Embriyo Transferi Uygulanan Kadınların D Vitamini Düzeyleri ve Gebelik Sonuçları ile İlişkisi Yard Doç Dr İlkay BOZ, Dr Gamze TESKERECİ Doç Dr Murat ÖZEKİNCİ ilkayarslan@akdeniz.edu.tr Akdeniz Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Antalya, Türkiye

D VİTAMİNİ Geleneksel olarak D vitamininin kemik metabolizması ve kalsiyum-fosfor dengesi üzerine rolleri olduğu bilinmektedir (Oberhelman & Thacher, 2013). Son zamanlarda D vitaminin non-kalsemik rollerinin olduğu gösterilmiştir (Özkan ve Döneray, 2011; Down ve Stafford, 2012; Kıdır 2013; Lauretani ve et al., 2013) (Grzechocinska et al., 2013; De-Regil ve ark. 2012).

Üreme Sağlığında D Vitamini Üreme sağlığı ve infertilite alanında D vitamininin etkileri yakından incelenmektedir (Colonese ve ark 2015).

İnfertilitede D Vitamini Eksikliği Bir sistematik derleme ve meta analiz çalışmasında (Vanni ve ark 2014), D vitamini eksikliğinin YÜT uygulanan kadınlarda yüksek prevalansta olduğu, Batı ülkelerinde %21-31, İran çalışmalarında %75-99 Başka bir çalışmada infertilite tedavisi için başvuran 1072 kadının %77.4’ünün D vitamini düzeyini %30ng/mL’nin altında olduğunu bulmuştur (Pagliardini ve ark. (2015) .

Türkiye’de İnfertil Bireylerin D vitamini Düzeyleri Ülkemizde beslenme, geleneksel ya da kapalı giyim tarzı, güneş ışınlarından yeterince faydalanamama nedenleriyle, yüksek oranda D vitamini yetersizliğinin ve eksikliğin olduğu, bu oranın bölge ve illere göre farklılık gösterdiği çalışmalarla ortaya çıkartılmıştır.

Türkiye’de İnfertil Bireylerin D vitamini Düzeyleri Bir uzmanlık tezinde, D vitamini eksikliği infertil (%86.4) ve fertil (%66) erkeklerde istatistiksel olarak anlamlı biçimde farklı bulunmuştur (Özkaya 2015). Bu çalışmanın dışında ülkemizde IVF uygulanan kadınların D vitamini seviyeleri ile ilgili yapılmış bir çalışmaya ulaşılmamıştır.

D Vitamini ve İnfertilite IVF uygulanan 84 kadının ovarian folikül sıvılarındaki D vitamini düzeyi arttıkça kandaki D vitamini düzeyinin arttığı ve bunun gebelik oranını 4 kat arttırdığı ortaya çıkmıştır.

D Vitamini ve İnfertilite 80 infertilite tedavisi gören kadında ovarian foliküllerdeki D vitamini konsanstrasyonu arttıkça implantasyon oranının arttığını bulmuştur.

D Vitamini ve İnfertilite Yeterli D vitamini düzeyi olan kadınların IVF başarı oranının 4 kez arttığını ortaya koymuştur

D Vitamini ve İnfertilite Tek ET uygulanan 368 kadında D vitamini eksikliğinin bağımsız olarak kinik gebelik oranın azalttığı, 0.56 kat riski arttırdığını saptamıştır

D Vitamini ve İnfertilite Bu çalışmaların aksine, D vitamini düzeyi ile gebelik oranları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki olmadığını gösteren birkaç çalışmaya ulaşılmıştır (Anifandis ve ark. 2010; Aflatoonian ve ark 2014; Firouzabadi ve ark. 2014; Fabris ve ark 2014; Franasiak ve ark 2015).

Amaç ET uygulanan kadınlarının Vitamin D düzeylerini belirlemek ve Transfer zamanında D vitamini düzeyi ile gebelik sonuçları arasındaki ilişkiyi incelemek.

YÖNTEM Tanımlayıcı ve kohort düzen Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Tüp Bebek Merkezi Haziran 2015-Mayıs 2016 Örneklem: 19-43 yaş arasında, Primer infertil ET uygulanan kadınlar

YÖNTEM Örneklem büyüklüğü Rudick ve ark., (2012) yaptığı araştırma temel alınmıştır. Minitab 15 istatistik programı Örneklem büyüklüğü toplam 208

YÖNTEM Veri Toplama Kişisel Bilgi Formu: 18 soru Sosyodemografik özellikler İnfertiliteye ilişkin veriler D vitamini düzeyleri 25(OH)D düzeyi 20 ng/mL’den düşük D vitamini eksikliği, 21 ile 29 ng/mL arasında D vitamini yetersizliği, 30 ng/mL’den yüksek yeterli düzey 150 ng/mL’den yüksek ise D vitamini intoksikasyonu

YÖNTEM Uygulama Prosedürü Kimyasal gebelik bHCG ile klinik gebelik de gestasyonun 7-8. Haftalarında kalp atımı takibi ile saptanmıştır. hCG uygulandıktan sonra 34-35 saat sonra transvaginal USG eşiliğinde OPU yapılmış, ardından konvansiyonel ET uygulanmıştır. 17-18 mm çapında 2-3 foliküle ulaşıldığında hCG uygulanmış Ovarian yanıt transvaginal USG ve serum E2 ile takip edilmiştir. Tüm kadınlara kontrollü ovarian stimulation (recombinant FSH yalnız ya da kombine hMG) uygulanmıştır.

Verilerin Değerlendirilmesi YÖNTEM Verilerin Değerlendirilmesi Veriler SPSS 20.0 paket programı kullanılarak değerlendirilmiş, araştırmada istatistiksel anlamlılık düzeyi α<0.05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma Etiği Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Klinik Araştırmalar Etik Kurulu Gönüllülük esası ve aydınlatılmış onam Araştırma Bütçesi Akdeniz Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Projeleri birimi proje no:

BULGULAR

Tablo 1. Kadınların Sosyo-demografik ve infertiliteye ilişkin özellikleri (N=208) Sociodemographic Characteristics N % MN ±SD Range Age (years) 32.88 ±4.2 23 - 43 18 - 25 9 4.3 26 - 35 136 65.4 36 - 42 63 30.3 Marriage (years) 6.50 ±4.23 1 - 18 Education Literate & Primary School 118 56.8 High School 48 23.0 University 42 20.2 Employment Housewife (unemployed) 105 50.5 Employed 103 49.5 Place of residence City Town and village 174 34 83.7 16.3 Income Income lower than expenses Income equal to expenses 143 68.7 Income higher than expenses 23 11.1 BKI* (kg/m2) <18.5 18.5-24.9 25-29.9 >30 10 65 28 4.8 31.2 13.5 25.11±4.47 16.5-40.87 Season of Embryo Transfer Summer Spring Winter 56 49 26.9 23.6 Infertility Characteristics Duration of the IVF** diagnosis (year) 4.48 ±3.53 1-16 Duration of IVF** treatment (year) 2.86±2.44 1-13 Infertility factor Female infertility Male infertility 86 33 41.4 15.9 Unexplained infertility 89 42.8 Number of mature oocytes 1-5 6-10 11 ve üstü 80 25 38.5 12.0 6.16 ±3.72 1-20

%23.6 D vitamini yetersizliği BULGULAR Kadınların D vitamini ort: 16.16±8.36 (4.2-54.25) %72.1 D vitamin eksikliği 20ng/mL’nin altında %23.6 D vitamini yetersizliği 20-29.99 ng/mL arasında %4.3 D vitamini yeterli 30 ng/mL’nin üzerinde

Tablo 2. Kadınların D vitamini ortalamaları ile IVF sonuçları ve sosyo-demografik veriler arasındaki ilişki Variables Average vitamin D r p value Age 0.135 0.052 Marriage years -0.136 0.050 BKI* (kg/m2) -0.186 0.007 Duration of the IVF** diagnosis (year) -0.190 0.006 Duration of IVF** treatment (year) -0.197 0.004 Number of mature oocytes -0.093 0.181 Number of transferred embryo 0.164 0.018 hCG*** düzeyi (mIU/mL) -0.051 0.465 Kadınların BKI, infertilite tanı ve infertilite tedavi süresi arttıkça D vitamini ortalamaları düşmektedir

BULGULAR Klinik ve kimyasal gebelik oranları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Figure 1. Pregnancy rates for women in each 25OH-D level

Sınırlılıklar Örneklem sayısı düşük, Kadınların sadece %4.3’ünün D vitamini yeterli olduğu halde karşılaştırma yapılmıştır. Oosit ve Embriyo kalitesinin incelenmemiştir Freezing ET'ne genellenemez Devam eden gebelik sonuçları ile D vitamini düzeyleri arasındaki ilişki takip edilmemiştir.

SONUÇ Ülkemizde D vitamini ile IVF sonuçları arasındaki ilişkinin incelenmesi Daha yüksek sayıda örneklemle, Farklı infertil hasta gruplarında, Erkek infertil bireylerde. IVF tedavisinde D vitamini destek programı uygulanarak yükselen D vitaminin gebelik sonuçları üzerine etkileri incelenebilir.