ADA BİYOCOĞRAFYASI
NEDEN ADALAR? Sınırları bellidir.
NEDEN ADALAR? Yüzyıllardır sıradışı canlılığı barındırmaktadır. Dolayısıyla biyologların ilgisini çekmektedir.
NEDEN ADALAR? İzole ortamlardır.
NEDEN ADALAR? Sayıları fazladır.
Karakteristik özellikleri değişkenlik gösterir. NEDEN ADALAR? Karakteristik özellikleri değişkenlik gösterir.
ADALAR SADECE DENİZLERDE Mİ?
Darwin & Wallece
Tarihsel Bakışaçısı 1900’lü yıllar öncesinde: “There are only two possible hypotheses to account for the stocking of an oceanic island with plants from a continent: either seeds were carried across the oceans by currents, or the winds, or birds, or similar agencies; or the islands once formed part of the continent, and the plants spread over intermediate land that has since disappeared.” Hooker, 1866. – Dispersal ya da vikasryans? – Dengeli bir ada biyocoğrafyası teorisi…
Tarihsel Bakışaçısı Tarihsel olarak adaların sıradışı habitatlar olduğu fikri benimsenmiştir. 1900’lü yıllar öncesinde dengeli ada biyocoğrafyası teorisi hakimken, 1967 yılında ada biyocoğrafyası modelinin dinamik bir model olduğu ortaya konmuştur (MacArthur & Wilson 1967).
Wilson: “Here’s another piece in the puzzle Wilson: “Here’s another piece in the puzzle. I’ve found that as new ant species spread out from Asia and Australia onto the islands between them, such as New Guinea and Fiji, they eliminate other ones that settles there earlier….So there seems to be a balance of Nature down to the level of the species.” MacArthur: “Yes, a species equilibrium. It looks as though each island can hold just so many species, so if one species colonizes the island, an older resident has to go extinct. Let’s treat the whole thing as if it were a physical process. Think of an island as filling up with species from an empty state up to the limit.”
Robert MacArthur Doktora tezi rekabet ve ötleğenlerde birlikte bulunma üzerine yoğunlaşmıştır (Yale 1958).
Edward O. Wilson Güney Pasifik adalarındaki karınca türlerinin ilişki ve kökenleri üzerine çalışmalar yapmıştır.
Tür zenginliği ada alanı ile artar. Tür zenginliği izolasyonla azalır. Ada biyocoğrafyasının dinamik yapısının şekillenmesinde türler arası ilişkiler önemlidir.
Ada Biyocoğrafyası Tür zenginliği üzerine adanın alanı ve izolasyonun etkisi iç göç ve yok olma ile şekillenir. Adalardaki tür zenginlik gradientleri iç göç ve yok olma arasındaki dengenin bir fonksiyonudur.
İç göç (immigration) Adanın ana karadan uzaklığının bir fonksiyonudur. İç göç izolasyonla azalır. Başarılı kolonizasyon olayları tür zenginliğini azaltır. Neden?
Yok olma (extinction) Ada alanının bir fonksiyonudur. Küçük adalar yüksek yok olma oranlarına sahiptir. Küçük adalar daha az kaynak ve daha az habitat heterojenliği sunar. Küçük adalar tür içindeki çok az bireyi destekler, türler yok olmaya karşı oldukça hassastır.
Ada Biyocoğrafyası Tür-alan ilişkileri. Tür-izolasyon ilişkileri.
Tür - Alan ilişkileri
Olaf Arrhenius S = cA S = tür zenginliği c = sabit değer A = Adanın alanı z = log(S) ve log(A) arasındaki ilişkilere ait eğim z
Hangi ilişkide z daha yüksektir? Neden?
Tür - İzolasyon ilişkileri
Adalarda, Başarılı kolonizasyon olayları artan tür zenginliği ile azalır. Yok olma riski artan tür zenginliği ile artar. Yeni türler tür zenginliği açısından herhangi bir düzeyde olan adayı kolonize edebilir, ancak yok olmayı tetikler.