AMFENİKOLLER

Bu grupta kloramfenikol ve onun yapıca benzeri tiamfenikol bulunur. 1947’de Streptomyces venezuelae kültürlerinden elde edilmiş ve 1949’da pazarlanmıştır.

Kloramfenikol 4 önemli özelliği nedeniyle diğer antibiotiklerin çoğuna göre üstünlüğü olan bir ilaçtır. Bu özellikler 1. Geniş spektrumlu oluşu 2. Vücutta dağılımının iyi olması 3. Istenmeyen yan tesir insidensinin düşük oluşu 4. Fiyatının düşük olması .

Kloramfenikol tetrasiklinler gibi geniş spektrumlu bir antibiotiktir. Antibakteriyel spektrumu ve etki mekanizması Kloramfenikol tetrasiklinler gibi geniş spektrumlu bir antibiotiktir. Kloramfenikol bakteri ribozomlarının 50S alt birimine bağlanarak aminoasil t-RNA nın akseptör noktaya bağlanmasını engeller, böylece amino asidin t-RNA’dan P noktasına bağlı polipeptid zincirine aktarılması mümkün olmaz. Zincir uzayamaz ve protein sentezi reversibl bir şekilde inhibe edilmiş olur. Bakteriostatiktir.Eritromisin, linkomisin ve klindamisin’le aynı bağlanma yeri için yarıştıklarından birlikte kullanılmazlar.

Etki spektrumu - Gr(+) koklar; Strep. pneumoniae, Strep. pyogenes, Staf. Aureus - Gr(+) basiller; Nocardia hariç hemen hepsi - Gr(-) bakteriler; Neisseria, H. influenza, C. diphteriae, B. pertussis, Brucella, V. cholerae - Gr(-) anaerob bakteriler; Bacteroidesler - Gr(+) anaerob bakteriler; C.perfringens - Enterobakterler; Salmonella, Shigella, E. Coli, Klebsiella pneumoniae, Proteus mirabilis - Bakteriler dışındaki patojen mikroorganizmalar; Riketsiya, Klamidya, T. Pallidum, Leptospiralar

Rezistans En önemli mekanizma, bakteride bir rezistans plazmidinin taşıdığı bir gen tarafından kontrol edilen asetil transferaz enziminin salgılanmasıdır. Bu enzim kloramfenikolu ve tiamfenikolu hidroksil gruplarından asetilleyerek inaktive eder.

Farmakokinetik özellikleri Kloramfenikol ve tiamfenikol antibiotiklerin en fazla lipofilik olanlarından biridir. Dokulara ve vücut sıvılarına nispeten yüksek konsantrasyonda geçer.

FARMAKOKİNETİK ÖZELLİKLERİ Çok lipofiliktir. İnce barsaktan emilimi %100'e yakındır. Oral ya da parenteral kullanımdan sonra vücutta yaygın olarak dağılır. Genellikle ağız yolundan kullanılır. Doruk konsantrasyon süresi 1-2 saat (15-20 µg/ml)’tir. Oral yoldan palmitat esteri verilir ve bu barsaklarda hızla hidroliz olarak absorbe edilir. Parenteral yoldan süksinat esteri kullanılır. Bu haliyle etkisiz olan ilaç vücutta hızla hidroliz olur.

Beyin, BOS ve vücut sıvıları dahil tüm vücut dokularına ve sıvılarına yüksek konsantrasyonda dağılır. Kan-beyin engelini en fazla geçen ilaçtır. Beyin dokusuna plazmadan 9 kat fazla; BOS’a ise plazmanın %50’sine eşit konsantrasyonda geçer. Fetüse geçişi kolaydır.

Karaciğerde metabolize edilir Karaciğerde metabolize edilir. Bu nedenle karaciğer yetmezliğinde doz ayarlanmalıdır. Eliminasyon yarı ömrü 3 saat kadardır. Yenidoğanda ve 2 haftalığa kadar olan bebeklerde eliminasyonu t1/2 si 24 saate çıkar (glükoronil sentez mekanizması ve böbrek eliminasyon mekanizması tam oluşmadığından) 2-4 haftalık bebeklerde 12 saat kadardır. Bu nedenle prematüreler ve yenidoğanlar Kloramfenikolün’nin toksik etkilerine çok duyarlıdırlar.

4. Epidemik tifus, Q ateşi veya benzeri riketsiyal infeksiyonlarda, Kullanılışı: 1. Kloaramfenikolun 45 yılı aşkın bir geçmişine karşın önemini hala koruyan kullanılış yeri Salmonella typhi infeksiyonudur. 2-5 gün sonra ateş ve diğer belirtiler geriler. 2. Kloramfenikol kan beyin ve kan-likor engelini en iyi şekilde geçebilen bir antibiotiktir. Bu nedenle H.influenzae menenjitinin tedavisinde kullanılır. 3. Bacterioides fragilis’e etkili en ucuz antibiotiktir. Bu bakterinin genellikle aerob gram negatif basillerle birlikte yaptığı intra-abdominal veya pelvis içi infeksiyonların ve yaralanmaların tedavisinde kloramfenikol bir aminoglikozidle birlikte kullanılır. 4. Epidemik tifus, Q ateşi veya benzeri riketsiyal infeksiyonlarda, 5. Kloaramfenikol aköz hümor corpus vitreum ve gözün tabakalarına iyi nüfuz eden az sayıdaki antibiotiklerden biri ve en geniş spektrumlusu olduğu için göz infeksiyonlarında sistemik olarak sık kullanılır. 6. Bruselloz, tularemi, veba Listeria ve Ps. Pseudomallei infeksiyonlarında kullanılır.

Kloaramfenikolun 45 yılı aşkın bir geçmişine karşın önemini hala koruyan kullanılış yeri Salmonella typhi infeksiyonudur. 2-5 gün sonra ateş ve diğer belirtiler geriler.

Kloramfenikol kan beyin ve kan-likor engelini en iyi şekilde geçebilen bir antibiotiktir. Bu nedenle H.influenzae menenjitinin tedavisinde kullanılır. N. menengitidis ve St. pneumonia menenjitinde hasta pen-G'ye allerjik ise kloramfenikol ve sefalosporinler alternatif ilaçlardır. (Fakat sefalosporinler kloramfenikol’e tercih edilmektedir) Aerob gram (-) basiller, stafilokok menenjiti ve Bacterioides fragilis'in yaptığı beyin absesinde kloramfenikol yeğlenir.

Kloaramfenikol aköz hümor corpus vitreum ve gözün tabakalarına iyi nüfuz eden az sayıdaki antibiotiklerden biri ve en geniş spektrumlusu olduğu için göz infeksiyonlarında sistemik olarak sık kullanılır.

Bacterioides fragilis’e etkili en ucuz antibiotiktir Bacterioides fragilis’e etkili en ucuz antibiotiktir. Bu bakterinin genellikle aerob gram negatif basillerle birlikte yaptığı intra-abdominal veya pelvis içi infeksiyonların ve yaralanmaların tedavisinde kloramfenikol bir aminoglikozidle birlikte kullanılır.

Preparatlar Kloramfenikol Kloramfenikol palmitat Tiamfenikol Kloramfenikol sodyum süksinat Tiamfenikol

Tiamfenikol Kloramfenikol’den daha az etkilidir. %50-70'i değişmeden böbrekten atılır. Böbrek yetmezliğinde doz ayarı yapılmalıdır. Eliminasyon yarıömrü 2-3 saattir. Kloramfenikolden farklı olarak, duyarlı bakterilere bağlı safra yolu infeksiyonlarının tedavisinde de kullanılır. (Kloramfenikol’e göre safra yolu ile itrahı daha fazla olduğu için)

Yan tesirleri 1. Gastrointestinal bozukluk 2. Kemik iliği depresyonu 3. Alerjik reaksiyonlar 4. Gri sendrom 5. Herxheimer reaksiyonu

Kemik iliği depresyonu

Gri bebek sendromu

. Herxheimer reaksiyonu bruselloz ve sifiliz gibi gram negatif bakteri enfeksiyonları ağırlıklı olmak üzere her tür bakteri enfeksiyonu tedavisinde görülebilen bir yan etkidir. antibiyotiklerin yol açtığı bakteri ölümü ve bunun neden olduğu (endo)toksin salıverilmesinin, karaciğer ve böbrek detoksifikasyon kapasitesinin üzerinde bir hızda olduğunu gösterir. fazla toksin; yorgunluk, dikkat eksikliği, baş ağrısı, hipotansiyon, ağrı ve halihazırda var olan şikayetlerde artışa neden olur. hasta tedavinin işe yaramadığı yanılgısına düşebilir. iyileşmeden önceki kötüleşmedir bir nevi.