ÜNİTE 2: ÜRETİM YÖNETİMİ

ÜRETİM YÖNETİMİ ÜRETİM YÖNETİMİ işletmenin belli kaynakları organizasyon politikaları çerçevesinde bir araya getirerek değer ilave edilmiş ürün veya hizmetlere dönüştürmesi sürecidir. Üretim yönetimi; işletmenin elinde bulunan malzeme, makine, insan gücü ve finansal kaynakların belirli miktardaki mamulün istenilen niteliklerde (kalitede), istenilen zamanda ve en düşük maliyetle üretimini sağlayacak biçimde bir araya getirilmesi olarak ifade edilebilir.

ÜRETİM YÖNETİMİ Üretim Yönetimi ancak zaman, kalite, miktar, ve fiyat unsurlarının dikkate alınması ve bunların piyasadaki arz ve talep ile uyumlaştırılmasıyla doğru şekilde yönetilebilen bir süreçtir. Üretim: işletmelerin girdi almaları, bunları belli bir süreçten sonra çıktı olarak adlandırılan mal ve hizmetlere dönüştürülmelerine karşılık gelen bir kavramdır.

ÜRETİM YÖNETİMİ Üretimde, miktar veya akışa göre 5 tür sistem vardır. Proje Tipi Üretim Sistemleri Siparişe Göre Üretim Parti Üretimi Seri Üretim Sürekli Üretim

ÜRETİM YÖNETİMİ Proje Tipi Üretim: Üretim bir kerelik veya aynı mamulün az sayıda çıktısı için hazırlanmıştır. İşlemler tekrar etmez, çok çeşitli girdilerin bir araya getirilerek tek bir çıktı elde edilir. Maliyet yüksek, yönetim, planlama ve kontrol kapsamlı ve ayrıntılıdır. Siparişe Göre Üretim: Tüketicinin veya müşteri firmanın zaman, miktar ve kalite bakımından özel olarak belirlediği bir mamulün üretilmesidir. Alınan siparişleri gerçekleştirmek için üretim yapılır. Mal çeşidi oldukça fazladır. Çok amaçlı makineler kullanılır.

ÜRETİM YÖNETİMİ Parti Üretimi: Bir malın özel bir siparişi veya piyasadaki talebi karşılamak amacıyla belirli süre üretilmesidir. Üretilen seri doğduktan sonra, bir başka mal serisinin üretimine geçilir. Seri Üretim: Daha büyük miktarlarda ve genellikle standart ürünler üretmekte kullanılır. Benzer ve standart ürünler kitlesel olarak pazara sürülmek üzere devamlı bir şekilde üretilir. Akış Hattı Üretim Montaj Hattı Üretim

ÜRETİM YÖNETİMİ Sürekli Üretim: Eldeki makine ve tesisler yalnız belirli bir mamulün üretimi için kullanılır. Son derece otomatikleştirilmiş bu üretim sistemi, yüksek miktarda, standart, kesintisiz, hacimli malların üretiminde kullanılır. Üretim genellikle günde yirmi dört saat devam eder.

ÜRETİM PLANLAMA Üretim planlamanın temel işlevi, önceden belirlenmiş zaman, kalite ve bütçe hedeflerine uygun olarak ürünlerin müşteri veya stoklara sevkinin sağlanmasıdır. Malzeme, yöntem, makine ve işgücünün planlanması söz konusudur. Uzun Dönemli Üretim Planları Orta Dönemli Üretim Planları Kısa Dönemli Üretim Planları

ÜRETİM YÖNETİMİNDE TEKNOLOJİ SEÇİMİ: Mal veya hizmet üretiminde kullanılan teknolojinin tipi ve düzeyi; mamul çeşidi, üretim hacmi ve mamul ömrünün bulunduğu aşamadan etkilenir. Talep ve rekabetteki değişmeler üreticiyi sürekli olarak süreç teknolojisini değiştirmeye veya geliştirmeye zorlar. Teknoloji yönetiminin önemli bir prensibi; sürekli gelişme politikasıdır. Yoğun rekabet ortamında yeni teknolojinin en güçlü silah olduğu hatırlanmalıdır.

İŞYERİ DÜZENLEME İşyeri düzenlemesi, sistem içindeki tüm elemanların (makine, ofis, teçhizat, depo, dinlenme mekanları) yerleşim planlarının yapılmasını kapsar. İşyeri düzenlemede ana amaç, işletme içinde üretime yönelik faaliyetlerde yer alan canl ve cansız varlıkların tümünün hareket miktarlarını minimum düzeye indirmektir. Kötü yerleşmenin; enerji kaybı, kargaşa, yüksek ıskarta oranı , gecikme, kontrol ve yönetim güçlüğü gibi üretimle beraber süren ve maliyetleri olumsuz yönde etkileyen bir neden olmasıdır.

İŞYERİ DÜZENLEME Sabit Konumlu Yerleşim Süreç Odaklı Yerleşim Ürün Odaklı Yerleşim Büro Yerleşimi Perakende Satış Yerleşimi Depo Yerleşimi

Materyal yönetimi Bir fabrikada üretim için hammadde, yarı işlenmiş mamul, parçalar, işletme malzemeleri gibi materyallere ihtiyaç vardır. Yüksek kaliteyi minimum maliyette ve en kısa sürede müşteriye sunmayı hedefleyen işletmelerin malzemeyi akılcı biçimde sağlaması ve kullanması gerekmektedir.

Lojistik yönetimi Satın Alma Sistemi: İşletmeye hammadde, yarı mamul ve hizmet sağlayan firmalarla ilişkilerin düzenlenmesi ve imalatın ihtiyacı olan girdilerin zamanında hazır bulundurulması bu sistemin görevidir. İmalat Sistemi: Gelen malzeme ve parçaların mamule dönüştürülmesi sırasında yapılan taşımaları ve ara depolamaları içerir. Dağıtım Sistemi: Mamulün ambara gönderilmesinden tüketiciye ulaşıncaya kadar geçirdiği depolama ve taşıma işlemlerinden oluşur.

Stok yönetimi Stoklar, belirli bir dönemde talebi karşılamak için fiziki mallara yapılan yatırımdır. Stok bulundurma nedenleri: Talep miktarındaki değişiklikleri karşılayabilmek, Hammadde sipariş zamanlarında olabilecek aksaklıklara karşı önlem almak, Ekonomik sipariş miktarının avantajlarından yararlanmak, İşlemleri dengeleyebilmek ve üretim planlarında esneklik sağlamak.

Stok yönetimi İşletmelerde stokların neden olduğu üç temel maliyet vardır: Stok tutma (taşıma) maliyetleri, Sipariş verme (veya üretime hazırlık) maliyetleri, Stoksuz kalma maliyetleri.

Stok yönetimi Stok edilen varlıklar: Hammaddeler Yarı Mamuller Hazır Parçalar Yardımcı Malzemeler

TAM ZAMANINDA TEDARİK (JIT) Üretim için gerekli olan malzemenin gerektiği anda ihtiyaç noktasında bulunmasını temin eden ve sıfır envanteri hedef alan bir malzeme yönetim sistemidir. Tam Zamanında Tedarik: en az kaynak kullanımıyla, en kısa zamanda, en ucuz ve hatasız üretimi gerçekleştirerek, müşteri taleplerine cevap verecek şekilde en az israfla ve üretim faktörlerini en esnek şekilde kullanıp potansiyellerin tümünden yararlanmak şeklinde tanımlanabilir.

TAM ZAMANINDA TEDARİK (JIT) Tam Zamanında Tedarik (Just-in-time:JIT) Müşterinin istediği kadar üretilmelidir. Üretim hızı talep değişimlerine tam uymalıdır. Iskarta oranı hemen hemen sıfır olmalıdır. İşçilik, malzeme ve kapasite kaybı sıfır olmalıdır. İnsan gücünün eğitimine ve geliştirilmesine önem verilmelidir.