) Yargılama, Eleştirme, Kabul Göstermeme, Suçlama Karşı tarafı olumsuz olarak değerlendirme: “Odan hep dağınık.” “Dikkat etmedin, düşürdün.”, “Koca çocuk oldun, hala korkuyorsun, ne var korkacak” Karşı taraf için yetersizlik aptallık anlamı taşıyabilir. Olumsuz yargıya hedef olmamak ya da azarlanmamak için iletişimin kesilmesine yol açabilir. Eleştiri ve yargılar gerçek olarak algılanabilir.

5) Ad Takma, Alay Etme, Gülünç Duruma Düşürme, Utandırma Karşı tarafın aptal hissetmesini sağlama, onu bir kategoriye sokma, utandırma: “Bebek gibisin”, “Çok şımarık davranıyorsun”, “Erkek adam ağlar mı? Ne ayıp” Karşı tarafın değersiz hissetmesine, sevilmediğini düşünmesine neden olabilir, Karşılık vermesine yol açabilir.

6) İnceleme, Sorgulama, Araştırma, Soruşturma Kanıtlar, nedenler bulmaya çalışma; problemin çözümüne yardımcı olmak için daha fazla bilgi arayışı içinde olma: “Neden öyle yaptın?” “Kim öyle olduğunu söyledi” “Sen ne yaptın ?” “Nasıl...?” Soruları cevaplama genellikle karşı tarafı kaçamağa yöneltebilir. Soranın niyeti anlaşılmadığından, karşı taraf korkuya, endişeye ve kendi başına sorununu çözemeyeceği hissine kapılabilir.

7) Ahlak Dersi Verme, Vaaz Verme, Telkin Etme Karşı tarafa ne yapması gerektiğini söyleme: “Senin sorumluluğun”, “......şöyle yapman gerekir” Karşı tarafta zorunluluk, suçluluk duygusu yaratabilir. Karşı tarafın şiddetli savunmaya geçmesine yol açabilir ve kendisinde sorumluluk duygusuna güvenilmediği izlenimini yaratabilir.

8) Nutuk Çekme, Mantık Yoluyla İnandırma, Mantıksal Kanıtlar İleri Sürme, Tartışma Karşı tarafı gerçekler, karşıt kanıtlar, mantık, bilgi veya kendi görüşlerinizle etkilemeyi deneme: “İşte şu nedenle hatalısın...”, “Ben senin yaşındayken…”, “Evet, ama arkadaşlarınla nasıl geçineceğini öğrenmelisin”, Karşı tarafın kendisini beceriksiz ve yetersiz hissetmesine, iletişimi kesmesine neden olabilir. Savunmayı ve karşı koymayı kışkırtabilir.

9) Yorumlama, Analiz Etme, Teşhis Koyma Karşı tarafa davranışının altındaki nedenleri söyleme, niçin o şekilde davrandığını veya o şekilde konuştuğunu analiz etme; teşhisini iletme: “Kardeşini kıskandığın için vuruyorsun.” “Aslında sen öyle demek istemiyorsun.” “Senin esas sorunun nedir biliyor musun ?“ Karşı tarafı tehdit edici, tedirgin edici olabilir ve onda başarısızlık duygusu uyandırabilir. Kendisini korumasız hissedebilir. Kendisine inanılmadığı kanısına varabilir. Yanlış anlaşılma endişesi ile iletişimi kesebilir.

10) Geri Çekilme, Oyalama, İşi Alaya Alma İlgiyi Başka Yöne Çekerek Konu Değiştirme Karşı tarafı sorunundan uzaklaştırmaya çalışma, problemi bir kenara itme, takılma: “Hemen onu unutalım.” “Haydi gel - daha hoş şeylerden bahsedelim.” “O kadardan hiç bişey olmaz.” Savaşmak yerine, kaçınmak gereklidir şeklinde bir mesajı ima edebilir. Karşı tarafa sorunlarının önemsiz saçma ve geçersiz olduğu imajını verebilir. Karşı tarafın sorununu açığa vurmasını önleyebilir.”

11) Övme, Görüşüne Katılma Olumlu bir değerlendirme yapma, görüşüne katılma: “Çok güzel.”, “Bence harika bir iş yapıyorsun.” Karşı tarafa beklentilerin çok yüksek olduğunu ima edebilir. Karşı taraf bunu istenilen davranışı yaptırabilmek için, içtenlikten yoksun olarak söylenmiş bir şey olarak algılayabilir. Karşı tarafın benlik kavramı ile övgü uygun değilse, kendisinde kaygı yaratabilir.

12) Güven Verme, Teskin Etme, Teselli Etme, Destekleme Karşı tarafın daha iyi hissetmesine çabalama, onu duygularından uzaklaştırmaya çalışma, duygularının gücünü inkar etme: “Aldırma... Boş ver, düzelir...”, “Bak korkacak bir şey yok.” “Zamanla kendini daha iyi hissedersin.” Karşı tarafın anlaşılmamış hissetmesine neden olabilir. Başkalarına kolay görünmesi nedeniyle, kendisinde kızgınlık duyguları uyandıra bilir. “Kendini kötü hissetmen doğru değil” şeklinde bir mesaj algılamasına neden olabilir.