1-3 DÖNEMİ BÜYÜME VE GELİŞME Yrd. Doç. Dr. Aysel TOPAN
SUNUM İÇERİĞİ OYUN ÇOCUĞU (1-3 YAŞ) Fiziksel büyüme ve gelişmesi Sistemlerin gelişimi Motor gelişimi Dil gelişimi Diş gelişimi Psikoseksüel Gelişimi Bilişsel Gelişimi Psikososyal Gelişimi Ahlak ve Spiritual Gelişim Tuvalet Eğitimi Beslenmesi Kontrolleri Kaza ve Yaralanalar Oyun Kuramcılara Göre Oyun Çocuğu
KEŞFETME ARAŞTIRMA OYUN ÇOCUĞU (1-3 YAŞ ) Bu dönede konuşma, yürüme ve motor fonksiyonlarının gelişmesi ile çok hareketli bir dönem başlamıştır. Çocuk dokunma, manipüle etme, çevreyi keşfetmeye oldukça meraklıdır. Çevresindeki eşyaların büyüklüğü, şekli, rengi, ağırlığı ve fonksiyonu onun ilgisini çeker. KEŞFETME ARAŞTIRMA (Conk Z. Pediatri Hemşireliği, 2013, Ankara, Akadeisyen Kitapevi)
daha bağımsız hale gelir. Yürümeye ve konuşmaya başlayarak, süt çocuğu döneminin güçsüz ve edilgen durumundan daha bağımsız hale gelir. (Conk Z. Pediatri Hemşireliği, 2013, Ankara, Akadeisyen Kitapevi)
Çocuklar için kazaların yoğun olduğu bir dönemdir. Çocuk yürümeye çabalar, araştırır, her şeyi ağzına götürür, dokunur sallar ve atar. Tehlikeyi tanımaz Çocuklar için kazaların yoğun olduğu bir dönemdir. Ele avuca sığmaz, inatçı ve öfkelidir. (Çavuşoğlu H. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, 2013, Ankara)
Fiziksel Büyüme ve Gelişme Bir yaşından sonra, bu dönemde büyüme yavaşlar. Ağırlık artışı yılda ortalama 2.3 kg’dır. Boyu ise yılda 10.6 cm uzar. Bu dönemin sonunda çocuk ortalama 14.5 kg ve 95 cm boya sahiptir. (Yiğit R. Çocukluk Dönemlerinde Büyüme ve Gelişme, MSYO,2005)
Motor Gelişimi Kaba Motor 13-15. aydan itibaren yardımsız yürür ve ayakta durur. 18. ayda acemice koşar, sık düşer ve iki ayağı üzerinde hoplar. Kendi kendine sandalyeye oturur. 24. ayda merdivenlerden tek başına iner ve çıkar. Koşabilir, düşmeden objeleri toplar. 30. ayın sonunda basmaktan ya da sandalyeden atlar. Dişlerini fırçalayabilir. (Çavuşoğlu H. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, 2013, Ankara)
Psikoseksüel Gelişim Çocuk genellikle 2 yaşında cinsiyet farklılıklarını anlar. Belli vücut bölgelerine dokunmanın zevkli olduğunu bulur. Genital okşama (mastürbasyon) oraya çıkabilir. Uyluklarını sıkma ve oyuncaklarına sarılma gözlenir. Ebeveynler bu davranışlara tepki vermemelidirler. (Yiğit R. Çocukluk Dönemlerinde Büyüme ve Gelişme, MSYO,2005)
Bilişsel Gelişimi 15 ayda nesne devamlılığı gelişir. Oyuncağını görmese de arar, varlığını bilir. Nesne sürekliliği yaklaşık 8. ayda başlayan 18. ayda tamamlanan bir özelliktir. Beceri kazanmak için pek çok yeni durumu dener. Yeni ve eski bilgilerini birleştirir. (Yiğit R. Çocukluk Dönemlerinde Büyüme ve Gelişme, MSYO,2005)
Psikososyal gelişim 15.ay Ebeveynden ayrılmayı tolere eder, Yabancılardan daha az korkar. Aile bireylerini kucaklar, fotoğraftaki resimleri öper. Öfke nöbetleri olabilir. 18. ay Gördüklerini taklit eder. Öfke nöbetleri daha da belirgindir. Battaniyesi gibi bir objeye bağlılık olabilir. Negativizm daha belirgindir. (Conk Z. Pediatri Hemşireliği, 2013, Ankara, Akadeisyen Kitapevi)
Ahlak ve spiritual gelişim Kohlberg’in (1981) ahlak gelişim teorisine göre ; çocuk bu evrede doğru ve yanlış kavramlarını biçimlendirmeye başlar. Fowler’e göre(1974) göre ; bu dönem inanç şekillenmesinin ilk evresi olduğundan çok önemlidir. İnancın farklılaşması veya şekillenmesi 2 yaşın başlarında gelişir.
TEŞEKKÜRLER..