Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen Doç. Dr. Halit KANCA Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı

Yeni Doğan Kedi ve Köpeklerde Canlandırma Kedi ve köpek yavruları doğduğunda bir yardım olmaksızın yaşayabilirler. Yavrular genellikle uzun süren doğumlar, güç doğum ve sezeryan operasyonu sonrası yardıma ihtiyaç duyar Güç doğum ve sezeryan operasyonunu takiben oluşan fötal stresin iki ana nedeni vardır; en önemli neden hipoksi ikinci ana neden ise anneye verilen anestezik ajanların neden olduğu stres. Yeni doğan canlandırma şu sırayla olmalıdır: Isıtma Havayolu Solunum Dolaşım, İlaçlar

Yeni Doğan Kedi ve Köpeklerde Canlandırma Materyal: Isıtıcı, saç kurutma makinası veya sıcak su torbası (havlu ile kaplı), sıcak ve kuru havlu şırınga, hemostatik Oksijen kaynağı, minyatür maske, naloksan, epinefrin, doxapram, izotonik sıvılar, %50’lik dekstroz ve chlorhexidine solisyonu. 12-16 G IV katater (endotracheal tüpler kopek ve kediler için çok küçük) 1 ve 2 numara endotracheal tüp. bebek steteskopu veya Doppler ultrason kan basınç monitörü (kalp atımına erişebilmek için)

Yeni Doğan Kedi ve Köpeklerde Canlandırma 1- Hipotermiyi önleme Yavru kedi ve köpekler doğduklarında derialtı yağ dokusu neredeyse hiç yoktur İlk olarak vücut ısısı sempatik sinir sisteminin kontrolü altında kahverengi yağ doku metabolizmasıyla üretilir. Vücut yüzey alanı oranı büyük (↑ Korporal Yüzey) yeni doğanlarda ısı kaybı daha fazladır. Titreme ve vazokonstrüktif refleks daha gelişmemiştir. Titreme 6. günde başlar Hipotermi canlandırma işleminin başarısını ↓; bradikardi, doku hipoksisi ve metabolik asidoz Canlandırmada ilk adım: Anneyi operasyon/doğum süresince sıcak tutmaktır

Yeni Doğan Kedi ve Köpeklerde Canlandırma 1- Hipotermiyi önleme Yeni doğan kedi ve köpek yavrularının vücut sıcaklığı 34.5-35.0 C° Isı kaybı ↑hızlıca kurutulmalı. Yavruları sıcak tutmak için birçok yenidoğan inkübator setleri (32.2 C ve %50-60 nem oranına ayarlı). Diğer metodlar; sıcak hava sirkülasyonu sağlayan ısıtıcılar, Saç kurutucular (sıcağa ayarlı) Havlu ile kaplı sıcak su torbaları.

Yeni Doğan Kedi ve Köpeklerde Canlandırma 1- Hipotermiyi önleme

Yeni Doğan Kedi ve Köpeklerde Canlandırma 1- Hipotermiyi önleme

Yeni Doğan Kedi ve Köpeklerde Canlandırma Spontan solunumun sağlanması ve eş zamanlı olarak yavrunun sıcak tutulması esastır. Normalde doğumdan hemen sonra vücut sıcaklığı aşırı derecede düşmekte ve 40 dakika içinde en düşük noktaya ulaşmaktadır (van der Weyden ve ark., 1989). Daha sonra rektal ısı yavaş yavaş,yenidoğan köpeklerde yaşamın ilk haftası boyunca normal ısı olan 35-37.5 C0’ye (95-99 F0) yükselmektedir (Lawler, 2008).

2-Havayolunun Temizlenmesi Yeni Doğan Kedi ve Köpeklerde Canlandırma 2-Havayolunun Temizlenmesi Fetal membranlar kesesi 30’’ içinde yırtılmalıdır. Fötal membranların çıkarılıp ayırılmasını takiben hızlıca yeni doğan sağlıklı yavrular ağlayarak kendi havayolunu temizler. Havayolu nazikçe burun deliklerinden ve ağızdan şırıngayla vakumlanmalıdır. Mekonyum ile bulaşmış yavrularda hava yolu mutlaka temizlenmelidir.

2-Havayolunun Temizlenmesi Yeni Doğan Kedi ve Köpeklerde Canlandırma 2-Havayolunun Temizlenmesi Güçlü vakumlamak havayolunun yaralanması, bradikardi ve laringospazma neden olur!!

2-Havayolunun Temizlenmesi Yeni Doğan Kedi ve Köpeklerde Canlandırma 2-Havayolunun Temizlenmesi Yavrunun sallanması serebral hemoraji ve mide içeriğinin aspirasyonu riski

3-Solunumun Uyarılması Yeni Doğan Kedi ve Köpeklerde Canlandırma 3-Solunumun Uyarılması Temizleme, kurulama ve silme işlemleri (veya anne tarafından yalanma) yaşamın ilk 60 saniyesinde spontan solunumu uyarmadıysa ağız ve burun delikleri sıvılardan temizlenmeli ve mekanik solunma başlanmalıdır Ağızdan-ağıza canlandırma anında ama geçici bir süreliğine uygulanabilir Entübasyon O2 verilmesi JenChung akupunktur noktası

Yeni Doğan Kedi ve Köpeklerde Canlandırma Göbek kordonu; ileride oluşabilecek umbilikalherniadan ve aşırı gerginlikten kaçınmak adına yenidoğanın vücudundan 2 cm veya daha uzaktan bağlanmalıdır. Eğer iki tane hemostatik pens kullanılıyorsa göbek kordonu bu ikisinin arasından kesilmelidir. Eğer tek hemostatik pens kullanılıyorsa göbek kordonu pensin distalinden kesilmelidir.

Yeni Doğan Kedi ve Köpeklerde Canlandırma Fiziksel Muayene Temizleme, kurulama ve silme işlemleri (veya anne tarafından yalanma) yaşamın ilk 60 saniyesinde spontan solunumu uyarmadıysa ağız ve burun delikleri sıvılardan temizlenmeli ve mekanik solunma başlanmalıdır Yenidoğan köpekler için modifiye Apgar Skoru   Skor Parametre 1 2 Kalp atım hızı (bpm) 180 180-220 >220 Solunum eforu(bpm) Ağlamıyor; 6 bpm Orta derecede ağlama; 6-15 bpm Ağlıyor >15bpm Refleks duyarlılık Yok Yüzünü ekşitme Enerjik Hareketlilik Zayıf Bazı fleksiyonlar Aktif hareket Muközmembran rengi Siyanotik Soluk Pembe bpm, kalp atımı veya dakikadaki solunum sayısı Veronesi ve ark. (2009)