Tanzimat Dönemi Osmanlı Adliye Teşkilatı

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
MEMURLAR VE DİĞER KAMU GÖREVLİLERİNİN YARGILANMASI HAKKINDA KANUN
Advertisements

Prof. Dr. Muhammet ÖZEKES
OSMANLI'DA HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
TÜRKLERDE HUKUK SİSTEMİ
Hakimlerin Çalışmalarının Değerlendirilmesi Bert Maan Zwolle-Lelystad İlk Derece Mahkemesi Başkanı
SADULAHPA Ş A K İ MD İ R? SadullahPaşa Ticaret ve Ziraat Nâzırlığı görevinde bulunmuş, Tanzimat Döneminin Tanzimat Döneminin önde gelen Osmanlı devlet.
YARGILAMA TEŞKİLATI VE MAHKEME GÖREVLİLERİ
GENEL OLARAK MAHKEMELER
İDARE HUKUKU YEREL YÖNETİMLER Öğr. Gör. Anıl Çağlar ERKAN.
YARGI BAĞIMSIZLIĞI & YASAMA VE YÜRÜTME İLE İLİŞKİLER
KAY 361 Türk İdare Tarihi Ders 11 Konular: Tanzimat Dönemi (Giriş)
OSMANLI HUKUKUNDA REAYA (VATANDAŞ)
DİVAN-I MEZALİM Türk-İslam devletlerinde adli teşkilatın temel organlarından biriydi. "Yasama, yürütme ve yargı" görevlerinin yanı sıra "idari, dinî ve.
OSMANLI DEVLETİ’NDE ISLAHATLAR
OSMANLIDA DEVLET YÖNETİMİ
ÇAĞDAŞ UYGARLIĞA DOĞRU
Tanzimat Dönemi Osmanlı Adliye Teşkilatı
HUKUK Hukuk Okuryazarlığı - Hukuk Mahkemeleri -.
HUKUK KURALLARI HUKUK KURALLARI HUKUKUN MÜEYYİDESİ HUKUK TÜRLERİ
CUMHURİYET DÖNEMİNDE HUKUK Eskişehir Salih Zeki Anadolu Lisesi
HUKUKUN DALLARI Doç. Dr. Mustafa ÇEKER.
Anayasa Devletin yönetim biçimini gösterir.
OSMANLI’DA HUKUK.
HUKUK Hukuk Okuryazarlığı - Ceza Mahkemeleri -.
Zirve Üniversitesi Hukuk Fakültesi GAZİANTEP
0 TÜRK (İDARİ)YARGI SİSTEMİ OSMAN ERMUMCU BÖLGE İDARE MAHKEMESİ BAŞKANI MALATYA.
OSMANLI DEVLETİ’İNDE HUKUK
Osmanlı devleti’nde taşra ve eyalet yönetimi
KAZANIM: 10. SINIF 2.ÜNİTE 3.KAZANIM
VATANDAŞLIK BİLGİSİ ESRA ERİŞ 4-B KONU : YARGI
KAY 361 Türk İdare Tarihi Ders 11: 24 Aralık 2007
DİVANIHÜMAYUN.
TANZİMAT DÖNEMİ.
B) TÜRK-İSLAM DEVLETLERİNDE HUKUK
Tanzimat ve Islahat Fermanları
HUKUKTA BİLGİ YÖNETİMİ BBY Türk Yargı Sistemi
DOÇ.DR.ABDULLAH DEMİR ZİRVE ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ
OSMANLI’DA DİVAN-I HÜMAYUN
Islahat Fermanı (1856) Islahat Fermanı,
ATATÜRK İLKELERİ VE İNKİLAP TARİHİ HUKUK ALANINDA YAPILAN DEVRİMLER
OSMANLI İMPARATORLUĞU’NUN YENİLEŞME HAREKETLERİ
İdari Yargı Örgütü 3. Hafta.
II. MAHMUT DÖNEMİ SORU PROĞRAMI
19. YÜZYIL OSMANLI DEVLETİ ISLAHATLARI
YENİLİKLER VE OSMANLI DEVLETİ
0 TÜRK YARGI SİSTEMİ. YARGI; bütün ülkedeki kanunların ve yasaların uygulanmasını sağlayan ve bu kanunları ihlal eden gerçek kisilere cezai yaptırım.
DAVA İŞLEMLERİ 17 – 21 EKİM 2016.
OSMANLI HUKUKUNDA REAYA (VATANDAŞ) PROF.DR.ABDULLAH DEMİR.
Osmanlı’da divan teşkilatı
Türk Medeni Kanununun Kabulü (17 Şubat 1926): Evlenme, boşanma, miras ve aile hukuku ile ilgili kanunlar medeni hukuk kapsamındadır. Avrupa devletlerinde.
KURULTAYDAN MECLİSE “Egemenlik” kavramı
Osmanlı devleti’nde taşra ve eyalet yönetimi
YARGILAMA TEŞKİLATI VE MAHKEME GÖREVLİLERİ
OSMANLI'DA HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ
LAW 201 INTRODUCTION TO LAW
LAW 201 INTRODUCTION TO LAW
TANZ İ MAT FERMANI. TANZ İ MAT NED İ R ?  Tanzimat kelimesi “düzenleme” anlamına gelmektedir.
MEDENİ HUKUK.
HUKUKUN KAYNAKLARI Hukukun kaynakları, asıl kaynaklar ve yardımcı kaynaklar olarak ikiye ayrılır. Asıl kaynaklar: Yazılı ve yazısız kaynaklar Yardımcı.
TARİH PROJE ÖDEVİ KONU=TANZİMAT FERMANI KONU=TANZİMAT FERMANI HAZIRLAYAN=ABDULLAH İZCİ HAZIRLAYAN=ABDULLAH İZCİ.
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
FİKRİ VE SINAİ HAKLAR MAHKEMELERİ
Uluslararası İşletme Yönetimi
Başlangıç Hükümleri- 1. Hafta
İŞ MAHKEMELERİ.
4483 MEMURLAR VE DİĞER KAMU GÖREVLİLERİNİN YARGILANMASI HAKKINDA KANUN.
Tanzimat Dönemi Osmanlı Adliye Teşkilatı
Osmanlı’da Merkez ve Taşra Hayatı
OsmanlI’da dİvan teşkİlatI
OSMANLI HUKUKUNDA REAYA (VATANDAŞ)
Sunum transkripti:

Tanzimat Dönemi Osmanlı Adliye Teşkilatı PROF.DR.ABDULLAH DEMİR

Tanzimat Dönemi Osmanlı Adliye Teşkilatı Ticaret Mahkemeleri Tanzimat öncesi dönemde Osmanlı vatandaşları ile Avrupalı tüccarlar arasındaki davalara kadılar bakar, yargılamada bir de tercüman bulunurdu. Dava konusu 4000 akçeden fazla olan davalar ise Divan-ı Hümayun’da sadrıazam huzurunda kazaskerler tarafından görülürdü. 1801 yılından itibaren söz konusu davalara yerli ve yabancı tüccarlardan oluşan komisyonlar bakmaya başladı. Tanzimat Fermanı ile ticari davalara bakan komisyonlara ticaret meclisi ismi verildi ve ticaret meclisleri Ticaret Nezareti’ne bağlandı. 1847 yılında ticaretin gelişmiş olduğu Osmanlı şehirlerinde de ticaret meclisleri açıldı.

Nizamiye Mahkemeleri Tanzimat döneminde Osmanlı Devleti’nde şer’iye mahkemelerinin dışında farklı yargı organları ortaya çıkmıştır. 1854 yılında ceza davalarına bakmak üzere Vilayet Meclisleri kurulmuştur. 1858 yılında Vilayet Meclisleri ceza mahkemelerine çevrilmiş ve bu mahkemelerin kararları Meclis-i Ahkam-ı Adliye’de istinaf olunmaya başlanmıştır. Bir süre sonra 1867, 1870 ve 1876 yıllarında yapılan hukuki düzenlemelerle Osmanlı Devleti’nin her yerinde görev yapacak olan Nizamiye Mahkemeleri kurulmuştur. 1879 da yapılan son değişiklikle Fransız adliye teşkilatı örnek alınarak Nizamiye Mahkemeleri sulh, bidayet, istinaf ve temyiz derecelerine ayrılmıştır.

Şer’iye Mahkemeleri Klasik dönemde Osmanlı adliye teşkilatının tek yargı kurumu olan şer’iye mahkemeleri Tanzimat’tan sonra yetkileri daralarak da olsa varlığını sürdürmüştür. 1837 yılında Şeyhülislamlığa yargı görevi yüklendi ve 1826’da kaldırılan Yeniçeri Ocağı’nın Süleymaniye’deki ağalık makamı şeyhülislamlığa tahsis edildi. Bütün şer’iye mahkemeleri Şeyhülislamlığa bağlandı ve Şeyhülislam kabineye alındı. Şer’iye mahkemesi hakimi olan kadıların idarî, beledî ve malî yetkileri ellerinden alındı ve sadece şer’î davalara bakma yetkileri kendilerinde kaldı. Şer’iye Mahkemelerinin görev alanı sadece şahıs, aile, miras, kısas ve diyet konuları ile sınırlandı. 1862 yılında Şer’iye Mahkemeleri’nde verilen kararları temyiz etmek üzere Şeyhülislamlık’ta Meclis-i Tedkikat-ı Şer’iyye kuruldu. Cumhuriyet’in kurulmasından sonra 1924 yılında Mehakim-i Şer’iyyenin İlgasına ve Mehakim Teşkilatına Dair Ahkamı Muaddil Kanun ile Şer’iye Mahkemeleri kaldırıldı

Cemaat Mahkemeleri Osmanlı Devleti’nin gayrimüslim vatandaşları evlenme, boşanma ve mirasla ilgili davalarını cemaat mahkemelerine götürebilirlerdi. Evlenme, boşanma ve mirasla ilgili davalarda cemaat mahkemeleri kendi dinlerinin hükümlerini uygularlardı. Bunun dışında cemaat mahkemelerinin hakem sıfatı ile gayrimüslimlere ait uyuşmazlıkları karara bağladıkları olurdu. Ancak cemaat mahkemeleri sadece dini müeyyidelere sahip olduklarından, gayrimüslimler genel itibariyle hukuki yaptırıma sahip olan şer’iye mahkemelerine gitmeyi tercih ederlerdi. Ayrıca uyuşmazlığın taraflarından birisi gayrimüslim ve diğeri Müslüman ise uyuşmazlığın şer’iye mahkemesinde çözülmesi mecburiyeti vardı.

Konsolosluk Mahkemeleri Osmanlı Devleti’nde iki tarafın da yabancı olduğu davalara konsolosluk mahkemeleri bakardı. Taraflar farklı yabancı devletlerden ise ilgili devletlerin temsilcilerinden oluşan komisyonlar davaları karara bağlardı. Konsolosluk mahkemeleri 1914 yılında kapitülasyonlarla birlikte kaldırıldı

İdare Mahkemeleri Tanzimat öncesi dönemde ayrı idare mahkemeleri yoktu. İdari davalar, adli yargı sistemi içerisinde karara bağlanırdı. Kazalarda kadılar, taşralarda paşa divanları ve merkezde Divan-ı Hümayun idari davalara da bakarlardı Tanzimat’ın ilk dönemlerinde merkez ve taşrada kurulan meclisler hem memurlarla hem de memurlar ile vatandaşlar arasındaki idari davalara bakmakla görevlendirildi. 1864 yılında Fransız modeline uygun olarak idari davalara bakmak üzere taşralarda Meclis-i İdareler kuruldu. 1868 yılında kurulan Şura-yı Devlet Muhakemat Dairesi bu Meclis-i İdarelerin kararlarına karşı temyiz mercii oldu. 1870 yılından itibaren idare ile vatandaşlar arasındaki davaların halledilmesi görevi Nizamiye Mahkemelerine verildi ve Meclis-i İdareler yalnızca memurlarla ilgili yargılamayla görevlendirildi. 1913 yılında memurlarla ilgili davaların çözümü adliye mahkemelerine devredildi ve böylece tekrar Tanzimat öncesi döneme benzer bir durum ortaya çıktı. Cumhuriyet’in kurulması ile Şura-yı Devlet, Danıştay ismini aldı ve yeniden Fransız modeline uygun olarak idari sistem kurulmuş oldu

1870 yılından itibaren idare ile vatandaşlar arasındaki davaların halledilmesi görevi Nizamiye Mahkemelerine verildi ve Meclis-i İdareler yalnızca memurlarla ilgili yargılamayla görevlendirildi. 1913 yılında memurlarla ilgili davaların çözümü adliye mahkemelerine devredildi ve böylece tekrar Tanzimat öncesi döneme benzer bir durum ortaya çıktı. Cumhuriyet’in kurulması ile Şura-yı Devlet, Danıştay ismini aldı ve yeniden Fransız modeline uygun olarak idari sistem kurulmuş oldu

Askeri Mahkemeler Tanzimat öncesi dönemde askerlerle ilgili davalar askeri yetkililer tarafından askeri kanunlar çerçevesinde karara bağlanırdı. Tanzimat döneminde Fransız modeline uygun olarak askeri ceza kanunları kabul edildi. Bu modele göre askerlerle ilgili davalara Divan-ı Harplerde bakılır ve karların temyizi Divan-ı Temyiz’de (Divan-ı Tecessüs) yapılırdı. Askerlerle sivil vatandaşlar arasındaki davalar ise adliye mahkemelerinde görülürdü