Calculation of The Index of Turkey's Vulnerability in Natural Disasters: Using DEA Method DEA Yöntemi Kullanılarak Türkiye’ nin Doğal Afetlere Yönelik Savunmasızlık İndeksinin Belirlenmesi Doç. Dr. Sedat BOSTAN* Arş. Gör. Ünal YAPRAK* *Gümüşhane University Faculty of Health Sciences Department of Health care management *Gümüşhane University Faculty of Health Sciences Department of Emergency and Disaster Management

Objectives The aim of this study is to determine vulnerability levels of Turkey in terms of natural disasters and to guide decision makers and strategists in this field. Amaç Bu çalışmanın amacı afetlerde risk yönetimi kapsamında, Türkiye’ nin doğal afetler yönüyle savunmasızlık seviyelerini belirleyerek bu alandaki karar verici ve stratejistlere yol göstermektir.

Materiel and Methods In the study, data of disasters occurred in Turkey between 1987 and 2011 (25 years) were used. Earthquake, flood, landslip, fire, avalanche and refugee invasion events were regarded as disaster types. Vulnerability indices against the disasters were calculated by using a DEAP 2.1 program with a Data envelopment Analysis-based output-oriented Total Factor Productivity Index method. Total population and total GDP of the regions were used as inputs, and total number of population affected from the disasters in that region and total economic loss caused by the disasters were used as outputs in the method. Materyal ve Metod Bu çalışmada Türkiye’ nin 1987–2011 (25 yıl) yılları arası afet verileri kullanılmış olup afet türü olarak ülkemizde en fazla görülen deprem, sel, heyelan, çığ, yangın ve mülteci akınları ele alınmıştır. Afetlere karşın savunmasızlık indeksleri, Veri Zarflama Analizi temelli, çıktı ağırlıklı Toplam Verimlilik Endeksi yöntemiyle DEAP 2.1 programı kullanılarak hesaplanmıştır. Yöntemde girdi olarak bölgelerin toplam nüfusları ve toplam GSYİH’sı (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla), çıktı olarak ise bölgelerin afetlerden etkilenen toplam nüfus sayısı ve afetlerin neden olduğu toplam ekonomik zarar kullanılmıştır.

Results The vulnerability indices and economic data of 26 regions of Turkey obtained from the study were explained in forms of tables. Bulgular Çalışmada elde edilen Türkiye’nin 26 bölgesinin savunmasızlık indeksleri ve ekonomik verileri tablolar halinde sunularak açıklanmaktadır.

TR63–Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye Table 1. Regions Affected Most Intensely from Disasters for Each Year between the years 1987–2011 (Regions with Vulnerability index equaling to 1) Tablo 1. 1987-2011 Yılları Arası Her Yıl İçin Afetlerden En Şiddetli Etkilenen Bölgeler (Savunmasızlık İndeksi 1’ e Eşit Olan Bölgeler) Years / Yıllar DMU / Bölgeler 1987 TR63–Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye TR71–Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir TRB2–Van, Muş, Bitlis, Hakkari 1988 TRA2–Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan 1989 TRA1–Erzurum, Erzincan, Bayburt 1990 TR82–Kastamonu, Çankırı, Sinop 1991 TR81–Zonguldak, Karabük, Bartın 1992 1993 TRB1–Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli 1994 1995 TR33–Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak 1996 TR83–Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 1997 1998 TR62–Adana, Mersin 1999 TR42–Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 2000 TR52–Konya, Karaman 2001 2002 2003 2004 TR31–İzmir 2005 2006 TRC2–Şanlıurfa, Diyarbakır TRC3–Mardin, Batman, Şırnak, Siirt 2007 2008 2009 TR21–Tekirdağ, Edirne, Kırklareli 2010 2011

Looking at Table 1, TRB2–Van, Muş, Bitlis, Hakkari region (1987, 1993, 2007, 2008 and 2011) we see that in five occasions the vulnerability index is equal to 1.0. Besides, as for TRB1–Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli region (1993, 2003, 2005 and 2010), it is seen that the vulnerability indexes are equal to 1 in a total of four occasions. Tablo 1’ e göre, TRB2-Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinin (1987, 1993, 2007, 2008 ve 2011 yıllarında olmak üzere) toplam 5 kez savunmasızlık indeksinin 1’ e eşit olduğunu görmekteyiz. Bunun yanında TRB1-Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli bölgesinin ise (1993, 2003, 2005 ve 2010 yıllarında olmak üzere) toplam 4 kez savunmasızlık indeksinin 1’ e eşit olduğu görülmektedir.

Table 2. Average Annual Economic Losses Resulting from Disasters of Regions between the years 1987–2011 / Tablo 2. 1987-2011 Yılları Arası Bölgelerin Afetlerden Kaynaklanan Yıllık Ortalama Ekonomik Kayıpları Region / Bölge Average annual economic losses (million TL) / Yıllık Ortalama Ekonomik Kayıp (milyon TL) Average economic losses as a percentage of GDP / Yıllık Ortalama Ekonomik Kayıpların GSYİH’ ya Oranı TR10–İstanbul 17.980 0.024% TR21–Tekirdağ, Edirne, Kırklareli 0.038 0.0004% TR22–Balıkesir, Çanakkale 0.010 0.0002% TR31–İzmir 0.110 0.0006% TR32–Aydın, Denizli, Muğla 0.150 0.001% TR33–Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak 5,562 0,05% TR41–Bursa, Eskişehir, Bilecik 0.026 0.0001% TR42–Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 427.809 2.3% TR51–Ankara 0.040 TR52–Konya, Karaman 0.212 0.003% TR61–Antalya, Isparta, Burdur 0.141 TR62–Adana, Mersin 0.775 0.006% TR63–Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 21.405 0.3% TR71–Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir 34.736 0.6% TR72–Kayseri, Sivas, Yozgat 0.041 0.0005% TR81–Zonguldak, Karabük, Bartın 0.644 0.013% TR82–Kastamonu, Çankırı, Sinop 0.257 0.009% TR83–Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 0.280 TR90–Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane 0.446 0.005% TRA1–Erzurum, Erzincan, Bayburt 1.979 0.06% TRA2–Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan 0.384 0.016% TRB1–Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli 20.589 0.4% TRB2–Van, Muş, Bitlis, Hakkari 80.576 2.4% TRC1–Gaziantep, Adıyaman, Kilis 0.058 TRC2–Şanlıurfa, Diyarbakır 0.354 TRC3–Mardin, Batman, Şırnak, Siirt 0.338 0.008% General mean 23.652 0.239%

From the aspect of the economic losses caused by natural disasters, the average annual economic losses are highest in the TR42–Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova and TRB2–Van, Mus, Bitlis, Hakkari (Table 2). Afetlerden kaynaklanan ekonomik kayıplara bakılacak olursa, yıllık ortalama ekonomik kayıp en fazla sırasıyla TR42-Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova ve TRB2-Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgeleridir (Tablo 2).

Table 3. Vulnerability Classification of Regions of Turkey over Averages on Basis of Vulnerability Index Tablo 3. Savunmasızlık İndeksi Tabanında Ortalamalar Üzerinden Türkiye’nin Bölgelerinin Savunmasızlık Sınıflaması Vulnerability index / Savunmasızlık İndeksi Region / Bölge <0.10 TR22–Balıkesir, Çanakkale (0.004), TR41–Bursa, Eskişehir, Bilecik (0.008), TR51–Ankara (0.013), TRC1–Gaziantep, Adıyaman, Kilis (0.013), TR72–Kayseri, Sivas, Yozgat (0.036), TRC2–Şanlıurfa, Diyarbakır (0.041) TR71–Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir (0.052), TR61–Antalya, Isparta, Burdur (0.055), TR52–Konya, Karaman (0.071), TRC3–Mardin, Batman, Şırnak, Siirt (0.072) TR21–Tekirdağ, Edirne, Kırklareli (0.080), TR32–Aydın, Denizli, Muğla (0.080), TR42–Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova (0.080)   0.11–0.20 TR83–Samsun, Tokat, Çorum, Amasya (0.103), TR31–İzmir (0.110), TR10–İstanbul (0.120), TR33–Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak (0.144), TR62–Adana, Mersin (0.153), TR81–Zonguldak, Karabük, Bartın (0.155) TR63–Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye (0.157), TR90–Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane (0.166) 0.21–0.30 TRA2–Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan (0.202), TR82–Kastamonu, Çankırı, Sinop (0.267), TRB1–Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli (0.287) 0.31–0.40 TRB2–Van, Muş, Bitlis, Hakkari (0.305), TRA1–Erzurum, Erzincan, Bayburt (0.323) 0.41–0.50 >0.50

Regions are classified according to their vulnerability indices, as shown in Table 3. According to this classification, Turkey's regions with the highest vulnerability index values (0.31 – 0.40 range); are TRA1–Erzurum, Erzincan, Bayburt (0.323) and TRB2–Van, Mus, Bitlis, Hakkari (0.305). Tablo 3’ e göre bölgeler savunmasızlık indeks değerlerine göre sınıflandırılmıştır. Bu sınıflamaya göre Türkiye’nin savunmasızlık indeks değeri en yüksek bulunan bölgeler 0,31 – 0,40 aralığında, TRA2-Erzurum, Erzincan, Bayburt (0,323) ve TRB2-Van, Muş, Bitlis, Hakkari (0,305) bölgeleridir.

Figure 4. Vulnerability index Map of Turkey Regions between the years 1987–2011 Şekil 4. 1987 – 2011 Yılları Arası Türkiye Bölgelerinin Savunmasızlık İndeks Haritası

When total index map of all periods are examined, it is seen that the intensity contains generally the Eastern Anatolia Region of the country. Moreover, the intensity is again in the same regions in the central zone of the Black Sea Region. The intensity in the western zones is seen to increase in the internal zones of the Aegean Region (Figure 4). Tüm dönemlerin toplam indeks haritasına bakıldığında ise, yoğunluğun Ülkenin Doğu Anadolu Bölgesinin genelini kapsadığı görülmektedir. Bunun yanında Karadeniz bölgesinin orta kesiminde ise yoğunluk daha yoğun olmuştur. Batı kesimlerde yoğunluğun egenin iç bölümlerinde arttığı gözlenmektedir (Şekil 4).

Figure 5. Map of Turkey Earthquake Regions / Şekil 5 Figure 5. Map of Turkey Earthquake Regions / Şekil 5. Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası Source / Kaynak: http://www.e-sehir.com/turkiye-haritasi/deprem-fay-haritasi.php

Although the study contains general disaster types, according to the vulnerability index map, the places with the highest intensity in terms of vulnerability is seen to overlap with the regions containing the NAFL (Northern Anatolia Fault Line) in the north, and the EAFL (Eastern Anatolia Fault Line) in the east. Ayrıca yapılan çalışma her ne kadar genel afet türlerini kapsasa da savunmasızlık indeks haritalarına göre, savunmasızlık yönünden yoğun olan bölgelerin bulunduğu yerlerin Kuzeyde, Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF), doğuda ise Doğu Anadolu Fay Hattının (DAF) geçtiği yerler ile örtüştüğü görülmektedir.

Conclusions In this study, a picture of the whole country over a period of 25 years in terms of disasters was taken. In the picture, it is seen that economic and social costs endured due to disasters are separated into two regions starting from the region of Eastern Anatolia and the north branch extends across the Black Sea region and the other south branch reaches to the Mediterranean. Sonuçlar Ülkenin genelinin 25 yıllık bir süreç üzerinden afetler açısından bir resmi çekilmiştir. Çekilen resimde afetler karşısında katlanılan ekonomik ve sosyal maliyetlerin Doğu Anadolu bölgesinden başlayarak iki kola ayrıldığı, kuzey kolunun Karadeniz bölgesi boyunca uzandığını ve diğer güney kolunun ise Ak denize kadar ulaştığı görülmektedir.

THANK YOU / TEŞEKKÜRLER sbostan29@gmail.com unal_yaprak@hotmail.com