5411 BANKACILIK KANUNU Doç. Dr. Adalet HAZAR
Dönem Planı Bugüne kadar yapılan düzenlemeler Bankacılık Kanunu Düzenlemeleri - Tanımlar - Faaliyet Alanları - Kuruluş - Birleşme, Bölünme ve Tasfiyeler - Kurumsal Yönetim İç Sistemler, Denetim. Raporlama) - Koruyucu Hükümler - Özkaynaklar ve standart oranlar - Krediler - Sınırlamalar - Mevduat ve Katılım Fonu - Denetim ve Alınacak Önlemler - Kanuni Yükümlülükler - Kalkınma ve Yatırım Bankaları, Finansal Holding Şirketi - Kuruluş Birlikleri (TBB, TKBB) - BDDK - Faaliyet İzni Kaldırılan ve Fona Devredilen Bankalar - TMSF - Yaptırımlar, Soruşturma ve Kovuşturma Doç. Dr. Adalet HAZAR
İlk düzenlemeler 1933 - 2243 sayılı Mevduatı Koruma Kanunu 3 yıl yürürlükte kaldı. İlk Bankalar Kanunu olarak nitelendirilir. Toplam 23 madde yer almaktadır. Gerekçe: * 1920 - 10 Banka -1.838 Aile ve kumbara tasarrufatı sahipleri kişi * 1931 – 44 Banka - 106.223 Aile ve kumbara tasarrufatı sahipleri kişi Doç. Dr. Adalet HAZAR
İlk düzenlemeler 1933 - 2243 sayılı Mevduatı Koruma Kanunu 1. ve 2. md.- Bankaların mevduat kabul edebilmesi için Maliye Bakanlığından izin alması ve şekli belirlenmiştir. 3. md.- Mevduat kabul edebilecek bankaların sermaye tutarı faaliyette bulunacakları şehirlerin nüfusuna göre tespit edilmiş, Nüfusu: 250.000 > şehirlerde en az 1.000.000 lira, 100.000 – 250.000 şehirlerde en az 500.000 lira, 50.000 – 100.000 şehirlerde en az 125.000 lira, 50.000 < şehirlerde en az 50.000 lira olması şarttır. 6. md.- Tasarruf mevduatına karşılık bankaların kasalarında bulundurmaları gereken karşılıkların asgari oranı ile merkez bankasına yatırılacak tutarlar belirlenmiştir. Vadesiz veya en çok 1 ay vadeli veya bir ay evvel ihbara tâbi mevduat için %30, 1 aydan çok veya 1 yıldan az vadeli veya bu müddetle ihbara tâbi mevduat için % 20, 1 yıl ve daha çok vadeli veya bu müddetle ihbara tâbi mevduat için %10. Güvence miktarı: % 40 Doç. Dr. Adalet HAZAR
İlk düzenlemeler 5 kat 3 kat 1933 - 2243 sayılı Mevduatı Koruma Kanunu 8. md.- Sermayeye göre mevduat kabulü düzenlenmiştir. Bir bankanın kabul edebileceği tasarruf mevduatı toplamı, tediye veya Türkiye’ye tahsis edilmiş sermaye + ihtiyat akçeleri toplamının 500.000 TL’den aşağı olan bankalarda 3 katını ve 500.000 TL’den fazla olan bankalarda 5 katını geçemez. Nüfusu: 250.000 > şehirlerde en az 1.000.000 lira, 100.000 – 250.000 şehirlerde en az 500.000 lira, 50.000 – 100.000 şehirlerde en az 125.000 lira, 50.000 < şehirlerde en az 50.000 lira olması şarttır. 5 kat 3 kat Doç. Dr. Adalet HAZAR
İlk düzenlemeler 1933 - 2243 sayılı Mevduatı Koruma Kanunu 15. md. Bankaların anonim veya hisse senetli komandit veya limitet şirket halinde olması şarttır. Özel kanunlarla kurulacak bankalar ve emniyet sandığı bu maddeden müstesnadır. 17. md. Zamanaşımı 10 yıl. Zamanaşımına uğrayan mevduat TCMB’ye devir. İlan edilen mevduat sahip ve varisleri 4 yıl içinde TCMB’ye başvurmazsa Devlet’e aktarım.
İlk düzenlemeler 1936 - 2999 sayılı Bankalar Kanunu 22 yıl yürürlükte kaldı. %8 TCMB serbest tevdiat %4 DİBS %2 Kasada nakit Banka kuruluşu ayrıntılı düzenlendi. Nüfusa göre sermaye tutarları artırıldı. Disponibilite uygulaması başlatıldı. Organizasyon yapısına ilişkin düzenlemeler belirlendi. Yabancı bankaların Türkiye şubeleri için gerekli yapı oluşturuldu. Kredilere ilişkin ilk düzenleme yer aldı. Tutulacak defter ve belgeler düzenlendi. Mevduatta Zamanaşımına detaylı yer verildi. Cezai hükümler genişletildi. Güvence miktarı: % 40 Kasım 2005’de son uygulama: %6 TCMB serbest tevdiat %4 DİBS %2 Kasada nakit Doç. Dr. Adalet HAZAR
İlk düzenlemeler Güvence miktarı: % 50 1958 - 7129 sayılı Bankalar Kanunu * 28 (1979 yılı) ve * 70 (1983 yılı) sayılı KHK ile önemli değişiklikler yapıldı. Güvence miktarı: % 50 Tedrici tasfiyeye giren bankanın aktiflerinin öncelikle tasarruf mevduatı ve Fon'dan alınan avansların ödenmesinde kullanılması esası ve Fon adına Maliye Bakanlığı'nın bankanın iflasını isteyebilmesi hükmü getirildi. Doç. Dr. Adalet HAZAR
İlk düzenlemeler TMSF kuruldu. Yönetimi TCMB’ye verildi. 1958 - 7129 sayılı Bankalar Kanunu 28 ve 70 sayılı KHK ile önemli değişiklikler yapıldı. Güvence miktarı: 3 milyon TL TMSF kuruldu. Yönetimi TCMB’ye verildi. Doç. Dr. Adalet HAZAR
İlk düzenlemeler 1985 – 3182 sayılı Bankalar Kanunu (18 adet ilave kanunla değişiklik yapıldı) 11.04.1994- 150 milyon TL 05.05.1994-Tamamı 1994 - Fona tasarruf mevduatını sigorta etmenin yanı sıra, bankaların mali bünyelerini güçlendirme ve gereğinde yeniden yapılandırma görevi verildi. Güvence miktarı: 1994 krizi sonrasında tam güvence. Doç. Dr. Adalet HAZAR
İlk düzenlemeler Sınırsız Güvence miktarı: 1999 – 4389 sayılı Bankalar Kanunu Güvence miktarı: Sınırsız 1994 - Fona tasarruf mevduatını sigorta etmenin yanı sıra, bankaların mali bünyelerini güçlendirme ve gereğinde yeniden yapılandırma görevi verildi. Doç. Dr. Adalet HAZAR
3182-4389 Karşılaştırma BDDK’nın kurulması düzenlendi. 2000 yılında BDDK kuruldu. Büyük kredi tanımı getirildi (bir gerçek veya tüzel kişiye açılan kredi banka kaynaklarının % 10’undan büyük ise büyük kredi sayılır. Toplamı özkaynakların 8 katını geçemez) Devir, birleşme ve tasfiyeler ayrıntılı düzenlendi. Suça ilişkin cezalar ağırlaştırıldı. Doç. Dr. Adalet HAZAR