MAN 533T ULUSLARARASI PAZARLAMA Küresel Pazarlama Kanalları ve Dağıtım II 03.05.2017 Kaynak: Stratejik Küresel Pazarlama, Ed. Necdet Timur ve Alparslan Özmen

LOJİSTİK Nedir? Lojistiğin günümüzde kabul gören en geçerli tanımı The Council of Logistics Management (CLM) kuruluşu tarafından yapılmıştır. Bu tanıma göre Lojistik; Müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere her türlü ürünün, servis hizmetinin ve bilgi akışının, başlangıç noktasından (kaynağından) tüketildiği son noktaya (nihai tüketiciye) kadar olan tedarik zinciri içindeki hareketinin etkili ve verimli bir şekilde planlanması, uygulanması, taşınması, depolanması ve kontrol altında tutulmasıdır.

LOJİSTİK Nedir? The Council of Logistics Management (CLM) kuruluşu tarafından yapılan tanımda açıklanması gereken 2 unsur var, bunlar; müşteri ve tedarik zinciri. Lojistikçiler için müşteri her türlü teslim noktalarıdır. Tedarik zinciri; tedarikçilerden, üreticilerden, dağıtıcılardan, toptancılardan ve perakendecilerden meydana gelir. Lojistikçiler tedarik zinciri içerisinde malzeme ve bilgi akışını sağlayarak tedarikçi ve müşteri arasında köprü görevi üstlenir.

LOJİSTİK Yönetimi Nedir? Lojistik Yönetimi, müşterinin beklentilerine uyan ürünlerin tedarikçilerden veya ürünün üretildiği üretim lokasyonlarından, depolara, dağıtım merkezlerine buralardan da son kullanıcıya ulaştırılması için perakendeci ya da mağazalardaki her türlü adımın yönetilmesidir. Lojistik yönetimi operasyonlar noktasında farklı birimler arasındaki koordinasyonu sağlayarak iç tedarikçi ve iç müşteri hareketlerinin sağlıklı biçimde yerine getirilmesine yardımcı olmaktadır.

LOJİSTİK Yönetimi Nedir? Üretilen mal veya hizmet daima müşteriye doğru döngüsel bir yol izlemektedir ve lojistik yönetimi ile bu mal ve hizmetlerin, doğru ürün doğru zaman doğru koşullar doğru miktar doğru lokasyonda doğru müşteriye doğru fiyatla Seven Rights dediğimiz lojistiğin 7 doğrusunu da sağlayarak ulaştırılmasını sağlamaktadır.

KÜRESEL LOJİSTİK Küreselleşen lojistik faaliyetleri dediğimiz zaman, sadece tamamlanmış ürünlerin taşınması ve depolanmasından söz etmek eksik bir ifade olacaktır. Günümüzde rekabet gücüne ulaşmış firmalar hammadde ve yarı-mamulü de dünyanın başka bir yerinden tedarik etmektedir. Böylece, uygun kalite ve fiyatta istenilen hammaddeleri tedarik ederek küresel pazarda önemli bir rekabet gücü elde etmektedirler.

Küresel Lojistik, “en düşük maliyetle firmanın amaçlarına ulaşırken ulusal sınırların dışında, malzemelerin hareketinin yönlendirilmesi ve kontrol eden bir sistemin tasarımı ve yönetimi” olarak tanımlanabilir.

Lojistik faaliyetlerini ise iki ana grupta toplamamız mümkündür: Malzeme yönetimi Fiziksel dağıtım.

Malzeme yönetimi/gelen lojistik (inbound logistics) firmanın yapacağı üretim ve hizmet için tedarik etmek zorunda olduğu hammadde/yarı-mamul ve diğer malzemelerin firmaya ulaşıncaya kadarki geçen süreci ifade eder. 1980’li yıllara kadar birbirinden ayrı olarak incelenen ve uygulanan talep tahmini, satın alma, ihtiyaç planlama, üretim planlama ve hammadde depolama faaliyetleri 1980’li yıllara geldiğinde malzeme yönetimi başlığı altında birleştirilmiştir.

Fiziksel dağıtım ise, firmanın ürettiği ürünün veya sunduğu hizmetin son kullanıcıya ulaşıncaya kadarki yapılan faaliyetleri tanımlamak için kullanılır. Fiziksel dağıtım konusunun alt başlıklarında ise, taşıma, depolama, stok yönetimi, müşteri hizmetleri, sipariş süreci ve yönetimi konuları yer almaktadır.

Lojistik sektörünün son 20 yılda bu kadar hızlı bir şekilde gelişmesi tesadüflere bağlı değildir. Bu değişimi sağlayan temel unsurlar şu şekilde sıralanabilir: Küresel ekonominin dünyadaki gelişimi (Ekonomik Bloklar –NAFTA, AB vb. ), Gümrük duvarlarının indirilmesi, Lojistik sektöründeki gelişmeler (haberleşmede etkinliğin ve iş süreçlerinde standardizasyonun artması).

YEREL VE KÜRESEL LOJİSTİK FAALİYETLER ARASINDAKİ FARKLAR Uzaklık Döviz kuru dalgalanması Yabancı aracılar Dil Kelimelerin anlamlarında farklılıklar Kültürel farklılıklar Politik istikrar Altyapı olanakları Çevresel düzenlemeler Etiketleme kanunları farklılıkları Gümrük kanunları ve taşımacılık düzenlemelerindeki farklılıklar Resmi belgeler, bürokrasi

KÜRESEL LOJİSTİK FAALİYETLER Lojistik dendiğinde öne çıkan faaliyetleri bir önceki bölümdeki “dağıtımın” yanısıra, taşıma, depolama, sigortalama, bilgi teknolojileri ve bu faaliyetlerin birlikte yürütülmesi ile ortaya çıkan üçüncü parti lojistik faaliyetler (3PL) olarak sıralamamız mümkündür.

Taşımacılık ve Küresel Taşıma Modları Hammadde, yarı-işlenmiş ve tamamlanmış ürünler küresel bazda çok uzun mesafeleri kat ederek üretim/satış noktalarına ulaştıkları için denizyolu ve havayolu en çok öne çıkan taşıma şekillerindendir. Ancak, karayolu ve demiryolu bu iki taşıma şekline bazen tamamlayıcı bazen de temel taşıma şekli olarak yer almaktadır.

Hangi taşıma yolunun seçileceği konusunda dikkat edilmesi gereken üç faktör bulunmaktadır. Bunlar; değer/miktar oranı, bozulabilirlik ve taşıma maliyetidir. Değer’in miktara oranı, o ürünün katma değer yaratma miktarı olarak da tanımlanırken, Bozulabilirlik, ürünün özelliğini kaybeden saklanabilecek zamanı ifade etmektedir. Taşıma maliyeti faktörü, değer/miktar oranı ile bozulabilirlik faktörleri göz önünde bulundurularak karar verilir.

Denizyolu Düzenli hat işletmecileri (liner carriers) Tarifesiz sefer işletmeleri (charter)

Havayolu Havayolu taşımacılığı çok kısa zaman içerisinde kargonun varış noktasına ulaşması açısından önemli bir yere sahiptir. Özellikle kargo şirketlerinin 1 günde ulaştırma hizmetlerinin artmasında bu taşımacılık türünün çok önemli bir yeri vardır. Ancak taşıma maliyetleri açısından diğer taşıma türlerine göre daha fazladır. Bu nedenle maddi değeri fazla, hacmi küçük ürünlerin taşınmasında kullanılır.

Karayolu Sıklıkla birbirine komşu ya da nispeten yakın olan ülkeler arasında yük taşımacılığında kullanılır. Liman ve havaalanına gelen ürünlerin ülke içerisinde veya denize kıyısı olmayan diğer ülkelere taşınmasında kullanılır. Hız, güvenlik, güvenilirlik ve ulaşabilirlik açısından avantajları fazladır.

Demiryolu Demiryolu erişilebilirliği uluslararası taşımacılıkta çok sınırlıdır. Ülkeler arasında demiryolu genişliklerindeki farklılıklar bu taşıma türünün küresel anlamda kullanılmasını engellemektedir.

Depolama ve Stok Yönetimi Hammadde/yarı-mamul ve tamamlanmış ürünlerin stoklanması firmalar açısından çok önemli bir maliyet kalemini oluşturmaktadır. Toplam stok maliyetlerini oluşturan kalemler, elde bulundurma maliyeti, sipariş verme maliyeti ve elde bulundurmamaktan kaynaklı kaçırılan kar ve müşteri memnuniyetsizliği maliyeti olarak bölümlere ayrılabilir. Stok yönetiminin amacı, toplam stok maliyetlerini oluşturan kalemler arasında bir denge oluşturarak ne zaman ve hangi miktarda sipariş verildiğini saptamak, böylece şirketin toplam stok maliyetlerinin en aza indirilmesini gerçekleştirmektir.

Temel Depolama Kararları Depolama yönetimi konusuna giren faaliyetler, deponun sahipliği, sayı, büyüklük, depo içi tasarımı ve yerleştirme olarak sıralanabilir. Birinci olarak depo sahipliği açısından firmaların hangi tür depoları kullanacağı konusunda temelde iki alternatif söz konusudur. Bunlar, özel ve genel depo/antrepolardır. İkinci önemli karar, tedarik süresi boyunca nerede ve kaç tane depo/antrepoya ihtiyaç duyulacağı konusundadır. Üçüncü olarak ise her bir deponun büyüklüğüne karar verilmesi gerekmektedir. Dördüncü olarak verilmesi gereken karar ise depo içinin tasarımı ve malzemelerin yerleştirilmesidir.

Depolarda Yürütülen İşlemler Depolarda yürütülen faaliyetler şu şekilde sınıflandırılabilir: Ürünlerin teslim alınması, ihtiyaç duyuluncaya kadar bunların saklanması, ihtiyaç duyulduğu anda bulunduğu yerden alınması, kullanıcıya bu malzemelerin gönderilmesinin sağlanmasıdır.

Bilgi Teknolojileri Bilgisayar teknolojilerindeki hızlı değişim lojistik sektöründe de verimliliğin artmasında önemli rol oynamaktadır. Bu alanda kullanılan pek çok program ve sistem olmasına karşın, lojistik firmalarınca kullanılan teknolojiler dört ana grupta toplanmaktadır. Bunlar: Dağıtım İhtiyaçlarının Planlanması (Distribution Requirements Planning -DRP), Elektronik Veri Değişimi (Electronic Data Interchange – EDI), Depo Yönetimi Sistemleri (Warehouse Management Systems – WMS) ve Taşıma Yönetimi Sistemleri (Transportation Management Systems - TMS) olarak sıralanabilir.

Bilgi Teknolojileri Dağıtım İhtiyaçlarının Planlaması (DİP): Dağtım ağı içinde hangi ürüne, ne zaman, ne kadar ve nerede gereksinim duyulacağının ve bu gereksinimin nasıl karşılanacağının planlanmasıdır. Elektronik Veri Değişimi (Electronic Data Interchange – EDI): Tedarik zinciri içinde bulunan tüm firmaların birbirleri ile ticari doküman alışverişi yapmaları gerekir. Elektronik Veri Değişimi veya kısaca EVD, işletmeler arasında yapılması gereken bu evrak işlemlerinin, belirlenmiş bir format üzerinden,  internet ortamında kolaylıkla yapılmasını sağlayan bir sistemdir. Elektronik ortamda yapılan bu evrak işleri hem evrak kayıplarının, hem de insan hatalarının önüne geçilmesinde faydalı olur. Ayrıca zamandan ve maliyetten tasarruf sağlar.

Bilgi Teknolojileri Lojistikte yazılımların avantajları • Taşıma sırasında gönderilen siparişlerin ve taşıt araçlarının takip edilmesine ve izlenmesine olanak sağlar. • Tüm lojistik işlemlerinde o işin gerçekleştirilmesine yönelik uzman sistemlerden yararlanılması, işlemlerin ve evrakların elektronik ortamda standart bir format üzerinden gerçekleştirilir ve hazırlanır. • Dünya çapında zaman ve mekân kısıtlı olmaksızın müşterilerle iletişim olanağı yaratır. • Müşteri ilişkileri konusunda yaşanabilecek her türlü sorunun etkin bir biçimde çözümlenebilmesinde önemli bir destek unsuru.

Bilgi Teknolojileri Lojistikte yazılımların avantajları • İnteraktif iletişim kanalları sayesinde, müşterilere işletme ile ilgili bütün birimlere doğrudan ulaşabilme fırsatları sunarak müşterilerin işletmeye güven duymasını sağlar. • Ödemelerin elektronik ortamda yapılmasına, hesapların ve borç durumunun kontrol edilebilmesine olanak verir. • Müşterilerle olan her türlü iletişimin işletmeye getireceği maliyet yükünün azaltılmasını ve verilen her türlü hizmetin etkinliğini artırır. • İşletme lojistiği bağlamında dağıtımı yapılacak ve/veya toplanacak ürünlerin en etkin bir biçimde planllamaya olanak sağlar.

Alıştırmalar 1. Hangisi lojistiğin 7 doğrusundan biri değildir? a. fiyat b. zaman c. miktar d. reklam e. ürün

Alıştırmalar 2. Hangisi küresel ve yerel lojistik farkı değildir? Uzaklık Dil Kelimelerin anlamlarında farklılıklar Kültürel farklılıklar Hepsi küresel ve yerel lojistik farkıdır

Alıştırmalar 3. Hangisi tedarik zincirinin sonudur? a. perakendeci b. toptancı c. nihai müşteri d. üretici e. iç müşteri

Alıştırmalar 4. Hangisi toplam stok maliyetlerini oluşturan kalemlerden değildir? elde bulundurma maliyeti müşteri memnuniyetsizliği maliyeti müşteri memnuniyeti maliyeti sipariş verme maliyeti elde bulundurmamaktan kaynaklı kaçırılan kar maliyeti