Teorem 2: Lineer zamanla değişmeyen sistemi anında yönetilebilir matrisinin satırları aralığında lineer bağımsızdır. Tanıt: ‘ nin satırları lineer bağımsız kabul edilip sistemin yönetilebilir olduğu gösterilecek anındaki çözüm matrisinin satırlarının aralığında lineer bağımsız olduğunu hipotezden dolayı söyleyebiliyoruz. Teorem 1’den yararlanarak aşağıdaki ifadeyi yazabiliriz tersinirdir. başlangıç durumunu durumuna götüren giriş aşağıdaki ifade ile belirlenebilir,
‘ nin satırları lineer bağımsız ise başlangıç durumunu durumuna götüren girişin var olduğu dolayısıyla lineer zamanla değişmeyen sistemin yönetilebilir olduğu gösterildi.
yönetilebilirlik matrisi Teorem 3: Lineer zamanla değişmeyen sistemi yönetilebilir yönetilebilirlik matrisi Tanıt: Teorem 2 yönetilebilir ‘nin satırları lineer bağımsız Lemma Cayley-Hamilton Teoreminden ‘nın lineer kombinasyonu olarak yazılabilir ve (-) işareti rankı değiştirmez
sistemi yönetilebilir mi?
Gözlenebilirlik: Sonlu zaman aralığında çıkışlarını gözleyerek sistemin ilk koşulu belirlenebilir mi? Tanım: Gözlenebilirlik aralığındaki giriş-çıkış çiftinden tek olarak belirlenebiliyorsa sistem aralığında gözlenebilirdir.
gözlenebilirlik matrisi Teorem 4: Lineer zamanla değişmeyen sistemi gözlenebilir matrisinin sütunları aralığında lineer bağımsız. Teorem 3: Lineer zamanla değişmeyen sistemi gözlenebilir gözlenebilirlik matrisi
ile verilen sistem hangi pi i=0,1,2 değerleri için gözlenebilirdir?
Frekans Tanım Bölgesinde Yönetilebilirlik ve Gözlenebilirlik Varsayım: A’nın özdeğerleri lineer katsız (*) ’ler birbirinden ....... ise .................................dolayısıyla sistem........... ise .................................dolayısıyla sistem...........
(*) sistemine ilişkin transfer fonksiyonu: ve/veya ise sistem yönetilemez ve/veya gözlenemez
sıfır kutup sadeleşmesi olmamasıdır. Lemma: sisteminin özdeğerleri katsız ise, sistemin yönetilebilir olması için gerek ve yeter koşul transfer fonksiyonunda sıfır kutup sadeleşmesi olmamasıdır. Gözlenebilirliği ve yönetilebilirliği ayrı ayrı incelemek istiyorsak: Yönetilebilirlik için Gözlenebilirlik için t-tanım bölgesinde yönetebilirlik ve gözlenebilirlik için baktığımız matrisler ile verilen sistemin yönetilebilirliğini ve gözlenebilirliğini inceleyiniz?
Bir sistemin yönetilebilir ve gözlenebilir altsistemlerinin ayrıştırılması Lemma: n boyutlu zamanla değişmeyen sistemine ilişkin yönetilebilirlik matrisinin rankı olsun. Sistem ( tersinir) dönüşümü ile aşağıdaki yapıya dönüştürülebilir: matrisi nasıl belirlenir? matrisinin lineer bağımsız sütunu matrisinin ilk sütunu olarak seçilir. Eksik kalan sütunu ise tüm sütunlar lineer bağımsız olacak şekilde tamamen keyfi seçilir.
Lemma: n boyutlu zamanla değişmeyen sistemine ilişkin gözlenebilirlik matrisinin rankı olsun. Sistem ( tersinir) dönüşümü ile aşağıdaki yapıya dönüştürülebilir: matrisi nasıl belirlenir? matrisinin lineer bağımsız satırı matrisinin ilk satırı olarak seçilir. Eksik kalan satırı ise tüm satırlar lineer bağımsız olacak şekilde tamamen keyfi seçilir.
Lemma: lineer zamanla değişmeyen sistemini aşağıdaki yapıya dönüştüren ( tersinir) dönüşümü vardır. Öyle ki alt sistemler yönetilebilir ve gözlenebilir yönetilebilir, gözlenemez yönetilemez, gözlenebilir yönetilemez, gözlenemez
Minimal Gerçekleme durum uzayı gösterimi verilen bir sistem için transfer fonksiyonu matrisi tek olarak belirlenebilir. Tersi söz konusuysa ne olur? transfer fonksiyonu matrisi verildiğinde durum uzayı gösterimi tek olarak belirlenebilir mi? Farklı boyutlarda ‘i sağlayan sonsuz tane durum uzayı gösterimi vardır. Amaç: Durum uzayı gösteriminin boyutu ile sistemin yönetilebilirliği, gözlenebilirliği arasındaki ilişkiyi incelemek. Tanım: (minimal gerçekleme) transfer fonksiyonu matrisine karşılık düşen n boyutlu durum uzayı gösterimi ‘e, eğer ‘in boyutu n’den küçük bir gerçeklemesi yoksa minimal gerçekleme denir. Dikkat!!!!! Minimal gerçekleme tek değildir.
Bu sistem için transfer fonksiyonu matrisini hesaplayalım. Teorem: transfer fonksiyonu matrisinin gerçeklemesi minimaldir gözlenebilir ve yönetilebilirdir.