Skrotumal Hastalıklar Burak demirci Emir senocak
İçerik Hidrosel Varikosel Spermatosel Hematosel Piyosel
Hidrosel
Hidrosel Nedir? Basit hidrosel ; tunika vaginalisin , paryetal ve viseral yaprakları arasında normalden fazla sıvı bulunması durumudur. Normalde bu boşlukta 1-3 ml miktarlarında sıvı bulunmaktadır. Tunika vaginalisin viseral yaprağından sekrete edilen sıvı paryetal yapraktaki lenfatiklerden rezorbe edilir.
Hidrosel Hidrosel herhangi bir komplikasyon gelişmediği sürece , sarı ve berraktır. Hidrosel her yaşta görülebilse de en sık 40 yaş sonrasında görülür.
Hidrosel Sınıflaması 1. Konjenital Hidrosel ( infant ve çocuk ) Processus vaginalis kapanmasının normal zamanından önce, geç ya da inkomplet oluşmasına bağlıdır. 2. Edinsel Hidrosel ( erişkin ) İkincil bir ek patolojiye bağlı olarak gelişir. Orşit, epididimit, travma, tümör, radyoterapi, varikoselektomi, herniotomi .
Konjenital Hidrosel
Konjenital Hidrosel 1. Komünikan Tip 2. Komünikan Olmayan Tip 3. Kord Hidroseli 4. Abdominoskrotal Hidrosel
Komünikan Hidrosel Anne karnında testis karın içi yerleşimlidir. Gebeliğin 14. haftasından itibaren karnın alt bölgelerine doğru ilerler ve sonrasında skrotuma iner. Bu inişte periton da skrotuma kadar testisle birlikte iner. Doğumdan bir süre sonra bu peritonun uzantısı olan kesecik kapanarak ipliksi bir yapı halini alır. Kapanmaz ise karın içi sıvısı bu açıklıktan geçerek testis etrafında skrotumda birikir . Eğer açıklık büyükse karın içi organlar buradan sarkarak fıtık oluşturabilir.
Patent proc. vaginalis
Komünikan Hidrosel Komünikan tipte kitlenin hacmi gün içinde değişiklik gösterir. Sabahları küçük olan kitlenin gün boyunca karın içi basıncını artıran hareketler (ağlama, öksürme, beslenme, oturma, ayağa kalkma vb.) ile giderek artması . Gece yatarken büyümüş olması peritonla ilişkinin varlığını gösterir. Çocuk yaş gurubunda hidrosellerin büyük bir bölümü peritonla ilişkilidir , yani kömünikan hidrosel tipindedir
Komünikan Hidrosel Komünikan hidroseli olan bir çocukta patent prosesus vajinalis bulunduğundan akla kriptorşidizm ( inmemiş testis ) getirilmelidir. Komünikan hidrosel tanısı hikaye ve fizik muayene ile konulabilir. Skrotal bası ile sıvı abdomene kaçıyorsa patent prosesus vajinalis olduğu düşünülür.
Komünikan Olmayan Hidrosel Prosesus vaginalis oblitere olmuştur. Sıvı skrotal kavite içerisinde kalmıştır. Bilateral ve çok büyüktürler. Genellikle doğduğunda vardır ve bir yıl içerisinde spontan olarak rezorbe olur.
Komünikan Olmayan Hidrosel Daha büyük yaştaki çocuklarda görülen bu tip hidrosellerde ; Enfeksiyon Torsiyon Tümör Gibi patolojilerin olabileceği düşünülmeli ve ekarte edilmelidirler.
Kord Hidroseli Prosesus vajinalis bazen segmental olarak kapanır ve periton boşluğu ile bağlantısı olan ya da olmayan lokule kord hidroseline yol açar. Genellikle kord yapılarıyla devamlılık gösterir. Testis ile inguinal kanal arasında herhangi bir yerde bulunur.
Kord Hidroseli Ağrısız , mobil , transillüminasyon veren bir kasık kitlesidir. Özellikle muayene de testis çekildiğinde bu kitlenin de birlikte aynı yöne hareket etmesi, tanıda yardımcı olur. İnguinal herniden , uzun süre olan kasık kitlesi olmasına karşın ; kusma, huzursuzluk ve kaka yapamama şikayetleri bulunmadığı durumlarda kord hidroseli düşünülebilir.
Abdominoskrotal Hidrosel İki büyük lobdan oluşur , inguinal halkadan geçer. Büyük bir intraabdominal ve inguinaskrotal komponenti bulunur. Sıvı biriktikçe basıncın daha düşük olduğu abdominal kısma doğru ilerler. Abdominal basıncın arttığı durumlarda hidroselin boyutları artar. Fizik muayenede , hidroseli olan bir çocukta abdominl kitle tespit edilmesi ile tanıya yaklaşılır.
Semptom Ve Bulgular Skrotumda şişlik Gergin skrotum Palpe edilemeyen testis Genelde ağrısızdır ( enflamasyon yoksa)
Tanı Hikaye Fizik muayene Transillüminasyon Skrotal USG ile kesin tanı konulur.
USG
Ayırıcı Tanı Spermatosel Pyosel Hematosel İnguinal herni
Tedavi Genelde asemptomatiktir , nadiren tedavi gerektirir. Tedavi endikasyonları ; Kese , testiküler kan akımını bozacak kadar büyükse. Kozmetik açıdan kötü bir görüntüye neden oluyorsa. Gerginlik, ağırlık hissi ile rahatsızlık hissi varsa. Cinsel ilişkiyi orlaştırıyorsa.
Tedavi ( İnfant ) Non komünikan ve komünikan hidrosel , genellikle bir yıl takip edilir. Patent prosesus vajinalis varlığında, peritona kadar yayılabilecek bir enfeksiyon riskine karşı hidrosel aspirasyonu kontraendikedir. Komünikan hidroselde normalde 12-18 ayda kapanması beklenen prosesus vajinalis bu süre sonunda kapanmaz ise cerrahi olarak tedavi edilir İnguinal insizyon ile internal ring seviyesinde patent prosesus vajinalisin yüksek ligasyonu yapılır.
Tedavi Erişkinlerde hidroselin tedavisi cerrahidir. Teknikler ; Winkelman , Bergman , Lord’tur. Bunlarda , skrotal insizyon ile tunika vajinalis açılır ve sıvı boşaltılır ve potansiyel boşluk her teknikte değişik şekilde ortadan kaldırılır. Bu operasyonun komplikasyonları ; ödem , hematom, yara yeri enfeksiyonu, skrotal abse ve rekürren hidroseldir.
Tedavi Cerrahi uygulamasının riskli olduğu durumlarda skleroterapi uygulanan bir diğer yöntemdir. Tetrasiklin en çok tercih edilen ajandır. Epididimal obstrüksiyonlara neden olabilir. Bu nedenle fertilite kaybının önemli bir sorun olmadığı hastalarda tercih edilmelidir.
Varikosel
Varikosel Spermatik kord içindeki plexus pampiniformis’in dilatasyonudur. Erkek infertilesinin en sık düzeltilebilen nedenidir.
Epidemiyoloji Sağlıklı erkeklerde 10-15% İnfertil erkeklerde 20-40% Adölesanlıkta 10 yaşın öncesinde nadir görülür.
Epidemiyoloji Sol 90% Sağ <2% Bilateral görülme; Sağlıklı 0-1% İnfertil >20%
Varikosel Venöz hidrostatik basıç artışı Primer: Venöz hidrostatik basıç artışı Panpiniform plexus reflüsü Sekonder: İnternal spermatik vende tümör nedeniyle kompresyon veya obstrüksyon(Tromboz)
Primer Varikosel İnternal spermatik Ven; Sol, renal vene dik; sağ, inferior vena kavaya dar açıyla drene olur. Sol, sağa göre 10 cm uzundur. Nutcracker Fenomeni: Proksimal tip(klasik): Sol renal ven; aort ve sup. Mesenterik arter arasında sıkışır. >> Sol inf. Spermatik vende hidrostatik basınç artışı Distal tip: Common iliac arter, sol iliac vene bası yapar >> external spermatik vende hidrostatik basınç artışı
Plexus Pampiniformis Reflüsü İnternal spermatik ven’de valv yokluğu veya yetersizliği (sol>sağ) Venöz kollaterallerin varlığı >> normal kan akımının gonadal venöz sisteme reflüsü
Testiküler Disfonksiyon Venöz stas >> testiküler ısı artışı >> spermatogenez inhibisyonu
Testiküler Disfonksiyon Testesteron seviyesi azalır >> Leydig hücre disfonksiyonu
Semptomlar Asemptomatik İnfertilite Ağrı ve çekilme hissi Dilate venler görülebilir.
Teşhis Fizik Muayene Görüntüleme Semen Analizi
Fizik Muayene Ayakta, oda sıcaklığında spermatik kord palpasyonu Dilatasyon belirgin değilse Valsalva manevrası yaptırılır. Subklinik: F.m ile saptanmayan varikosel Evre 1: Ayakta Valsalva manevrasıyla tespit edilir. Evre 2: Kolayca palpe edilerek tespit edilir. Evre 3: Dilate venler gözle görülebilir.
Görüntüleme Doppler USG (En sık kullanılan) CT Venografi (En değerli) Radyonükleid anjiografi Skrotal termografi
Semen Analizi En sık astenozoosoermid görülür. (90%) Oligozoospermi (<20 milyon/ml) (65%) Morfolojik anomaliler görülür, immature ve anormal şekilli spermler görülür.
Tedavi Sperm dansite ve motilitesinde azalma Testiküler atrofi (iki testis arası volüm farkı 2 ccden fazla ise) Kronik ağrı 2 yıldan uzun süren infertile Evre 3 Varikosel Reflü varlığı Varsa varikosel tedavi edilmeli.
Tedavi Cerrahi Ligasyon Laporoskopik varikoselektomi Komplikasyonlar: Hidrosel, testiküler arter yaralanmaları, rekürrens
Spermatosel Rete testis, ductus efferentes ve epididimisten kaynaklanan sperm içeren kistlerdir. Prevelans 1% ve kaput (baş) epididimiste Asemptomatik DD: Hidrosel, Mezotelyoma, fibroma gibi tümörler Fizik Muayene: fikse olmayan ve transilluminasyon (+) Kist sıvısı beyazdır. Tedavi: Takip; rahatsızlık veriyorsa ve sperm çıkışını engelliyorsa cerrahi eksizyon
Hematosel Tunika vajinalis yaprakları arasındaki kanama Travma Cerrahi müdahele sonrası Hızlı ilerleyen testis tümörleri Tedavi: Resorbsiyon olmuyorsa drene edilmeli
Piyosel Tunika vajinalis yaprakları arasında püy birikmesi Epididimitis ve orşiepididimitiste en sık görülür. AB’ye cevap vermezse drene edilmeli