DUYUŞ VE DUYUŞSAL EĞİTİMİN TANIMI “Duyuş” genel olarak duygular ve coşkularla ilgili kavramdır. Akıl ve mantığın dışında yer alır. Aslında duyuşun genel bir tanımı yoktur. Günümüzde kullandığımız “His” kavramı duyuş ile yakın anlama sahip bir kavramdır. İnsanın bir davranışı hem duyuş hem biliş hem de psikomotoru içinde barındırabilir.

DUYUŞSAL EĞİTİM Wiggins ve English’e Göre duyuşsal eğitim; Çocuğun benlik saygısının oluşması, kendini ve başkalarını anlaması kendini denetlemesi gibi hedeflerin gerçekleşmesini sağlama sürecidir.

DUYUŞSAL EĞİTİM Hz. Mevlana’ya duyuşsal eğitim; Nefis terbiyesi İnsan merkezli düşünme Bağışlayıcı olma Kulluk yapmayı öğrenme

DUYUŞSAL EĞİTİM Farabi’ye göre duyuşsal eğitimin amacı; Mutluluğu bulmak Bireyi topluma yararlı hale getirmek "öğretim milletlerde ve şehirlerde nazarî erdemleri var etme demektir, eğitim ise, milletlerde ahâkî erdemleri ve iş sanatlarını var etme yöntemidir. Öğretim konuşmöayla başlar. Eğitim, milletlerin ve şehirlerin kendilerinde bu işleri yapma azmini uyarmakla amelî durumlardan doğan işleri yapmakta alışkanlık yoluyla başlar.“

DUYUŞSAL EĞİTİM İBN MİSKEVEYH göre duyuşsal eğitimin amacı; İbn Miskeveyh bütün ahlaki niteliklerin bize sonradan kazandırıldığı fikrindedir. bunun içinde bir ahlak eğitimi ereklidir. Ahlak eğitiminin amacı güzel fiillerin kazandırılması ve bu fiillerin kolayca yapılabilme alışkanlığının verilmesidir.burada uygulanacak metod ise önce nefislerimizin ne olduğunu, nasıl olduğunu ve niçin yaratılıdığını bilmemizdir. Çocuğa yiğitlik ve erkeklik faziletleri öğretilmelidir.

DUYUŞSAL EĞİTİM Nicholls’a göre duyuşsal eğitimin ana hedefi “Her çocuğu olumlu bir benlik imajı sahibi yapma, ve kendi kendini güdüleyebilir hale getirme sürecidir.”

DUYUŞSAL EĞİTİM Wight’a göre duyuşsal eğitim; 1. Kişisel- Benlikle ilgili 2. Sosyal- Kişilerarası ilişkilerle ilgili 3. Çevresel - Tabiat ve toplumla ilgili hedefler topluluğu…

DUYUŞSAL EĞİTİM Psikolojik eğitim, insancıl eğitim, akılcı duygusal model, karşılıklı etkileşim analizi Ancak duyuşun tanımı tam olarak yapılmadığı için oluşturulan duyuşsal eğitim programlarının başarıları da iki nedenle sınırlı kalmıştır.

DUYUŞSAL EĞİTİM PROGRAMLARI NEDEN BAŞARISIZ OLMUŞ Duyuşsal hedeflerin tanımlanması zordur Hedef tanımlanmadığı için çalışmalarında yapılması güçtür. Çalışma yapılmadığı için hedeflerinde belirlenmesi güçleşmektedir. Hedefler belirlenmeyince ürünün değerlendirilmesi de güçleşmektedir.

DUYUŞSAL EĞİTİM PROGRAMLARI NEDEN BAŞARISIZ OLMUŞ Uygulamalarda kullanılan teknikler klinik ortamlardan alınmıştır. Bu yüzden gündelik hayat ve sınıftaki yaşam ile büyük ölçüde bağlantısızdır

EĞİTİM PROGRAMINDA DUYUŞ Eğitim Programında duyuşsal eğitime ilişkin iki ana yaklaşımdan söz edilebilir. 1. Konu alanı yaklaşımı: Bu yaklaşım programda duyuşu gözardı eder. Bu yüzden duyuşsal eğitim gizli müfredata itilir. 2. Sosyal Problemler Yaklaşımı: Bu yaklaşım sosyal problemleri ve sorunları programa alır; böylece duyuşsal eğitim programın bir parçası olur.

EĞİTİM PROGRAMINDA DUYUŞ Duyuşsal eğitim demekle; Ahlak eğitimi, Karakter eğitimi, Değerler eğitimi, Demokrasi eğitimi, Barış eğitimi, Kişilerarası ilişkiler eğitimi gibi eğitimler kastedilmektedir.

EĞİTİM PROGRAMINDA DUYUŞ Devlet, eğitim sisteminde duyuşsal eğitime önem verir. Çünkü “iyi vatandaş” yetiştirme hedeflenir. Devlet tarafından eğitimle birlikte nesnelere karşı birtakım iyi veya kötü duyguların kazandırılması, Birtakım değerlerin yeni nesillere aktarılmaya çalışılması temel hedeflerdendir… GENEL Hedefler içerisinde yer alır. Derslerin özel hedeflerinde genellikle yer almaz.

EĞİTİM PROGRAMINDA DUYUŞ Örnek: İlköğretimde verilen Bilgisayar dersi. Aslında öğrenciye bilgisayar kullanmayı öğretmekten ziyade bilgisayarı sevmesini sağlamak daha önemlidir.

EĞİTİMDE DUYUŞSAL HEDEFLERİN İHMAL EDİLME NEDENLERİ Hedefler konusunda uzlaşmak zordur.

EĞİTİMDE DUYUŞSAL HEDEFLERİN İHMAL EDİLME NEDENLERİ Duyuşsal hedeflerin somutlaştırılması zordur.

EĞİTİMDE DUYUŞSAL HEDEFLERİN İHMAL EDİLME NEDENLERİ Duyuşsal hedeflerin öğretiminin uzun süreceği düşüncesi

EĞİTİMDE DUYUŞSAL HEDEFLERİN İHMAL EDİLME NEDENLERİ Alışılmış öğretim yöntemleri ve eğitim pratikleri ile kazandırılmasının zor olması

EĞİTİMDE DUYUŞSAL HEDEFLERİN İHMAL EDİLME NEDENLERİ Duyuşsal hedeflerin değerlendirmesinin zor olması

EĞİTİMDE DUYUŞSAL HEDEFLERİN İHMAL EDİLME NEDENLERİ Bilişsel hedeflere göre daha esnek olması

EĞİTİMDE DUYUŞSAL HEDEFLERİN İHMAL EDİLME NEDENLERİ Değerlendirmenin alışılmış başarı anlayışının dışında olması

DUYUŞSAL EĞİTİM YAKLAŞIMLARI Ahlak eğitimi Değer eğitimi Değer açıklama

AHLAK EĞİTİMİ Eğitim için genel bir konudur İki ahlak eğitimi stratejisi Değer analizi (değerleme süreci ve değer açıklama) Kohlberg’in bilişsel gelişimsel görüşüdür.

KOHLBERG’İN YAKLAŞIMI Çeşitli yaş gruplarındaki bireylere bazı örnek durumlar vermiş. Bu durumlara verdikleri tepkilere göre bulundukları ahlak gelişim dönemini belirlemiş.

ÖRNEK DURUM –I- Joe’nun babası, Joe 50 dolar kazandığı taktirde onu kampa götüreceğine söz vermiştir. Ancak daha sonra fikrini değiştirmiş, Joe’dan kazandığı parayı kendisine vermesini istemiştir. Joe da yalan söyleyerek 10 dolar kazandığını söylemiş; 40 doları kampta kullanmak üzere kendisine ayırmıştır. Joe kampa gitmeden önce, küçük kardeşi Alex’e babasına yalan söylediğini ve kazandığı para miktarını söylemiştir. Alex bu durumu babasına söylemeli midir?

ÖRNEK DURUM –II- Avrupa’da bir kadın, hasta ve ölmek üzeredir. Son zamanlarda hayatını kurtarabilecek bir ilaç, aynı kasabada oturan bir eczacı tarafından bulunmuştur. Eczacı, ilaç için 2000 dolar istemektedir. Bu fiyat, ilacın maliyetinin 10 katıdır. Hasta kadının kocası Heinz borç para alabileceği her yere gider. Fakat topladığı paralar, ilaç fiyatiın yarısı kadardır. Heinz, eczacıya karısının ölmek üzere olduğunu söyleyerek ya ilacı biraz ucuza satmasını ya da daha sonra ödemesine izin vermesini ister. Ancak eczacı bunu kabul etmez. Hainz çaresiz bir durumdadır. Eczanenin camını kırarak karısı için ilacı çalar. Bu durumda hasta kadının kocası ne yapmalıydı? Niçin?

KOHLBERG’İN AHLAKİ GELİŞİM DÖNEMLERİ I. DÜZEY GELENEK ÖNCESİ Başkalarının geliştirdiği ilkeleri tam olarak kavramaz, yaklaşık 10 yaşlarına kadar sürer ve benmerkezcilik vardır. I. Evre Ceza ve İtaat Eğilimi Heinz ilacı çaldığı için yetkililer onu cezalandırır. II. Evre Bireysel yarar, karşılıklı çıkar Heinz çalmalıydı. Çünkü karısı için üzülüyordu ve o iyileştiğinde iyi hissedecekti. II. DÜZEY GELENEKSEL DÜZEY Başkalarının beklentilerine ve toplumsal göreneklere uygun davranışlar göstermeye dayalı bir ahlak anlayışı III. Evre Başkalarının beklentileri Heinz çalmakta haklıydı. Çünkü iyi bir kocanın, karısı hakkında endişelenmesi normaldi. Zaten diğer insanlar karısının ölümüne göz yummasını hoş karşılamazdı. IV. Evre Toplum düzeniyle ilgili kurallar Heinz çalmamalıydı. Çünkü çalmak, kanunlara aykırıdır ve kanunlar kişisel zararlar pahasına da olsa korunmalıdır. III. DÜZEY GELENEK ÖTESİ Toplumsal düzene ilişkin kuralların ve yasaların da ötesinde, evrensel ahlaki değerlere uygun davranışların dikkate alınması V. Evre Sosyal sözleşme Heinz çalmalıydı. Çünkü herkes, gerçekten ihtiyaç olduğunda çalmanın kanunlara aykırı olduğuna bakılmaksızın ilaç edinme hakkına sahiptir. VI. Evre Evrensel ilkeler Heinz çalmalıydı. Çünkü insan hayatı, ahlaki ve hukuki değerlerin üzerindedir.

KOHLBERG’İN AHLAKİ GELİŞİM DÖNEMLERİ I. DÜZEY GELENEK ÖNCESİ Başkalarının geliştirdiği ilkeleri tam olarak kavramaz, yaklaşık 10 yaşlarına kadar sürer ve benmerkezcilik vardır. I. Evre Ceza ve İtaat Eğilimi Doğru ve yanlışa ilişkin karar verirken başkalarının duygu ve düşüncelerini dikkate almaz, davranışın sonuçlarına bakar. II. Evre Bireysel yarar, karşılıklı çıkar Ahlaki yargının niteliği, kendine sağlayacağı yarara göre belirler. II. DÜZEY GELENEKSEL DÜZEY Başkalarının beklentilerine ve toplumsal göreneklere uygun davranışlar göstermeye dayalı bir ahlak anlayışı III. Evre Başkalarının beklentileri Ahlaki yargılar başka bireylerin görüşleri doğrultusunda verilir. IV. Evre Toplum düzeniyle ilgili kurallar Davranışların yasalara, kurallara ve sosyal düzene uygunluğunu esas alan bir ahlak anlayışı III. DÜZEY GELENEK ÖTESİ Toplumsal düzene ilişkin kuralların ve yasaların da ötesinde, evrensel ahlaki değerlere uygun davranışların dikkate alınması V. Evre Sosyal sözleşme Kurallar toplumsal yarara göre değerlendirilir. Toplumsal yararla bağdaşmayan kurallar değiştirilebilir. VI. Evre Evrensel ilkeler Evrensel ahlaki ilkelere dayalı ve çok az insanda görülebilen bir ahlak anlayışı.

DEĞER ANALİZİ

DEĞER ANALİZİ Öğrencilere bir değeri belirli şekillerde değerlendirmeyi öğretmek Öğrencilerin en akılcı yargıya ulaşmalarına yardım etmek Öğrencilere en akılcı yargıya ulaşmayı öğretmek Öğrencilere benzer değer yargısını paylaşan bir grubun üyesi olmayı öğretmek

DEĞER AÇIKLAMA 60 ve 70’lerde popüler Değerlerin öznelliğini vurguluyordu. Emredici ve yöneltici bir değer öğretimi değildir. Öğrencilere bir durum verilir. Bu durumla ilgili sorular sorulur Kişiye seçime göre davranması öğretilir. ÖRNEK (KİTABIN 39’uncu sayfası)

OKULLARDA DUYUŞSAL EĞİTİM Programlarda duyuşsal hedefler bulunsa da eğitim genelde bilişsel hedefleri vurgular. 60’lardan sonra eğitimin bilgi verici işlevi artmıştır. Okullarda duyuşsal eğitim Sosyal bilgiler / bilimler Rehberlik süreci yoluyla gerçekleştirilmeye çalışılır.

SOSYAL BİLİMLER Program hedefleri bilişsellik ve duyuşsallık açısından ikiye ayrılır. Dersler ise fen-matematik bilişsel, rehberlik (danışma) duyuşsal Sosyal bilgiler ise ortadadır.

SOSYAL BİLİMLER Sosyal bilimlerde duyuşsal bir boyut vardır. Sosyal bilgiler derslerinde öğrencilere temel bilgi ile birlikte duyuşsal özelliklerde kazandırılır. Değerler üzerine düşünme Tutumlar, duygular ve duyarlıklar Akademik ve sosyal beceriler.