Yenidoğanın doğum odasında ilk bakımı ve fizik muayenesi 3 Dr. Nazan ÇALBAYRAM
Gestasyon Yaşının Hesaplanması Preterm ve düşük doğum ağırlıklı yenidoğanları birbirinden ayırmak ve mortalite riskini belirlemek açısından gestasyon yaşı önem taşımaktadır. Gestasyon yaşının saptanmasında SAT ve USG gibi yöntemler kullanılmakla birlikte; Dubowitz veya Novak Ballard yöntemleri kullanılmaktadır.
Gestasyon Yaşının Hesaplanması Dubowitz Yöntemi Kulak kepçesi kalınlığı, Meme dokusunun büyüklüğü, Lanugo tüyleri, Derinin değerlendirilmesi Bacak, kalça ve kol fleksiyonu… Eklem gevşekliği gibi… Nörolojik Fiziksel
Dubowitz puanlama sisteminin 6 fiziksel ve 6 nörolojik kullanılarak basitleştirilmiş halidir. Deri, Lanugo, Ayak tabanı çizgileri, Meme dokusu, Genital organlar… Kolda tepki, Popliteal açı, Topuk-kulak hareketi Fiziksel Nörolojik
DUBOWİTZ/BALLARD SKORLAMASINDA KULLANILAN PARAMETRELER
- 5 Puan: 26 Hafta - 30 Puan: 36 Hafta Yeni Ballard skorlaması Toplam puana göre gebelik haftasının belirlenmesi - 5 Puan: 26 Hafta - 30 Puan: 36 Hafta - 10 Puan: 28 Hafta - 35 Puan: 38 Hafta - 15 Puan: 30 Hafta - 40 Puan: 40 Hafta - 20 Puan: 32 Hafta - 45 Puan: 42 Hafta - 25 Puan: 34 Hafta - 50 Puan: 44 Hafta
Gebelik yaşının belirlenmesi Gestasyonal yaşın belirlenmesini 3 farklı değerlendirmenin kombinasyonu ile yapmak mümkündür: 1. Obstetrik tarihler, 2. Obstetrik tarihlerin gebelikteki klinik değerlendirme ve ultrasonografik ölçümlerle tespiti, 3. Yenidoğanın klinik muayenesi ve gestasyonel yaşın Dubowitz veya yeni Ballard skorlaması ile nörolojik ve fiziksel karakteristiklerinin değerlendirilmesi
Gebelik yaşının belirlenmesi GÜNLEME ÇOK ÖNEMLİDİR Naegele Yöntemi: Son Adet Tarihi – 3 ay + 7 gün (Normalde 40 hafta) Prenatal ultrasonografi ile ölçümler (ilk trimester), ilk gebelik belirtileri, test değerleri. Doğduktan sonraki muayene bulguları
Bebek banyosu ve giyim
Bulaşıcı hastalığı (HBsAg, HCV veya HIV pozitifliği) bulunan annelerin term bebeklerinde; bulaşın önlenebilmesi için, doğumdan hemen sonra (mümkünse doğumhanede, değilse servise alınır alınmaz) ılık suyla yıkanmalı, kurulandığı bezler kesinlikle diğer bebekler ile temas ettirilmemeli, izole edilerek çevreyi enfekte etmesi önlenmelidir.
Prematüre bebeklerde yıkama hipotermi riskini çok artıracağı için, annede enfeksiyon bilinse dahi yıkanmamalıdır.
Yenidoğan yıkanacak ise; Suyun ısısı: 38-40°C Oda ısısı: 26-27°C
Yenidoğanın giysileri Yenidoğanın giysileri vücudunu tahriş etmeyecek türde pamuklu kumaştan olmalıdır. Giysiler sıkı, dar olmamalıdır. Kolay giydirilebilir-çıkarılabilir özellikte olmalıdır.
Duyusal Uyaranlar
Kucağa almak, Gözgöze gelmek, Emzirmek Ninni söylemek Konuşmak Dokunmak
TEN TENE TEMAS KANGURU BAKIMI
Anne bebek etkileşiminin başlatılması
Yenidoğanda bir sorun yoksa hemen doğum sonu anne karnına konularak tensel temas sağlanır Emmesi desteklenir Birinci reaktif dönemde bu etkileşimlerin başlatılması çok önemlidir. Eğer bu dönemde başlatılamamışsa ikinci reaktif dönemde mutlaka anne desteklenmeli ve etkileşim başlatılmalıdır.
İlk besleme
İlk 6 ay sadece anne sütü verilmesini önermektedir. DSÖ ve UNİCEF; anne sütü ile beslenmenin doğumdan hemen sonra başlanmasını, İlk 6 ay sadece anne sütü verilmesini önermektedir.
Anne sütü salgılandığı döneme göre üçe ayrılır Kolostrum; Doğumdan sonra ilk beş gün boyunca salgılanan, sarımsı renkte ve koyu süttür. Geçiş Sütü; Kolostrumdan sonra 5.-15. günler arasında salgılanan süttür. Olgun Süt; 15. günden sonra salgılanan süttür.
Kolostrumun Özellikleri Olgun sütten daha fazla antikor ve antiefektif protein içerir. Olgun sütten daha az yağ ve laktoz içerir. İmmatür bağırsakların olgunlaşmasına yardım eder. Yüksek doz K vitamini içerir. Bağırsakları mekonyumdan temizler ve yenidoğan sarılığını önler. IgA, laktoferrin, makrofajlar, T ve B lenfositlerden zengindir. A, D ve B12 vitamini, sodyum ve çinko içeriği yüksektir.
Emzirme teknikleri Anne sırtını bir yere yaslayıp, rahat bir şekilde oturmalıdır. Meme ucunu ile birlikte, areola kısmı da bebeğin alabildiği oranda verilmelidir. Beşik tutuşu, futbol topu tutuşu, yatarak emzirme tekniklerini kullanarak yenidoğan emzirtilebilir. Erken ve sık emzirme ile anne sütü artar. Bebek her istediğinde emzirilmelidir. Emzirmeden önce meme temizlenmelidir.
Bebeğin etkili emdiğini ve yeterli beslendiğini gösteren belirtiler; Emzirme sırasında annenin bebeğin yutkunma sesini duyması, Emzirme sırasında bebeğin şakaklarının ve kulaklarının hareket etmesi, Günde en az 8 kez emmesi, Emzirme sonrası memenin yumuşak olması ve dikleşmiş olması, Bebeğin gaita renginin doğumdan sonraki 4-5 gün içinde daha açık renk alması ya da sarı olması, Bebeğin sakin ve huzurlu olması, Bebeğin günde 5-6 kez altını kirletmesi, 2-5 defa gaitasını yapması.