DAVRANIM BOZUKLUĞU

Davranım Bozukluğu için tanı ölçütleri Son 6 aydır devam eden başkalarının temel haklarına saldırıldığı ya da yaşa uygun başlıca toplumsal değerlerin ya da kuralların hiçe sayıldığı, yineleyici bir biçimde ya da sürekli olarak görülen bir davranış örüntüsü:

İnsanlara ve hayvanlara karşı gösterilen saldırganlık 1) çoğu zaman başkalarına kabadayılık eder, gözdağı verir ya da gözünü korkutur 2) çoğu zaman kavga-dövüş başlatır 3) başkalarının ciddi bir biçimde fiziksel olarak yaralanmasına neden olacak bir silah kullanmıştır (örn.bir değnek, taş, kırık şişe, bıçak, tabanca) 4) insanlara karşı fiziksel olarak acımasız davranmıştır 5) hayvanlara karşı fiziksel olarak acımasız davranmıştır 6) başkasının gözü önünde çalmıştır (örn. Saldırıp soyma, çanta kapıp kaçma, göz korkutarak alma, silahlı soygun) 7) birisini cinsel etkinlikte bulunması için zorlamıştır

Eşyalara zarar verme 8) ciddi hasar vermek amacıyla isteyerek yangın çıkarmıştır 9) isteyerek başkalarının malına mülküne zarar vermiştir (yangın çıkarma dışında)

Dolandırıcılık ya da hırsızlık 10) bir başkasının evine, binasına ya da arabasına zorla girmiştir 11) bir şey elde etmek, bir çıkar sağlamak ya da yükümlülüklerinden kaçınmak için çoğu zaman yalan söyler (yani başkalarını “atlatır” ) 12) hiç kimse görmeden değerli şeyler çalmıştır (örn.Kırmadan ve içeri girmeden mağazalardan mal çalma; sahtekarlık)

Kuralları ciddi bir biçimde bozma (ihlal etme) 13) 13 yaşından önce başlayarak, ailenin yasaklarına karşın çoğu zaman geceyi dışarıda geçirmektedir 14) anne-babasının ya da onların yerini tutan kişilerin evinde yaşarken en az iki kez geceleyin evden kaçmıştır (ya da uzun bir süre geri dönmemişse bir kez) 15) 13 yaşından önce başlayarak çoğu zaman okuldan kaçmıştır

Bu davranış bozukluğu toplumsal,okuldaki ya da mesleki işlevsellikte klinik açıdan önemli derecede bozulmaya neden olur. Kişi, 18 yaşında ya da daha ileri bir yaşta ise Antisosyal Kişilik Bozukluğunun tanı ölçütlerini karşılamamaktadır.

Çocuklukta Başlayan Tip: Davranım Bozukluğuna özgü en az bir tanı ölçütü 10 yaşından önce ortaya çıkmıştır Ergenlikte Başlayan Tip: Davranım Bozukluğuna özgü hiçbir tanı ölçütü 10 yaşından önce başlamamıştır

KARŞIT OLMA-KARŞI GELME BOZUKLUĞU Karşı gelme bozukluğunda, Erişkinlere yönelik olumsuz tutum, karşı gelme, itaatsizlik, uyumsuzluk, rahatsız etme ve sözel saldırganlık vardır. Bu tutumlar daha çok ev ortamında gözlenir. Çoğunlukla yakından tanıdığı erişkinlerle ya da arkadaşlarıyla olan ilişkilerinde ortaya çıkar. Kendilerini karşı gelen biri olarak görmezler, kendi hataları için başkalarını suçlarlar. Kolayca kızdırılabilen, alıngan bir yapıya sahiptirler. Genelde 8 yaşından önce başlar, ergenlik döneminden sonra önemli ölçüde azalır. DEHB olan çocukların yaklaşık %35-%65’i aynı zamanda karşıt olma-karşı gelme bozukluğu tanısı alırlar.

Karşıt olma-karşı gelme bozukluğu tanı ölçütleri Aniden öfkelenir. Erişkinlerle gereksiz yere tartışır. Erişkinlerin isteklerine ya da kurallarına karşı çıkar ya da  reddeder. İsteyerek başkalarını rahatsız edecek, kızdıracak şeyler yapar. Kendi hata ve yanlış davranışları için başkalarını suçlar. Alıngandır, çabuk darılır ya da başkalarınca kolay kızdırılır. İçerlemiş, kızgın ve güceniktir. Kincidir, öç almak ister. Tanı için bu 8 belirtiden en az 4’ü kalıcı ve sürekli olarak görülmelidir.

Sıklık: %5-10, okul çağı ile ergenlik arası dönemde görülür. E/K : 9-10/1 Kızlar fiziksel agresyondan daha çok; yoksayma, dışlama ve iftira atma gibi sözel ve ilişkiye yönelik agresyonlar gösterme eğilimindedir DB’nun başlangıcı, özellikle DEHB olan erkek çocuklarda daha erken olmaktadır. DEHB ile birlikte Davranım Bozukluğu olan erkek çocuklar DEHB olmayanlardan daha kötü gidiş gösterirler

Kızlarda Davranım Bozukluğu Antisosyal Kişilik Bozukluğu ve erken gebelik gibi ciddi ve hoş olmayan sonuçlarla beraberdir . Davranım Bozukluğu tanısı alan kızlar büyük olasılıkla antisosyal eş bulma eğilimindedirler Yetişkin sabıka kayıtlarında kadınların erkeklere oranla daha düşük oranda suç ve daha az sıklıkla şiddet gösterse de dolandırıcılık, süpermarket hırsızlığı gibi nonagresif suçları daha sık işlemektedir.

KGB ve DB düşük sosyoekonomik durumdaki ailelerde daha sık görülür (Lahey ve ark. 1999a). Davranım Bozukluğu ve suç sosyal dezorganizasyonu olan ve sabıka oranı yüksek bölgelerde daha sıktır.

KGB ile komorbid olarak %14 DEHB, %14 anksiyete, %9 depresif bozukluk. DB olanların %35’i hiperaktivite , %29’u duygudurum bozukluk tanısı Birkaç çalışmada antisosyal kişilik bozukluğu, madde kullanımı, mani, şizofreni ve obsesif-kompulsif bozukluk gibi bazı bozukluklar DB ile ilişkili olabileceği ileri sürülmüştür DEHB erkeklerde sıklıkla DB ile komorbittir ve bu kombinasyon anksiyete ve depresyonun riskinin arttırır

Yıkıcı Davranım Bozukluğunun en ciddi sonuçları; Antisosyal Kişilik Bozukluğu ve psikopatidir. Psikopati; egosentrik, katı (esnek olmayan) ve manipülatif kişilik özelliklerinin bir boyutunu kapsar. İkinci boyutu daha çok Antisosyal Kişilik Bozukluğuna benzerdir ki; impulsivite, sorumsuzluk ve antisosyal davranış gibi davranışları kapsar

NEDENLERİ 1. MSS'de minimal zedelenme vardır. EEG'de nonspesifik değişiklik olabilir. 2. Genetik faktörler; alkolizm, sosyopati, suç işleme babada konversiyon ve histrionik kişilik annede daha sık 3. Sosyokültürel faktörler; Aile yapısı; aileler düzensiz, sınırları belli olmayan, kuşaklar arası saygınlık olmayan ailelerdir. Aile ya çok disiplinli ya da çok geniş ve düzensizdir, hiç bir disiplin uygulanmaz. Yaşadığı sosyal ortam; gecekondu bölgesi vb. düşük sosyoekonomik düzeydir. Çocuk sömürüsüne (fiziksel, cinsel) maruz kalan çocuklarda sıktır.

Tedavi: Psikoterapi; Kontrol edici, örnek olucu, yönlendirici şekilde abla-ağabey modeli olunur. Okul ve aile ile sıkı denetim yapılır. EEG bozukluğu ve impulsivite varsa ilaç tedavisi verilir (karbamazepin ve diğer antiepileptikler, trisiklik antidepresanlar.) EEG bozukluğu olan hastalarda trisiklik antidepresan kullanılmaz.