ASİTLER BAZLAR
Farklı elementler bir araya gelerek bileşikleri oluştururlar. TUZ SU
Bileşikleri özelliklerine göre kaç kısımda inceleyeceğimizi biliyor musunuz?
SULANDIRILMIŞ ÇAMAŞIR SUYU ETKİNLİK MADDELER TADARAK DOKUNARAK SİRKE LİMON ELMA ASPİRİN SULANDIRILMIŞ ÇAMAŞIR SUYU BULAŞIK DETERJANI SABUN DİŞ MACUNU KABARTMA TOZU YOĞURT EKŞİ EKŞİ EKŞİ Yanda verilen maddeleri ‘dokunarak ve tadarak’ sınıflandıralım ve tabloyu dolduralım. EKŞİ KAYGAN KAYGAN KAYGAN KAYGAN KAYGAN EKŞİ
Çamaşır suyunun,bulaşık deterjanının,sabunun,diş macununun,tadına bakmak istememişsinizdir!!! . Fakat soda ve bitter çikolatanın tadına baktığınızda acı olduğunu fark ettiniz mi? Tadına baktıklarınız içerisinde sirke,limon,elma,yoğurt tadını nasıl bilirsiniz?????
Bu maddeleri bazı özelliklerine göre sıralamış oldunuz. Böylece Bu maddeleri bazı özelliklerine göre sıralamış oldunuz.
Şimdide bu maddeler bakalım Turnusol kağıdını hangi renge dönüştürecek.
Bu maddelerden, Tadı ekşi olanların turnusol kağıdını KIRMIZI renge, Kayganlık hissi verenlerin ve tadı acı olanların ise turnusol kağıdını MAVİ renge dönüştüğünü fark ettiniz mi?
SONUÇ: Tadı ekşi olan ve turnusol kağıdını kırmızı renge dönüştüren maddelere ASİT denir. Kayganlık hissi veren , tadı acı olan ve turnusol kağıdını mavi renge dönüştüren maddelere ise BAZ denir.
Turnusol kağıdının işlevini düşünelim. ARAŞTIRALIM Turnusol kağıdının işlevini düşünelim. (Asite ve baza göre farklı renk verir) Siz de kendiniz turnusol kağıdı yapabilirsiniz. İpucu: çilek, kırmızı lahana suyu asit ve baza farklı renkler verir.
Çizelgede örnek olarak verilen bazı kimyasal maddeler laboratuvarlarda belirteç olarak kullanılmaktadır.
ETKİNLİK: Günlük hayatta karşılaştığımız maddelerin listesini çıkarıp bunların hangisinin asit, hangisinin baz olduğunu aranızda tartışarak tahmin etmeye çalışın. Örnek: Domates → ekşi → ASİT Cam temizleme sıvısı → kaygan → BAZ
Sizce her zaman duyu organlarımızla maddelerin asit yada baz olduğuna karar verilebilir mi???
Asit ve bazlara dikkat etmezseniz bu hale gelirsiniz
Bazlar OH- iyonu verirler Asitleri ve bazları tanımanın tehlikesiz bir yolu da bunları suda çözmektir.Suda çözündüklerinde; Asitler H+ iyonu Bazlar OH- iyonu verirler
HCl H+ + Cl− NaOH Na++ OH− HNO3 H+ + (NO3)− KOH K+ + OH− suda (Hidroklorik asit) NaOH suda Na++ OH− (Sodyum hidroksit) HNO3 suda H+ + (NO3)− (Nitrik asit) KOH suda K+ + OH− (Potasyum hidroksit)
suda CO2 + H2O H+ + HCO3− Gazlı içeceklerin asidik olması CO2 gazının suda çözünerek H+ iyonu oluşturmasından kaynaklanmaktadır. Bundan dolayı bu tür içeceklerin tadı ekşidir.
suda NH3 + H2O OH− + NH4+ Benzer şekilde cam temizleme sıvılarının bazik özellik göstermesi, bu tür maddelerin içinde bulunan amonyaktan kaynaklanır. Amonyak suda çözündüğünde hidroksit (OH−) oluşturur.
Hayatımızdaki Asitleri ve Bazları Öğrenmeye ne dersiniz?
Sanayide kullanılan bazı Maddenin kullanım alanları asit ve bazlar Maddenin bilimsel adı Maddenin formülü Maddenin yaygın adı Maddenin kullanım alanları Sülfürik asit H2SO4 Zaç yağı Akülerde elektrolit olarak,kuyumcukta Hidroklorik asit HCl Tuz ruhu Temizlik malzemesi olarak Nitrik asit HNO3 Kezzap Patlayıcı yapımında Sodyum hidroksit NaOH Sud kostik Sanayide sabun, deterjan,kağıt,boya yapımında Potasyum hidroksit KOH Potas kostik Arap sabunu,şampuan gübre yapımında Kalsiyum hidroksit Ca(OH)2 Sönmüş kireç Deri üretiminde kireç çimento yapımında
Sanayi dışında hayatımızın her alanında kullanılan bazı asitler MADDE İÇERDİĞİ ASİT Elma Malik asit Limon Sitrik asit Yoğurt Laktik asit Çilek Folik asit Üzüm Tartarik asit Turşu Benzoik asit Reçel Sorbik asit Gazoz Karbonik asit Kolalı içecekler Fosforik asit Sirke Asetik asit Karınca Formik asit
Peki bu maddenin kuvvetli asit veya baz olduğunu nasıl anlarız? Bilmediğimiz bir maddenin asidik ve ya bazik özellik göstereceğini BELİRTEÇLER yardımıyla anlayabiliriz. Peki bu maddenin kuvvetli asit veya baz olduğunu nasıl anlarız?
Günlük yaşamda sık karşılaşılan bazı ürünlerin pH’ları:
SBS 2010
Çevremizde tahribat yaratabilen asitlere ‘kuvvetli asit’, bazlara ‘kuvvetli baz’ denir.
ASİTLE BAZ BİR ARADA DURMAZ!!!
Ağzımızda bakterilerin ürettiği asit dişlerimizi çürütür,diş macunundaki bazik maddeler çürükleri engeller Eşek arısı soktuğunda ise bazik bir madde salgılar bu bölgeye bir asit olan sirke sürülür
Asit + Baz Tuz + Su (çözelti) Bir asit ve bazın tepkimeye girerek su ve tuz oluşturmasına Nötralleşme tepkimesi denir.
Aşağıdaki denklemleri inceleyelim ve her tepkime sonucu oluşan ortak ürünleri belirleyelim. HCl + NaOH NaCl + H2O (tuzlu su çözeltisi) Asit Baz H2SO4 + 2KOH K2SO4+ 2H2O (tuzlu su çözeltisi) Asit Baz 2HNO3 + Ca(OH)2 Ca(NO3)2+ 2H2O (tuzlu su çözeltisi) Asit Baz
Ne zaman güçlü asit, ne zaman güçlü baz olur Asit ve bazı birbirine karıştırdığımızda tepkime sonucunda oluşan ürünün asitlik veya bazlık derecesinin ne olacağını şekle bakarak aramızda tartışalım. Ne zaman güçlü asit, ne zaman güçlü baz olur
ASİT VE BAZLARIN TAHRİBATLARI Asitler ve bazların eşya ve malzemeler üzerinde olumsuz etkileri bulunmaktadır. Örneğin asitlerin mermer ve metaller üzerinde bazların ise cam ve porselenlerde aşındırıcı etkisi vardır. Sizce kesilmiş limonun mutfak tezgahındaki mermere temas etmesinin sakıncası ne olabilir? Kristal cam eşyaların zamanla matlaşması ve aşınması temizlik maddelerinin hangi özelliğinden kaynaklanmaktadır?
SBS 2009
"Asit – Baz - Tahriş edici - Aşındırıcı" Tehlike işaretleri: "Asit – Baz - Tahriş edici - Aşındırıcı"
Asit yağmurları Resmi inceleyerek bu resimde anlatılanlar hakkında birbirinizle tartışın.
Yanma sonucu açığa çıkan karbondioksit gazı (CO2) ve endüstride atık madde olarak havaya bırakılan kükürt dioksit(NO2) ile azot dioksit(NO2) gazları havadaki saf su (yağmur) ile birleşerek asit yağmurlarını oluşturur. Not= Ametallerin oksijenli bileşikleri (CO2-NO2-SO2) su ile birleşince asit özelliği, kazanır.
kükürt ve azot içermediği için temiz bir yakıttır!!!! Doğalgaz; kükürt ve azot içermediği için temiz bir yakıttır!!!!
Asit yağmurlarının çevreye verdiği zararlar
Suları, toprağı ve havayı kirleten kimyasal maddelerden (Asit yağmurlarından) korunmak için alabileceğimiz bazı önlemler:
Fosil yakıtlar yerine doğalgaz gibi temiz yakıtlar tercih edilmelidir. Güneş, rüzgar ve hidroelektrik santralleri gibi alternatif enerji kaynaklarından yararlanılmalıdır.
Fabrika bacalarına filtre takılmalıdır.
Motorlu taşıtların bakımı zamanında yapılmalıdır.
Ağaçlandırma çalışmalarında kışın yaprak dökmeyen bitkiler tercih edilmelidir.
SBS 2010
Düzenleyen İSMAİL DEMİROK ÖZEL MANAVGAT SINAV ORTA OKULU