Ömer Birol DURUKAN mersin Şehir Hastanesi Akıllı İlaç Kullanımı Ömer Birol DURUKAN mersin Şehir Hastanesi
Anlatım Planı Akıllı ilaç kullanımı nedir? Neden ihtiyaç duyulmaktadır Uygunsuz kullanımın nedenleri Uygunsuz kullanım örnekleri Uygunsuz kullanım tehlikeleri İlaçları nasıl akıllı kullanalım Özet ve Öneriler
Akıllı İlaç Kullanımı Nedir? UYGUNLUK : Hastanın kliniği ve ihtiyaçları DOZ : Bireysel gereksinimini karşılamalı SÜRE : Yeterli uzunlukta MALİYET : Hasta ve topluma en uygun fiyatlı Dünya Sağlık Örgütü
Uygunsuz ilaç kullanım nedenleri Bilgi yetersizliği İdol kimselerden öğrenilen yanlışlar Teşhis için imkanların yetersizliği Hastadan gelen uygunsuz istek Fazla hasta yükü İlaç şirketlerinin promosyonel aktiviteleri Kanuni düzenleme ve dağıtım sorunları
Uygunsuz Kullanım Örnekleri Viral enf. Antibakteriyel ab. Düşük tehditi Rutin progestagen Doğum 5 - 6 kalem ilaç içeren matbu reçete Tanıyla ilgisiz ilaç, kanıta dayanmayan kullanımlar Kendini sınırlayan klinik durumlarda Gereksiz kombinasyonlar Uygunsuz kullanım yolu, dozu, süresi Uygun fiyatlısı varken pahalı ilaç yazılması Polifarmasi
Uygunsuz kullanım sonuçları Etkisiz ve güvenli olmayan tedaviler Hastalıkların şiddetlenmesi veya uzaması Hastalara sıkıntı ve zarar Artan tedavi maliyetleri İstenmeyen ilaç yan etkilerinin daha sık görülmesi Kanama, aritmi, konfüzyon, diare, ateş, hipotansiyon, bulantı, kaşıntı, döküntü, böbrek yetmezliği Antimikrobiyal direnç ↑ Gonore, HIV, TBC, S. Pneumonia, Shigella Hastaneye yatış, morbidite ve mortalite artışı
WHO - Guide to Good Prescribing Şu an kullanılan ilaçların yarısı uygunsuz şekilde reçete edilmekte, dozlandırılmakta, veya satılmaktadır. Doğru şekilde hastaya ulaşsa bile, hastaların yarısı tedaviye düzgün uymamaktadır. Tedavi hedefi belirlemek ve hasta bilgilendirmek Kişisel ilacımızı – ilaçlarımızı seçmek Tedavi süreci ve etkinlik takibi yapmak (hasta/hekim) Bilgilerimizi güncel tutmak (hatırlatıcı kurslar)
WHO - Guide to Good Prescribing 1. Adım: Hastanın problemini belirlemek 2. Adım : Tedavi hedefini belirleyin 3. Adım: Kişisel tedaviniz bunun için uygun mu? Etkin mi, güvenli mi, kontrendikasyonlar veya etkileşimler var mı? 4. Adım: Reçete yaz ve tedaviye başla ! 5. Adım: Hastaya bilgi ver (kullanım süresi şekli, uyarılar, etkiler) «Anlat bakalım nasıl kullanacakmışsın» 6. Adım: Tedaviyi izle Semptomlar devam ediyor mu? (tanı?, etkinlik?, uyum?, yan etkiler?)
Sonuç İlaç kullanımı genelde hasta muayenesinin son kısmıdır. Bu nedenle doğru hastaya doğru ilacın verilmiş olması tüm sağlık profesyonelleri için yüksek öncelikte olmalıdır İlaçların akılcı olmayan kullanımı ciddi bir toplum sağlığı problemidir. Sağlık profesyonellerini eğitmenin yanı sıra sağlık politikaları da AİK’ye yönelik olarak geliştirilmelidir. İlaç kullanımını iyileştirilmesi hem bakım kalitesini artırmakta hem de maliyetleri azaltmaktadır.